Puntorie Ziba: Edhe qielli mbetet blu

PUNTORIE ZIBA

 

Poezi nga libri në botim: "Edhe qielli mbetet blu"

 

 

Psalmë

 

Pinjolle e dhembjes jam

por,

 nuk dua të vetëvritem,

si të vetëvritem,

si?

Më vrisni po deshët,

o më vrisni!

Ose:

ma leni vjershën dhe lirinë,

se do të mbetem cung

po m’i morët ato të dyja

ose:

ma thirrni  vdekjen që sonte

e ju bëni sehir

sa t’ju dojë pika e qefit

kur unë të buzëqeshi para saj.

Njerëzit s’patën bezdi për ëndjen time

unë nisa të luaj me vetëtimën:

 

Nxorra sytë nga kafka

i hodha tej për tej

si dy kokrra dardha

kajkushka.

Plaçi ju që të dy

s’dini çka shikoni

e më rebeloni!

 

Nxorra zemrën si kokë pëllumbi

edhe asaj i doli flaka

e hodha lum më lum

nuk pati aspak fluid

në rrahjen e saj

plasi ajo,

plasi

si një gotë me verë

e stërkala gjaku mbuluan dynjanë.

Dhe:

Ngela e gjymtë

me ca gjymtyrë.

Eh,ç’më përcëlluan

në palc e damarë

kokë e këmbë

duke  më shushuritur

sekondë më sekondë

se rreth  e rrotull

 ka  mishngrënës të përjargur.

 

 Mua më vriste

e më rropi vaji,

e u bëra shkronjë  vajmadhe

qaj e qaj

e, qaj e qaj

në erë e në shi

as jetë as vdekje

as dasëm as mortje

 as rob i zënë,

as liri,

as liri.

 

 

Fjala

 

Kur vjen ti moj fjalë e ngrathët

me avash

e me avash,

nga dritarja më

shikon

e më tërbon.

E çdo natë kur të teket ti,

tej për tej qiellit i bie

me një strajcë mbushur me llafe,

me avash më vjen në dhomë

me avash.

Çdo mesnatë më gjen vetëm

 mes një ëndrre

aromë athët

si një foshnje mbytur n’ lot

më përgjëron,

dhe potera më frushullon

 përmbi kafkë

më kthen në trajtë majmunësh

katërkëmbësh,

e unë besë nuk të  zë

se  ke humbur madhështinë,

ngrohtësinë

edhe luleve kundërmuese

mu aty,

nën strehën time

ua bjorre lulëzimin

pa nur i le.

Nuk i kungoje

kur pjalmonin

natën e parë

kur  pranveronte.

Kur vjen ti moj fjalë e ngrathët

me avash,

e me avash

nga dritarja më

shikon

më frikon

e më tërbon.

 Mua të gjorën

kur  më fut në limonti

marr një pamje të përhumbur

për një ledhkë dashurie.

Me avash moj,

me avash

më çoroditë para vetmisë

kur

më rrethojnë vogëlimet

më bëjnë skllave

sensuale.

Vetëm  një dritë vezulluese

ndahet nga tufa,

zbret nga qielli blu

një arkëmortje

afër krevatit të ngrohtë

si shtrat ma shtron,

për t’i ngrohur

këmbët e ftohta

që flirtojnë

mes errësirës

 me vetminë.

Kur vjen ti moj fjalë e ngrathët

me avash,

e  me avash

mu aty ku prehem unë,

mi hedh eshtrat tej për tej

në  kupë të qiellit

dhe syrin pa gjumë

ma le.

 

 

Pritja 02.

 

Gratë strugane

 

 (variant)

 

Dhe netët vinin e shkonin

buzë liqenit

e nën dallgëtrazuarat

digjej hiri i prushit

nga kurmi juaj.

Të vdesim që sonte,

uturuat

për kurbetqarët

që ua luanin syrin

perëndimeve të perëndimit.

Sytë tuaj të çakërdisur

s’e përgënjeshtruan qytetin

që gumëzhinte

dhe pickonte dritën e bebëzave

se gjoja gratë hundëshkaba,

të bukurat strugane

nuk dinë t’i presin

kurbetqarët.

Vaporët verë e dimër ,

në lundrim

nuk ua sollën

asnjë stinë

ashikët e utnuar.

E mjellmat e Drinziut

vajtuan:

Deri buzëvarrit

arritët moj luleshebojë,

duke i pritur

si pelegrinët,

duke i lutur

për pak dashuri liqeni

para se të mëkatonin

honeve.

Plagëve nisi t’ju vjen

era marxhë,

kurse ata

ah, ata

bënin xhiro

thimth më thimth

në pranverat njomake

epoheshin,ngatërroheshin

puthnin, thithnin

dhe lindnin foshnjat

vajmadhe

që nuk qanin shqip.

Ah, ju lulestrugane

zemërngujuara

përplaseshin dallgë më dallgë,

duke nuhatur

aromën e dashnisë nudo

që e sillnin erërat e vjeshtës

me ajër të huaj;

dhe mbeteshi pa ajër jete

duke ngarë breg pas bregu

pas arave të leskave,

për një kokërr gruri,

sa për ta mbajtur gjallë një shpirt

të pjellës suaj të vetme.

 

(Ato ende presin)

 

Ditët e netëpritjet

ua rropën lëkurën

ua tërbuan vdekjen,

u lanë gjallë e për sehir

me gishtërinj të ngatërruar

njësoj

si gratë e veja.

Në një mëngjes shëmitri,

porsa zdriti një gjysmë rreze

ju, bashkë me gratë

e futura në zi të thellë

i mallkuat burrat:

“Ju daltë shpirti në prehrin e liqenit!

Në këtë dhè mbetshi skurrjalë! “

Sa mllef patët ndaj zemërboshëve

pa nostalgji kënge valësh

që derdhet me harmoni

nga syprina e paqtë,

mbi kalldrëme.

Ah kur ia nisët këngëvajit:

Përse mbetëm

një jetë të tërë lulevenitura,

vetëm me nga një lulefoshnje në gji?

Klithmat tuaja i dëgjoi

këngëtarja në mejhane

dhe ndaloi tingujt e Boleros.

Ca copëza malli u shkulën

nga kraharorët

u përplasën me dallgë.

Oh, qafzgjatja juaj

tretej mbi gjurmët në rërë

që dukeshin

nëndritëhijen e hënës

dhe përngjanin në gjurmë shpendi

që shkon e s’vjen

stinë pas stine,

kur i le krahët udhëve të botës

 

 

Ethet e lindjes

 

(Lulefoshnjeve)

 

Pas shtërzimeve të shpeshta

kur therëthikat përçajnë eshtrat

e një shtati zane karafilor,

ditën e fundme të muajit të nëntë

të gjitha mëmat që bëhen mëma

çirren:

O zot, ma merr shpirtin!

Klithin ato lulekarafilet

dhe shpurdhin këmbë e duar

mes butaforisë së bardhë

para një gurgule grash tjera

me shtat prej zane,

duke ftuar ditëvdekjen

Oh,oh Zoti ynë!

Rrahin kofshët e tyre të bardha

shkulin flokëprishurat,

qajnë e thirrin:

Oh, mëma!

Mëma moj, mëma,

athua na kanë kafshuar nepërkat?!

Dhe,mos Zot më keq,

po të mos ju kujtoheshin atyre,

faqekarafileve,

lulefoshnjet që vijnë në jetë;

do ta merrnin veten më qafë,

do ta çaraveshnin zemërdashurinë

e do ta copëtonin atë copkë jetë,

copa-copa do ta hidhnin në bunacë.

Sepse,

edhe një pipth karafili hapet më lehtë

e luhatet me naze nga një fllad pranvere,

se një rrugëtim i një lulefoshnjeje

kur merr hov të del buzëvaj

nga ngrohtësia embrionit,

pa lënduar gishtërinjtë

petale karafilorësh,

që të kap pak dritë nga sy prej mëme

e të thith qumësht gjiri

pasi mëmat të bëjnë naze

me faqëza bojë purpuri

që ju mbetet nga shtërzimet.

Dhe mëmëzat hapin sytë

me një buzëqeshje

si ndër buzë,

dhe ato shikojnë

ah, mrekullohen duke shikuar,

gjakun e gjakut të tyre

në fytyrën kuq

prej bebeje,

duke lëvizur qepallat,

e duke hapur buzënjomat

se kërkojnë thimthat

për të shuar urinë

mu, aty te lulethimthat

ku zgjohet pikëjeta

e buron qumështi i bardhë

i përzier me aromë gjinjsh,

me aromën e diellit të kuqërremtë

dhe bukurinë e hënës së brishtë

 

 

Vaj për nënën

 

(Ditën kur më vdiq nëna)

 

O, nga mishi e mushkëria

dhembja flakë më del,

o, në muzg e në ag

o, kujtoj

gishtërinjtë e më të voglit vëlla

o,që lutej për shpirt nëne,

vezullimi i tespiheve

më njoftoi me heshtje nëne.

O, shikimi yt verbohej

o, përplasej në sytë tonë

o,ti heshtje

o,merrje nga një lugë frymë

dhe tërë fshati dëgjoi

një kujë zemre:

O ti nënë e butë,

o, e brishtë

o, punëtore

e nazike,

o, ku po ik, o ku na le !?

Kur bota e tërë lutej

para Perëndisë

ndër sytë tonë të tharë

vdiqe

o,o vdiqe...

O, gjithçkaja ime,

O, ku ta gjej zemrën tënde besnike

o për të qarë vaj e hall,

se gojëligët sedrën ma kafshojnë...

O nënë, nënë, nënë!

O, nga endjet e zemrës

o, ende varrin s’ta kam parë

o, një pëshpërimë të ngrohtë

o, dua ta them mbi varr :

O, mos ki bezdi, o nënë!

o, prehu e qetë

në parajsë,

sepse,

sedrën,bijës tënde poete

o, nuk ja kanë vrarë

jo,nuk ja kanë vrarë...

O lugetërit më hiqnin zvarrë,

o, nuk më lanë të të qajë,

o, doja të derdh lot gjaku

o, loti i kulluar mbi qerpik

o,o,o më është tharë.

O,u bëra foshnje që natën e shenjtë

kur ti para syve të djalit e vajzës

o, jepje shpirt.

O, pika më raft sa fortë ti doja sytë,

o, duart me atë lëkurë të rrjepur

nga drapri,

o, kur korrje në fushë

ooo, dhe të bardhën gushë.

O, vdekja jote si plumb më rëndoi

mbi qepallë.

O nënë,o nënë, o nënë

o, vaj e hall,

o, nga dhembja për ty,

bija jote në mesmoshë

o, është bërë lulefoshnje,

o, është bërë fëmijë,

me një krua lotësh të tharë .

 

 

Unë s’bëra gjë për atdheun

 

Asnjë varg nuk m’u bë lëkurë

të më ushqejë me ajër atdheu

të gjitha ikën

si fjollat nëpër erë fundmarsi

eter u bënë,

eter.

U bëfsha edhe unë që sonte eter!

Eter u bëfsha se s’bëra gjë prej gjëje:

vetëm tre fëmijë

me yll në ballë

që mi morën

nga sqetullat e ngrohta,

dy dhëndurë

e një nuse,

e mi lanë

udhëve të kurbetit

pa atdhe e katandi.

Tani rri si ujkonjë e shurdhuar,

nën gjerbë,

shikoj muzgjet dhe agun

me sy të shterur

vështroj nga dritarja

mos po më vjen

lirika ime e ngrohtë,

apo ndonjë zë fëmije

të më belbëzojë

vesh më vesh,

përse mbeta pa limonti.

Njerëzit më quajtën të mjerë,

të ndjerë

dhe;

pikë drite

s’mbeti brenda në gjelbërim sysh,

mbase edhe ju njësoj ju shikojnë,

të shurdhuar e të qorruar

pa atdhe.

Ah, njësoj ju shikojnë!

Jo,jo,jo,

unë s’bëra gjë

gjithë ky shekull më vajti kot.

Eh,eeeeh!

Kot u përpëlita mbi ca zanore,

asgjë s’pipëtinte.

Nuk më doli as nami i mire,

brenda kësaj gurgule me njerëz..

Të madhin atdhe s’e përkëdhela

as hijeshtatin nuk ia shikova

në embrion prej lulevargjesh.

Eh, më marrtë mortja, më marrtë

që vrava shpresën

se ajo hijeshi atdheu

ngadalë e me naze

po amshohet,

përtej fushe,

përtej mali e deti.

 

 

Ku është atdheu

 

Atdheu është atje ku dielli lind me bollëk

dhe njëmijë rreze mbeten për ta përkëdhelur

nervin e njeriut pa fron.

Atdheu është atje...

Ah,atje ku përthith ajër pa frikë,

e barku nuk të mbetet bosh

sepse njerëzit si zotat

të përshëndesin në një gjuhë

si gjuhë perëndie ,

atje ku asnjë fijez zanoreje

nuk përngjan

me melodinë e gjuhës tënde.

I bukuri atdhe

prehet këtu e atje

i shtruar me klorofil jete

dhe asnjë sy zemërak nuk bën magjinë

për mallkimin e stinëve,

dhe sërish vjen stina

sërish, sërish vjen

flladi

dhe asnjë fyerje nuk të zë

dhe përsëri për sëmbari

fillon lulenata

e luledita,

por ti nuk mbetesh pa sedër,

asnjë thashethemnajë

nuk të bëhet gur në fyt.

Eh, atdheu është atje

ah, atje, atje, atje

ku vjeshta e dimri zgjasin pak më shumë,

dhe ti ke zjarr,zjarr,

mall e zjarr

prush,prush e thëngjij

dhe bëhesh shkrumb

për aromën e kopshtit të mollëve,

gështenjave e ftonjve,

ku ferrë më ferrë

rendje, o rendje i harbuar

shpoje gishtërinj e thembra,

ferrë më ferrë.

Atdheu është gjithkund

ku, tutje vargmalesh

ka lule , lule ,lule

dhe zhurmë zogjsh.

Atje njerëzit nuk lëngojnë,

rrugë më rrugë

e gërdhatë më gërdhatë

as lugetërit nuk enden

kur murrëtohet

për të shkatërruar tek-tuk

ndonjë ëndërr të bardhë.

Atdheu është atje

ku rri zgjuar, e shtrinë këmbë e krahë

mbi divane të bardha,

duke trembur një mizë vere

me një lëvere pambuku te bardhë,

si bardhësi bore,

ku ti pa droje

ndez një puro të kuqe,

dëgjon lajme të reja

për dërdëllitësit e një politike

pa ligje, pa etikë.

Atdheu është atje,atje,atje...

në prag të një oqeani e një deti

ku freskon faqëzën, gishtërinjtë

me sapun aromë manushaqeje,

dhe përlotesh në kujtime

për njerëzit e lagjeve nga Skupi plak

ku ashikët e odave

thithin aromë myku dhomash të qullura

pa kulm.

Atdheu është në tërë dheun e tokës

ku mund të kesh një copë varr...

Edhe atje,atje larg,shumë larg,

ku shqiptarët e mi kërkojnë lëmoshë ndjenje

nga matrapazët që bëjnë pazar,

e luajnë kukafshehtas me shkjaun e zi.

Atdheu është atje ku shijon gjellë

me aromë peshku,

si ambrozi perëndish

dezerte me arrë kokosi,

ananasi e hurme,

pa u mrekulluar me sy nëne,

pa u mrekulluar me sy vëllai e motre

ah, atje ku mbetesh pa u mrekulluar...

Atdheu është atje, atje,atje...

ku shpirtit i del tymi

nga kandili i vjetruar

i mbushur me gaz toksik:

për liri,

për tufëzim

petalesh.