E hene, 10.02.2025, 10:11 PM (GMT)

Mendime

Viktor Mërkuri: 25 vjetori i rënies së Murit

E marte, 11.11.2014, 07:31 PM


25 vjetori i rrënies së Murit të Berlinit, dhe pse shumë gjëra kanë ngelur të njëjta

Nga Viktor Mërkuri

Nuk dihej cfarë të pritej pas ditëve marramendëse të nëntorit të 1989-ës. Çfarë saktësisht do të ndodhte pas rënies së murit të Berlinit? A do të ishte ky veprim fundi i komunizmit? A do ta ribashkohej Gjermania?

Dhe nëse do të bashkohej, a mundej ndonjëherë vendi me të vërtetë të kapërcejë përçarjet brënda saj?

Pavarësisht nga këto pyetje të hapura,kuptohej që ai ishte një moment i cili do të bënte europën, dhe kryesisht Gjermanin të ripërcaktonte vetveten.

Viti 2014 është një vit historik për Berlinin. Ai shënon 25-vjetorin e ngjarjes më të rëndësishme në historinë e kohëve të fundit gjermane: Rënien e murit të Berlinit më 9 nëntor të vitit 1989.

Duke parë gjatë vitit 2014 procesi I ridefinimit ka qenë , çuditërisht , i suksesshëm dhe në mënyrë radikale i paplotë. Gjermania Lindore dhe Perëndimore kanë kapërcyer ndarjet e tyre më mirë se sa kishim guxuar të shpresonin.

Ribashkimi i Gjermanis rezultoi të jetë më pak një bashkim mes dy pjesëve të vendit sesa një marrje nga qeveritarët e Bonn-it që thjesh zgjeruan Perëndimin disa qindra kilometra në Lindje. Në këtë proces, Gjermania Perëndimore i dha asaj Lindores atë cfar kishte dëshiruar: kushtetutën e saj, monedhën e vet, dhe lirinë e saj. Krahas këtyre arritjeve të mëdha, Gjermania Perëndimore gjithashtu eksportoi disa shenja më të vogël të dominimit të saj.

Njëzet e pesë vjet më parë, një turmë njerëzish e mbushur në zemrën e tyre me një përzierje prej gëzimi dhe zemërim hodhi poshtë murin më famëkeq që ndërtoi ndonjëhërë dora e njeriut. Nuk ishte gëzim për fundin e ndarjes së Gjermanisë dhe fundit të tiranisë, ishte tërbim urejtjeje kundrejt brezave të frikës. Njëra frikë ishte për shkak të shtypjes komuniste,frika tjetër ishte ajo e kërcënimit të luftës, e cila ishte shpalosur në Evropë dhe Gjermani që nga viti 1945. Njëra frikë ishte morale dhe ideologjike, ndërsa tjetra ishte gjeopolitik. Ashtu si në të gjitha momentet definuese politike, frika dhe urejtja, ideologjia dhe gjeopolitika, kombinohen sëbashku në një përzierje dehëse.

Ndikimi Marksist

Njëzet e pesë vjet më vonë e marrim si të mirqën falimentimin moral të komunizmit sovjetik, së bashku me dobësinë e saj gjeopolitike. Është e pamundur për të kuptuar tashmë se sa joshës ishte marksizmi, dhe sa i frikshëm ishte fuqia sovjetike. Shumica dërrmuese e marksistëve në atë që u quajt e Majta e Re e miratoi atë si një mënyrë më shumë se sa një pasion. Një segment i vogël i së Majtës së Re, veçanërisht në Evropë dhe e mbështetur nga inteligjenca sovjetike, ndërmori veprime të drejtpërdrejta dhe rreziqe, duke vrarë, plagosur, rrëmbyer dhe hedhur në erë gjërat deri në realizimin e qëllimeve politike. Nuk ka dyshim se të cekët dhe cinikët ishin më të lavdërueshmit.

Megjithatë, ideologjikisht Marksizmi në disa prej varieteteve të tij kishte një fuqi bindëse që është e vështirë ,edhe për ata të cilët e kanë jetuar atë, ta kujtojnë. Tërheqja e tij kishte pak të bëjë me demokracinë industriale, edhe pse këngë nga lëvizja punëtore këndoheshin rregullisht. Ajo ishte shumë më pak për proletariatin dhe më shumë një revoltë kundër asaj që ishte parë si një medimensionalitet i cekët nga pasuria.

Marksizmi ishte bërë ideologjia e të rinjve, e cila festoi superioritetin e saj moral. Të rinjtë i kanë shtyrë revolucionet evropiane që nga viti 1789, dhe ata kanë qenë gjithmonë të shtyrë nga një ndjenjë e thellë e superioritetit moral. Pasioni i të riut Karl Marks çoi direkt tek Lenini dhe pastaj Stalini. Fakti se të rinjtë ndihen superior ndaj të vjetrës është ndërtuar gjatë peiudhës së Iluminizmit. Ne besojmë në progres, dhe të rinjtë kanë më shumë se sa një të ardhme të vjetër.

Duke parë foto gjatë rënies së Murit të Berlinit, ishin të rinjë ata të cilët kishin ngritur krye.

Kur muri ra, për pjesën më të madhe ajo shkatëroi marksizimin. E ashtuquajtura e Majta e Re besonte se komunizmi Sovjetik ishte një tradhëti e komunizmit.

Fati i marksizmit në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara ndryshonte shumë nga fati i tij në Bashkimin Sovjetik dhe Evropën Lindore. Marksizmi vdiq në Bashkimin Sovjetik me Stalinin. Me Maon, Stalini ishte komunist i fundit i madh. Kjo nuk ishte vetëm se ai besonte, por se ai ka vepruar mbi atë cfarë besonte. Ai vërtet besonte jo vetëm në mundësinë e krijimit të një shoqërie të re, por në veprimet brutale të nevojshme për ta arritur atë, duke kryer akte mizore ndaj popullit të tij, gjë e cila nuk ndryshoi ne shqipëri me ardhjen në krye të Enver Hoxhes, I cili sakrifikoi gjithcka dhe këdo që most e humbiste fuqin e tij.

Dështimi i Marksizmit

Marksizmi shkatërroi veten, sepse ai mori pushtetin, dhe vënia e marksizmit në ekran me  pushtetin e tij në fund i kushtoi atij besueshmërinë. Sikur ajo kurrë nuk qenë në pushtet, jo më shumë se një grusht i vogël njerëzish të cilët janë ende marksistë mund të marrë atë seriozisht.

Marksizmi u hodh poshtë si një ideologji, madje ashtu siç e kishte hedhur poshtë ideologjinë në përgjithësi. Ajo ishte kulmi i Iluminizmit, jo vetëm për shkak se marksizmi kishte idenë më të skajshme të imagjinueshëm të barazisë, por edhe sepse ajo ishte mëshirë e të qëndrueshmes. Ajo kishte pikëpamje, jo vetëm në politikë dhe ekonomi, por edhe në art, rritjen e duhur të fëmijëve, metodat e duhura të lejimit dhe rolit të sportit në shoqëri. Ajo kishte pikëpamje mbi çdo gjë, dhe me fuqinë e shtetit në dispozicion të saj, asgjë nuk ishte jashtë kontrollit të saj. Në fund, marksizmi diskreditoi  iluminizmin. Marksizmi shkatërroi iluminizmin në një numër të pafund prizmash, çdo liri për të jetuar një jetë marksste nuk mund ta toleronte: një jetë me kontradikta.

Por e vërteta ishte se marksizmi jo vetëm që dështoi për të krijuar shoqërinë që dëshironte, ajo gjithashtu nuk ka mënyrë efektive të motivojë të Majtën së Re. Marksizmi nuk mundi të shpëtontë nga realiteti i lashtë i gjendjes njerëzore. Çfarë ajo nuk arriti të bënte ishte të shpëtonte realitetin e komunitetit, si themel të ekzistencës njerëzore, më të rëndësishme se sa individi, dhe sigurisht më të rëndësishme sesa klasa.

Nga fillimi deri në fund, Bashkimi Sovjetik ishte një perandori. Ajo kishte një qendër në Moskë dhe një aparat që kontrollonte të gjitha të tjerat, shtetet më të vogla vasale. Mund të pretendonte se Njeriu Sovjetik ishte duke u krijuar, por e vërteta ishte se Rusia ishte një Rusi, Kazakistani një Kazakistan, dhe Armenia nje Armeni. Stalini nuk arriti ta shtypte këtë realitet sado që ai u përpoq. Dhe, kur ai vdiq, dhe shteti sovjetik dobësohej dhe korruptohej gjithnjë e më shumë , këto dallime kombëtare u bënë edhe më të rëndësishme.

Por ne fundë Muri ra. Të rinj marksist të Berlinit, të hutuar nga një histori që nuk mund të përputhej me ëndrrat e tyre kontradiktore, filluan të punonin tek Siemens apo Deutsche Bank, ose ndoshta dhe në Bruksel. Amerikanët pretenduan një fitore që ishte disi e arsyeshme, në qoftë se strategjia e të mosbërit asgjë është e lejueshme në rregullat e gjeopolitikës. Dhe perandoria u shpartallua në copa të vogla që nuk mund të rindërtoheshin, pavarësisht një lideri që do të donte të mendonte për veten si një Stalin I ri, por që në të vërtetë është një Brezhnev I mirë-veshur.

Gjëja më e rëndësishme që ka ndodhur në atë ditë, dhe të cilën nuk duhet të harrohet, është se Gjermania u ribashkua edhe një herë. Nga viti 1871 e tutje, një Gjermani e bashkuar ka përbërë një problem për Europën. Ajo është shumë produktive për tu konkurruar dhe shumë e pasigurt për të jetuar me të. Kjo nuk është një çështje e ideologjisë; kjo është një çështje e gjeografisë dhe kulturës. Burrat dhe gratë e reja që ishin në mur tani prerazi mbështesin rregullat shtrënguese në Evropë, duke mos e pranuar përgjegjësinë për pjesën tjetër të mosbalancimit të Europës.

Rënia e Murit të Berlinit 25 vjet më parë ka shërbyer si një pikë çuditëse në histori që përfundon me një ideologji dhe një perandori. Ajo nuk i dha fundë historis, por ajo ka ripërtërirë mistere që kanë shqetësuar Europën që nga viti 1871. Çfarë do të bëjë Gjermania e ardhshme dhe çfarë do të bëjë bota e jashtme me Gjermaninë?



(Vota: 3 . Mesatare: 5/5)

Komentoni
Komenti:


Gallery

Pëllumb Gorica: Magjia e bukurive të nëntokës sulovare
Fotaq Andrea: Një vështrim, një lot, një trishtim – o Zot sa pikëllim!
Pëllumb Gorica: Grimca kënaqësie në Liqenin e Komanit
Shkolla Shqipe “Alba Life” festoi 7 Marsin në Bronx
Kozeta Zylo: Manhattani ndizet flakë për Çamërinë Martire nga Rrënjët Shqiptare dhe Diaspora