Albert Vataj: E florinjta dehëse dhe hiret joshëse të grave në pikturën “Një natë vere” të Albert Moore

E florinjta dehëse dhe hiret joshëse të grave në pikturën “Një natë vere” të Albert Moore

Nga Albert Vataj

Deri në vitet 1880 Moore kishte krijuar një reputacion si një piktor i bukurisë abstrakte, pa përmbajtje poetike, lëndë të dukshme dhe kuptim simbolik të kapshëm nga perceptimi idilik. “Një natë vere”, e cila në aspektim e kompozimit ka vendosjen e shkujdesur të katër grave, katër figurat të ngarkuara sa me një ngjashmëri, aq edhe me një ton të lartë sensualiteti, është një marrëdhënie. E florinjta evidenton dritën dhe përputhshmërinë e paraqitjes dhe karakteristikave të grave, njëra prej të cila po dremit.

Trajtesa artistike është e rregulluar me kujdes në të gjithë kanavacën, në poza krejtësisht të kundërta, por të lidhura në një unitet gjasshmërie perfekte. Mund të vërehet qartë shtjellimi akademik i figurës femërore, i kapluar në njëfarë mënyre nga admirimi i artistit i piktorit për skulpturën Greke. Aq përkim gjen kësisoj, sa këtë pikturë mund ta shohësh edhe si një basoreliev apo një kompozim statujash në një kllapitje vështrimi.

Por piktori dukshëm i ka atribuuar më shumë se kaq kësaj pune. Ai, në këtë kontakt komunikimi rreket të sjellë përditshmërinë e zakontë dhe manifestimin erotik të katër grave në ngulmin joshës që përbën atë çfarë është jeta e tyre.

Piktura “Një natë vere” e Albert Moore ka përzgjedhur një sfond ku shfaqet një dekor i rregulluar me zbukurime filigrani të një mjeshtri të hireve të përsosmërisë. Ambienti është në vetvete një lojë perfekte harmonie e ngjyrës së zbehtë dhe njëtrajtshmërisë së reflektimit të gjithçkaje, në një tonalitet që ruhet si në trupat lakuriq të grave, ashtu edhe në veshjet e tyre dhe gjithçka që stolis ambientin të derdhur në një ngjyrë të florinjtë që reflekton.

Bota e tij hermetike, e ndërtuar artificialisht tani hapet në një perspektivë atmosferike të natyrës, por edhe një që paralelizon ngusht skenën njerëzore në plan të parë.

Kurorat e luleve janë pasqyruar nga retë e zbehta që stolisin qiellin e errët që reflekton mbi një det të qetë që shtrihet në një platitje joshëse, si vetë ajo bukuri që vendos komunikim me të. Drita e artë derdhet në sipërfaqen e lakuar të figurës, duke vizatuar një shteg të ndritshëm nëpër ujë deri në siluetin e jehonës të një ishulli të largët. Lulet portokalli që varen, pikëzojnë pjesën e sipërme të anës së majtë që reflektohen në dritat e zbehta që vezullojnë përgjatë horizontit që konturohet poshtë. Inspirimi specifik që orvatet kësisoj për të tërhequr peizazhin e ndritshëm të hënës në “Një natë vere” ka shumë të ngjarë të këtë ndikim nga një skicë e rishfaqur me nostalgji të trajtuar më parë në “Natë me hënë” - skicuar nga Ullswater më 1858 dhe përfunduar më 1886.

Gjithsesi piktura me bojëra vaji “Një natë vere” e Albert Moore është joshëse si vetë hiret e grave që reflektojnë në tablo me atë pritshmëri të ngrohtë dhe të butë si vetë kurmet plot epsh që piktori i ka skalitur me të florinjtën e tij dehëse.