Kulturë
Agron Tufa: Çfarë është një intelektual?
E hene, 10.03.2025, 07:53 PM
Çfarë
është një intelektual?
Nga
Agron Tufa
Për
këtë pyetje, nuk ka nevojë të endemi midis përkufizimeve të pranuara. Gjithçka që duhet të bëni është të dëgjoni
zërin e thellë dhe ndriçues të Umberto Eco-s, përgjigja e të cilit përfshin
kohën me forcën e provave:
“Si
do ta përkufizonit termin intelektual?»
Me
kthjelltësinë e një njeriu të mençur, Eco i lë mënjanë klishetë:
“Nëse
me intelektual nënkuptojmë këdo që punon me kokën dhe jo me duart e tij,
atëherë një punonjës banke do të ishte intelektual dhe Michelangelo nuk do të
ishte. »
Ky
vëzhgim, i ashpër dhe i ndritshëm, i përmbys këndvështrimet. Sot, me përdorimin e gjerë të kompjuterëve,
të gjithë mund të pretendonin titullin intelektual. Por, për Eco-n, dallimi nuk bazohet as në
profesion dhe as në klasë.
“Për
mua intelektual është ai që prodhon njohuri të reja duke mobilizuar
krijimtarinë e tij. »
Kështu,
fusha e intelektualit zgjerohet në horizonte të papritura. Fermeri që me një gjest vizionar imagjinon
një shartim të ri të aftë për të gjeneruar fryte të reja, është një krijues
autentik i dijes. Nga ana tjetër,
profesori i filozofisë, sado erudit që të jetë, i cili kufizohet të përsërisë
vit pas viti të njëjtin kurs për Heidegger-in, i hiqet ky titull.
Çelësi
i këtij ndryshimi? Krijimtaria kritike.
“Mendimi
kritik, kjo aftësi për të vënë në dyshim atë që bëjmë ose për të shpikur mënyra
më të mira për ta bërë atë, është e vetmja masë e vërtetë e aktivitetit
intelektual. »
Përmes
këtyre fjalëve, Eco na kujton se intelektuali nuk mjaftohet me të nxënët, ai
guxon, shpik, lëviz kufijtë e së mundshmes.
Ai nuk fshihet pas të vërtetave të lashta, por i riformon ato, duke i
vënë në provë të së tashmes.
Nëpërmjet
këtij përkufizimi të gjallë të njerëzimit, Umberto Eco i ofron secilit prej
nesh mundësinë për të qenë intelektual.
Sepse kreativiteti dhe mendimi kritik nuk janë prerogativë e askujt –
ato i përkasin të gjithë atyre që, një ditë, guxojnë të mendojnë përtej
brazdave të vendosura.