Xhevat Pllana: Vepër me vlerë përmbajtësore dhe artistike

Hilmi Saraçi në letrat shqipe nuk është i panjohur. Ai  ka  botuar deri me tani tetë libra të  zhanreve të ndryshme  që paraqesin veprimtarinë e tij të sukseshme  në fushën e krijimtarisë, sidomos në atë  publicistike, historiografike dhe  letrare. Kohë më parw  doli me veprën publicistike “Kosova në dritën e pavarësisë ”, nëpërmjet të cilës shihet se kemi të bëjmë me një vepër të përgatitur mirë, me kujdes të veçantë, me një stil specifik, me një gjuhë të rrjedhshme, me çasje profesionale dhe artistike, tërheqëse dhe e kapshme  për lexuesin – shumë dimenzionale dhe serioze.  Temat e shtjelluara dhe të mbarështruara në këtë libër paraqesin një lidhshmëri të veçantë të ngjarjeve dhe rrjedhave të kohës gjatë  periudhës  2004- 2008- në dritën e pavarësisë së Kosovës .

Hilmi Saraçi  është  njohës i mirë i rrethanave të jetës dhe të arriturave në Kosovë  gjatë periudhës  për pavarësinë e Kosovës. Ai me kujdes ka përciell dhe  ka hyrë në këtë fushë me rëndësi  për ardhmërinë e Kosovës, duke përfshirë dhe mbarështruar disa   opinione, intervista  dhe reportazhe  , të shkruara më parë  nëpër gazeta tona të përditëshme,  gjatë viteve 2004-2008, të cilat paraqesin   një pasqyrë reale të lëvizjeve , rrjedhave dhe ngjarjeve të kohës, në dritën e pavarësisë së Kosovës  . Autori nëpërmjet   opinioneve , intervistave dhe reportazheve para lexuesit ka dalë me një libër të standardit të dalluar artistik dhe  përmbajtësor, me shprehje të harmonizuara me ecurinë e ngjarjeve të paraqitura  gjatë kësaj periudhe kohore- në dritën e pavarësisë së Kosovës.  Ai, në rend të parë   ka përshkruar realisht dhe  mjeshtrisht këto lëvizje, rrjedha aktuale, të vështira  të jetës tonë  nëpër këto vite,  në dritën e pavarësisë së Kosovës - me  përpjekjet dhe pengesat që ishin të pranishme për realizimin e ëndrrës shekullore të popullit tonë-pavarësinë e Kosovës. 

Ngjarjet e këtyre viteve në Mitrovicën e ndarë, jeta e vështirë e shqiptarëve, dëbimi nga shtepitë e tyre, rrahjet dhe vrasjet nga serbët e rebeluar dhe të instrumentalizuar nga Serbia  janë një pasqyre  tragjike e ngjarjeve gjatë kësaj periudhe kohore për shqiptarët në këtë vepwr.  Saraçi këto ngjarje të anashkalimit ligjor: kontrabandës , krimit të organizuar  e të tjera  i ka paraqitur  realisht, sidomos nëpërmjet opinioneve ku institucionet tona (Ekipi i Unitetit) gjatë negociatave me Serbinë është dashtë t’i prezentojë dhe të kërkojë nga Serbia të deklarohet për krimet e bëra ndaj shqiptarëve në Kosovë . Ai në veri të Mitrovicës së ndarë  ka kontaktuar njerëzit (shqiptarët) që jetojnë atje në  kushte të vështira- pa një përkrahje (perspektivë) institucionale shtetërore për të jetuar dhe për të punuar. Për këtë arsye Saraçi kritikon institucionet vendore dhe nderkombëtare për angazhim të pamjaftueshëm në zgjedhjen e problemeve në qytetin e ndarë të Mitrovicës.

 Në këtë libër nga intervistat e zhvilluara shquhet, sidomos intervista  me Stiv Benett , drejtor i  Shkollës së Policisë në Vushtrri, një njohës i mirë i kësaj fushe i cili shquhet për kontributin e dhënë gjatë kësaj periudhe për përgatitjen e policëvë të rinj dhe të kuadrit komandues  në këtë shkollë.   Intervista me Stev Benett paraqet të arritura të veçanta jo vetëm në këtë shkollë , por në terë Kosovën . Saraçi nëpërmjet intervistës së zhvilluar ka paraqitur këto suksese dhe të arritura …

 Gjatë kësaj periudhe në Vushtrri temë diskutimi dhe interpretim në këtë periudhë kohore ishin edhe  disa thyrje partiake, ndërhyrje “demokratike” dhe pastaj edhe  shkarkime pranë KK-së . Këto shkarkime dhe ngjarje të pa dëshiruara  Saraçi i ka paraqitur nëpërmjet intervistave të cilat pasqyrojnë përpjekjet e disa njerëzve për të marrë pushtetin dhe për të dominuar mbi të tjerët me angazhime “demokratike”në institucionet komunale në Vushtrri.

 Saraçi nëpërmjet reportazheve ka përshkruar momente të luftës kundër armikut, sakrificat për liri dhe pavarësi në fshatrat buzë Qyqavicës dhe përpjekjen  e banorëve për të jetuar në liri dhe pavarësi. Në këtë fushë shquhet reportazhi “ Në qytetin e ndarë të Mitrovicës.” 

 Në këtë vepër, megjithatëi, dallohen opinionet nëpërmjet të cilave Saraçi ka paraqitur  mendime në këndvështrime të ndryshme për simbolet kombëtare (flamurin), për statusin dhe pavarësinë  e Kosovës, respektivisht angazhimin e pamjaftueshëm  të bashkësisë ndërkombëtare dhe  të institucioneve tona (Ekipit të Unitetit) deri të pavarësia  e plotë e Kosovës…

                                              

Hilmi Saraçi u lind në fshatin Bivolak (Burim), komuna e Vushtrrisë. Shkollën Normale dhe Fakultetin Filozofik – Dega Gjuhë dhe Letërsi shqipe i kreu në Prishtinë . Ligjëroi lëndën e gjuhës dhe letërsisë shqipe 20 vjet rresht , pa ndërprerje , në QMSH- “Muharrem Brkteshi” në Vushtrri ku dha një konribut të dalluar në edukimin dhe arsimimin e gjeneratave të reja. Gjatë luftës çlirimtare (1998-1999) ishte në mesin e luftëtarëve të UÇK-së në fshatin e tij , në Bivolak (Burim), ku shkroi ditarin e luftës “Artakolli në dritën e luftës çlirimtare”. Në letrat shqipe , sidomos në gazetari, historiografi, publicistikë e prozë letrare  është dëshmuar me shkrime të shumta . Tani jeton dhe krijon në Vushtrri.

1. “Artakolli në dritën e luftës çlirimtare 1998-1999 “ (Ditar nga lufta )-Prishtinë, 1999 

2. “Vushtria me rrethinë” (koautor) – Prishtinë, 2003

3, Aziz Zhilivoda  1912-1994 (Monografi) –Prishtinë, 2005

4. “Masakrat serbe në komunën e Vushtrrisë 1998-1999” –Prishtinë, 2005

5. “ Prozë dhe kritikë letrare “ – Prishtinë, 2006

6. “ Hamit Losh Saraçi atdhetar dhe fetar i shquar” (Monografi)- 

Prishtinë, 2006 

 7. “Shpalime  nga historia dhe trashigimia “ -  Prishtinë, 2008.

8. “Kosova në dritën e pavarësisë “ - Prishtinë, 2008

Ka edhe vepra të tjera në dorëshkrim