Albert Vataj: Alis Kallaçi do të çojë zërin dhe dhimbjen e “Nân”-s shqiptare në Eurovision

Alis Kallaçi do të çojë zërin dhe dhimbjen e “Nân”-s shqiptare në Eurovision Song Contest

Nga Albert Vataj

Festivali i 64-t i Këngës në RTSH, uli mbrëmë siparin e tij, duke shpallur si fitues të këtij edicioni, Alis me këngën “Nân”.

E nuk kishte se si të ndodhte ndryshe, Alis triumfon në Fest 64, dhe “Nân” do të përfaqësojë Shqipërinë në Eurovision Song Contest 2026 në Vjenë, Austri.

Sërish ishte publiku ai që vendosi, për “Nân” një baladë emocionalisht e fuqishme e shkruar nga Desara Gjini, me kompozim nga Alis Kallaçi dhe instrumentacion nga Erjet Barbullushi.

Një këngë që i flet shpirtit, një hymn për një nga plagët më të dhimbshme të shoqërisë shqiptare. Një nga tempujt më të lartë të shenjtërisë së jetës, “Nân”, mbremë provoi të ngjitej më lart, në qiellin e një adhurimi të publikut, të artdashësve, të atyre që pavarësisht paragjykimeve, gjithnjë kanë ditur të zgjedhin, kanë ditur të jenë përcaktues në vendimin e jurisë, por më së shumti në atë vlerë dhe ndërgjegje të shpirtjes kolektive që do t’i përfaqësojë ata në Eurovision Song Contest 2026 në Vjenë, Austri, në një nga eventet më të rëndësishme të këngës në Evropë.

“Mu më bahet jashtëzakonisht qefi që fitusi sante shkon shumë mirë edhe me dëshirën e audiencës sepse në fund të fundit në krijojmë kangë për audienca, ne prodhojmë për audienca. Juria profesionala në mënyrë të padiskutueshme që asht shumë e rëndësishme për të shku tek detajet e krijimtarisë. Po kangt bahen për audiencën, kshtu që na vjen shumë mirë se sante jemi në nji za me audiencën”, kjo ishte ajo çfarë tha mbrëmë në Pallatin e Kongreseve, Ramë Lahaj, tenori me famë botërore, që ishte në Festivalin e 64-tërt të Këngës në RTSH, në rolin e kryetarit të jurisë, para se t’i dorëzonte Alis trofeun e këtij eventi të rëndësishëm të këngës.

Në vend të dytë dhe të tretë u renditen respektivisht, Inis Neziri dhe Sheila.

Alis, me këtë fitore, bëhet automatikisht përfaqësues i Shqipërisë në edicionin e ardhshëm të Eurosong-ut, që do të mbahet në Vjenë të Austrisë. “Nân” mori 152 pikë, 68 prej të cilave nga juria, dhe të tjerat nga votimi i publikut përmes sms-ve.

Festivali i 64-t i Këngës uli siparin me një natë ku muzika ishte më shumë se spektakël. Të ftuarit specialë, nga Bleona Qerreti te dueti emocionues Elsa Lila,Aleksandër Gjoka, nga “Shkodra elektronike” te energjia elektrizuese e Tommy Cash, e shndërruan mbrëmjen në një festë të shumëzëshme. Por mbi të gjitha këto, qëndroi një këngë e vetme, e heshtur në fuqinë e saj, që nuk pati nevojë për efekte për të fituar: “Nân”.

Tani, Alis do ta çojë Shqipërinë në Eurovision Song Contest 2026 në Vjenë jo me zhurmë, por me thellësi. Jo me klishe, por me dhimbje të vërtetë. Ai do ta çojë atje zërin e nënës shqiptare, mallin e saj, pritjen e saj, dashurinë e saj të pashtershme. Dhe në një skenë ku shpesh fitojnë format, “Nân” do të guxojë të fitojë me përmbajtje.

Kjo është arsyeja pse kjo fitore nuk i përket vetëm Alis. Ajo i përket publikut që zgjodhi me zemër. Dhe ndoshta, pikërisht për këtë, Europa do ta dëgjojë.

Teksti i këngës fituese të Festivalit të 64-t në RTSH ndërtohet mbi një thjeshtësi të qëllimshme, pothuaj liturgjike, ku fjala “Nan” shndërrohet nga emër familjar në simbol universal të origjinës, dashurisë dhe sakrificës. Nuk kemi të bëjmë me një narrativë të ndërlikuar apo metafora të stërholluara, por me një poezi këmbëngulëse në ndjenjë, që gjen forcën pikërisht te përsëritja dhe te emocionaliteti i zhveshur nga ornamentet.

Vargjet hapëse, “Lotët ti i fsheh, / E gjumi nuk të merr”, përshkruajnë figurën klasike të nënës shqiptare: një qenie e heshtur në vuajtje, vigjilente, që jeton më shumë për tjetrin sesa për veten. Dritat që “i mban nxehtë” nuk janë thjesht një detaj shtëpiak, por një metaforë e pritjes së përhershme, e gatishmërisë emocionale që nuk fiket kurrë. Në këtë kuptim, nëna shfaqet si prania konstante që garanton siguri, edhe kur mungon fizikisht.

Përsëritja obsesive e emrit Nan krijon efektin e një thirrjeje intime dhe kolektive njëkohësisht. Ajo tingëllon si një lutje, si një këngë ninulle e kthyer mbrapsht: tani është fëmija që i këndon nënës. Zgjedhja e gegnishtes i jep tekstit një ngrohtësi të veçantë dhe një autenticitet emocional, duke e afruar këngën me rrënjët, me shtëpinë, me kujtesën e hershme.

Momenti kur nëna merr emër konkret, “Emri saj Mara”, është veçanërisht domethënës. Këtu teksti kalon nga universalia te individualja, duke na kujtuar se çdo “nan” ka një histori, një fytyrë, një emër të vetin. Kjo e bën homazhin më të prekshëm dhe e çliron nga retorika e përgjithshme, duke e ankoruar në një përvojë reale, personale.

Refreni “Me dashni m’ke sjell / n’han e n’diell” përmbledh thelbin e mesazhit: jeta si dhuratë dhe dashuria si akt themelor krijimi. Nëna nuk është vetëm burimi biologjik, por modeli etik, “Shembulli im ke me mbet”, figura që formëson njeriun përtej kohës. Dashuria e saj nuk është kalimtare, por “n’dashni e përjet”, një koncept që e vendos figurën e nënës në një dimension pothuaj metafizik.

Në tërësi, ky tekst nuk synon të befasojë me risinë poetike, por të prekë me sinqeritetin e tij. Është një këngë që nuk kërkon interpretim kompleks, sepse flet drejtpërdrejt me kujtesën emocionale të dëgjuesit. Pikërisht kjo thjeshtësi e ndershme, e kombinuar me një ndjenjë universale si ajo e dashurisë për nënën, e bën tekstin të fuqishëm dhe të denjë për jehonën që ka marrë në Festivalin e 64-t.