Hilmi Saraçi: Veper e rrallë për falsifikimet e histogravisë serbe

Veper e rrallë për falsifikimet e histogravisë serbe

Me rastin e vdekjes se prof. dr Skënder Rizës, në shënjë  respekti dhe nderimi po (ri)botoj  në “Zemra shqiptare” recensionin tim për veprën e tij : “Vepër e rallë për falsifikimet e histogtafisë serbe”. Me këtë rast konstatojmë se vdekja e ptof.dr. Skënder Rizës është një humbje e madhe për historiografinë tone kombetare…

Nga Hilmi Saraçi

Prof. dr. Skënder Rizaj është njëri nder studiuesit e dalluar të historisë sonë kombëtare . Kontributi i tij në fushën e shkëncave të historiografisë është mjaft i madh. Ai shkroi shumë punime,studime dhe vepra shkencore me vlerë të veçantë për historinë tonë kombëtare . Në këtë fushë shquhet vepra “Falsifikimet e historiografisë serbe “- The falsifications of Serbian historiography”- një vepër e rrallë e këtij lloji (e përkthyer në gjuhën angleze) që bënë fjalë për falsifikimet e historiografisë serbe . Ai me këtë vepër ka hudhë poshtë falsifikimet që janë bërë në historiogafinë sërbe , prej kohërave më të hershme deri në ditët e sotme . Kjo ka qenë një nevojë, obligim moral dhe patriotik i kaherhëm ynë, për historinë tonë kombëtare dhe për opinionin e gjerë. Vepra është e përkthyer enkas në gjuhën angleze, prandaj kjo ka një rëndësi të dyfishtë për shkëncat e historisë tonë kombëtare dhe për njohjen e opinionit të gjerë me këto falsifikime … Prof. dr. Rizaj është njohës dhe ekspert i dalluar, jo vetëm i historisë sonë kombëtare, por një studius i mirëfilltë, i standardit të lartë shkencor dhe kombëtar..Herët, me vite të tera, filloi të punojë në fushën e historiografisë dhe të gjurmojë, nëpër arkivat e njohura botërore, duke vjelur materjal të rrallë të periudhave të ndryshme historike …

Pellazget, autoktonia dhe territoret shqiptare

Vepra fillon me një pasqyrë të shkurtër të shtetësisë pellazge-ilire -shqiptare gjatë shekujve, për të hyrë në sqarimin shkencor të pëllazgët, ilirët dhe shqiptarët, shtrija e tyre që nga Azia , emertimi, fiset , principatat, jeta , trashegëmia dhe kultura shpirtërore e zhvillimit nëpër periudhat e kohës. Etimologjinë e emrit pellazg , dr. Rizaj e nxjerr nga “njerëzit që u krijuan dhe jetuan në dete “ ( në pellgje) d.m.th ”njerës të pellgjeve , të lumenjeve , të liqenjëve , të deteve dhe të oqeanëve”…

Duke bërë fjalë për origjinën e shqiptarëve,siq dëshmojnë shkencat multidiciplinore, shqiptarët janë pasardhësit e drejtëpërdrejtë të ”pellazgjëve hyjnorë “dhe si të këtillë janë autokton që nga kohët më të lashta, ku jetojnë sot e kësaj dite në trojet e tyre: në Shqipëri, në Kosovë , në Maqedoni, në Mal të Zi, në Serbi, në Greqi e gjetiu- sqaron Autori. Ai pastaj bënë fjalë për institucionet fetare dhe shtetërore të shqiptarëve, formimin e tyre “në zemrën e Ilirikut”, ku sipas traditës shekullore u krijuan edhe institucionet e para fetare , shtetërore , principatat , mbretritë me karakter të vjetër kombëtar-ilir, por me emër të ri : alban,-arbër, shqiptar. Ai në këtë rast përmend mbretëritë (shtetet), princët (principatat) të cilët janë me prejardhje shqiptare. Stevan Dushani, mbret dhe perandor i Rrasisë (1331-1355) ishte me të vërtetë mbret i Shqipërisë (rex Albanias)- thotë autori dhe sqaron edhe për shumë të tjerë sundimtarë (princër) të kohës me prejardhje shqiptare, të falsifikuar nga historiografia serbe. Ai pastaj do të ndalet në përsonalitetet e njohura historike që nga Skënderbeu e më herët, origjinën , preardhjen dhe luftën e tyre për dominim dhë sundim në trojet ballkanike , në vëçanti. Për kuptimin gjeografik të Albanisë , dr. Rizaj ndalet sidomos në kuptimin e emrit Albania , shtrirjen që nga teritori i Duklës , më sakët në Zetë (Mali i Zi i sotëm ), duke përfshirë gjithë bregdetin, Lezhën, Tivarin, Budvën dhe Kotorrin (Inpartibus Albanniea sen Zenthe 1426). Pjesa më e madhe e shqiptarëve pa marrë parasysh përkatësinë fetare (ortodoksët, katalikët, myslimanët, patarenët (bogomilët), laramanët (kriptokatalikët), të nxitur nga ndjenja kombëtare , nga dashuria ndaj atdheut , u bënë si një dhe luftuan heroikisht për kombin dhe shtetin kombëtar shqiptar me Skënderbeun në krye .Shteti kombetar shqiptar i Skënderbeut- sqaron autori më tutje , përfshinte pjesën më të madhe të trevave kombëtare shqiptare . Ai shtrihej nga malet Prindua dhe Janina dhe deri në Kotorr, nga Adriatiku e deri në Ohër, Dibër, Prizren e Gjakovë . Peja dhe Kosova në kuptimin e ngushtë të fjalës ( me Vuçitrinë, Novoberrdë, Prishtinë etj.) kishin mbetur jashtë kufijve të shtetit shqiptar kombëtar të Skënderbeut., për të shpieguar arsyen pse kishin mbetur jasht këtyre kufujve dhe për të bërë fjalë për formimin ( krijimin) e sangjaqëve me sundimtarët e tyre .

Në asnjë dokument nuk ka shënime për egzistimin e serbëve në këto troje

Duke bërë fjalë për banorët e pronave të Manastirit të Deqanit, Manastirit të Graqanicës, Patrikanën e Pejës etj. prona këto që shtriheshin në një teritor shumë të gjerë , siq tregon ” bulla e artë” e mbretit StefanDeçani (1330), dr. Rizaj do të konstatojë se ata ishin shqiptarë dhe vlleh dhe në asnjë dokument nuk ka shenime për egzistimin e serbëve në këto treva . Kështu kuptojmë –shton autori se popullata e Kosovës së sotme dhe qeveritarët e saj: Nemanasit,-Nimanasit (nga shekulli XIX- Nemaniqët), Stefan Nimani, Shën Sava , Stefan Deqani, Millutini, Dushani dhe Llazarasit, despoti Stefan etj. që të gjithë ishin ilirë, ishin tribullë ( fis pellazgë-ilir:tri –ballë= tri ballët e maleve që ndodhen në luginën e Moravës së Madhe- pra ishin shqiptarët, njëherë katolikë e pastaj nga Millutini e këndej skizmatikë ( shqiptarë të sllavizuar dhe të islamizuar)-sqaron Autori., për të shtuar se është plotësisht e natyrshme që edhe kishat edhe manastirët e ktij ambijenti gjeografik si institucione të shenjta fetare të kësaj popullate dhe të sundimtarëve të saj të jenë ndërtuar nga shqiptarët dhe ato atyre t’u takojnë… Dr. Skënder Rizaj flet për kuptimin gjeografik dhe administrative të emrit Kosovë që hyn në histori pas Betejës së parë të Kosovës (1389) e zhvilluar në Albani, në rrëzë të malit Albanik, në luginën e lumit Alb, Lab , Llab në përëndim të qytetit të lashtë xehetar metalurgjik Kosova. Prej kësaj kohe për këtë pjesë të Ballkanit kuptimi gjeografik Albani zëvëndësohet me emrin Kosovë –sqaron autori dhe tregon administrimin osman, shekulli XV-XIV me sangjaqët e saja. Ai pastaj ndalet se si ilirët mbizotëronin në gjithë Gadishullin Ballkanik , prandaj në shekullin XIV kur osmanlinjët u nisen në këto anë , në luftën e Kosovës e gjithë popullsia e ballkanit quhej në burimet osmane popullsi shqiptare (Bytyn Rumeli Halkina da “Arnavud” dediler)- thotë autori

Coptimi i Kosovës dhe historia çoroditëse pansllaviste

Vend të veçantë në këtë vepër zën kaptina : Coptimi i Kosovës. Dr. Rizaj gjerë e gjatë paraqet të gjitha përpjekjet që janë bërë për coptimin e Kosovës , duke filluar nga Kongresi i Berlinit (1878) , Konferenca e Ambasadorëve në Londër (1912-1913), Konferenca e paqës në Pariz (1946) etj. dhe për padrejtësitë që janë bërë në këtë fushë për kombin shqiptarë Historiografija pansllaviste serbe për të përfituar opinionin ndërkombëtar për të drejtat serbe mbi Kosovën bëri falsifikime të mdha historiografike-thotë dr. Rizaj, për të sqaruar në hollësi se “ kishat dhe manastirët serbe në Kosovë , Beteja e Kosovës ndërmjet serbëve dhe turqëve (1389), dyndja e madhe serbe nga Kosova në krye me Arsenije III Çarnejeviq (1690)”, paraqesin falsifikimet të paskruptulla të historiografisë serbe , për gjoja se ato ishin “zemra, shpirti dhe djepi i serbëve” në Kosovë– sqaron dr. Rizaj, për të argumentuar të dhënat se kishat dhe manastirët serbe (e Graqanicës, e Deqanit , e Pejës etj.) ishin të shqiptarëve dhe citon një letër që kishte marrë nga një prift serb i cili i kishte shkruar se dokumentet në greqishten e vjetër (burime bizantine ) vertetojnë këto të dhëna të dr. Skënder Rizës se kishat e përmendura ishin të shqiptarëve dhe popullata e kësaj ane janë shqiptarë …Dr. Rizaj përmend se si edhe pansllavisti i madh, prof. Vaso Çubrilloviç s’ka mundur ta fshehë të vërtetën historike kur në vitet e shtatëdhjeta të shekullit XIX ndër të tjera kishte shkruar: Viset e Prokuplës, Kurshumlisë, Leskovcit e deri te Nishi quheshin “Arnavutllëku i Toplicës”

Themelues dhe përhapës të krishterizmit burimor ishin ilirët e qytetruar

Pastaj autori do të flasë për skizmatizmin (lexo : sllavizimi dhe islamizimi i shqiptarëve) në këto troje, duke shpieguar me të dhëna numerike vendbanimet , kishat , fshatrat dhe qytetet që ishin skizmatizuar, sjelljen dhe veprimtarinë e tyre. Kështu, më 1670, arqipeshkvi i Shkupit –sqaron autori, i ankohet Konngregacionit (Papatit) se shqiptarët katolik më shumë po vuajnë nga skizmatikët e Patrikanës së Pejës sesa nga vetë “turqit” (pagando alpatriarsha di Pech una notable pacunia all’anno). Kjo është aq e rrezikshme, sepse katalikët në fund të fundit, do të kalojnë të gjithë në skizmë-shpiegon prof. Rizaj. Ai pastaj flet për kuptimin kishtar të emrave : shqiptar, serb dhe grek, krijimin e gjuhës kishtare si dhe për nocionin : “Kosova Jerusalem, shpirt dhe djep i serbëve “, për të hudhur posht pohimet e tyre (serbe) se këto nuk qëndrojnë , nuk dispunojnë asnjë dëshmi, sepse thotë autori gjykuar sipas burimeve historike edhe profeti Jesui (Krishti) si dhe apostujtë e tij ishin ilir të Azisë. Pra themelues dhe perhaps i krishtenizmit burimor ishin ilirët e qytetruar, e jo sllavët barbarë, e serbët, të cilët janë një konglemerat ( nga vllehët, sllavët,turqit e ilirët-shqiptarët)-thotë dr Rizaj….Dr. Rizaj pastaj sqaron në detaje për Betejën e Kosovës ndërmjet serbëve dhe turqëve dhe për deformimin e karakterit të betejës si dhe për”dynjen e madhe të serbëve nga Kosova në krye me Arsenije Çarnojeviç (1690)”. Kjo dyndje kursesi nuk mund të quhet “dyndje e madhe serbe nga Kosova, por “ Dyndje e popullatës së krishterë nga Ballkani-sqaron dr. Rizaj .Disa “shkencëtarë” të vërfër nga pikëpamja e diturisë dhe të vërbuar nga shovenizmi me rastin e kremtimit të 600 vjetorit të Betejës së Kosovës këtë ngjarje e shpiegojnë si luftë me karakter ndërkombëtar. Kjo betejë –thotë autori kishte karakter fetar, ideologjik, sepse në atë kohë u zhvillua një luftë vendimtare për mbizotërim mbi krishtërizmin i cili ishte në rënjë e sipër. Autori sqaron shumë ngjarje të kësaj periudhe me të dhënë shkencore dhe hudh poshtë falsifikimet e historiografëve serb..Në fund të veprës dr. Rizaj bashkangjet shkrime, letra, foto dhe dokumente original të periudhave histotoke të nxjerra nga arkivat botërore që argumentojnë të dhënat për falsifikimet të historiografisë serbe...(Nxjerr nga vepra (ime) “ Vështrime shkencore dhe letrare”)