Shtesë » Lajme
Jahja Drançolli: Dita në mbështetje të punëtorëve
E premte, 01.05.2020, 12:35 PM
Jahja Drançolli:
Si
sot, në vitin 1889 një federatë ndërkombëtare e grupeve socialiste dhe
sindikatave ka përcaktuar 1 Majin si një ditë në mbështetje të punëtorëve, në
përkujtim të ngjarjes Haymarket Riot në Chicago (1886). Në SHBA dhe Kanada
është e njohur se Dita e Punës dhe shënohet të hënën e parë të shtatorit!
1
Maji, Dita Ndërkombëtare e Punës, një ditë solidariteti për punëtorët dhe
përgjithësisht njerëzit që punojnë në të gjithë botën. Festimi i 1 majit është
i lidhur historikisht me lëvizjen e grevës që u zhvillua në SHBA në vitet
1890-ta dhe grevën e madhe në Chicago më 3-4 maj 1886, duke përfshirë 35,000-
40,000 njerëz. Në mitingun, në të cilin drejtuesit e punëtorëve theksuan
kërkesat e simbolizuara në tre tetëshe (tetë orë punë, tetë pushim dhe tetë
ngritje kulturore), pati një sulm të armatosur ndaj grevistëve, ku u vranë
gjashtë vetë dhe u plagos rreth pesëdhjetë, ndërsa një numër i madh i
protestuesve u arrestuan. Është me rëndësi të madhe pasi protestuesit luftuan
për mirëqenien e tërë komunitetit të tyre të klasës punëtore dhe për paqen
universale. Punëtorët kanë festuar punën e tyre të vështirë ndër vite. Ishte
shumë e nevojshme sepse një pjesë e konsiderueshme e punëtorëve ishin të
punësuar për 10 deri në 14 orë në ditë dhe gjithashtu, në kushte të pasigurta të
punës. Për nder të sakrificave në Chicago, që nga viti 1889, kjo ditë festohet
si Dita Ndërkombëtare e Punës e njohur edhe si MayDay (Dita e Majit).
Në
Europë 1 Maji është shoqërua historikisht me festat pagane rurale, por kuptimi
origjinal i ditës u zëvendësua gradualisht nga shoqata moderne me lëvizjen e
punës. Në Bashkimin Sovjetik, sidomos në kohën e Stalinit, përqafuan festën e
re, duke besuar se do të inkurajonte punëtorët në Europë dhe SHBA të bashkohen
kundër kapitalizmit. Dita u bë një festë e rëndësishme në Bashkimin Sovjetik
dhe në vendet e bllokut Lindor, me parada të profilit të lartë, duke përfshirë
edhe një në Sheshin e Kuq të Moskës të kryesuar nga qeveritarë të lartë dhe
funksionarë të Partisë Komuniste, duke festuar punëtorin dhe duke treguar
fuqinë ushtarake Sovjetike. Në Gjermani, ndërkaq Dita e Punës u bë një festë
zyrtare në vitin 1933 pas ngritjes së Partisë Naziste në krye me Hitlerin, i
cili për ironi, hoqi sindikatat e lira një ditë pasi që kishte vendosur festën!
Ilustrimi:
May Day march in New York City (May 1, 1909). Library of Congress, Washington,
D.C. (digital. id. ggbain 03321).