Ali Sh. Berisha: Muza e dhembjes (V)

Ali Sh. Berisha

 

Muza e dhembjes

 

Njomzaku

(Fadil Latifit)

 

Dhjetra herë ta dogjën vatrën

U përpoqën të ta humbnin farën

Por plisi nisi nga e para

Njomzakëve mos t’u humbej fara

Që n’arat e mbushura varre e ferra

Më në fund të dilte pranvera

 

Retë e zeza pushtonin bjeshkën

Po zbrisnin në fushat bleroshe

Me cigmën e vdekjes ta përqafonin

Pastaj thartë ta ngushëllonin

Për njomzakët e humbur

Mu në Ditën e Nënës

 

Legjendë e vjetër fliste

Për nëntë vëllezër dhe e një motër

Tashmë lindi një tjetër legjendë

Për katër motrat me një vëlla

Për Fadin që thirrej NJOMZAK

Midis katër luleve zambak

 

Si rreze nëpër zemra hyri

Tek lëshonte shtat nën nën Lisac

Tek mbushte magjen e shtëpisë

Mbrëmja binte e lakuriqët terri

Për të thithur kudo gjak nxirrte

Dhe kësaj radhe pranë Njomzakut

Veshur pis nis t’gërhatë

Herë si mjegull e herë si natë

 

Njomzaku tek ndjenë terrin

E mund vetën dhe radion ndezë

Po dremitja kokën ngritë

Dhe mistershëm krahët vërvitë

Derisa dritë e veturës tis të pist nis

Nëpër siluetat e mjegullta mnerë

Bri varreve të të gjallëve të mjerë

Për këtë hon të thellë zëri i largët

Nga Kontinenti i Ri thërriste dritë

Dhe valë-valë hynte në Dardani

Por si gjeth i bredhit nga veriu

Fantazma nga ferri kishte mbërri

Kur hënë e hy humbën shkëlqim

Njomzakut i ndalej fryma i

Tek në brinjë i futej buqimë

Dhe e përplaste mbi bori

 

Një fenerë vrimonte errësirën

Gjëmën e madhe

Porse terri i shtrëngonte gjoksin

E Njomzaku lulen për nënën

Pa ditur se hijen ia shoqëronte

për kryeshëndosh mu para dere

 

Plaste dhembja mbështjellë në futë

Me Hënën që diku kish tretur

Yjtë që pa frymë kishin mbetur

Tek Njomzaku Emnakut i fliste

Për zërin nga Kontinenti i Ri

Për pasagjerin lakuriq të zi

Që me terrin ishte përzi

 

Emnaku e nget veturën nëpër terr

Lotët i rrëshqasin e zemra i ther

Përpiqet t’i jap fllad Njomzakut

Klina e largët e përpirë nga terri

Peja rënë në honin nga më i thelli

Njomzakun përcjell në Prishtinë

Babëziun lajmi e bënte vetëtimë

Aty ku dhemba e loti ashpër grijnë

Hapte dyert me nxitim për një fjalë

Lotshterruari hap kujtesën mbetur

Për njeriun e zi mbështjell me terr

Për vrapimin nëpër natë

Deri te krisma e gjëmës

Deri në prehër të Xhehemeve

Ku e prisnin martirët e vitit 1921

Se s’do të ishte dhembja e fundit

 

Babëziu lëpinë qeshjen e gurëzuar

E mbulon me flamurin e ngrirë

Nëna për uresë merr fjalë qëndrese

Gjyshi shkëmb pret Dasmorët

Pranë oxhakut i ngrysur si bloza

Kënga e hallave dhe motrave

Ishte shndërruar në vajë

Pa piptimë

 

Mbi xhamni sipër n’Kodër

Mbledhë janë krushqit e mortit

Tek Lisaci zbrit nëpër plisa

Me Florin e mbështjellur në zi

Tek dhemba e nënlokes  

Hanë beriqetin e pa arrirë në arë

Dhe oxhaku i ftohtë mbetet

Pa trashëgimtarë

 

8.03.1991

 

Bekimi

 

Vdekja ime le të jetë

 

Vdekja ime le të tjetë

Zgjim pranvere

Këngë bilbili

Kushtrim

 

Vdekja ime le të jetë

Lindja juaj

Fëmijë të Kosovës

 

24.03.1993

 

 

Atje lart

(Musë Herticës)

 

Në Kodrën e Trimave

Haxhi Musa ka hapur dritaret

Terrin të vrasë

Jo të bëjë emër

Po për të pa yllin e lirisë

 

Nga atje nuk zbret fare

Rri edhe tash

Dhe do të rrijë edhe nesër

Ta mbajë të pavdekshme

Etjen për dritë

Luftën për liri

 

Moj Kodrës së Trimave

Dielli më mirë nxe

Atje është vrarë mesjeta

Që t’mos kthejë kurrë më te ne

 

19.04.1993

 

 

Gjarpërzi

 

I ke hipur gjarpërit të zi

Dhe rrëshqet

E nuk zbret as te koka

 

Gurgullima e kroit shton etje

Që të lagu gurmazin

Që të treti gjumin

Dhe hijet nga vetvetja

 

Ti me kroin në buzë

Hajnisht përvidhesh

Dhe më zë derën

 

 

Nëna më bekoi

 

Nëna ma bekoi shqipen në ballë

Ma bekoi pushkën në dorë

Më përqafoi me afsh e zjarr

Më uroi lirinë kurorë

Tokën shtrojë e qiellin mbulojë

Këngë që grinë terrin të jehojë

 

28.11.1998

 

 

Ankth

(30 mars 1999)

 

Maskarenjtë kalëronin xhipat e pistë

Shkrepnin granata e plumba

Digjnin e vrisnin -

Gjithçka shihet me sy

Te Ujësjellësi i Vjetër

Dhe nga Ujësjellësi i Vjetër

 

Gjithçka  është ankth

Shpendët dhe njerëzit njësoj

Ikun të shpëtojnë

Në male

 

Mbrëmja pllakosë

Kolona e pafundme mësyen natën

Në bjeshkë të ngrohen nga yjt e qiellit

Foshnjet të thithin një pikë qumësht

Largë pëlhurës së pistë

Që  mbështillte lehjet e qenve

 

Qyteti im i dhembjes treti

Ndërsa unë qyqe nëpër shkurret përreth

Në terrin e natës

Në  pasigurinë e ditës

Doja ta zbrisja pranverën

 

 

Ende

 

Ende s’janë shembur varret

Po hapen të rejat

Për të rënët

Në altarin e lirisë

 

Ende pa u varrosur njëri

Lindet tjetri

Oxhaku të mos shuhet

Loja e hijenave të mos luhet

 

 

U nise

 

U nise të takohesh

Me diellin e mëngjesit

Dhe arrite me dy gropëza në faqe

E një buqetë lulesh

 

Më gjete ulur rrëzë rrapit të dehur

Duke përkëdhelur njomësi bari

E dëgjuar këngë turtulleshe

 

S’do të dal më brigjeve të lumit

Të mbys dhembjen e egër

Me përplasjen e valëve

Dhe puthjet e ftohta

 

 

Si të të thërres

 

Prapa derës qëndroj

E dridhem

E përvidhem

Brenda teje

 

Si të të thërras

Çfarë emri ke

Kur në gjergjef qëndisë plagë

 

 

Jam shqiponjë

 

Jam shqiponja me dy krerë

Prej se zoti bëri dimrin dimër

Dhe verën verë

Prej se bëri tokë e det

Dhe fushë e shkrep

 

Çerdhja ime është n’Shkelzen

Në Rugovë e Lyboten

Në Korab e Gallap

N’Qyqavicë e Karadak

Zgjuar jam ditë e natë

Të shuajnë etjen në Radafc

E Mirushë

Zogjtë e mi me push në gushë

 

Zogjtë e mi si gjithëherë

Ndjekin dimër e sjellin verë

Duan qiellin edhe tokën

Siç e duan nënëlokën

Duan diellin që rrezet shkrehë

Dhe „deken si me le“

 

Janar, 1999

 

 

Kush je ti

(Mësuesit)

 

Kush je ti

Me diellin që mban në gji

Që rreze shpërndanë qetë

Dhe qetë terrin e vret

 

Kush je ti

Që zgjon etjen për liri

Që pranga këputë

Me laps dhe hutë

 

Kush je ti o asht

Që pushkë e libër i bëre bashkë

Që mbjell mirësi

Që gatuan dashuri

 

Kush je ti o asht

Në këtë tokë të lashtë

Që yjeve u jep dritë

Dhe vogëlushëve rritë

 

3.03.1999

 

 

 

 

 

 

Therrasin varret

 

Thërrasin varret qe 100 vjet

Po derdhet kupa që sivjet

Këmbë e huaj më t’mos i shkelë

Dasma nisi që në pranverë

 

Oshtijnë malet dhe përrojet

Këtu të vdiset që të jetohet

Për liri në ndeshje të reja

Robërinë do vrasë rrufeja

 

6.03.1999

 

 

Në Kodrën e Trimave

 

Në Kodrën e Trimave

Nënat na lindën zogjë shqiponjash Na ushqyen me flakë dielli

Që të ngritemi nëpër histori

Që të mbesim në gjeografi

Që dheut shqip t’i vijë era

Që shqip të jetë dimri e vera

 

Këtu ku vdiset për të lindur

Njerëzit për emër e kanë dheun

Për çati kanë eshtrat

Për lotë kanë qiellin

Për të shuar etjen

Pinë nga venat e Dardanisë

Me diell në zemër

 

Në Mars

 

Aty mbi rrugë

Mbi varrezat e moçme të qytetit

Mbi eshtrat e të parëve tonë

Hijenat ngrehën një vetëshërbim

Që në vitet e nëntëdhjetedyta

Ta shndërrojnë në vetëshfrim

Të quajtur Mars

 

 

Ani

 

Qeshuni dhe këndoni

Ani edhe të vallëzoni

Mendjen mos e turbulloni

Dua t’ju shoh djersët t’iu bulojnë

 

Duhet edhe të buzëqeshni

Por s’do të arrini ta mbytni helmin

Ta fshihni pezmin

Se me të dalë nga „Marsi“

Do të ktheheni aty ku ishit

Do të jeni ata që ishit

 

As lotin e dhembjen

S’e fshihni dot

Ju të përvuajturit

E këtij cepi të Ballkanit

 

Qershor, 2000

 

 

Dashuria ndërtoi urën

 

Dashuria ndërtoi urën

Nga sytë tu në sytë e mi

Dhe nëpër vena hyri

Kthjelltë si lumi

Që rrjedh

Pa vel

 

2003

 

 

 

 

 

 

Arnues të ëndrrave

 

 

Rektimë

 

Ta shijoj vetëm zërin përmes eterit

Flladin përmes shkronjave

Dhe asgjë tjetër

 

Mund të shkoj deri te aeroporti

Tek hyrja për fluturim dhe të kthehem

Pa e parë gëzimin në sytë e përlotur

 

Çelësin e portës s’e kam as unë e as ti

Ne e kemi vetëm dëshirën

Për t’i bashkuar fijet e këputura

 

2.2.2005

 

 

Të urrej

 

S’ke të bësh asgjë me dritën

Terr i amshimit as me dritën

Thonë se je pjesë e jetës

Dhe për këtë të urrej

 

Thonë se je e domosdoshme

Fund i një rruge t’parehatshme

Ndaj me enigmë shpresën s’e gënjej

Andaj për këtë të urrej

 

Të shoh sa hajneshë e keqe je

Tek vjedh pleqët pa lënë histori

Dhe të rinjtë pa shijuar ëmbëlsi

Sa e tmerrshme dhe e zezë je ti

 

Do të më gllabërosh edhe mua

Do t’më ndash ende pa bërë

Që dashuria të jetë më e fortë

Që jeta mos të mbijë në lotë

 

Andaj të urrej amshim i territ

Mbretëri e heshtjes dhe tmerrit

S’të dua fare e s’të dëshiroj

Dhe për këtë dua të jetoj

 

28.2.2005

 

Dimër i ftohtë

 

Dritare e hapur

Bardhësi e Entenseeles

Vetëm lulet e qershorit i shoh

Tek marrin frymë në kopshtin e vogël

Dhe buzëqeshjet që më falje

 

Acari hyn e zbavitet në sfond

Si lugat shkrryhet nëpër shtatin tim

 

Në kuzhinë pafundësisht numëroj

Pllakat e dyshemesë

Që ngelin vetëm në pesëdhjetegjashtë

Dhe dyzetenëntë pranvera

 

Holluesi edhe më qëndron në skutën e saj

Dhe kërkon ta lus t’më lejojë

Të largohem në dhomën e gjumit

Të puth portretin mbi komode

 

Sërish nisem nga dritarja

T’ia ndiej aromën vetëm qershorit

Në gjysmë të dhomës

Më kthen zilja e cigmës së ftohtë

 

3.3.2005