Jorgji Zguri: Denigrimi cënon sigurinë kombëtare

Denigrimi i institucioneve cënon sigurinë kombëtare

Nga Jorgji ZGURI*

Detyra paresore e çdo qeverie është administrimi i institucioneve, me tej, përsosja e tyre sipas modeleve që imponojnë kulturat e vëndeve të zhvilluara, apo të atyre ku ne aspirojmë të jemi pjestarë. Më shume sesa e kreut të shtetit, kjo është detyrë bashkëpunimi dhe i përket ligjerisht, por jo vetëm kaq, edhe ekipit bashkeqeverises. E njëjta logjikë vlen edhe për institucionet në veçanti, kryesisht për ato që kanë detyrimin e ruajtjes (minimalisht në nivele të pranueshme) të sigurisë kombëtare. Më konkretisht; meqënëse “hallet e shtëpisë” kanë dalë në pazar, e kam fjalën për Sh.I.Sh-in, (pas bërjes publike të ndonjë dokumenti të kategorisë ”sekret” apo “tepër sekret”, pas deklarimit të plotë të emrave, të cilët përbëjnë edhe ekipin drejtues të këtij institucioni, duke kursyer kështu edhe lodhjen e zbuluesve të huaj me interesa strategjike në vëndin tonë), nderkohe qe gazeta te veçanta ende vazhdojne me te njejtat tematika, nuk e di se çfarë kanë planifikuar të bëjnë me këtë institucion, së pari drejtuesit e qeverisë përmes heshtjes së tyre apostolike, dhe se dyti agjenturat e huaja përmes lidhjeve të infiltruara brënda apo rreth kësaj Agjensie informacioni.

Le të bëjmë një analizë më të detajuar të problematikave te Shërbimit Informativ Shtetëror, në funksion të idesë së mësipërme. Të administrosh këtë Agjensi të rëndësishme informacioni, për titullarin e saj do të thotë të administrojë karakteret, profesionalizmin, pse jo, edhe bindjet apo qëndrimin atdhetar të drejtuesve të lartë të aparatit qëndror (le ta quajmë superstruktura e këtij institucioni), të cilët i ka zgjedhur vetë, gjykuar mbi bazën e vlerave, besueshmërisë, apo për arsye që jo vetëm s’i dimë, por, për nga rëndësia  s’vlejnë të merremi me to. Këta të fundit, të bërë publikë në media, u duhet të administrojnë karakteret dhe veprimtarinë e përditshme të drejtorëve apo kryetareve të degëve në bazë, në përputhje me realizimin e detyrave, prioritetet e të cilave i orjenton vetë qeveria. E njëjta gjë do të vlente edhe për drejtuesit në bazë, të cilat kanë edhe vështirësitë më të mëdha. Po cili është “brumi” me të cilin gatuan Visho Ajazi? Më shumë se 95% e administratës apo të punësuarve në këtë institucion, janë po ata që gjeti kur mori përsipër kryerjen e kësaj detyre të rëndësishme. Të larguarit nga puna edhe pse me motivacione të përcaktuara ligjerisht, janë më pak se 10 veta. Të vetëlarguarit, për shkak të humbjes së ofiqeve dhe pagave të larta, janë më pak sesa të parët. Madje, drejtuesit e bazes, pothuajse janë po ata që ka emëruar Bahri Shaqiri. Atherë ku qëndron problemi apo burimi i së keqes? Është lehtësisht e kuptueshme.

Paraardhësit e tij e kanë mbushur këtë institucion, (nje numer i konsiderueshem) me njerëz mediokër, yes-menë e puthadore, pa ambicje profesionale, shumica e tyre me shkolla të larta të papërfunduara dhe diploma të blera te universitetet private, por duhet theksuar, kanë qënë njerëzit e tyre apo imponimet e interesave për të ruajtur  pushtetin dhe privilegjet e tij. Kështu u krijua moçali i injorancës në të cilin është i detyruar të notojë edhe vetë drejtuesi i Sh.I.Sh-it, kushdoqoftë ai. Nëse ka ndjekur të njëjtën rrugë edhe Visho Ajazi (ashtu si shkruajnë mediat), atherë kjo do ishte fatkeqësi, jo vetëm për Sherbimin. Kur situata  e stanjacionit bëhet dominuese, demoralizohet edhe pjesa e shëndetshme e ekipit. Mes këtyre të paaftëve (për punë, jo për intriga) janë edhe një numur i madh,( rreth 100), oficerë të ish-sigurimit të shtetit. “Djallin kerkojeni atje ku eshte zjarri i ndezur”, meson populli. Që të jem objektiv, mes oficerëve të ish-sigurimit të famshëm të shtetit të diktaturës, ka edhe nga ata që janë diplomuar në vitet 85-90, të cilët, pas 4-5 viteve punë me metodat e shtrëngimit dhe “kontigjenteve”, shpresoj të jenë reformuar në kohën vijuese, edhe pse kjo vlen për t’u parë. Gjithsesi, kjo kategori si shpëtojnë dot sindromës së pakorigjueshme: në kushtet që ata s’pyeten për planet apo veprimtarinë e pritshme të këtij institucioni, janë të gatshëm të shkatërrojnë gjithçka.

Kushdo mund të pyes: kush përpiqet kaq shumë për të gjakosur me thonj e me dhëmbë trupin e drobitur të Shqipërisë? Kush ka marrë përsipër të denigrojë këtë institucion, kush i nxjerr sekretet brenda Sh.I.Sh-it dhe pastaj ua jep mediave? Ndonjë ish-shef kabineti i drejtuesve të mëparshëm, i mësuar me pushtet të pakufizuar, me prona të shumta, si rrjedhojë e  shërbimeve pranë politikës, madje edhe i favorizuar me heshtje në rastet e implikimit të njërit prej fëmijëve të tij (aktualisht i punësuar në një ministri të rëndësishme), si lidhje e shërbimeve të huaja? Ndonjë ish-drejtues në aparatin qëndror i cili  vetëlargohet para një viti dhe s’pranon detyrë tjetër më të ulët, veçse të vdesë i tillë? Ajo që të çudit më shumë, është guximi i këtij ish sigurimsi. Kush ja ushqen kurajon kësaj monstre në kushtet kur është akuzuar publikisht nga kolegët e tij si rezident i shërbimeve greke (jo më pak i përfshirë edhe në afera korruptive gjatë proceseve tenderuese kudo që ka punuar si drejtues)? Me siguri agjentura e huaj që i jep edhe vijën e sjelljes. Po të shikojmë me kujdes punësimin e këtij ish drejtuesi të lartë, fillimisht në drejtoritë e prefekturave dhe pastaj në aparatin qëndror, do konstatojmë se hapat e tij kanë ecur përgjatë vijës së pretenduar nga qarqet antishqiptare, asaj të vorio-epirit. Drejtor në Drejtorinë e Sh.Sh.I-it Sarandë, Drejtor në prefekturën e Korçës, Drejtor në prefekturën e Gjirokastrës. Atherë kuptohet edhe misioni i tij: përgatitja e rrjetit të spiunazhit për ta vënë pastaj në shërbim të zbulimit grek. Për punën e kryer mori edhe shpërblimin, u emërua për disa vite me radhë Drejtor i Drejtorisë së Sh.I.Sh.I-it Tiranë, një ndër më të rëndësishmet në vënd. E si të mos mjaftonte kjo, pak kohë më pas, në kundërshtim të hapur me ligjin, por me fuqinë e ‘vetos’ të Bahri Shaqirit, perfitoi një kredi të butë në shumën 50 milionë, kuptohet, si i ‘pastrehë’. Drejtoria ekonomike brënda këtij institucioni vazhdon të heshtë për këtë shkelje të rëndë ligjore. Me këto lekë mund të ishin strehuar dy familje në nevojë. A është e pranueshme që në këtë institucion të punojnë njerëz pa principe morale? Atherë, përse duhet të heshtet, qofte edhe nga  Drejtori i shërbimit?  Në vitet 2010-2012 i emëruar nga Bahri Shaqiri (si lidhje e tij shumë e afërt dhe e besuar), punoi Drejtor i Drejtorisë së Krimit të Organizuar. Është shumë e rëndësishme të nënvizojmë faktin; me sygjerimin dhe ndërhyrjen e tij pranë Drejtorit të Shërbimit, janë emëruar shumë drejtor drejtorie në bazë e në qëndër, shumë specialist në sektorë të tjerë të rëndësishëm. Pas një viti qëndrimi larg këtij institucioni, ai rishfaqet përsëri. Me këmbënguljen e çuditshme, (prapa së cilës s’mund të fshihen dyshimet e arsyetuara) të Inspektorës së Kryeministrit, z. Suela Bedeni, ky ish drejtues i lartë, emërohet si ndihmës i saj, detyrë të cilën vazhdon ta kryej aktualisht. Ja pra forca e shërbimeve të zbulimit se çfarë arrin të realizojë. I di vallë Kryeministri Rama këto zhvillime interesante? Inspektorja e këtij të fundit bashkë me ndihmësin e saj, çdo mëngjes futen brënda Shërbimit Informativ, ndërsa çdo mbrëmje takohen me Bahri Shaqirin për ta informuar, për të marrë ‘bekimin’ e tij dhe detyrat vijuese. Inventarizojnë ato që kanë shkatërruar vetë në mënyrë sistematike për vite me radhë dhe informojnë për to, duke ua faturuar të tjerëve, atyre që ata i konsiderojnë kundërshtarë. A duhet t’i besojë Kryeministri informacionet që i servir kjo zonjë mbasi ja harton me shume kujdes ndihmësi i saj, agjent i shërbimeve greke? E them këtë sepse vetë zotin Rama e çuditi ”bumi” i z.Suela. Kryeministri nuk e shprehu saktësisht se cila pjesë e saj e impresionoi: ajo instiktive (të cilën më mirë se kushdo ja njeh Bahri Shaqiri), inteligjenca e saj, e cila s’mund te shpaloset ne një takim të vetëm, apo ajo intuitive, të cilën femrat e zotërojnë falë natyrës së tyre, por e manifestojnë në heshtje përmes perceptimeve?

Unë nuk i njoh disiplinat e spiunazhit, por gjersa informacionet sekrete janë bërë objekt publik diskutimi, si qytetar dhe punonjes i nje tjeter institucioni te rendesishem per shume vite, s’jam i privuar për t’u marrë me fenomenin. Prandaj, më duhet të pyes: Drejtoria e Zbulimit në Shërbimin Informativ Shtetëror, në bashkëpunim me atë të K/Zbulimit, i kanë mjetet financiare, logjistike apo kapacitet njerëzore për të evidentuar punonjësit që paguhen nga shteti shqiptar, por që kanë pranuar dhe vazhdojnë të bashkepunojnë me agjentuarat e huaja? Sepse ato, permes lidhjeve te tyre punojne per denigrimin e institucioneve tona, duke goditur keshtu edhe sigurine kombetare. A janë të aftë profesionistet tane të mësojnë se çfarë zhvillimesh kanë ndodhur para disa kohësh brënda divizionit të tetë, mes Janinës dhe kufirit tonë shtetëror, po aktualisht çfarë përgatitet në dëm të interesave tona kombëtare? Sepse agjenturat e huaja punojne per denigrimin e institucioneve tona, duke goditur keshtu edhe sigurine kombetare. Në kushtet që ish-Drejtori i Drejtorisë së K/Zbulimit të Prefekturave të Janinës (Konicë-Janinë) dhe asaj të  Thesprotisë (Prevezë-Gumenicë-Korfuz), Thanas Llaka vinte me petkun e tregtarit në Gjirokastër e Sarandë dhe takohej me ndihmësin aktual të Inspektores së Kryeministrit, ndërsa ky i fundit, me ftesën e mikut grek bënte vizita familjare dhe pushime matanë kufirit, punonjësit e Sh.I.U-t e kanë dokumentuar këtë lidhje dhe kanë lënë gjurmë në materialet e shkruara, përse duhet të heshtet?

Në vitin 2007, kur punonjës të Shërbimit Informativ kryejnë veprime operative në qytetin e Sarandës  lidhur me një shtetas tjetër grek të implikuar në veprimtari spiunazhi në dëm të vendit tonë, rezulton se pikërisht ky shtetas i huaj banonte me ‘qera’ në njërën nga hyrjet (sipër portit të qytetit) në pronësi të ndihmësit aktual të Inspektores së Kryeministrit, i cili në atë periudhë kryente detyrën e Drejtorit të Drejtorisë në Prefekturën e Tiranës. Në këmbim të ç’privilegjeve heshti Drejtori i Sh.I.Sh-it kur u informua? Nuk e di se kush e ka penguar Visho Ajazin të shfrytëzojë jo vetëm bashkëpunimin, por edhe metodat e shërbimeve prestigjoze, kryesisht atyre amerikane, të testojë koeficentin e inteligjencës analitike apo asaj praktike, të kontrollojë pa asnjë lloj droje, shëndetin trupor dhe mendor të ekipit me të cilin punon. Sepse të përballosh të kaluarën, do të thotë të gëzosh një mbështetje të brëndëshme solide. Me siguri që kjo duhet kërkuar jo te dëshira e drejtuesit të parë, por te interesimi dhe devotshmëria e vartësve të tij. Nëse kemi vërtet një Strategji Kombetare, pjesë e kësaj strategjie duhet të ishte edhe reformimi i këtij institucioni, edhe pse s’ështe i vetmi që merret me problematikat e kësaj sigurie. Mesa duket, politika jonë e brëndëshme, fatkeqësisht e pamaturuar dhe poshtë nivelit qytetar, orjenton e kushtëzon edhe diplomacinë, edhe politikën e jashtme, edhe bashkëpunimin me partnerët.

Çdo vend, i vogël apo i madh qoftë, ka vetëm dy pasuri: pasuritë natyrore dhe pasuritë njerëzore.  Ndërsa të parat i rrënuam apo i lamë të grabiten barbarisht, elementi njerëzor meriton një trajtim e kujdes të veçantë. S’kam asnjë kurreshtje apo interes për të njohur të djeshmen aq te perfolur te  Bahri Shaqirit, as për të ardhmen e tij (s’do çuditesha po ta shikoja si drejtues në një agjensi tjetër informacioni!). Gjithashtu, s’kam asnjë kurreshtje për të nesërmen e Visho Ajazi Likës, ne kushtet qe s’njoh as te tashmen e tij, s’kam asnjë shtysë të brëndëshme apo përtej saj, që të merrem me të. Ajo që më shqetëson është qëndrimi i hapur antishqiptar, i atyre që fshihen prapa disa gazetave duke publikuar dokumente sekrete, me një mision të paracaktuar: të cënojnë elementët e sigurisë kombëtare dhe denigrojnë Shërbimin Informativ Shtetëror. Mos duhet pritur që të dalin edhe emrat e inspektorëve apo objekteve të punës së tyre? Mund të thoni se s’ka asgjë për t’u çuditur. Ndoshta, sepse luftën me armë e ka zëvëndësuar pushtimi shpirtëror: kisha dhe  shkolla në gjuhën e tyre, pa harruar varrezat (përse duan ta mbushin me varre këtë vënd kaq të bukur?!), dhe më tej, ekspansioni i tregjeve.

Në kushtet që sistemi i vlerave pothuajse s’ka funksionuar asnjëherë brënda Shërbimit Informativ, drejtuesi i këtij institucioni duhet ta bindë veten për realizimin e asaj që unë do ta quaja sfidë: mënjanimin nga drejtimi i të paaftëve në çdo sektor që të ndodhen, zëvëndësimin qoftë edhe pjesërisht të ekipit të përfolur nga media e shkruar dhe ajo vizive (duke gjykuar mbi bazën e materialeve kompromentuese, nëse ka të tilla, apo aftesise profesionale, sepse të arsimuarit me shkolla dy vjeçare të policisë, kushdoqofshin ata dhe lidhjet e tyre, s’mund të drejtojnë atë kategori punonjësish, që çdo ditë, ushqimin e tyre shpirtëror kanë interesat kulturore), për të shëndoshur kështu institucionin dhe për të mënjanuar krizën e besueshmërisë. Po të vlerësohen punonjësit sipas meritave, të ndihmohen finaciarisht (sipas ligjit) për shëndetin e tyre apo pjestarëve të familjeve në raste sëmundjesh apo fatkeqësish, pa pritur me muaj te tërë prapa dyerve, s’do krijohen kontigjente të pakënaqurish. Po të goditen pa mëshirë dasitë krahinore kudo që shfaqen, kjo farë e keqe e ndarjes mes jugut dhe veriut, (të cilën e kanë mbjellë herët dhe me shumë kujdes qarqet antishqiptare), s’ka për të lulëzuar. Të gjithë drejtuesit s’përjashtohen nga mundësia e gabimeve, për shkaqe nga më të ndryshmet, sidomos nga ndikimet apo lëkundja e bindjeve te tyre, kryesisht per njerëzit dhe pastaj për punën. Intelektuali, sa më pranë interesave kombetarë të qëndrojë, aq më shumë i shpëton ndotjes nga politika dhe sulmeve të saj, sigurisht duke marrë kështu, vlera dhe jetëgjatësi. Prandaj e theksoj se, kjo sfidë kërkon jo vetëm inteligjencë, por edhe fleksibilitet, në impulsin e qasjes europiane të vendit tonë dhe në vijimësi të politikave të brëndëshme, ashtu si janë, duke gjetur mënyrat e duhura për të marrë edhe mbështetjen e partnerëve tanë strategjik, kryesisht atyre amerikanë. S’përligjet heshtja para mediave që vuajnë krizën financiare brënda tregut të pakontrolluar shqiptar, sikurse s’mund të humbet kohë pa fund në kërkim të një modus vivendi me politikën, e cila s’mund të jetë ndryshe për shkak të çoroditjes morale, mungesës së principeve dhe  orjentimeve pragmatiste. Në plan të parë janë dhe duhet të mbeten interesat kombëtare. Ajo që duhet bërë, është respektimi i Kushtetutës dhe përmbushja e detyrimeve që rrjedhin prej saj.

*Specialist ne strukturat e sigurise kombetare.