Udhëpërshkrim
Luan Asllan Dibrani: Igalo, vendpushim dhe rehabilitim
E marte, 03.08.2021, 06:18 PM
Igalo, Mali i Zi
vendpushim dhe
rehabilitim nga shumë sëmundje të ndryshme!
Nga
Luan Asllan Dibrani
Pa durim pritem këtë vit heqjen e përkufizimit te masave kundër pandemisë
edhe në shtet e Ballkanit ku gravitojnë shqiptarët. U nisem ditën
e shtune nga Shtuttgardi me
familje. Për shkak të ngarkesave te
komunikacionit me pushuesit drejt
Kroacisë ,Sllovenisë , Italisë
Shqipërisë dhe Malit te Zi. Rruga ishte tejet e ngarkuar edhe përbrenda Gjermanisë ,po
ashtu edhe në Austri ,por me orë të tëra
pritem në aksin rrugor qe u nda të Zagrebi dhe u ndërlidhen me atë rruge shumë shtete
nga Zvicra, Gjermania ,Suedia ,Norvegjia
,Holanda ,Polonia, Qekia ,Rumania etj
.Pjesa ma e madhe vargut të veturave
luksoze ishin ato të shqiptareve qe ia
kishin mërsyer vendlindjes dhe pushimeve bregdetare. Një pushim te vogël një
ditore e bëmë ne Dubrovnik .Vizituam një qytet të bukur me një arkitekture shume te ngjashme me kalatë dhe arkitekturën shqiptare
.Malit te Zi na andante
vetëm 60 km. Kaluam kufirin
e Malit te Zi dhe hiq ma shume se 6 km
pas një vargmalesh ,arritëm ne
Igallo ,qyteti i parë i “Malit të zi”
si pik turistike detare por e
njohur me shume si “Banja e
Igallos,ngjiten me Herceg Novin. Ish -presidenti dhe diktatori shtetëror
jugosllav Tito kishte rezidencën e tij verore aty , Villa Galeb, qe shpesh
pushimet i bënte këtu me skuadrën e vet
ushtarake dhe politike. Igallo dhe
Herceg Novi fillimisht ishte i
banuar me ilir ,pra banorët e parë të Herceg Novit ishin ilirët. Ata ishin
autokton por përplasjet politike dhe dinakëria greke me falsifikimin i historisë u zëvendësuan nga” grekët”.Me
kalimin e kohës erdhën edhe sllavet serb
e malazez por edhe sot e kësaj dite ka shume qytetar dhe një lloj nacionaliteti qe nuk e pranojnë as nacionalitetin malazez ,as atë
serb, por as atë kroat qe sipas te
gjitha studimeve dhe gjurmëve del se janë sllavizuar me dhune nga iliret
duke iu ndërruar gjuhën .Ne mesin e tyre takuam doktorë dhe njerëz qe hapur shprehen se ne jemi si ju
“as andaj as këndej” .Ta presim te ardhmen se çka do te thotë historia e vërtet!!! Gjurmë e rëndësishme të arkitekturës
së qytetit u la nga iliret.
Pozita
gjeografike e Igallos dhe perspektiva
turistike!
Igallo është një qyteze në
komunën e Herceg Novi në Malin e Zi. Pozicioni gjeografik dhe bukuria mahnitëse
e natyrës i bëjnë Igalo dhe Herceg veqant .Dubrovniku i Kroacisë dhe
Igallo vendet më tërheqëse turistike në
bregdetin Adriatik të Malit të Zi. Igalo njihet si një vend turistik dhe falë
shërimit - balta e detit nga “Mud Beach” - ose siç quhet ndryshe “Stara Banja”,
është qendra e turizmit shëndetësor në Malin e Zi. Pushimet në Igalo janë një
përvojë e vërtetë. Igalo ka mbi 260 ditë me diell në vit dhe temperatura
mesatare vjetore është 15.7 ° C. Sezoni i larjes në Igallo zgjat nga maji deri
në tetor. Kështu që pushimet në Igalo
mund të zgjasin për 6-7 muaj
Pamje e objekteve te Banjës se Igallos dhe
kompleksit te vilave te ish presidentit jugosllav Titos qe tani me i
takojnë kompleksit të hotelit te Banjës Igallo.
Qyteza e Igallos e Malit të Zi dhe fqinji i tij i drejtpërdrejtë
Herceg Novi janë strehuar në një gji të vogël të bukur në bregun jugperëndimor
të Gjirit të Kotorrit në rrëzë të malit Orjen .Ky vend ishte kryqëzimi kryesor
i civilizimeve. . Ilirët e lashtë,Grekët dhe
Romakët kishin vendbanimet e tyre në gji, si dhe në kodrat fqinje. Që
nga ajo kohë e më tej, fuqitë e mëdha në këtë zonë, të tilla si Bizanti, fiset
sllave mesjetare, Venecianët, Spanjollët, Turqit, Francezët dhe
Austro-Hungarezët, pushtuan dhe sunduan këtë pjesë të Gjirit. Të gjithë këta
sundimtarë dhe kultura të ndryshme, ushtri të ndryshme, grupe fetare dhe etnike
kanë lënë gjurmë të pashlyeshme, jo vetëm në arkitekturën lokale, por edhe në
mënyrën e jetës dhe mentalitetin e popullatës lokale. Duke ecur nëpër rrugët,
sheshet dhe shkallët e Igallos ju mund të kaloni nëpër historinë e Mesdheut dhe
në të njëjtën kohë të shijoni përfitimet e ofertës moderne
Komuna Herceg Novi u shpall
një "banjë deti dhe vendpushim shëndetësor klimatik" në 1929,
megjithëse vendasit kanë ditur gjithmonë për njollat ??e baltës së detit bregdetar, baltën "Igallj",
por edhe ujin mineral "këneta e kripës Igalj". Karakteristikat e
llumit u testuan në vitin 1930 në laboratorin e vendpushimit të famshëm francez
"Vichy", kur u konfirmuan vetitë e jashtëzakonshme shëruese të
peloidëve, të cilat deri në gjashtëdhjetë vjet më parë vendasit dhe mysafirët i
përdornin me iniciativën e tyre, pa udhëzime mjekësore dhe pa pagese. Dhe, pas
trajtimit, reumatizma e dhimbshme dhe përdhes ishin më të buta ose dhimbja u
zhduk plotësisht. Procedura e trajtimit ishte e thjeshtë dhe në thelb nuk ka
ndryshuar deri më sot.
Nga bregu i detit, disa
dhjetëra metra i gjatë, njerëzit nxirrnin baltë të imët, të yndyrshme dhe
ngjitëse dhe e lyenin në vende të dhimbshme ose në të gjithë trupin. Të
mbështjella kështu me një shtresë me baltë, ata qëndruan në diell derisa të
ishin tharë plotësisht, dhe mbetjet u lanë me ujë të ngrohtë deti. Përkundër
zërit të mirë që u dëgjua shumë, u desh pak kohë, deri pas Luftës së Dytë
Botërore, për të realizuar idenë e themelimit të një banjë në Igallo, e cila
tani ka emër rajonal .
Faza e parë e Institutit
"Dr Simo Millosheviq" u ndërtua në vitet 1960, dhe Qendra
Shëndetësore Mesdhetare u ndërtua në periudhën nga 1980 në 1988. Sot, Instituti
është institucioni më i madh dhe më i famshëm për trajtimin multidisiplinar të
banjës në Mesdhe, me rezultate të shkëlqyera në mjekësinë moderne fizike dhe
parandaluese, programet e rehabilitimit.
Këtu
shërohet sëmundja reumatike ,nyjet e eshtrave
boshti kurrizor heqja e zgjebçave,eliminon dhimbjet akute dhe kronike etj !
Sëmundjet degjenerative të
nyjeve dhe shpinës, sëmundjet inflamatore reumatizmale, sëmundjet metabolike të
nyjeve dhe reumatizmin ekstartikular. Përparimet në kuptimin e patogjenezës së
sëmundjes, diagnostikimit dhe përdorimit të "bazave te të dhënave" e
kanë bërë pacientin tani në qendër të strategjisë së menaxhimit të sëmundjes.
Kjo do të thotë që trajtimi planifikohet dhe kryhet individualisht, në
përputhje me simptomat, sëmundjet shoqëruese (sëmundjet e shtuara), moshën dhe
gjendjen e përgjithshme të pacientit.
Pamje e publikut gjat pushim e dhe masazhimi me
balten shëruese ne Igalo te Malit te Zi
Kapacitetet terapeutike të
Institutit Igalo, përfshirë aplikimin e burimeve natyrore të baltës mjekësore
Igallo dhe ujit mineral, mundësojnë një qasje individuale për secilin pacient
dhe aplikimin e një game të gjerë modalitetesh terapeutike.
Cilësia e trajtimit u
vlerësua më e larta nga ekspertët e Spitalit Universitar në Oslo dhe sipas të
gjitha kritereve të cilësisë së shërbimit dhe ekspertizës, në Mars 2018.
Instituti Igalo është institucioni i parë i renditur i këtij lloji në Evropë.
Kjo siguroi nënshkrimin e një marrëveshjeje për bashkëpunimin e mëtejshëm
afatgjatë me qeverinë norvegjeze dhe mirëmbajtjen e vazhdimësisë së
marrëveshjes për trajtimin e pacientëve reumatikë norvegjezë.
Balta shëruese
krijohet duke marrë ujërat termale shëruese të banjës nga thellësitë e mëdha,
llumi më i mirë i cili është jashtëzakonisht i pasur me lëndë ushqyese dhe
minerale. Kjo lloj balte shëruese përmban deri në disa mijëra herë përqendrim
më të lartë të elementeve dhe përbërjeve sesa ka uji shërues. Ekzistojnë lloje
të ndryshme të baltës shëruese në planetin tonë, secila me vetitë e veta
shëruese. Cilësia e baltës ndryshon nga vendi në vend, kontinent në kontinent.
Cilësia dhe vetitë shëruese të baltës ndikohen nga formimi i tokës, mineralet
që janë në të, si dhe organizmat e tjerë bimorë dhe shtazorë që jetojnë atje.
Balta shëruese përbëhet nga grimca të vogla dhe të imëta që mundësojnë kontakt
të ngushtë me lëkurën dhe japin një efekt të fortë terapeutik. Kjo procedurë,
përveç termike, ka një efekt kimik në lëkurë dhe në të gjithë trupin duke
thithur përbërës kimikë. Është vërtetuar se fërkimi i trupit me këtë baltë, së
bashku me rrezet e diellit, ndihmon në trajtimin e sëmundjeve të ndryshme
reumatizmale, nervit shiatik, venave me variçe, sëmundjeve të lëkurës, etj.
Gjithashtu është vënë re se zgjebja zhduket dhe ekzema zhduket, lëkura
rinovohet plagët shërohen. Besohet se Kleopatra e ushqeu bukurinë e saj me
baltën shëruese të detit, sepse dihet që ajo përmban mbi 20 lloje mineralesh që
kanë një rëndësi të madhe për trupin tonë. Ajo e përdori atë për kujdesin e
lëkurës pasi përshpejton qarkullimin dhe rikthen strukturën dhe shkëlqimin e
saj të mëndafshtë.
Igalo si
pikë turistike me një plazhë te baltosur detare kaloj në një Bano
moderne!
Banja Igallo u themelua si
vendpushimi i parë shëndetësor natyror i Adriatikut. Pastaj u hap një repart
për fëmijë me 200 shtretër, dhe në dekadat e kaluara e gjitha u shndërrua në
një qendër rehabilitimi shëndetësore, jashtëzakonisht të pajisur mirë me rreth
1,600 shtretër, me staf mjekësor profesional dhe dy institucione të arsimit të
lartë që punojnë këtu (Mbretëresha Jelena Shkolla e Infermierisë)., Fakulteti i
Fizioterapisë së Aplikuar).
Institucioni ka fituar një
reputacion të lakmueshëm ndërkombëtar dhe përdoret si banjë, kështu që tani
mysafirët vijnë nga e gjithë bota për të forcuar shëndetin këtu, për të
kontrolluar peshën e trupit, për të zvogëluar stresin, për të shëruar sportet
dhe dëmtimet e tjera dhe për të eleminuar dhimbjet akute dhe kronike. Balta, e
cila është ende e mbuluar nga bari i detit në shtratin e detit Igalo, është e
trashë disa centimetra deri në gjysmë metër dhe është një peloid me përbërje
kryesisht minerale, me një erë të dobët të sulfurit të hidrogjenit. Përbëhet
nga 61.20 për qind lëndë minerale, 10.32 për qind lëndë organike, dhe pjesa
tjetër është ujë.
Ata që kanë nevojë për
ndihmë shpesh e përdorin atë edhe sot, në marrëveshje me Krijuesin, duke i
përshkruar vetes numrin dhe kohën e terapive. Nuk është njësoj si kur e bëjnë
atë nën kontrollin e ekspertëve, por është e vërtetë që është e dobishme në të
dy rastet.
Doktorin
popullor “ i unazave ,boshtit kurrizor”etj
Milan Setençiç!
Pos kësaj vlere qe ka Igallo
si pikë turistike dhe Banjon që posedon
i mbesim borxh nëse nuk e përmendim edhe doktorin popullor “ të unazave
,boshtit kurrizor”etj Milan Setençiç.
Ai me duart e arta i cili ka bere një emër "heq" të gjitha këto: dhimbje të
nervit shiatik, spondilozë, lumbago, dhimbje shpine, madje edhe pafuqinë nga
boshti kurrizor etj?!
Milani nuk është mjek por
,rrjedh nga familja e prindërve si mjek të dekoruar ne periudhat e veta
te veprimtarisë , por ai pretendon të zgjidhë probleme të ndryshme.
Shëro nga koka deri te këmbët, zgjidh problemin që ka njeriu në shtrat i kuruar
me sëmundje kronike... Një shërbim
apo kontrolle te ky bëhet vetëm për 40 €.Ai shprehet se çdo sëmundje ka një pjesë psikosomatike, ka
një bllokim të qarkullimit, pra rrjedhën e energjisë, dhe ka edhe një efekt
kujtese që lë stresin, sepse stresi grumbullohet nga koka te këmbët. Pos
vizitës qe unë bëra te ky mjek për unaza
aty e pash se ka shume klient nga shume vende madje edhe nga Kosova. I informoj ata qe kanë
nevoje se fillimisht duhet bërë termini përmes numrit të telefonit
0038269638800 ose përmes emailit dacosetencic@hotmail.com. Edhe ne këtë qytet ka shumë e shqiptar afarist dhe të thjesht te cilët përpiqen ta ruajnë
kulturën, gjuhen dhe karakteret veta
nacionale.
Korrik 2021