Kulturë » Kozeta
Kozeta Zylo: Ngacmimi dhe etika e të shkruarit
E shtune, 19.01.2013, 09:05 PM
Ngacmimi (bullying) dhe etika e të shkruarit
Nga Kozeta Zylo
Duke
pasur fatin të merrem me edukimin e brezave si në Shqipëri dhe këtu në Amerike
desha që me këtë shkrim të ndajë shqetësimin që ka preokupuar sot mbarë
shoqërinë amerikane dhe botërore për sjelljet dhe aktet e dhunshme (byllying)
që kryhen midis adoleshentëve dhe njerëzve të rritur.
Nga
fjalët ofenduese, përbuzëse, xhelozia, keqpërdorimi i miqësisë, shpifjet,
dhunimet seksuale kane çuar që mjaft njerëz të kalojnë në depresion, apo më e
keqja në vetëvrasje. Dhe ky përbën një
shqëtesim jo të pakët për familjet e viktimave të adoleshentëve apo dhe të
rriturve. Vetë heshtja e shoqërisë apo
solidarizimi i disa njerëzve të papërgjegjshëm me këto akte (bullying) i kanë
lenë që t'i çojnë viktimat në përfundime horror... Në se do t'i përmbahemi statistikave
ndërkombëtare apo dhe këtu në Amerikë janë me mijëra njerëz që dhunohen
psikologjikisht, duke përfunduar deri në një fund tragjik. Eshtë mjerim i madh që dhe në vendin tonë po
ndodhin fatkeqesi nga më të ndryshmet, varje, vrasje me sqepar, sopata, hanxhar
dhe gurë, dhunime, krejtësisht njëlloj si në kohët primitive dhe ligjet nuk
funksionojnë.
Por në
Amerikë ka një ndryshim të madh midis saj dhe Shqipërisë edhe pse feomeni
"byllying" është pranë çdo ditë.
Këtu një rast dhunimi psikologjik të ndodh në shkolla, institucione të
ndryshme, f/b...etj, nëse lajmërohen organet kompetente, dhunuesi i
nënshtrohet proçedurave të ndryshme sipas ligjit dhe mediat i nxjerrin ujin e
zi veprimit të shëmtuar, aktit dhunues që ushtrohet karshi viktimës. Megjithatë është e çuditshme se si disa
njerëz vazhdojnë të shkruajnë nëpër forume, f/b me gjuhë të dhunshme, pa etikë. Ata edhe pse mund të jenë qytetarë amerikanë,
pra i nënshtrohen ligjeve të këtueshme, çuditërisht vazhdojnë me
mendësinë: Une jam ligji dhe Maliqi...
Edhe pse
lexuesit i kuptojnë mjaft mirë dredhitë dhe shpifjet që mund të bëhen në forma
nga më të ndryshmet karshi njerëzve që japin kontribute qoftë dhe modeste të
krijohet përshtypja se ligësia e disa shkruesave qofshin dhe analfabetë, (na
ruajtë Zoti prej tyre) kanë një grykësi të çuditshme për të dhunuar, e thënë
shkurt kanë një mendësi të mbrapshtë për të bërë atentat psikologjik… Po përse
ka qenë dhe vazhdon kjo mendësi abuzuese edhe sot e kësaj dite karshi njerëzve
të ndryshëm apo që dhunuesve ju duket se kanë arritur diçka për të cilën kam
bindjen e patjetërsueshme se do të vazhdojë gjatë, biles aq gjatë sa dhe ne të
ekzistojmë në faqe të dheut...
Të gjithë
shqiptarët që kanë etikën e të sjellurit kur i lexojnë shkrimet me fyerje,
sharje që permbajnë një fjalor nga më vulgarët dhe të pacipë vetëvetiu mendojnë
se këtë liri iu ka dhënë urrejtja, cinizmi dhe egoizimi i tyre i pashoq, të
cilët kanë ëndërruar të bëhen diçka por nuk ia kanë arritur kurrë qëllimit të
tyre, ose mendojnë se do t’ja arrijnë veçse duke përgojuar dhe shpifur
pafundësisht.
Jetojmë
në kohëra të çuditshme, në thashethemet dhe në urrejtjen e pashoq që bashkon
njësoj njerëzish!
Jemi në
shekullin e 21 dhe disa shkrues akoma kanë megallomaninë anadollake për të
poshtëruar dhe përbuzur njeriun, vecanërisht gjininë femërore, pasi si seksi më
i dobët dhe më delikat që jemi, e kanë më të lehtë për ta venë përfund,
gjithmonë sipas llogjikës së tyre aq të cekët.
Dhe ky
është një mjerim i madh, është një mjerim që e ka zënë për fyti dhe është
përdredhur si kulpër në trupin e kulturës shqiptare aq të lashtë, paçka se
midis tyre mund te ketë dhe ndonjë shoqe që ju mban ison çjerrëse dhe e bën
fjalën e bukur kufomë kundërmonjëse...
Në mjedise të ndryshme ku kolegët e punës i kemi nga të gjitha etnitë,
shpesh diskutohen këto dukuri tejet negative dhe secila prej nesh sjellë
përvoja jetësore apo trajtime që u bëhet këtyre problemeve jetike nga vendet që
vimë. Megjithatë pohojnë amerikanët,
është e vërtetë që ka shumë dhunime dhe këtu, por ato kurrë nuk duhen lënë të
marrin frymë. Mikja amerikane më kujton
thënien e Presidentit Lyndon B. Johnson i cili ka thënë: Në qofte se e lejon
dhunuesin të vijë në kopshtin tënd, ditën tjetër ai do të vijë pranë ballkonit
dhe pas kësaj do të përdhunojë gruan pranë krevatit...
Për sa
kohë që jetoni në Amerikë ku janë ligjet për moscënimin e privatësisë, për
mospërgojimin e gruas, për mospërdhosjen e punëve në komunitet, këta shkrues
mjeranë nuk do të gjallojnë dhe të mbijne si kërpudhat në grupe fisesh dhe
interesash të pështira, por që me ngacmimet e tipeve të ndryshme (bullying),
mungesa e etikës së të shkruarit i bëjnë dëm të madh komunikimit midis. Mirëpo koha e paktë tmerrësisht e paktë nuk
të mjafton të japësh dhe më shumë për punë të bukura...Por mendoj që dhe
mosmarrja me mjeranët që vetëm harxhojnë kohën lart e poshtë duke shpifur dhe
duke shpërndarë fjalë të turpshme vetëvetiu sjell mëshirën, e cila është arma
më e mirë për të mos u penguar në punët që kemi përpara...pasi sic thotë Chris
Colfer se ata janë si letra zmerile që mund të të lëndojë vazhdimisht, por në
fund ajo përfundon e padobishme...“When people hurt you over and over, think of
them like sandpaper. They may scratch and hurt you a bit, but in the end, you
end up polished and they end up useless.”
Keshtu që letra e padobishme detyrimisht hidhet në kosh...