Agron Shabani: Antropologjia e përgjithshme kulturore dhe politike

Antropologjia e përgjithshme kulturore dhe politike

-Duke menduar në mitët dhe totemët e ndryshme të lidershipit dhe shtetit serb ndaj Kosovës etj.

Nga Agron Shabani

Sic dihet serbët tani e një kohë tepër të gjatë "mitët" e tyre mbi Kosovën si kinsë gjëja "djepi" dhe "Jerusalemi serb" vazhdojnë ti bartin dhe transmetojnë që nga periudha e errët e "bogomilëve" dhe "herretikëve" të ndryshëm "dualist" në mesjetë.Të cilët  asokohe e kishin përhapur dhe propaganduar "idenë" e tyre infantile dhe patologjike sipas të së cilës Hyji(Zoti) i paskësh pasur dy djem.Satanën(ose Satanellin)-si djalin(birin) me të madh dhe Jezu Krishtin si të Birin e Tij me të vogël.Duke i nënkuptuar këtu edhe "luftërat" ose "konfliktët e vazhdueshme"(gjithnjë sipas bogomilëve ose herretikëve të ndryshëm dualist në fjalë)-deri në pafundësi.Thuhet se nga "parimet" ose "predikimet" e mësipërme "dualiste" ose herretike dikur me vonë kishin shpërthyer edhe luftërat(konfliktët) e ndryshme kishtare ose fetare në mesjetë. T´iu bësosh apo t´iu nënshtrohësh gjër në pafundësi totemëve,fetishëve,misticizmëve ose fiksionëve të ndryshme (te palogjikshme ose anakronike) totemiste,eshatologjike ose agnosticisto-arkaike është e njejtë me atë "fabulën" e njohur të Boris Malinovskit mbi ata "peshkatarët besimtar" që pëshkojnë pa u trembur fare në dallgët e harlisura të detit të Trabriandit duke besuar(shpresuar) se do gjejnë shpetim nga mbytja dhe fundosja e pashmangshme duke u kapur pas "algëve" ose për "hijet mashtruese" të atyre peshkaqejve të rrezikshëm dhe të pabesë(...).Në kulturën dhe filozofinë e njohur të besimit kristian është e njohur Maksima udhërrefyese dhe pajtimtare sipas të së cilës:Përcarjet,farkimet,medyshjet ose dilemat e ndryshme rreth asaj të jesh katolik,protestan,ortodoks ose evangjelist vazhdimisht do i pengojnë të tjerët(shumicën) për ti dëgjuar dhe kuptuar më mirë Fjalët e njohura të Shëlbyesit(Krishtit) kur tha:Duajeni njeri tjetrin ashtu sic ju desha une juve.Kjo donë të thotë se feja kristiane në supstancën dhe agjendën e saj kryesore e ka dashurinë,mirekuptimin,tolarancën,paqen dhe harmonië e përgjithshme fetare dhe kulturore në mes popujve,njerëzve,feve dhe kulturave të ndryshme gjithandej.Aty janë edhe liro-shqiptarët pa dallim feje,krahine,politike ose ideologjie.Qofshin ata musliman, të krishterë(katolik) ose ortodoks.Për dallim ndaj serbëve që shumica apo secili(akëcili) prej tyre duket se janë të "paisur" ose të ngarkuar me nga një "mit" ose "totem" të ndryshëm mbi Kosovën?! Se këndejmi,dhe përkunder "terapive","infuzionëve",leksionëve dhe pasojave të njohura shtetërore, nacionale,historike,ushtarake,politike,sociale,ekonomike dhe të tjera në harkun e gjatë kohor të këtyre vitëve ose dekadave të fundit:Shteti dhe lidershipi(regjimi) serb në Beograd duket se akoma nuk po mund të lirohen(clirohen) nga "sloganët" ,gjegjësisht,recidivi i iluzonëve dhe fiksionëve të sëmuara autoritare,totalitare,hegjemone,militare,imperiale,koloniale ose gjysëmkolonialiste ndaj vendëve dhe popujve të tjerë në Gadishullin e njohur Ilirik(Ballkan).Ndaj,shtetit dhe popullit shqiptar(në Republikën e Kosovës) sidomos.Dhe,kjo edhe përkundër luftës dhe masakrave të egra të soldateskës dhe falangave të ndryshme sërbo-cetnike kundër popullsisë së pambrojtur dhe duarthatë(gra,pleq dhe femijë)-gjatë kohës së luftës së fundit në Kosovë.Për të mos thënë këtu për shumë vite dhe dekada me radhë.Aty është edhe Lufta e njohur Clirimtare dhe heroike e UCK-së së bashku me Aleancën e Madhe historike dhe antologjike Nato-UCK-së dhe Deklaratën (Konventën)  e njohur konstitucionale dhe juridike të Parlamentit(Kuvendit) të Republikës së Kosovës me 17 Shkurt të vitit 2OO8 mbi pavarësinë dhe sovranitetin e përgjithshëm shtetëror dhe politik të vendit tonë(Republikës së Kosovës) .Të njohur dhe të pranuar kombëtarisht dhe ndërkombëtarisht nga vendët më të fuqishme dhe më përparimtare të globit.Madje,shumë faktor të tjerë sublim dhe tepër relevan(si vëndimi i fundit historik i GJND-së në Hagë dhe të tjerë) që flasin dhe dëshmojnë mëse qarti mbi garancionin,validitetin dhe kredibilitetin e pakontestuar kushtetues dhe politiko-juridik të shtetit më të ri në Europë dhe në Botë.Republikës së pavarur,sovrane dhe demokratike të Kosovës.Por...!!!! Edhe përkundër tërë kësaj që është cekur dhe trajtuar me lartë dhe që është Fakt dhe Një Realitet i pakontestuar kombëtar dhe ndërkombëtar.Skizofrenia,megalomania,mitomania dhe grandomania violente dhe infantile-patologjike e shtetit dhe lidershipit(serb) ndaj Kosovës(dhe,jo vetëm ndaj Kosovës) dukët se hëpërhë nuk kanë të ndalur.S´ po kanë fund.Serbët dhe lidershipi i tyre në Beograd si po duket kanë vendosur ta lozin deri në pafundësi "rolin" e "padeshiruar" të një "pacienti" të sëmurë për vdekje nga depresioni,amnezioni,destruksioni,animoziteti,indolenca,mediokriteti,amoroziteti dhe infantiliteti i papërmbajtur dhe kolektivë.Dhe,mbase të pacientëve të pashëruar(kronik) që vazhdojnë të lëngojnë  dikund thellë nga totemët,fetishët,reliktët,sloganët dhe "hijet" e ndryshme mesjetare ose arkaike.Në këtë kontekst,duhet menduar për disa caste në "Annee Socilogique" franceze të  E.Dyrkhemit etj.Apo,mbase në "strukturalizmin" e njohur britanik"të B.Malinovskit etj. që në një formë a tjetrën bëjnë fjalë dhe i trajtojnë në hollësi aspektët ose problemët e mësipërme aociokulturore dhe socioantropologjike .Sidoqoftë problemët e mësipërme iu takojnë kryesisht fushave të njohura të patologjisë dhe defektologjisë së brëndshme shpirtërore ose mentale dhe sociokulturore.Gjegjësisht,antropogjenetikës,antropobiologjisë,antropofizikës,antroposociologjisë,antropopsikologjisë ose antropokulturologjisë së përgjithshme botërore ose ndërkombëtare që kërkojnë trajtim dhe një tretman të posacëm në këtë drejtim.Aty janë edhe "miqtë" dhe aleatët e tyre natyror,ideologjik,gjeostrategjik,gjeopolitik etj.(të resbëve pra)Si Rusia,Kina dhe ndonjë tjetër si për shëmbull.Ndërkohë që "koha" e imperalizmit serb,gjegjësisht, e sistemëve dhe ideologjive të dikurshme koloniale ose gjysëmkolonialiste kanë ikur dhe perënduar njëherë e përgjithmonë në "orbitën" ose "hemisferën" e gjithëmbarshme kontinentale dhe interkontinentale të globit tonë tokësor.Duke i përfshirë dhe nënkutuar këtu edhe "projektët" ose "planimetritë" e dikurshme të vendëve ose fuqive të ndryshme imperiale,koloniale ose gjysëmkolonialiste për pushtime dhe sundime të reja në kohëra ose hapësira të ndryshme kontinentale ose interkontinentale(...):Sociologu dhe antropologu i njohur francez,Zhorzh Balandie në stilin dhe cilësinë e njohur të studiuesit dhe një analizuesi të spikatur të problemëve dhe fenomenëve të ndryshme sociokulturoe,sociopolitike,sociostrukturaliste etj.në Republikën e Kongos(Afrikë):Në kuder të veprës së njohur me titull(lexo:"Socilogie actuelle de Ic ´Afrique noire,Socilogie des Brazzaviles noires,1955):Në radhë të parë asokohe do të fokusohej  në problemët e ndryshme sociale dhe ekonomike të karakterit dhe një "dinamike" të përgjhithshme politike,shtetërore dhe socioekonomike të klanëve dhe komunitetëve të atjeshme në një stad tepër të ulët mentaliteti dhe zhvillimi të përgjithshëm kulturor .Madje,mbi fenomenët,karakterin dhe dukritë e ndryshme të stabilitetit dhe instabilitetit(jostabilitetit) të gjithëmbarshëm  fizik,psikofizik,sociofizik,metafizik,biofizik,social,shtetëror,qytetar,nacional dhe politik.Duke dhënë kështu një kontribut të jashtëzakonshëm socioantropologjik dhe sociopolitik në studimin,analizat dhe formulimet e njohura shkencore dhe metodologjike mbi sjelljen dhe mbarëvajtjen e detyruar(obligative) njerëzore ose qytetare me anë të aparatit të njohur shtetëror dhe politik.Gjegjësisht,me instrumentët dhe mekanizmat e njohura të forcës(fuqisë) së detyruar shtetërore dhe politike(Lexo:"Anthropologie Politique",1987).Përderisa,homologu i tij,gjegjësisht,socioantropolu i njohur francez,Pjer Klasters(Pjerre Clastres) është i mendimit se në bazë parimëve,premisave dhe postulatëve të njohura të Antropologjisë së përgjithshme kulturore dhe asaj politike :Gjithëcka dhe cdo gjë mund të transformohet,determinohet  ose ndryshoj në të mirë të shtetit dhe shoqërisë së gjithëmbarshme qytetare dhe politike në qoftë se shtetin dhe politikën nuk i konceptojmë,akceptojme dhe definojmë vazhdimisht si "disiplina" ose "kategori represivo-inkursive" ose "restriktivo-repërkusive".Por,si simbiozë dhe një komparacion të mirëfillët  etik dhe sociopolitik të formacionëve,strukturave dhe superstrukturave të ndryshme shtetërore,qytetare ose politike.Ndonëse,pa i harruar këtu edhe nocionet,teoritë,formulimet dhe definimet e njohura socioantropologjike si moderniteti bihejvioral,kultura,etniciteti,këmbimët e ndryshme dhe reciprociteti,familja,sistemi politik,rasa,religjioni,supsistensioni,transkulturalizmi,kolonializmi,gjysëkolonializmi etj.Dhe,kjo parasegjithash duke u mbështetur në abuzimët,keqkuptimet ose keqpërdorimimet e mundshme(eventuale) të pakicës serbe në Kosovë apo mbase të komunitetëve të tjera atje ndaj suspektit ose kontekstit të përgjithshëm të "kallëxuesit" ose antinomit "kosovar" e kështu me radhë që në një formë a tjetrën vazhdojnë të gjenerojnë probleme,keqkuptime ose prejudikime të ndryshme konceptuale,fetare,kulturore,politike,nacionale,ideologjie etj.etj..Kur dihet fakti se shqiptarët dhe lidershipi i gjithëmbarshëm shtetëror dhe politik në Republikën e Kosovës në emër të vlerave të përbashkëta të kulturës dhe civilizimit të lartë botëror ose ndërkombetar,gjegjësisht,në emër të paqës,harmonisë,kulturës,edukatës,traditave të njohura qytetare dhe historike:Bën "kompromis të madh" nacional dhe historik në emër të lirisë,shtetit dhe pavarësisë së shumëpritur të Republikës së Kosovës dhe ..e ngrtën dhe projektuan "etnitetin kosovar".(Ndonëse,është i njohur fakti se mbi 95 % e popullsisë së gjithëmbarshme në Republikën e Kosovës janë shqiptar autokton dhe etnik në ato treva den baba den.)Por,kjo nuk donë të thotë se shqiptarët e Republikës së Kosovës etj.për hirë të "projektëve" dhe "planimetrive" tashmë të njohura koloniale ose gjysëmkolonialiste të serbëve ose kujtdoqoftë tjetër në këtë botë do ti pranojnë "epitetët" ose ndajmbathjet e ndryshme infantile dhe diskursivo-disolutive si "popull artificial,johistorik" etj.Jo kurrë.Koha e popujve të ndryshëm "artificial" dhe "johistorik"(si në ish jugoserbosllavine e dikurshme ose në ish Bashkimin Sovjetik etj.) kanë ikur dhe perëndeuar njëherë e mirë.Nuk do kthehën kurrë më tjetër në ato hapësira.Se këndejmi,Erih Volfi(Erich ëolf) në stilin dhe cilësinë e njohur të njërit prej árkitektëve´ose themeluesve kryesor të Antropologjisë moderne ose bashkohore në botën dhe kohën tonë:Në kuader të librave të njohur me titull "Europa dhe  populli pa histori"(lexo"Europe and the People ëithout History") dhe "Antropologjia dhe barazia kolonialiste"(Lexo:"Anthropology and the Colonial Equality"):I kishte vënë kornizat dhe konturat(piketat) e para dhe më të rëndësishmet në  kuadrin e rikonstruktimit,rikonceptimit,ridefinimit,riformulimit dhe riakceptimit të gjithëmbarshëm dhe supstancial të Etikës dhe Antropologjisë së përgjithshme kulturore dhe politike të botës dhe kohës sonë moderne ose bashkohore("Reinventing Anthtropology")-konform trendëve,standardëve dhe zhvillimëve të njohura të "botës globale" dhe integrimëve të gjithëmbarshme kontinentale dhe interkontinentale:Ndonëse,pa i harruar këtu  edhe ndikimet dhe reflektimet e fuqishme të "Antropologjisë Amerikane","Antropologjisë Britanike","Antropologjisë Francezë","Antropologjisë Gjermane" etj.në Vizionin e Ri botëror ose planetar të marëdhënjëve ose raportëve të gjithëmbarshme botërore ose ndërkombëtare.Sidomos në sferën e njohur të Sociolopsikologjisë dhe Antropologjisë së përgjishme kulturore dhe politike në nivel botëror ose planetar.Duke i rikujtuar këtu(me një respekt të pasocëm) veprat,shkrimët,formulat dhe teoritë e njohura filozofike dhe socioantropolgjike të Hegelit,Immanuel Kantit,Aleksander Gotlieb Buamgartenit,Claude Livi Straussit,Antonio Gramshit,Bufonit,Ferdinand Braudelit,Xhorxh Markusit,Xhejms Klifordit,E.Durkhemit,B.Malinovskit,Levis Henri Morganit,Gjon V.Pauelit,Frenk C.Hamiltonit,Franc Boas dhe kështu me radhë.Se këndejmi, Antropologjia sic dihet është një shkencë e njohur humane dhe holistike.Përkatësisht,një disiplinë e vecantë e Filozofisë që ka për qëllim studimin dhe analizat e përgjithshme mbi njeriun dhe racën e njohur njerëzore në përgjithësi.Duke i përfshirë dhe nënkuptuar këtu edhe Antropologjinë fizike(në funksion të evolucionit dhe primatologjisë së gjithëmbarshme njerëzore ose qytetare),Antropologjinë kulturore dhe politike(në funksion të studimit dhe analizave të ndryshme politike dhe kulturogjike),Antropologjinë gjuhësore ose linguistike dhe Arkeologjinë si ndërmjetësuese ose participuese vështruese dhe obsrëvative(lexo:"Participant Observation" ose "Observation Participant´s")në ravijezimin,konturimin,eksplorimin,konvencionalizimin dhe unifikimin e njerëzve,popujve,kulturave dhe civilizimëve të ndryshme gjithandej rruzullit tonë tokësor.Dhe,kjo në radhë të parë për faktin se Antropologjia si shkencë ose një disiplinë e vëcantë(shkencore dhe metodologjike) e Filozofisë ka lindur ose ka rrjedhur pikërisht nga materia ose supstrati i njohur i historisë së natyrës.Gjegjësisht,nga ligjët dhe parimet e njohura biologjike,biofizike,biogjenetike dhe të tjera.Duke e vërë theksin në diskursët dhe diskutimët e njohura Perëndimore mbi farkimet,përplasjet,kundërthënjët ose kundërshtimet e njohura (evolutive dhe organike) në mes kulturës dhe natyrës.Gjegjësisht,atyre në mes grupëve ose strukturave të ndryshme njerëzore ose kulturore në vende dhe meridiane të ndryshme të botës.Antropolgët në këtë kuader janë të mendimit se "kultura në fakt është natyrore ose natyrale mu për shkak se të gjithë njerëzit,popujt ose kulturat e ndryshme e kanë aftësinë e njohur(të përbashkët mbase) socioantropologjike të klasifikimit dhe enkodimit të përvojave,simboleve,nevojave,kërkesave,strukturave,veprimëve,reagimëve dhe aksionëve të ndryshme holistike,primatologjike,strukturaliste etj.Kjo donë të thotë pra se një pjesë e konsiderueshme e ligjëve ose teorive të ndryshme filozofike dhe socioantropologjike kanë lindur dhe janë krijuar pikërisht nga pikërendesat dhe interesimi i njohur i filozofëve,estetëve ose antropolgëve të ndryshëm mbi intencat ose tendencat e njohura të lidhjeve,konvërgjencave dhe komparacioneve të njohura diskursive dhe dialektike në mes kulturave të ndryshme lokale dhe atyre globale ose universale.Në instancë të fundit edhe Henri Hubert,Robert Henz,E.Durkhem,C.L.Strauss dhe të tjerë :në kuader të "Annee Sociologique-s" së njohur franceze etj.në radhë të parë janë shërbyer më anë etnologjisë(etnografisë),filologjisë dhe antropologjisë së përgjithshme kulturore dhe gjenetike në funksion të studimit dhe analizave të gjithëmbarshme të popujve dhe kulturave të gjithëmbarshme botërore ose interkontinentale.Ndonëse,pa i harruar këtu "strukturalizmin" dhe "tradicionalizmin" e njohur kulturor,nacional dhe gjenetik të Claude Levi Strauussit etj. në funksion të institucionalizimit ,klasifikimit dhe periodizimit të Antropologjisë së përgjithshme kulturore dhe politike.Dhe,mbase në funksion të një antropologjie kognitive,komponensionale,kompetensionale,analitike dhe pozitiviste.Kjo mu për faktin se në shekullin e njëzetë(2O)antropologjia e gjithëmbarshme sociokulturore dhe politike në Europë dhe në SHBA-së kishte njohur si të thuash ritme,trende,standarde dhe drejtime(itinerare) të ndryshme dhe asimetrike me njëëra tjetrën.Kështu për shëmbull përderisa të të ashtuquajturit "antropologët social"(socioantropologët ) e ndryshëm të kontinentit të vjetër europian me tepër ishin fokusuar në studimin dhe analizat e mëtutjeshme mbi sjelljet shoqërore dhe politike dhe "strukturat" e ndryshme sociale dhe politike.Madje, në raportët ose marëdhënjët e ndryshme objektive dhe subjektive (si për shëmbull të burrit me gruan,femijëve me prindërit etj.) dhe në ato në mes mekanizmave dhe institucionëve të ndryshme shtetërore,politike,fetare,ekonomike etj.Ndërkaq,Antropolgjia kulturore dhe politike në Shtetët e Bashkuara

në qendër(fokus) të studimëve dhe analizave të përgjithshme shkencore dhe metodologjike do ti kenë format,metodat dhe mundësitë e ndryshme objektive dhe subjektive të shfaqjes(manifestimit),artikulimit,ngritjës,projektimit dhe realizimit të plotë të idealeve dhe vizionëve të njohura qytetare dhe demokratike në kuadër të vleravë të përbashkëta(globale) dhe universale të kulturës dhe civilizimit botëror.Në Shtetët e Bashkuara për herë të parë lindi dhe u aplikuar si e atillë në teorinë dhe praktikën e gjithëmbarshme qytetare dhe politike kultura e njohur politike dhe demokratike e lidershipit dhe popullit(kombit) të madh amerikan.Në Atë Drejtim Ecin dhe Levizin Sot Shqiptarët dhe Lidershipi i Tyre Shtetëror dhe Politik në Republikën e Kosoves,Republikën e Shqipërisë dhe Kudo.Me Rrugën e Dritës,Lirisë dhe Pavarësisë Globale dhe Universale.