Bahri Myftari & Serxhio Mazreku: Aqif pashë Elbasani, figurë e shquar e historisë

AQIF PASHË ELBASANI, FIGURË E SHQUAR E HISTORISË.

..Në këtë kohë  transformimi,historia do të dijë të dallojë patriotin nga tradhëtari dhe do ti caktojë secilit vendin e vetë…se c’vend do të kem unë në histori këtë nuk e di.Sa për Ju,Emëri juaj i Skëlqyer si patrot,do të mbetet i shkruar në në faqet e ndritura të historiesë sonë. - Ismail  Qemali.

Nga Bahri Myftari

Av. Serxhio Mazreku

Biçakçinjtë takohen për herë të parë në fillimet e shek.XV. Veprimtaria e kësaj familjeje të pasur dhe të madhe,është plot kontribut dhe vëmendje qysh në krye të herës. Ajo ka qenë e përfshirë në jetën politike,ekonomike dhe shoqërore prej lindjes së saj dhe deri në  çerekun e parë të shekullit të shkuar.

Biçakçinjtë,kjo familje fisnike shqiptare ,ka qenë shumë e dalluar dhe e spikatur  për gjatë sundimit të tejzgjatur të perandorisë Osmane.  Familja e biçakçinjve,pinjollët e saj,falë veprimtarisë së tyre ,fituan, gëzuan me plot meritë , shumë tituj,grada dhe ndere. Pesha e angazhimeve të saj,  si dhe kontributi i elementeve njerëzor,dalë nga gjiri i tyre,ka qenë i pranishëm në forma e rrugë  të ndryshme edhe në hisorinë tonë jo të largët.   Pa mëdyshje, ajo familje ndër familjet çifligare më të pasura jo vetëm për trevën e  Elbasanit por dhe mbarë Shqipërisë, aq sa edhe sot e gjithë ditën, nuk janë të përcaktuar kufijtë,nuk nguroi ta jepte pasurinë,të shkrinte atë për qëllimin e madh!

Në këto treva të buta,të ngrohta e shumë të begata lindën dhe u rritën shekull pas shekulli,dekada pas dekadash e vite mbas vitesh biçakçinjtë e famshëm te Elbasanit dhe kudo  ku shkuan, ku mësuan, punuan e luftuan u dalluan për trimëri e meçuri, gjithnjë -është e dokumentuar-mbartën me vete mallin për qytetin,për njerëzit e rracas së tyre,për Elbasanin,për Shqipërinë.

Ata, si rracë e fortë shqiptare mbajtën mbi shpatulla,mbi supe, shumë halle,shumë drama! Në rrugë gjenealogjike përafërsisht mund të përcjellim; Sinan pashë Biçaku-14OO-1470; Sinan bej Biçaku,mësues,profesor i vetë Sulltanit; Ahmet aga Biçaku, komandant në betejat e perandorisë për pushtimin e Arabisë dhe Egjiptit, Sedefqar, kryearkitekt i perandorisë; Ibrahim pashë Bicaku 1587-1632, vezir në Bursa; Halit pashë Bicaku 1690-1775,ushtarak i lartë i vëllai i tij arriti deri prefekt i Stambollit; Ibrahim pashë Bicaku 1715-1770 disa herë vezir i perandorisë si në Manastir,Hungari,poet,muzikant;  Muhamet Biçakciu,arkitekt i ujsjellësit të parë në Elbasan; Ibrahim pashë Biçaku,vezir, më tej dhjetra e dhjetra ofiqar deri te ai më afër nesh, Sefedin bej Biçaku,ushtarak i lart. Ndertoj dy kisha të krishtera në qytet,ndonëse paguhej e trajtohej prej vetë perandorisë.Një bicakci i madh gjendet komandant i lartë ushtarak që bashkë me Mustaf Pashë Bushatin komandoi forcat e mëdhë në luftën Ruso-Turke..Një tjetër pinjoll i ketij fisi dhe famljeje, Dervish bej Biçaku1820-1885,drejtoi dhe sundoi në ato vite në Elbasan njëherazi Dervish beu është i ati i pashait të ardhshëm Aqifit.Elbasanit,1860-1926.

Aqifi lindi në qytetin e Elbasanit,mbaroi arsimin e mesëm në vendlindje, studimet e larta për drejtësi i kreu në Stamboll,ku u lidh herët me qarqet patriotike shqiptare. Pas fitores së Revolucionit xhonturk,ai u bë kryetar i klubit “Bashkimi”. Ky moment shënon jo vetëm kurorëzimin e veprimtarisë shoqërore e patriotike,gjatë studimeve por dhe themelon patriotin konseguent. Ai nga sot e në vazhdim do të jetë në të gjitha tubimet,kongreset ku luhen e vendosen fatet e atdheut..Është pjesëmarrës në Kongresin e Dibrës, në atë të Elbasanit,1909, si dhe kuntribues aktiv në çeljen e  Normales në vitin 1909.

Qe ndër njerëzit më të shquar,me më merita në organizimin e kryengritjes së përgjithshme për shpalljen e Pavarësisë dhe u vu pa hezitim në krah te Ismail Qemalit,jo pa shkak e qëllim ,vjen për të ajo konsideratë e përmendur dhe e pa shoqe prej plakut të Vlorës, kryetarit të parë të shqiptarëve. Aq sa qe i çmuar vepra e tij në organizimin dhe drejtimin e kryengritjes së përgjithshme ,po aq e cmuar dhe e lavdëruar qe nisja e punes e detyrave të shumta të shtetit më të ri në Evropë.ku aftësitë e tij,aftësitë e Aqif Pashes në lëmin e shkencës së drejtësisë dhe jurispudencës do të ishin për Shqiperinë e Mëvetme si ujë,si drita,si dielli!. ..Në Nëntor 25-11-1912,në harmoni me patriotët e tejerë e të lavdishëm të qytetitt,ngriti flamurin e pavarësisë në Elbasanin e zmres,duke i tregu pushtuesve serb,që patën marrë revan si qen të tërbuem,se do të quheshin, thjesht armiq,pasi po shkelnin një vend sovran dhe të pavarur.

I njohur si besnik i Qeverisë së Vlorës u ngarkua me shumë detyra të cilat i krehu me përgjegjësi e përkushtim atdhetar. Dha një kuntribut të shënuuar në vendosjen e drejtësisë shqiptare e cila nuk kishte kurrëfarë baze shkencore. Hartoi dhe zbatoi në praktikë punën për të drejtën penale e civile,duke vendosur për herë të parë në vend jurinë në gjykatoren e noterisë. Po në këtë kohë kemi përkujdesjen e tij të madhe ndaj përpjekjeve që vinin nga të gjitha anët për coptim të Shqipërisë,për gllabërimin e trojeve etnike. E përjetoi me dhimbje këtë mallkim dhe do t’i mbështeste me armë e para  luftëtarët dibranë të Elez Isufit .

Në protestat e e qytetit të Ebasanit realizuar në 1913 kundër copëtimit të trojeve etnike, Aqif  Pasha ishte figurë qëndrore. Ngjarjet rridhnin më shpejt se ujrat e Shkumbinit,Qeveria e Vlorës dha dorëhqjen nën trysninë e Fuqive të Mëdha dhe po këto “gatuan” princ Vidin. Aqif Pasha, sikundër dhe shumë patriotë të tjerë,duke mbajtur edhe këshillën e ish- Kryetarit të tyre, e mbeshtetën Pricin. Në këtë kohë,Ai,së bashku me Gurakuqin,Hilë Mosin krjuan Komitetin Kombetar që do tu sherbente në mënyrë të organizuar dhe me platformë të qartë Çështjes Kombëtare.

Nuk pranoi dhe refozoi prerë të merrte pjesë në të ashtuquajturin Qeveri të Durrësit. Nuk pati dhe kurrë nuk qe në një mendje me Esat Pashë Toptanin,madje shume shpesh u ndesh me forcat regressive të atij krahu,pas pati zbuluar qysh herët që llimet e errta nga ku buronte edhe ajo urrejtje karshi Princit të sjellë nga Evropa.

Për hir të Çështjes pranoi dhe kreu me zell detyrën e Ministrit të Brendshëm. Kohë të vështira dhë pa stabilitet Aqif pasha ,një jetë e tërë në luftë e përpjekje!Së bashku edhe me Ahmet Zogun,atëhrë fare i ri,u përpoq që të organizonte një kongres në Ebasan , por forcat austro-hungareze qe ishin të mirëiformuara për qëllimin e atij kongresi nuk e lejuan,megjithatë përpjekjet nuk rreshten.

Në vitin 1918 i dërgon me kurajo atdhetare,ndonëse nuk mori pjesë në të por me pjekuri të lartë i dërgoi një letër kryetarit të Kongresit të mbajtur në Durrës më 1918 ku i kërkonte votimin e ideve dhe mendimeve të tij e më pas votimi të gjykonte për to .Platforma e paraqitur ishte një platform e shenjtëe, largpamësi,qe një platformë për veprim të metejmë të Çështjes Kombëtare,për mënyrën dhe mjetet e duhura në kundërvënije të qëllimeve shoveniste të fqinjëve e më gjerë.

Gjatë kesaj kohe vlen të përmendet lidhja etij e ngushtë me Hoxhë Kadrinë dhe Komitetin e Mrojtjes Kombëtare të Kosovës. Kjo veprimtari e zjarrtë e me vizion tërësisht atdhetar,tërë ky angazhm i shquar në organizimin,ruajtjen,fuqizimin e shtetit e çon në mbledhjen e Kongresit të Lushnjes,kongres që e nxori në krye të Asamblesë.Njihet mirë prej historisë dhe dëshmive të shumta si tregimë,gojdhana mbi ndimesën e madhe të qytetarëve te Elbasanit për Luften Vlorës,ku pa dyshim roli i këtij patrioti në organizimin dhe drejtimin e ndihmave dhënë Luftes qe i pa kursyer dhe tepër i veçantë.le të përmendimi kontributet e shumta njerëzore apo pjesëmarrjen e bandës” Afërdita” dhe tepër sinjifikative “aksionin”e grave,nuseve,vajzave në dhurimin me dëshirë të stolive të tyre.Zgjedhja e tij në krye të Asamblesë është një nga pikat e arta të veprimtarisë së Tij të mëtejme. Mund të thuhet me fakte e prova se qe fat për vendin që pikërisht në atë vit të vështirë e të rrezikkshëm  siç qe ai i luftës heroike të Vlorës, Aqif pasha,kjo figurë e adhuruar fund e majë, qe jo vetëm krah por dhe ndihma e parë për finalen fituese të luftës.

Pa dyshim qe pikërisht, edhe këtë radhë kontributi i madh i tij dhe patriotëve të shumtë të Elbasanit,që luftës së Vorës i dhanë frymë kombëtare.

Një jetë e tërë në shërbim të pavarësisë dhe lirisë së Shqipërisë ,duke i bërë nder jo vetëm në punët e brëndshe por dhe në stimujt dhe lidhjet e fuqishme me emigracionin.     Autoriteti i Aqif Pashes ishte i pranishëm edhe ndaj faktorit ndërkombëtar,të fqinjve,dhe më gjerë.

Në vitin 1922 jo vetëm për shkaqe shëndetësore,po dhe  për shkak të fillimeve të sherreve, me natyrë alla shqiptare, kjo figurë e famshme e historisë sonë, emigron në Baden e më pas në Vjenë, domosdo asesi i tërhequr,asesi i lodhur prej Atdheut.

Edhe këtu ai mban lidhje më shokë e miq atdhetarë aq sa grupi politik i Nolit e kandidoi në zonën e Korçës në vjeshtë të 1923, dhe ku Aqif pasha do të kurorzohej me fitore,ashtu siç do të kurorzohej gjithmonë, kur këtë “dhuratë” do ta kishte në dorë populli,do ta kishte në dorë Shqipëria, prandaj sot, dhe në këtë 100 vjetor të lavdishëm këta “Dy miq” të përhershëm të atij burri të madh, përulen me dashuri e respekt.