Kulturë
Dy tregime poetike nga Adem Zaplluzha
E premte, 08.11.2013, 06:55 PM
Adem Zaplluzha
Dy tregime poetike nga libri i botuar “Fluturimet e korbave në netët pa hënë”
FYTYRAT E NJOHURA
Kjo frymëmarrje
që hyn në mushkëritë e natës nuk po më duket sa ka një ogur të mirë, në këtë vjeshtë të vonë, kur bien gjethet,
kur natyra e ndërron fytyrën si njerëzit gëzofët, diçka tragjike ndodh me lumin.
Nuk di se
si e mbajnë shpirtin në trup këto gjethe që nuk fishken, nuk e humbin ngjyrën,
herë i përngjajnë dimrit e herë fillimit të pranverës. Kanë bardhësinë e dëborës
dhe gjelbërimin e Verës, kanë çdo gjë që u nevojitet rrënjëve.
Në tokën
tonë gjethet ushqehen me rrënjë dhe rrënjët me gjethe, kështu kurrë nuk zhduket
as bardhësia e dëborës e as gjelbërimi i barit
Sa për
pak shi ka nevojë kjo dardhë e vjetër, që i
kanë dalë rrënjët, mbi tokë e përtej tokës, duken si dejtë në duart e
mia të mavijosura, duken si lashtësia
jonë në gjeografinë e shpirtit.
Sot kam
mjaft kohë, do të mendoj pak më esëll, për fluturimin e zogjve që përsëriten në
çatinë tonë për çdo stinë e në çdo kohë.
Nuk më kujtohet
dyndja e hienave , kam qenë picirruk i vogël ose as që kam ekzistuar, nuk isha
askund kur erdhën por edhe nuk qëllova këtu kur ikën. Si vjedhës erdhën dhe si
hajdutë u larguan, na i vodhën edhe këpucët që na mbetën nëpër oborre, pulat
dhe zogjtë në kafaze , vodhën ç’ka patën për të vjedhur dhe ikën.
Nuk beson
askush, por i vodhën edhe librat e të vdekurve, u pengonte çdo gjë që kishte
aromë shqiptare
Në këtë lagje,
para se të largohen zogjtë shtegtarë, ndalen edhe njëherë, pushojnë dhe me mall
i shikojnë çatitë e shtëpive tona , ato çati ku i kanë rritur të vegjlit që sot
do të nisen diku larg, në atdheun e tyre...
Nëse
rastis të zbres teposhtë lagjes, këmbët disi më bartin me një shpejtësi
marramendëse, ecin vet pa dashjen time deri sa të takohem me miqtë e mi që më presin
te kafeneja jonë e njohur për të gjithë që
na njohin, aty e përfundojmë kafen e mëngjesit,bëjmë besa edhe pak fjalë për përditshmërinë
tonë politike, njëri ma përqesh mua partinë e unë të tjetrit, dhe në fund kur
ndahemi, secili për në shtëpi të vet, përqafohemi si në rininë tonë, fortë e
fortë se pale a kemi kohë të takohemi të nesërmen...
Kjo përditshmëri
e ka edhe emrin e vet. Ka një rëndësi shumë të madhe, kur i lyejmë muret e
qytetit, kur i presim dhe i përcjellim stinët nëpër rrugicat e ngushta , kur
mbyllen qepenat e zejtarëve.
Ne
fillojmë t’i numërojmë gurët dhe dyert që rrinë të hapura, se për çdo çast na përshëndesin
fytyrat e njohura të rrugicave tona të vjetra që askurrë nuk plaken, as që ndryshon,
edhe sot kanë një pamje të krijesave që dalin nga legjendat, kryqi rri me gjysmëhënën
dhe nuk i pengojnë njëri tjetrit.
Askush nuk di se si dhe pse por nuk i pengojnë njëri tjetrit, as kur gjysmëhënën e pahit era e as kur dëgjohen krakëllimat e korbave të përgjumur duke e ëndërruar pranverën në rrënjët e lisave
DYERT
Nga kjo
rrugicë e ngushtë zbres në lagjen e evgjitëve. Balta e përditshme bisedon me këpucët
e mia të shqyera.
Enda nuk
jam nisur për te ti gjyshi im, por një ditë do të shkojë, do të nisem një ditë për
atë udhë të gjatë.
Kur ju më
së paku më pritni, unë do të vi. Kam shumë befasi për ju . Do t’ua sjell
ditarin tuaj që besoj se e keni harruar
që është shkruar ndonjëherë.
E di që me
mall e pritni çastin që të kthehem, por jam shumë i zënë i dashuri gjysh, kam
edhe pak punë. Më kanë mbetur disa gjëra ende të pakryera.
Kur të përfundoj
me vetveten, unë do të vij gjysh, e di,
ti më pret te dyert me një pogaçe dhe pak kripë sipas zakoneve tona.
Gjyshja për
çdo ditë gatuan pogaçe për kthimin tim, edhe ju jeni të vetëdijshëm gjysh se një
ditë do të kthehem dhe të ju gjej ashtu si ju kam lënë.
Gjyshërit
kurrë nuk plaken, edhe kur vdesin janë të rinj, lëkura e tyre e mavijosur pëlcet
nga shëndeti, kështu kanë qenë dhe janë gjyshërit...
Ti e di
se pse më ndoqën dhe kurrë nuk më fajësove por u mburre me nipin çamarrok siç më
thirrje dikur, e di m’i ruan të gjitha letrat e mia që t’i kanë sjellë pëllumbat,
i ruan si dhembjet që askurrë nuk u shëruan...
Më kujtohet
si sot kur më the, bir, kthema amanetin, nuk ka me më pranua dheu pa u kthyer
ti, amaneti im
E di, kur
kthehem, do të më shikojnë me shumë mall çatitë dhe ollukët e vjetër, do të më bartin
në krahë deri te guri i murrmë, do të bisedoj me ty dhe me të afërmit.
Secilin
kur e përqafojë do ja ndie aromën e mishit të fisit aromën e shpirtit të atdheut.
Do të ketë
edhe lot gjyshi im, por mos harro burrat qajnë o gjysh, nëse qan guri pse të mos
qaj edhe burri?
Çdo gjë do
të jetë si dikur, do ta mjelë gjyshja lopën e kuqe, nëse nuk mjelë kur të vij e
di që më pret pitja me kulloshtër ,
Sepse kur
gatuante gjyshja i gjithë fshatit i vinte era pite me aromë gruri të arave tona.
Takime të
këtij lloji ka pasur dhe do të ketë edhe pas ardhjes sime, fëmijët do të lozin
si zakonisht, lojën e tyre pa brenga, për miqtë e mi të vegjël asgjë nuk ka
ndryshuar, loja e tyre vazhdon deri në mbrëmje, edhe pasi të bie sterra e varin
lojën në një degë që nuk e ngacmon askush dhe shkojnë të nesërmen me të njëjtin
elan lozin deri në pakufi.
Nuk di, por sonte nuk do të trokëllij askush në dyert e gjyshit. Të gjithë janë të vetëdijshëm se unë nuk do të kthehem, vetëm i kanë lënë portat e hapura sa ta mashtrojnë hijen e gjyshit që e pret amanetin të cilin nuk e tret as kjo tokë gratçore ,që nuk e tret as dheu i zi.