Speciale

Lutfi Alia: Elemente të drejtës antike helene dhe romake në Kanunin e Lekë Dukagjinit (I)

Kanunet e Maleve Shqiptare, janë vepra monumentale të historisë, të kultures, të identitetit të popullit tonë, të origjinës tonë të lashtë iliro-arbërore. Flitet për Kanun, por termi më i saktë është e drejta iliro-arbërore-shqiptare, pasi si e tillë lindi, si kodi i të drejtës Ilire - Ius Illyriense, vazhdoi si e drejta e arbërore në mesjetën e herëshme...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (7)

Kjo betejë nuk ishte vetëm për mbrojtjen e një shtëpie apo të një fisi, por për mbrojtjen e një ideali – të lirisë, të të drejtës për ekzistencë dhe të së ardhmes së një populli të tërë. Në këtë kuptim, Prekazi dhe fjala e dhënë në atë shtëpi të rrethuar nga dhuna u shndërruan në kodin etik të...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (6)

Kontributi i gruas shqiptare në luftërat shumëshekullore për çlirim nuk mund të reduktohet vetëm në matjen mekanike të pjesëmarrjes së saj të drejtpërdrejtë në frontet e betejës. Përfshirja e saj ka qenë shumë më e gjerë dhe shumëdimensionale—ajo ka përfshirë jo vetëm angazhimin...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (5)

Kjo dukuri mori përmasa të frikshme sidomos gjatë dekadës 1981–1991. Vetëm në komunën e Ferizajt, dokumentohet se mbi 53 gra u ekspozuan ndaj këtyre trajtimeve çnjerëzore. Viktimat nuk ishin vetëm aktiviste politike, por edhe nëna të thjeshta, nxënëse dhe gra që nuk kishin asnjë angazhim...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (4)

Edhe në vitin 1968, në një nga momentet më të rëndësishme të zgjimit politik në Kosovën e pasluftës, gruaja shqiptare, sidomos ajo e re – nxënësja dhe studentja – nuk mungoi në skenën e rezistencës. Përkundrazi, ajo u shfaq jo vetëm si pjesëmarrëse, por si udhëheqëse aktive e...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (3)

Më tronditëse akoma janë rastet që ai përmend, të nënave që nuk i lejonin fëmijët e tyre të strehonin veten në shtëpi nëse kishin braktisur fushën e betejës nga frika. Madje, ato vetë i rikthenin në vijën e zjarrit, duke i turpëruar dhe njëkohësisht i shtyrë të rikthenin dinjitetin e humbur...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (2)

Në shekullin XIX, përgjatë periudhës së Rilindjes Kombëtare Shqiptare, roli i gruas shqiptare arrin një nivel të ri angazhimi dhe vetëdijeje kombëtare, duke dalë nga kufijtë tradicionalë të rolit familjar dhe duke u bërë pjesë e drejtpërdrejtë e proceseve historike që do të formësonin fatin e kombit. Kjo...

Sabile Basha: Gratë Shqiptare – Shtylla të Qëndresës Kombëtare (1)

Heroizmi i gruas shqiptare, i skalitur në kujtesën historike ndër shekuj, ka qenë një dëshmi e vazhdueshme e qëndresës, guximit dhe përkushtimit të saj ndaj fateve të kombit. Megjithatë, roli i saj në jetën shoqërore të Kosovës ka kaluar nëpër një proces të ndërlikuar e të shumëfishtë të angazhimit, shpeshherë të papërfillur ose të heshtur në...

Sabile Basha: Gruaja shqiptare në dritën e historisë dhe vlerësimi i të huajve për të

Është një e vërtetë e pakundërshtueshme se gruaja shqiptare ka zënë një vend të rëndësishëm në historinë kombëtare të popullit tonë, duke filluar nga periudha ilire dhe duke vazhduar përmes shekujve. Jo vetëm autorët shqiptarë, por edhe shumë shkrimtarë të huaj kanë shkruar për të, duke e përshkruar si një nga gratë më të guximshme dhe më besnike në Ballkan...

Ekskluzive nga Fotaq Andrea & Dritan Muka: Misteret e Kokës së prerë të «Skënderbeut»

Titulli i këtij shkrimi është vërtet makabër, të ngjeth mishtë, por fatmirësisht - po e themi hapur dhe me bindje që në fillim -, nuk ka të bëjë kurrësesi me Heroin Kombëtar shqiptar Gjergj Kastrioti. Kjo kokë e prerë e quajtur « Skander Beeg » sipas tekstit që përmban vetë ilustrimi, është cilësuar në mediat shqiptare...

Prof. Dr. Sabile Keçmezi-Basha: Falënderim

E ndjej për detyrë, por edhe për kënaqësi shpirtërore, t’ju drejtohem me mirënjohjen më të thellë. Ndjej lumturi të veçantë që pata privilegjin të jem pjesë e këtij komunikimi me ju – një bashkëbisedim që tejkaloi kufijtë formalë të një interviste dhe u shndërrua në një miqësi të ngrohtë shpirtëror e intelektual...

Sabile Basha: Jeta mes largësisë dhe përkatësisë

Shpeshherë thuhet se për të matur thellësinë e dashurisë ndaj atdheut, duhet të përjetosh largësinë prej tij – të shkëputesh për pak çaste nga dheu ku je rritur, për të ndier më qartë lidhjen që të përshkon me të. Kjo thënie më tingëllon e vërtetë, jo sepse kam dashur ta vërtetoj me...

Paulin Z. Zefi: Tumat ilire në malin e Kakarriqit

Kodra e Kakarriqit, e cila në gjuhën popullore njihet si Mali i Kakarriqit, shtrihet paralel me Malin e Rrencit në drejtim VP-JL, nga Fusha e Bregut të Bunës, në Fshatin e Ri dhe deri në afërsi të lumit Drin, në fshatin Balldre të Lezhës. Ky kurriz shkëmbor gëlqeror ka një morfologji të njëjtë me...

Ekskluzive nga Fotaq Andrea & Dritan Muka: Figura e Skënderbeut sipas një kompozimi në gravurë në vitin 1631

Kohët e fundit, historiania amerikane e artit Louise Rice, profesore në New York University, falë studimit të saj « Kuptimi brenda kuptimit sipas një vizatimi të Jacques Stella-s »1 që ndodhet në muzeun Ashmolean të Oksfordit, ka arritur të zbërthejë, në mënyrë të meritueshme, një enigmë që ka tërhequr vëmendjen e historianëve të artit që prej gati katër shekujsh...

Sabile Basha: Pafajësia e vrarë

Disa ditë më parë, Prof. Dr. Nusret Pllana – një nga zërat më të përkushtuar të luftës në Kosovë, zëri që kumbonte gjatë luftës në malet e Berishës duke bërë thirrje për një Kosovë të lirë e te pavarur– më telefonoi për të më njoftuar për akademinë përkujtimore, kushtuar fëmijëve të vrarë...

Sabile Basha: Ta duash Kosovën do të thotë të jetosh dhe të veprosh për të

Teksa bisedoja me nipin tim, një fëmijë që ende mbante në sy pafajësinë e botës dhe në buzë të qeshurën e jetës, më doli nga shpirti një pyetje që ndoshta nuk duhej bërë, por që më shpëtoi pa qëllim: “Kënd e donë më shumë, mamin apo babin?” Ai më shikoi me sytë e një bote pa hile, i habitur si...

Hasan Hasanramaj: 26-vjetori i Masakrës së Dubravës

Kompleksi famëkeq i burgut të Dubravës në komunën e Istogut, para njëzet e gjashtë vjetësh, ishte selia më e rrezikshme e grumbullimit të forcave elitë të ushtrisë, policisë dhe forcave paramilitare të pushtetit serb, të cilat kishin para vetes vetëm një detyrë – shfarosjen e shqiptarëve, për çka me kohë hartuan strategjitë...

Sabile Basha: Një thirrje e hapur për deputetët e Parlamentit të Kosovës

Në diskursin politik dhe historik, shpesh ndodh që figurat e mëdha – heronjtë dhe intelektualët – të instrumentalizohen nga forca të ndryshme politike. Megjithatë, një parim i qenësishëm i mendimit qytetar dhe etikës publike është se këta individë, me veprën dhe sakrificën e tyre...

Lutfi Alia: Meditime – Jonufër, korrik 1966

Në qershor të vitit 1966 përfunduam provimet e vitit të parë në Fakultetin e Mjekësisë. Atë vit, qershori bëri shumë nxehtë, çka i shtoi më shumë emocionet dhe lodhjen që na kishin krijuar përgatitjet për provimet. Më 29 qershor ishte provimi i fundit në kimi inorganike dhe kimi organike...

Sabile Basha: Mbi jetën me maska - midis frikës, përshtatjes dhe hipokrizisë

Pas një udhëtimi të shkurtër jashtë vendit, u ktheva me një mall të thellë për familjen dhe gjërat e dashura që e bëjnë jetën kuptimplotë. Një nga vizitat e para ishte ajo në banesën e bijës sime, Arta Basha-Jakupit, të cilën e kishte ndërtuar dhe mobiluar me kujdes, përkushtim dhe shije të...