Editorial » Zejneli
Xhelal Zejneli: E ti Albinë, në vallen e yjeve lasgushiane
E merkure, 24.11.2021, 07:59 PM
... E TI ALBINË, NË VALLEN E YJEVE LASGUSHIANE
Nga
Prof. Xhelal Zejneli
Në mediumet e
Shqipërisë, lexova emrin Albina. Sakaq, pashë dhe fytyrën e saj engjëllore. Do
të jetë ajo, nxënësja ime e para ca viteve. Ngjarjet e tilla janë të
trishtueshme.
* * *
M’u fanite,
Albinë, e ulur në bankën e tretë, pranë dritareve. Me “Procesin” mbi
bankë. Afër librit, edhe fletorja e lektyrës. Në krye të faqes, lexova: “Jozef
K., në labirintet kafkiane”.
M’u fanite,
Albinë, me dorën përpjetë, për ta marrë fjalën dhe për të më pyetur: “Kush
është Estragoni dhe a do të vijë ndonjëherë Godoja?” E hoqe me krah Beketin
dhe prite përgjigjen.
M’u fanite Albinë,
kur më pyete: “Merso vrau për shkak të diellit, ç’do të thotë, të
vrasësh për shkak të diellit?!”
Më dole para,
Albinë, në bankën e tretë, pranë dritareve, me Dostojevskin ndër duar dhe
pyetjen: “Kush e vrau Raskollnikovin, vrasës?!”
M’u kujtove,
Albinë, kur dole para klasës për ta deklamuar Zhak Preverin dhe poezinë
legjendare “A të kujtohet Barbara”. Tridhjetë e dy nxënësit e klasës
ishin stepur në vend. Dukeshin si të ngrirë. Pas kësaj, shpërtheu një
frymëmarrje e thellë. Dhe një duartrokitje frenetike.
M’u kujtove Ti, me
buzëqeshjen e padjallëzuar, me fytyrën engjëllore, në bankën e tretë pranë dritareve. Mbi bankë, çanta ngjyrë
kafeje. Një fletore me lapsin mbi të dhe “Vallen e yjeve” të Lasgushit.
Erdhi dimri, një
dimër i acartë, e ti e brishtë. Ta ndërrova vendin, dole në rreshtin pranë
murit. Më the: “Dy herë e lexova Markezin, s’arrij dot ta kuptoj”.
S’më shqiteshin
kujtimet Albinë. M’u kujtua hartimi yt. Ishe në vitin e tretë. Kishe shkruar
për babanë që s’e kishe parë kurrë.
Në hartim kishe
shkruar për vuajtjet tua shpirtërore: Ku e kam babanë? Përse të tjerët kanë
baba, e unë jo? Baballarët e shoqeve të klasës shkojnë në mbledhje prindërore,
babai im jo? Përse në sofër, ulemi pa
babanë?
Jote amë
vazhdimisht të kishte thënë se babai yt një ditë do të kthehet.
M’u kujtua hartimi
yt, ku shkruaje për çastin plot dhimbje, për një fëmijë të klasës së parë
fillore, që mëson nga e ëma se babai i kishte vajtur në dritën e amshimit
qiellor dhe se ai nuk do të kthehej më. Në rrëfimin tënd plot dëshpërim, pashë
tronditjen e thellë shpirtërore që ti 7-vjeçe, kishe përjetuar në atë çast
rrëqethës.
Hartimin tënd
Albinë, e lexuan edhe nëpër klasat tjera. E notuan, jo unë por shokët e klasës,
të gjeneratës.
Pas shumë kohësh,
të takova në sheshin Iliria, me tët amë. Më tha se hartimin e ruanin, sot e
gjithë ditën.
Sot Albinë, banka
e tretë, pranë dritareve, m’u duk e zbrazët. Mbi të, një çantë, pa ty. Fletorja
e mbetur hapur. Një laps, që s’do të lërë më gjurmë. Gjurmët e jetës, të kohës.
Një klasë, e mbetur pa frymë, si atë ditë kur deklamove “Barbaranë”. Një
klasë, pa një fytyrë engjëllore, pa një buzëqeshje të virgjër. Një ditë e
zbrazët, koha ishte ndalur, e Ti Albinë, në vallen e yjeve lasgushiane.
U ngjite në
parajsën qiellore, bashkë me yllin e zemrës, pa e kënduar këngën e jetës, pa e
luajtur vallen e yjeve. U ngjite në majat e detit të kaltër, pa e ngjeshur
fustanin e nusërisë. U shkëpute për t’u ngjitur lartë, atje ku albatrosi me
vetëtimë i mpin sytë, me stuhitë përplaset.
Ndarje e trishtueshme, në çastin kur pritje të përkundje djepin e frytit
tënd, t’i këndoje ninulla, të dëgjoje të shenjtën fjalë - nënë.
Por jo, Ti kurrë
s’do të jesh e brezit të humbur. Do të jetosh Albinë, sot e mot, në kujtesën e
shoqeve dhe të shokëve të klasës dhe të gjeneratës. Do të jesh e gjallë në
kujtesën e atyre që të njihnin të çiltër dhe zemërbardhë.
Prehu e qetë,
Albinë, në gjirin e tokës arbërore, në parajsën e dritës qiellore, aty pranë
babait, që kurrë nuk e njohe dhe s’e nxore nga zemra.
Lajm i kobshëm, dy
silueta. Mbase, ylli i zemrës sate. Të pikturuara, dy fytyra engjëllore, sy
plot shkëlqim, shpirt virgjër. Prehu pranë yllit të zemrës. Të përqafuar,
prehuni bashkë. Engjëllorë që ty dy, të virgjër, plot dritë jete, melodi e
ndërprerë, shkëlqim bukurie - bodleriane dhe platonike.
Re të zeza kudo
pranë nesh. Korba ndjellakeq na ndjekin këmba-këmbës.
Një buzëqeshje
plot njerëzi, e kapluar nga heshtja e trishtueshme. Një dritë syri,
përjetësisht e shuar. Një lot në mollëzën e nënës, përgjithmonë i ngrirë.