Shyqyri Fejzo: Në Bastogne të Belgjikës përkujtohet patriotizmi dhe sakrifica e ushtrisë Amerikane dhe popullsisë vendase në Luftën e Dytë Botrore

Në Bastogne të Belgjikës përkujtohet  patriotizmi dhe sakrifica e ushtrisë Amerikane dhe popullsisë vendase  në Luftën e Dytë Botrore, të cilat çuan në fitore

Nga Shyqyri Fejzo

Në Ardene të Belgjikës, për vetë pozicionin strategjik që mban ky vend, gjatë luftës së Dytë Botrore u kthye një pikë kyçe e sulmeve të njëpasnjëshme të forcave të ushtrisë gjermane të Rajhut dhe forcave Aleate, sidomos me prioritet atyre Amerikane.

Në 16 Dhjetor 2024 në Bastogne të Belgjikës u përkujtua një nga ngjarjet e mëdha të Luftës së Dytë Botrore, Beteja e Bastognes, e njohur ndryshe si Beteja e Bulge-it, midis forcave aleate, kryesisht amerikane, dhe ushtrisë gjermane. Kjo betejë  ishte pjesë e Operacionit të Ardennes. Kanë kaluar 80 vjet nga16 Dhjetori i vitit1944, që filloi kjo betejë, e  cila përfundoi me fitoren e forcave aleate në janarin e vitit1945. Për të përkujtuar këtë ngjarje të rëndësishme, 80 vjetorin e nisjes të kësaj beteje, nga organet e pushtetit  lokal e organizmave të tjera shtetërore si dhe nga ish luftëtarë që muarën pjesë në këtë betejë ishin marrë masa teknike dhe organizative për një festim dinjitoz. Në paradën simbolike që u zhvillua, parakaluesit e parë patën nderin të ishin një grup luftëtarësh amerikanë të cilët patën marrë pjesë direkt në betejë. Tashmë ata ishin mbi 96-97-103 vjet e synojnë shekullimin e më tej. Kurora me lule u vendosën me këtë rast tek tanku symbol i kësaj beteje si dhe tek busti i gjeneralit Anthony McAuliffe. Për të marrë pjesë në këtë ngjarje të rëndësishme kishte ardhur dhe mbreti i Belgjikës Philippe Léopold Louis Marie me mbretëreshën, Dukesha e Luksemburgut etj. të cilët vendosën kurora dhe u përshendetën përzemërsisht nga pjesmarrësit dhe populli i qytetit të Bastognes.

Busti i gjeneralit Anthony McAuliffe dhe tanku, simbole të Betejës së Bastonjës, në 80 vjetorin e saj simbolet zbukurohen me kurora lulesh

Në Ardenet të Belgjikës, për vetë pozicionin strategjik që mban ky vend, gjatë luftës së Dytë Botrore u kthye një pikë kyçe e sulmeve të njëpasnjëshme të forcave të ushtrisë gjermane të Rajhut dhe forcave Aleate, sidomos me prioritet atyre Amerikane.

Bastonjë ishte një qytet i vogël në Belgjikë, me një rëndësi strategjike të madhe për të dyja palët. Kontrolli i Bastonjës ishte thelbësor për gjermanët, pasi qyteti shërbente si një kryqëzim i rëndësishëm rrugor, që lidhte disa rrugë kryesore në rajon. Pushtimi i Bastonjës do t'u mundësonte gjermanëve të ndanin forcat aleate dhe të vazhdonin ofensivën e tyre drejt portit të Antëerp-it, një objektiv kyç në këtë operacion.

Beteja

Në ditët e para të sulmit gjerman, divizionet amerikane u rrethuan në Bastonjë. Njësitë amerikane, duke përfshirë Divizionin e 101-të Ajror, u gjendën të rrethuara nga forcat gjermane që përfshinin tanke të rënda, të tilla si Tiger dhe Panther. Edhe pse me burime të kufizuara dhe nën rrethim të ashpër, forcat amerikane nën udhëheqjen e gjeneralit Anthony McAuliffe qëndruan të forta dhe refuzuan kërkesat për dorëzim nga gjermanët.

Një nga momentet më të famshme të kësaj beteje ishte përgjigja e shkurtër e gjeneralit McAuliffe ndaj ultimatumeve gjermane për dorëzim, me një fjalë të vetme: "Nuts!" (që në kontekst nënkuptonte refuzim të prerë).

Një nga pamjet që ka fiksuar fotografi ato ditë të betejës

Përfundimi i betejës

Më 26 dhjetor 1944, forcat amerikane të gjeneralit George Patton arritën të depërtonin në linjat gjermane dhe të çlironin Bastonjën, duke e lehtësuar rrethimin dhe duke kthyer fatin e betejës në favor të aleatëve. Beteja e Bulge-it, me përfshirjen e Bastonjës, përfaqësoi përpjekjen e fundit të madhe gjermane për të ndryshuar rrjedhën e luftës në frontin perëndimor, por përfundimisht rezultoi në një dështim që dobësoi ndjeshëm fuqinë ushtarake gjermane.

Kjo betejë mbetet një simbol i qëndresës dhe vendosmërisë amerikane gjatë Luftës së Dytë Botërore, dhe Bastonja u bë një nga emrat më të njohur të fushëbetejave të këtij konflikti. Është e njohur ndihma dhe mbështetja që ju dha forcave Aleate nga popullsia vendase, që përballuan vështirësitë që krijoi lufta dhe dhanë kontributin e tyre.

Pamje tek Bashkia

Bastogne në Arrdenet e Belgjikës ka qënë vendi ku u zhvillua një betejë e përgjakshme midis ushtrisë dhe tankeve amerikane dhe atyre gjermane në luftën e Dytë Botrore. Sakrifica dhe trimëria e ushtarëve amerikanë dhe popullsia e Bastonge e krahinës për rreth u skalit në një memorial muze klasi afër qytetit dhe në sheshin e Bastogne qëndron një tank i asaj kohe si dhe busti i Gjeneral Mc AULIFFE i cili tregoi heroizëm të rrallë në ato beteja dhe mbeti i pavdekshëm duke lënë në Bastogne lavdinë dhe  bustin që Belgët e Amerikanët ngritën për atë  si dhe një tank të asaj kohe që qëndron krenar në mes të qytetit Bastogne. Vendas   dhe turistë  të shumtë bëjnë  vizita dhe foto  duke  mos harruar këto ngjarje   të  rëndësishme  historike. Ardenet ne Belgjike   janë pëllëmbë dhe histori. Diçka e tillë, si një përleshje e madhe ajrore midis aleatëve dhe Gjermanisë, ndodhi në Ardene të Belgjikës gjatë Luftës së Dytë Botërore. Kjo betejë njihet si "Beteja e Bulge" (Battle of the Bulge), dhe ishte një nga përleshjet më të ashpra të luftës, që u zhvillua nga 16 dhjetori 1944 deri më 25 janar 1945.

Në këtë betejë, Gjermania nisi një ofensivë të madhe kundër Aleatëve në rajonin e Ardenit, me qëllim që të përçante linjat e tyre dhe të zmbrapsë përparimin e tyre drejt Gjermanisë. Luftimet ishin të ashpra dhe përfshinë një numër të madh avionësh luftarakë në të dyja palët.

Pavarësisht suksesit fillestar të gjermanëve, Aleatët, të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara dhe Mbretëria e Bashkuar, arritën të mbronin pozitat e tyre dhe më pas të fillonin një kundërofensivë që çoi në mposhtjen e trupave gjermane.

Lufta ajrore ishte një element kyç i kësaj beteje, me aleatët që përdorën fuqinë e tyre ajrore për të sulmuar trupat gjermane dhe për të ndërprerë furnizimet e tyre, gjë që kontribuoi ndjeshëm në fitoren e tyre përfundimtare.

“Muzeu yll” ku janë skalitur emrat e ushtarëve Amerikanë të rënë sipas 48 shteteve të ShBA

Kjo betejë e cila ndikoi ndjeshëm në fitoren përfundimtare u rikujtua në 80 vjetorin e fillimt të saj. Ky përkujtim tregon verësimin e Shteteve te Bashkuara të Amerikës dhe Mbretërisë Belge.Mesazhi i kësaj ngjarje dhe të tjera si kjo, është i cimentuar me kursin e drejtë e të pandryshueshëm,”Jo luftës”. Luftrat janë veprime marrëzie shterpë që dëmtojnë kryesisht popullin e thjeshtë. Lavdia e fitores para 80 viteve dhe ndjenja patriotike për të mbrojtur Atdheun u jep mesazhe të rëndësishme brezave më të rinj e gjithë popullit Belg dhe më tej.

Shyqyri Fejzo –Gazetar-Publicist.

Bastogne, 17 Dhjetor 2024.