Dorian Koçi: Një datëlindje për Gjergj Kastriot Skënderbeun dhe vepra e tij

Një datëlindje për Gjergj Kastriot Skënderbeun dhe vepra e tij

Nga Dorian Koçi

Sot mendohet gjerësisht se mund të jetë përvjetori i i lindjes të fatosit të lirisë të shqiptarëve - Gjergj Katrioti Skënderbeut. Barleti dhe historianët e tjerë të mëvonshëm që shkruan për jetën dhe bëmat e Skënderbeut nuk përcaktojnë një datë të saktë të lindjes së tij, por një shumicë të apasionuarish të tjerë pas historisë, kryesisht në kohët moderne, e lidhin datëlindjen e Skënderbeut me këtë datë duke u nisur nga fakti që ai u pagëzua me emrin Gjergj, emrin e shënjtorit që feston në datë 23 prill me kalendarin Julian dhe 6 maj me kalendarin Grigorian. Prej kohësh në rrjetet sociale kjo datë është kthyer në një datë përkujtimore e datëlindjes së Gjergj Kastriot- Skënderbeut, ku përveç rezonancës së memories kolektive kombëtare të formësuar gjatë Rilindjes Kombëtare të shqiptarëve, vlen për tu shënuar edhe si fakt dhe s dukuri kulturologjike moderniste sesi masat arrijnë të imponojnë dëshirën e tyre për të pasur një datë historike. Në këtë kuadër, nëse komunitetet shqiptare kanë komfirmuar tashmë dëshirën për të pasur një datë historike që i shtohet kronologjisë skënderbejane, është më e rëndësishme për të pasur disa konsiderata historike për ta ridimensionuar këtë figurë poliedrike dhe për ta parë nën prizmin krahasues me bashkëkohësit e tij në Evropë, për ta risjellë mesazhin e veprës së tij të pacënuar ndër shqiptarët.

Skënderbeu ishte një Princ i mesjetës, njëlloj si princërit evropianë që analizon filozofi italian Makiaveli në veprën e tij të famshme “Princi”. Gjergj Kastrioti lindi në Arbëri, e cila ishte nën sferën e influencës të qytetërimit perëndimor, por u rrit në Turqi ku gjithë monarkia ishte e qeverisur nga një drejtues dhe të tjerët ishin veçse skllevër të tij e sipas Makiavelit sundonte despotizmi.

Në përpjekjen e tij madhore për tu bërë Udhëheqësi i Kryqëzatës kundër otomanëve, shpesh herë, si del nga të dhënat historike, ai u përpoq ta anashkalonte pavarësinë e princërve të tjerë shqiptarë dhe ta kthente vendin e vet në një model të organizuar sipas modelit të Francës mesjetare, si një territor i qeverisur nga një mbret, por i rrethuar nga një numër i madh fisnikësh të njohur e të dashur si të tillë nga nënshtetasit e vet,e që kanë priviligjet e tyre nga të cilat mbreti nuk mund ti privonte pa u rrezikuar nga reagimi i tyre. Në të njëjtën kohë duhej të përballonte fuqinë më të madhe të kohës , tmerrin e gjithë mesjetës, perandorinë osmane.

Kjo në fakt ishte sfida e tij. Një përpjekje shumë e madhe për një njeri që fati e kish troshitur sa midis Lindjes dhe Perëndimit, një përpjekje që la gjurmë në histori dhe në kohë, një përpjekje që iu njoh si meritë nga Evropa por edhe nga pasardhësit e vet.Ndaj ai sot vlerësohet e studiohet në të gjitha katedrat historike të Europës e botës, ndaj bustet dhe monumentet e tij janë në të gjitha sheshet qendrore evropiane , ndaj përveçse një hero i shqiptarëve, është në të njëjtën kohë edhe një hero dhe simbol i qytetërimit evropian.