Mendime
Dritan Demiraj: Strategjia ushtarake e rezistencës afgane
E enjte, 26.08.2021, 07:13 PM
STRATEGJIA USHTARAKE E REZISTENCËS AFGANE NË LUGINËN PANJSHIR
Nga
Kolonel Dritan Demiraj
Të
nderuar miq!
Meqenëse
në Afganistan ka filluar rezistenca e armatosur nën drejtimin e presidentit
Amrulla Saleh dhe Ahmad Masoud-it kundër Talebanëve dhe aleatëve të saj, më
poshtë po botoj një analizë të detajuar të situatës së sigurisë në këtë vend.
Meqënëse
që nga rënia e Kabulit, e gjithë bota, lajmet ndërkombëtare, portalet,
televizionet, analistët e sigurisë, mbrojtjes dhe inteligjencës i kanë drejtuar
sytë nga rezistenca Afgane dhe lidershipi i saj i dislokuar në Luginën e
Panjshir-it, gjykoj se është në interes të lexuesit Shqiptar që si studiues dhe
botues i rregullt i Afganistanit, të bëja një analizë faktesh, rrethanash dhe
skenarësh taktikë, operacionalë dhe strategjikë në lidhje me terrenin, njësitë
dhe kapacitetet luftarake, avantazhet, disavantazhet e kësaj aleance dhe më e
rëndësishmja mbështetja e menjëhershme e tyre nga perëndimi.
#Së_pari,
terreni në të cilin është vendosur shtabi drejtues i drejtuesve të rezistencës
kundër Talebanëve afganë, përbëhet nga një terren i cili ofron mbrojtje të
fuqishme natyrale. Tre pikat e saj më të larta strategjike nuk janë pushtuar
asnjëherë. Edhe gjatë dy ofensivave Sovjetike në vitin 1983 dhe 1984-1985,
forcat Sovjetike dhe afgane të përbëra nga dy divizione këmbësorie, tre brigada
të motorizuara afgane, forcat speciale ruse Spetsnaz, Khad-it afgan me
mbështetjen e aviacionit Sovjetik Mig-21, Mig-23, SU-22 dhe helikopterët e
sulmit MI-24, përsëri nuk arritën të futeshin asnjëherë në Luginë. Mbrojtja
natyrale e kombinuar me ndërtimin e hendeklidhjeve, pozicioneve të mbrojtjes,
njohja e mirë e terrenit në bashkëpunim me eksperiencën e lartë luftarake të
gjeneralit Ahmad Sha Masoud dhe muxhahedinëve të tij e bën të pamundur
pushtimin e saj. Në raport me ditët e sotme, Talebanët nuk kanë këtë mbështetje
me zjarr dhe këtë organizim ushtarak.
#Së_dyti,
lugina e Panjshir-it është një terren i ngushtë, kufizohet nga male të larta
dhe e vështirëson në maksimum realizimin e operacioneve luftarake për kryerjen
e manovrave krahmarrëse dhe kufizon ndjeshëm manovrimin e mjeteve të blinduara
dhe të njësive të këmbësorisë. Lumi i thellë i Panjshir-it, i cili e përshkon
atë në mes është i thellë, i rrëmbyeshëm dhe shërben më vete nga njëra anë si
pengesë natyrale, por nga ana tjetër ndihmon popullsinë lokale për të siguruar
ujin e pijshëm dhe përdorimin e tij për bujqësi dhe blegtori. Në një rrethim të
mundshëm nga të gjitha anët nga Talebanët, prezenca e saj merr një rëndësi
strategjike.
#Së_treti,
në rast se trupat e armatosura Talebane do të përpiqen të fillojnë ekzekutimin
e një operacioni luftarak (për të cilin unë mendoj se janë në konsultime me
Pakistanin se kur, kush, si dhe me çfarë mjetesh do ta realizojnë atë), ky
territor do të mundësojë lehtësisht goditjen e mjeteve të blinduara të
Talebanëve nga të katër drejtimet, duke realizuar operacione të sukseshme të
luftës kundërtanke. Prishja, dëmtimi dhe bllokimi i mjeteve të para të
blinduara, nga njëra anë do të shërbejë si pengesë për kalimin e mjeteve të
tjera të blinduara në vijimësi, nga ana tjetër do të diskretitojë fuqinë dhe
legjitimitetin e strategjisë së “suksesshme” të njësive ushtarake Talebane, do
të ulë moralin e muxhahedinëve të saj dhe do t’i diskretitojë përpara botës
perëndimore.
#Së_katërti,
liderdshipi i rezistencës përbëhet nga njerëz që kanë eksperiencë të gjatë, të
suksesshme dhe kanë mbështetje të gjerë tek popullsia civile kundër Talebanëve
që nga viti 1991 dhe deri në ditët e sotme. Këtu mund të përmendim gjeneral
Abdul Rashid Dostun, gjeneral Bismilah Khan Mohammad, presidentin Amrullah
Saleh dhe profesorin Mohammed Atta Noor.
#Së_pesti,
sasia e forcave që po përqëndrohen në Luginë përbëhet nga elita e forcave
speciale dhe komando të ushtrisë Afgane, numri i të cilëve deri më sot ka
shkuar në mbi 7000 komando. Për më tepër, në shtesë të tyre duhet përmendur
edhe personeli pilot afgan, pjesëtarët e shërbimeve sekrete, pra shumë persona
nga Drejtoria Kombëtare Afgane e Sigurisë, të cilët 12 vitet e fundit kanë qënë
në terren duke u përballur me Talebanët dhe mbështetësit e tyre.
Gjykoj
që është në interes të lexuesit Shqiptar të japim disa informacione mbi njësitë
e forcave speciale dhe komando Afgane. Ato përbëhen nga 7 batalione me rreth
24300 trupa. Nga këto, pas thirrjes që bëri presidenti Saleh, ministri i
mbrojtjes gjenerali Dostum dhe gjenerali Mohammad shumë prej tyre dezertuan dhe
së bashku me armatimet dhe pajisjet luftarake u drejtuan në Luginën e
Panjshir-it. Në Panjshir deri tani janë grumbulluar mbi 7000 komando dhe shumë
pjesëtarë nga njësia e operacioneve speciale që përbëhej nga rreth 500 forca
speciale. Trupat komando përbëhen nga efektivët e batalionit “Selab”,
batalionit “Shaheen”, batalionit të Gardezit, batalionit komando të qytetit
Mazar-e-Sharif, batalionit komando të Konduzit, batalionit komando “Kobra” të
distriktit Sherzad në provincën Nargarhar, batalionit komando të provincës në
Khost-it, batalionit komando të provincës Oruzgan me rreth 200 trupa, etj.
Këto
forca e njohin mirë njëri tjetrin, kanë besim tek lidershipi i tyre, janë
stërvitur me të njëjtat SOP-i, nuk kanë humbur asnjë betejë kundër Talebanëve
deri më sot dhe janë të vetmet njësi që Talebanët ju shmangen në luftim, duke u
përballur me ta vetëm nëpërmjet sulmeve asimetrike me makina bombë dhe me
kamikazë. Kjo sasi cilësore forcash tregon se lidershipi i Luginës së Panjshir-it
ka në dispozicion kapacitete të larta për të zhvilluar luftë asimetrike,
goditje në thellësi të qëndrave Talebane të komandim-kontrollit, kundër mjeteve
ajrore të cilat sot janë në dorë të Talebanëve, organizimin e pritave në
prapavijë të Talebanëve, ekzekutimin e operacioneve special në çdo kohë dhe në
çdo vend, ndërkohë që njësitë Talebane do të fillojnë ofensivën kundër
Luginës. Një pjesë e mirë e këtyre
forcave do të urdhërohen që të fillojnë organizimin e luftës guerrile në
prapavijë të Talebanëve dhe do të stërvisin me taktika më të avancuara milicitë
lokale.
#Së_gjashti,
në mbështetje të njësive të Luginës kanë shkuar edhe disa mjete ajrore të
forcës ajrore Afgane si helikopterët: MI-24, MI-17, UH-69 Black Hawk, UH-60 A
dhe një sasi dronesh të zbulimit ScanEagle, të cilat në bashkëpunim me forcat
speciale dhe komando do të rrisin kapacitet luftarake të rezistencës,
mbështetjen logjistike për furnizim me pajisjeve luftarake ose evakuimin e
luftëtarëve të plagosur. Duhet theksuar se përdorimi i tyre mund të jetë i
kufizuar, pasi Lugina ndodhet e rrethuar nga territore të cilat aktualisht janë
nën kontrollin e Talebanëve. Më e rëndësishme për tu theksuar është se shërbimi
sekret ISI pakistanez ka dërguar në territorin e Afganistanit njësitë e saj më
elitë për të drejtuar këtë ofensivë dhe pajisja e tyre me raketa moderne
kundërajrore si: FIM-92 Stinger, RSB 70, MK1, MK2 Bolide dhe FN-6 SA në
gjykimin tim do ta kufizojë përdorimin e tyre me efikasitet.
#Së_shtati,
sasia e armëve kundërtanke, armatimi i rëndë, artileria 122 mm dhe 152 mm,
raketat moderne kundërtanke, mbrojtja e skalionuar, etj do të vështirësojnë
avancimin e mjeteve të blinduara Talebane.
#Së_teti,
nëse e analizojmë nga ana strategjike terrenin në të cilin veprojnë forcat anti
Talebane, ai është kryesisht në avantazh, pasi ndodhet në kufi me Uzbekistanin
dhe Taxhikistanin dhe në rast koordinimi të mirë me forcat dhe milicitë e
provincave të tjera do të sigurojë mbështetje logjistike nga vendet fqinje dhe
një mbrojtje të fuqishme rrethore. Nëse përgjatë gjithë këtyre rrugëkalimeve
sulmohen forcat Talebane, ndërrpriten rrugët e komunikimit dhe të furnizimit,
do të asgjësohen autokolonat pjesë pjesë, atëherë Talebanët do të lodhen,
morali i tyre do të bjerë, mbështetja e tyre dhe frika e popullsisë civile do
të ulet dhe rezistenca do të jetë më efektive.
Për
më tepër, koordinimi i provincave Balkh, Takhar, Badakhshan, Samangan, Parëan,
Kapisa, Baghlan, Ghor dhe Badghis të cilat përbëjnë rreth 25 për qind të
popullsisë së përgjithshme të Afganistanit (rreth 11.5 milionë), do të bëjë të
mundur që së bashku me provincat uzbeke si Ghazni, Mazar-e-Sharif dhe Konduz të
forcojnë së tepërmi rrezistencën.
#Së_nënti,
këtij bashkëpunimi në gjykimi tim do t’i shtohet edhe komuniteti uzbek prej dy milionë
banorësh të cilët jetojnë në provincat Faryab, në qytetin Faizabad të provincës
Badakhshan ku gjenerali Abdul Rashid Dostun ka lidhje të fuqishme dhe sasi të
konsiderueshme ushtarake dhe milicish të armatosura.
Në
shtesë sa më lart, bashkëpunimi me komunitetin Hazara, i cili përbëhet nga 8
milionë banorë dhe në përbërje të së cilit veprojnë rreth 8 brigada këmbësorie,
2 batalione komando dhe disa njësi artilerie të rëndë, mund të koordinojnë së
bashku një mbrojtje të thellë, rrethore të provincave të tjera në Luginën e
Panjshjir-it, në mënyrë që të mbajnë të hapura rrugët e komunikimit me njëra
tjetrën. Organizimi i mirë i rezistencës nga komuniteti Hazara mund të
ngadalësojë ndjeshëm avancimin e Talebanëve të thellësi të vendit, sodomos në
provincat Bamyan, Daykundi, Ghor, Uruzkan dhe Wardak ku ndodhet shkolla e
forcave speciale afgane.
#Së_dhjeti,
një rol të rëndësishëm në organizimin e rezistencës në gjykimin tim do të luajë
rrjeti i fuqishëm dhe sekret i inteligjencës afgane i krijuar për rreth 20 vite
nga Amrullah Saleh, një pjesë e madhe e të cilëve ose janë në Luginën e
Panjshir-it ose janë urdhëruar që të aktivizojnë rrjetet e kërkim-shpëtimit,
luftës guerrile dhe grupeve të sabotazhit në të gjithë territorin. Një pjesë e
tyre ose kanë qënë celula të fjetura ose celula të gatshme për të vepruar në
momentin e dhënies së urdhërave. Gjithashtu roli dhe informacionet e tyre do të
jenë shumë të rëndësishme sa i përket strategjisë që do të ndiqet kundër
forcave Talebane. Ata do të jenë çelësi i informacioneve në lidhje me rrugët e
afrimit, sasisë së forcave dhe mjeteve, terrenit, qëllimeve të fushatës së
Talebanëve, kohës së veprimit, etj informacione që në shumicën e rasteve do të
përcaktojnë fitoren kundër tyre.
Dëshiroj
të sjell në vëmendje të lexuesit Shqiptar faktin se suksesi i rezistencës
afgane do të varet shumë nga mbështetja sa më e shpejtë e tyre nga komuniteti
ndërkombëtar sidomos SHBA-të dhe Europia. Deri tani ka ofruar asistencë vetëm
shërbimi sekret indian RAW-i, por në gjykimin tim mbështetja do të vijojë në të
ardhmen edhe nga Irani, Turkmenistani, Uzbekistani, Taxhikistani dhe Rusia.
Gjashtë
muaj përpara se të vritej, në muajin mars të vitit 2001 gjenerali Ahmad Shah
Masoud i bëri thirrje drejtuesve më të lartë të Bashkimit Europian që ta
ndihmonin në ofensivën kundër Talebanëve, pasi ai nuk po luftonte kundër tyre
por kundër Pakistanit. Ai e deklaroi kwtw nga tribuna e Parlamentit Europian
duke deklaruar se në rast të kundërt Al-Qaeda do të realizonte sulme terroriste
me avionë në SHBA dhe në Europë. Asnjë nga vendet Europiane nuk e ndihmoi dhe
pas gjashtë muajsh al-Qaeda realizoi sulmet terroriste të 11 shtatorit 2001.
Sot dhe asnjë ditë më vonë, lidershipi më i lartë politik në SHBA dhe Europë
duhet ta kuptojnë se kanë përgjegjësi të madhe për mbështejen e tyre. Nëse do
t’i lihet kohë qeverisë terroriste Talebane të forcohet, do të jetë tepër vonë
pasi Afganistani që tani është kthyer në bazë operacionale për operacionet
terroriste, pasi në territorin e saj operojnë rreth 22 grupe terroriste (për të
cilat do të bëj një shkrim tjetër më të detajuar), historia e të cilave është
shumë e trishtueshme.
Në
mbyllje, Irani është i vetmi shtet që ka mbështetur gjatë luftës kundër
Talebanëve dhe koordinatori kryesor në atë kohë ka qënë komandanti i forcave
Quds gjeneral brigade Qassen Soleimani, i cili kishte krijuar një lidhje shumë
të fortë me gjeneral Masoud-in gjatë viteve 1996-2001.
#Si_përfundim,
duke analizuar ofensivën e organizuar vetëm dje nga forcat e grumbulluara
rishtaz në Luginën e Panjshir-it, ku u mundësua rimarrja nga kontrolli i
Talebanëve i tre distrikteve afgane: Pul-e-Hesar, Deh Salah dhe Banu, del se
nëse do të kemi një organizim më profesional dhe me pak mbështetje nga
perëndimi, rezistenca që po organizohet në Luginën e Panjshir-it jep shenja
optimizmi se do ta vështirësojë ndjeshëm qeverisjen e Talebanëve dhe aleatëve
të tyre.
Shënim: Asnjë rresht i
botuar në këtë shkrim nuk është përkthyer nga ndonjë material i botuar në
perëndim ose diku tjetër.
Ky shkrim është krejtësisht
ekskluzivitet i autorit D.D*.
*Dritan Demiraj, Ph.D.
Ish ministër i Brendshëm i RSH, autor i librave: “Al-Qaeda Tri Dekada Terror”
(2020), “10 Komandat Strategjike të Al-Qaedës në Botë”, “Al-Qaeda në
Afganistan-Pakistan” (2021), “Forcat Speciale dhe Lufta Asimetrike” (2021),
“Afganistani-Një Paqe e Vështirë” (2014), “Ngritja dhe Rënia e Shtetit Islamik”
(2017), “Nëpër Labirintet e Shtetit Islamik” (2015), “Al-Qaeda në Siri” (2019)
dhe “Al-Qaeda në Irak” (2019).