Golgota e Shqipërisë - Albaniens Golgatha

Albaniens Golgatha

 

Anklageakten

gegen die Vernichter des Albanervolkes.

 

Gesammelt und herausgegeben

Von

Leo Freundlich.

 

WIEN 1913.

 

Verlag der Buch- und Kunstdruckerei Josef Roller & Co.

III., Seidlgasse 8.

Golgota e Shqipërisë

Aktakuzë

kundër Zhdukësve të popullit Shqiptar.

 

Mbledhur dhe botuar

nga

Leo Freundlich.

 

Vjenë 1913.

 

Botues Shtypshkronja e Librit dhe e Artit Jozef Roller & Co.

III., Seidlgasse 8.

Përktheu nga origjinali/gjermanisht:

A r i f     KUTLESHI

 

   Am östlichen Ufer der Adria, kaum drei Tagereisen von Wien, lebt ein autochtones Volk, das seit Jahrhunderten gegen Feinde und Unterdrücker aller Art für seine Freiheit und Unabhängigkeit kämpft: d i e A l b a n e r. Durch alle Kämpfe und alle historischen Umwälzungen hindurch hat dieses Volk seine Ursprünglichkeit bewahrt; weder die Volkerwanderung noch die Kämpfe mit Serben, Türken und anderen Eroberen und Unterdrückern vermochten zu verhindern, dass die Albaner in Rasse und Sprache, in Brauch und Sitte ihre Eigenart rein und unverfälscht sich erhalten haben.

   Die Geschichte dieser Nation ist eine ununterbrochene Kette blutigster Kämpfe gegen gewalttätige Unterdrücker. Aber selbst die blutigsten Greul waren nicht imstande, diese kräftige Rasse auszurotten. Und obgleich ihre unterdrücker in Albanien jede Möglichkeit einer Kulturentwicklung im Keim erstickten, hat sich das Geistesleben der Albaner kräftig entwickelt. Dieses Volk gab dem Türkenreich die hervorragendsten Generäle und Staatsmänner, die besten Richter des osmanischen Reiches sind Albaner, wie die hervorragendsten Werke der türkischen Literatur von Albanern geschaffen wurden. Fast alle Kaufleute in Montenegro entstammen dieser Nation, ebenso die fähigsten Handelsleute in vielen größeren Städten Rumäniens. In I t a l i e n spielen die Albaner auf allen Gebieten eine bedeutende Rolle ; u. a. war C r i s p i einer der ihren. Griechenlands tüchtigste Soldaten sind albanischen Stammes.

   In der großen Umwälzung, die der Balkankrieg hervorgerufen hat, soll nun endlich der uralte Traum der Freiheit und Unabhängigkeit dieses Volkes Wirklichkeit werden : die europäischen Großmächte haben beschlossen, Albanien die staatliche Autonomie zu geben.

   Aber die serbische Eroberungssucht hat eine Methode gefunden, diesen schönen Traum eines tapferen und freiheitliebenden Volkes kurz vor seiner Verwirklichung zu zerstören. Mit Mord und Brand sind die serbischen Truppen in Albanien eingefallen.

Në brigjet lindore të Adriatikut, mezi tri ditë udhë nga Vjena, jeton një popull autokton, i cili gjatë shekujve lufton kundër armiqëve dhe shtypësve të të gjitha llojeve për lirinë dhe pavarësinë e vetë: s h q i p t a r ë t. Mespërmes të gjitha luftërave dhe të gjitha përmbysjeve historike ky popull e ruajti prejardhjen e vetë ; as dyndjet e popujve as luftërat me serbët, turqit,  dhe pushtuesit e shtypësit e tjerë nuk munden ta ndalnin, që shqiptarët në racë dhe gjuhë, në doke dhe zakone të veçantat e veta burimore t´i mbaj të kulluara dhe të pafalsifikuara.

   Historia e këtij kombi është një zinxhir i pashkëputshëm i luftërave më të përgjakshme kundër shtypësve dhunues. Mirëpo vetë mizoritë më të përgjakshme nuk qenë në gjendje, ta zhbëjnë këtë racë të fuqishme. Megjithëse shtypësit e saj çdo mundësie të një zhvillimi kulturor ia zinin frymën që në embrion, jeta shpirtërore e shqiptarëve u zhvillua fuqishëm. Ky popull i dha perandorisë turke burrështetas dhe gjeneralët më të shkëlqyeshëm, gjykatësit më të mirë të perandorisë osmane janë shqiptarë, ashtu siç janë krijuar nga shqiptarët, veprat më të shkëlqyeshme të letërsisë turke. Pothuajse të gjithë dyqanxhitë në Mal të Zi rrjedhin nga ky popull, gjithashtu tregtarët më të zotë në shumicën e qyteteve më të mëdha të Rumanisë.

Në I t a l i në të gjitha fushat, shqiptarët luajnë rol të rëndësishëm ; ndër të tjera, Crispi* ishte një i tyre. Ushtarët më të zellshëm të Greqisë janë me prejardhje shqiptare.

   Në përmbysjet e mëdha, që solli lufta ballkanike, më në fund, ëndërra e kahershme e lirisë dhe e pavarësisë së këtij populli po bëhet realitet : fuqitë e mëdha europiane kanë vendosur, që Shqipërisë t´ia japin autonominë shtetërore.

   Mirëpo etja serbe për pushtime e ka gjetur një metodë, këtë ëndërr të bukur të një populli të guximshëm e liridashës, pak para se të bëhet zhgjëndërr, ta shkatërrojë. Me zjarr e hekur trupat serbe ia kanë mësyrë Shqipërisë.

 

Kann A l b a n i e n  n i c h t  e r o b e r t, so sollen d i e  A l b a n e r  a u s g e r o t t e t werden – das ist die Losung.

 

***

   Am 18. Oktober 1912 erließ König P e t e r  v o n  S e r b i e n  sein Manifest ´An das serbische Volk´ , in dem er u. a. sagt :

   ´Die türkischen Regierungen haben auch gegenüber ihren Staatsbürgern Unverständnis für ihre Pflichten bewiesen und waren für alle Beschwerden und Vorstellungen taub. Es kam so weit, dass mit der Lage in der europäischen Türkei niemand mehr zufrieden war. Sie wurde den Serben, den Griechen und auch den A l b a n e r n  u n e r t r ä g l i c h.´

   ´Ich habe deshalb in Gotes Namen meiner tapferen Armee befohlen, i n  d e n  h e i l i g e n  K a m p f  f ü r  d i e  F r e i h e i t  u n s e r e r  B r ü d e r  und  f ü r  e i n  b e s s e r e s  L e b e n  zu ziehen.´

   ´Meine Armee wird in Altserbien nebst den christlichen auch mohammedanische Serben antreffen , die uns ebenso teuer sind , und neben ihnen auch  c h r i s t l i c h e  u n d  m o h a m m e d a n i s c h e  A l b a n e r , mit denen unser Volk seit dreizehnhundert Jahren stets Freud , und Leid teilt. W i r  b r i n g e n  i h n e n  a l l e n  F r e i h e i t , B r ü d e r l i c h k e i t  u n d  G l e i c h h e i t . ´

   Seit diesem feierlichen Manifest ist noch kein halbes Jahr verflossen, und wie haben die Serben das Wort ihres Königs eingelöst?

   Tausende und Abertausende ermordete und zu Tode gequälte Männer, Frauen, Greise und Kinder, verbrannte und geplünderte Dörfer, geschändete Frauen und Mädchen, ein verwüstetes, geplündertes, im Blute schwimmendes und geschändetes Land geben Antwort auf diese Frage.

   Nicht als Befreier, als M ö r d e r  d e r  A l b a n e r  sind die Serben nach Albanien gekommen. Auf der Londoner Botschaftereunion wurde die Anregung gegeben, die Grenzen Albaniens nach einer nationalen oder konffesionellen Statistik zu bestimmen, die eine Kommission an Ort und Stelle zu erheben hätte. Die Serben haben sich beeilt, diese Statistik mit Maschinengewehren, mit Flinten und Bajonetten zu präparieren. Sie haben Greuel verübt, die unbeschreiblich sind. Die Empörung und das Entsetzen über diese Missetaten werden übertroffen von dem Gefühl tiefer Bedrückung, dass solche schauderhafte Untaten in Europa, unfern  großer Kulturzentren, im zwanzigsten Jahrhundert möglich sind.

 

Nëse pushtimi i Shqipërisë s´mund të bëhet, atëherë shqiptarët të zhbëhen – kjo është zgjidhja.

 

***

  Më 18. tetor 1912 Petri, Mbreti i Serbisë  lëshon një dekret (Manifest) ´Drejtuar popullit serb´, në të cilin ai ndër të tjera thotë:

   ´Qeveritë turke kanë dëshmuar se nuk kanë mirëkuptim për detyrimet që kanë ndaj shtetasve të vetë dhe për të gjitha ankimet dhe propozimet janë treguar të shurdhër. Puna vajti aq larg, sa që askush më s´qe i kënaqur me gjendjen në Turqinë europiane. Për serbët, për grekët, dhe gjithashtu edhe për shqiptarët, ajo u bë e padurueshme.´

   ´Për këtë shkak, në emër të Zotit, i dhashë urdhër armatës time të guximshme, të hyjë në luftën e shenjtë për lirinë e vëllëzërve tanë dhe për një jetë më të mirë.´

   ´Ushtëria ime në Serbinë e vjetër do të has përveç të krishterë gjithashtu edhe serbë muhamedanë, për të cilët pokështu ne ndjejmë dhembje, dhe pranë tyre gjithashtu edhe shqiptarë muhamedanë dhe të krishterë, me të cilët populli ynë që nga shekulli i trembëdhjetë

gjithmonë e ndanë gëzimin dhe hidhërimin. Të gjithëve juve ne ju sjellim Lirinë, Vëllazërinë, dhe Barazinë.´

   Qyshse u lëshua ky dekret festiv ende s´ka rrjedhur një gjysmë viti, dhe si e deshifruan serbët fjalën e Mbretit të tyre?

   Me mijëra e mijëra të vrarë dhe të torturuar deri në vdekje burra, gra, pleqë dhe fëmijë, katunde të djegura e të plaçkitura, gra e vajza të përdhunuara, një vend i shkretëruar, i grabitur, i mbytur në gjak,  dhe i përdhosur japin përgjigjje në këtë pyetje.

 

Jo si çlirimtarë, por si vrasës të shqiptarëve kanë ardhur serbët në Shqipëri. Në konferencën e ambasadorëve në Londer u ngrit shqetësimi, që kufinjtë e Shqipërisë të caktoheshin në bazë të një statistike kombëtare ose konfesionale, të cilën do ta bënte një komision në terren. Serbët u nxituan, këtë statistikë me mitraloza , me dyfeqe, me bajonata, ta përmirësojnë. Mizoritë që ata i bënë janë të papërshkrueshme. Indinjata dhe tmerrimi mbi këto krime ia kalon nga ndjenja e angështisë së thellë, që këto shëmtí të llahtarshme në Europë, jo larg qendrave të mëdha kulturore, në shekllin XX janë të mundshme.

   Und noch schwerer wird dieses Gefühl durch die Tatsache, dass, trotzdem Berichterstatter aller Nationen seit Monaten von diesen entsetzlichen Taten erzählen, trotzdem Pierre  L o t i  seine flammende Anklage in die Welt geworfen hat, nichts geschieht, um diesem ententsetzlichen Morden ein Ende zu bereiten.

   E i n  t a p f e r e s, c h a r a k t e r v o l l e s  V o l k  w i r d   v o r  a l l e r  W e l t  g e k r e u z i g t  , u n d  E u r o p a  , s c h w e i g t  d a z u !

   Zehntausende wehrlose Menschen werden niedergemetzelt, Frauen werden geschändet, Greise und Kinder erwürgt, hunderte Dörfer niedergebrannt, Priester abgeschlachtet.

   Und  E u r o p a  s c h w e i g t !

   Serbien und Montenegro sind ausgezogen, um fremdes Land zu erobern. Aber auf dem Land sitzt ein freiheitsliebendes, tapferes Volk, dessen Nacken trotz jahrhundertelanger Knechtschaft sich noch nicht gewohnt hat, fremdes Joch zu tragen. So ist ganz offen die Losung ausgegeben worden : D i e  A l b a n e r  m ü s s e n  a u s g e r o t t e t  w e r d e n !

   Eine verwilderte, entmenschte Soldateska hat diese Losung in der fürchterlichsten Weise zur Wahrheit gemacht.

   Ungezählte Dörfer werden dem Erdboden gleichgemacht, zahllose Menschen in tierischer Grausamkeit niedergemetzelt. Wo der Fleiß von Generationen den Armen Albanern eine bescheidene Heimat schuf, liegen rauchende Trümmerhaufen ; ein ganzes Volk blutet am Kreuz – u n d  E u r o p a  s c h w e i g t !

 

*  *   *

Die Aufgabe dieser Schrift ist, das Gewissen der europäischen Öffentlichkeit aufzurütteln. Die Berichte, die hier gesammelt sind, sind nur ein  Bruchteil des vorhandenen Materials. M e h r  als das, was sie enthalten, ist den europäischen Regierungen durch offiziele Konsularberichte, durch Publikationen der großen Presse bekannt.

   Bisher haben die Regierungen geschwiegen.

   Aber nun ist jedes weitere Schweigen gleichbedeutend mit  M i t s c h u l d.

   D i e  M ä c h t e   m ü s s e n   d e n  t o b e n d e n  B a r b a r e n  e i n  k a t e g o r i s c h e s  ´ H a n d s o f f !´ z u r u f e n.

 

Dhe kjo ndjenjë do të jetë edhe më e rëndë nga fakti që edhe përkundër raportimeve nga të gjitha kombet qe disa muaj, dhe përkunder Akuzës së zjarrtë që e shpërndau në gjithë botën Pierre Loti, kurrgjë nuk po ndodhë , që këto vrasje makabre, të marrin fund njëherë.

   N j ë  p o p u l l  t r i m  e  m e  k a r a k t e r  p o  e  v ë j n ë  n ë k r y q   p a r a   g j i t h ë  b o t ë s,  d h e  E u r o p a, h e s h t   p ë r   k ë t ë !

 

Dhjetëra mijëra njerëz të pambrojtur janë bërë plojë, gratë janë përdhunuar, pleqtë dhe fëmijët janë plasur në fyt, priftërinj të masakruar, qindra katunde të djegura.

Dhe E u r o p a  h e s h t !

 

Serbia dhe Mali i Zi i kanë lëshuar vendet e veta, me qëllim që ta pushtojnë tokën e huaj. Mirëpo, në këtë tokë jeton një popull trim e liridashës që qafa e tij, përkundër robërisë së gjatë shekullore, nuk është mësuar, të vëhet në zgjedhë të huaj. Kështu krejt ashiqare e kanë gjetur zgjidhjen: S h q i p t a r ë t  d u h e t  t ë z h d u k e n!

Një soldateskë çnjerëzore, e egërsuar, e bëri realitet këtë zgjidhje, në mënyrën më të tmerrshme.

   Katunde të panumërta i kanë bërë rrafsh me tokë, njerëz gjithashtu të panumërt, janë masakruar si shtazët. Aty ku mundi i brezave ngriti për shqiptarët sadokudo një copë atdheu, kanë ngelur gërmadhat që tymojnë; një popull i tërë po përgjaket në kryq – dhe E  u  r  o  p  a    h  e  s  h  t  !

 

 

   *  *   *

Qëllimi i këtij shkrimi është, që ta shkund ndërgjegjjen qytetare të Europës. Raportet që janë mbledhur këtu, janë vetëm një pjesë e vogël, e gjithë lëndës që disponojmë.

 Më shumë se përmbajtja e kësaj lënde, qeverive europiane u është e njohur kjo përmes korrespondencave zyrtare të konsujve të tyre, dhe përmes publikimeve të shtypit kryesor.

   Deri më tashti, qeveritë kanë heshtur.

   Por tashti çdo heshtje e mëtejme është e barabartë me b a s h k ë f a j i n.

   F u q i t ë   e   M ë d h a  n ë m ë n y r ë  k a t e g o r i k e  d u h e t  t´i thërrasin ´Ndal Dorën! furisë së barbarëve.

 

Dem grausamen Vertilgungszug in Albanien  muß schleunigst ein Ende bereitet werden. Und eine i n t e r n a t i o n a l e  U n t e r s u c h u n g  s k o m m i s s i o n muß eingesetzt werden, um die furchtbaren Anklagen gegen die serbische Regierung zu untersuchen.

   Vor allem aber müssen die serbisch-montenigrinischen Invasionstruppen unverzüglich die albanischen Gebiete verlasen und die griechische Blockade, die Albanien jede Lebensmittelzufuhr abschneidet, muß aufgehoben werden.

   Im Namen der Menschlichkeit, im Namen der Zivilisation, im Namen des unglücklichen albanischen Volkes rufe ich die Regierungen der Großmächte, rufe ich die gesamte europäische Öffentlichkeit an.

   An die Öffentlichkeit Englands wende ich mich, an jene Nation, die zur Zeit der armenischen Greul so mannhaft ihre Stimme für die Unterdrückten erhoben hat.

   An die Publizität Frankreichs richte ich meinen Apell Frankreichs, das so oft bewiesen hat, dass es Humanität und Menschenrechte zu wahren weiß.  Ein unglückseliges Volk, das ein furchtbares Schicksal zu tragen hat, ruft von seinem Golgatha um Hilfe.

   Wird Europa seinen Ruf hören?!

 

Wien, am Ostersontag 1913.

L e o  F r e u n d l i c h  .

 

Fushata e tmerrshme e shfarosjes në Shqipëri duhet të marrë fund sa më shpejt. Dhe një komision hetimor ndërkombëtar duhet të emërohet, për hetimin e akuzave të tmerrshme kundër qeverisë serbe.

  

   Para së gjithash porse trupat invaduese serbo-malazeze duhet menjëherë t´i lëshojnë viset shqiptare, kurse blokada greke, që i ka prerë Shqipërisë rrugët e furnizimit me ushqime, duhet të heqet.

   Në Emër të Njerëzimit, në Emër të Civilizimit, në emër të popullit të pafat shqiptar u bëj thirrje qeverive të Fuqive të Mëdha, dhe tërë opinionin europian.

  I drejtohem opinionit anglez, atij kombi, kur gjatë kohës së plojës armene burrërisht ngriti zërin në mbrojtje të të shtypurve.

   I drejtohem me një Apel Francës së popullarizuar për mbrojtjen e humanitetit dhe të drejtave njerëzore (shpesh e ka dëshmuar këtë) . Një popull fatzi, të cilin e ka gjetur një tragjedi, nga Golgota e vetë, thërret në ndihmë.

 

A do ta dëgjojë Europa Thirrjen e Tij?!

 

Vjenë, e diela e Pashkëve 1913.

L e o  F r e u n d l i c h.