Poezi nga Vullnet Mato

Vullnet Mato

 

 

FLUTURIMI ME KALË TË BARDHË

 

Krejt papritur babai,

trimosh i gjumit,

fluturoi me kalë të bardhë

përmbi Greqi.

Në shpjegime ëndrrash,

sqaroi absurdin,

kur truri kuturu

lundron në fantazi.

 

Por kali u bë kazmë

dhe shala lopatë,

për të rrënuar

të nesërmen e fëmijëve të tij.

Xhipsi i policisë

hungëroi në mesnatë.

Dhe babai bëri oh!

nga byzylykët e zinj.

 

Ne vocërrakëve

na rridhnin lotët në gojë.

Nëna dridhej te porta me lemeri.

Operativi ktheu sytë

të na qetësojë:

“Mos qani, po pështyni,

këtë armik të zi !”

 

Kali hingëlliu

nëpër kohërat e gënjeshtrës,

sa dhe qimet e bardha

ia bënë gjilpëra,

për të qepur trillimet

në dosjet e urrejtjes,

për bijtë e kuçedrës

që i shteroi krojet të tëra...

 

 

LOTI I GRUAS TRISHTON JETËN

 

Gruaja ujëvarat e saj të lotit,

i bën lulkuqe te lëndinat e faqeve.

Dashuria i ndez yjet e gjoksit,

dhuna ia shuan me breshër nate.

 

Shpirtin ia deh me gaz gojëmbli,

zemrën ia helmon sherri i hallit.

Brenda trupit i vallëzon engjëlli,

Rreth e qark i vjen rrotull djalli.

 

Kur s’ka t’i shuaj fëmijës urinë,

shtrydh qumështin e lotëve të saj.

Shkrihet në këmbë për të sëmurin,

siç tret selvia dëborën në maj.

 

Gjallërinë që i sjell ritmi i këngës,

ia ndrydh përgojimi i pabesisë.

Mendjen e ka te zëri i nënës,

trupin e kapit te njerëzit e shtëpisë.

 

Nderimi i kthehet në rreze drite,

fyerja ia largon humorin tutje.

Dimrin ia sjell dhe një mërzitje,

pranverën ia çel edhe një puthje.

 

Bukurinë që i merr shtatzënia,

ia jep bebja qumështor i gjirit.

Petalet e gazit që i çel fëmija,

nuk ia çel dielli trëndafilit.

 

Ngryset hirushe me përparëse fshese,

gdhihet perri edhe me pak dhurata.

Fustani i ri i jep hije mbretëreshe

me vezullim floriri nëpër unaza.

 

Lahet në dushin e përkëdheljeve,

shtrihet në dyshek premtimesh.

Mbështillet me çarçafët e reve,

zgjohet në mjegulla zhgënjimesh.

 

Kur mashkulli i përvetëson kurorën,

dhe inati i tij e bën të vetën,

dashuria e çiftit ka vetëm formën,

por loti i gruas trishton jetën.

 

Në lidhje ndjenjash po u shfaq dhuna.

dhe njeriut i dalin brirët e egërsisë,

dashuria e dhuna bëhen të kundërta.

Zbresin gruan nga peshorja e barazisë.

 

Vërshimi i lotëve i përzier me gjakun,

ngjall në deje Shotat e Maro Kondat.

Urtësia i shpalos në shpirt bajrakun

dhe zëri i gruas trondit kohërat.

 

Dikur lindjen ia quajtën mallkim,

por së fundi ardhja e saj mezi pritet.

Në kohën tonë gruaja vjen si bekim

dhe shuhet si hëna në qiell drite.

 

Kësaj zonje të madhe që lind njerëzimin,

i takon nderimi i mençur i globit.

Vetëm kush lind ajrin, ujin e blerimin,

meriton si ajo fronin pranë Zotit. 

 

 

MU SHFAQ ZOTI NË ËNDËRR MESNATE

 

Mu shfaq Zoti

në ëndërr mesnate,

përmes lëmsheve planetarë

duke notuar.

Kish pamje njerëzore,

me përmasa gjigande.

Megjithatë guxova ta pyes:

Si mund të jem për ty

njeriu i merituar ?

 

Ai më pikasi me sy diellor

e më tha:

Të jesh njeri

si vetë përsosmëria e natyrës tokësore,

duhet tu gjasosh

majave të mëdha

që vështrojnë larg

me lartësitë e tyre qiellore;

 

Të jesh njeriu i që i duhet

më shumë tokës,

duhet t’i bësh realitet

të gjitha shpresat

dhe ta bashkosh veten,

me të gjithë ata,

që i kanë varur shpresat e madha te djersa;

 

Të ndjesh turp

edhe për dështimin që s’varet nga ty,

dhe të krenohesh si për vete

nga suksesi i të tjetrëve.

Mandej duke vënë gurin tënd

te muri i përparimit të ri,

të ndjesh se ndihmon

për të ngritur të nesërmen;

 

Të përpiqesh

në emër të rikrijimit model të botës,

duke fituar intelekt dijetari

dhe fisnikëri malësori.

Të zbresësh

te thjeshtësia e njeriut që rëmih tokën,

për të parë bukurinë bujare

të atij njerëzori.

 

Ai tha gjithashtu,

se të jesh njeri me saktësi,

duhet të përbuzësh vdekjen

duke sakrifikuar.

Të ruash imazhin e mirë

si të vetmen krenari,

dhe të përcjellësh në breza

dinjitet të trashëguar.

 

Dhe në fund

Zoti më cilësoi njeri të nivelit gjysmak,

në mes të majmunit

dhe homosapiensit të përsosur.

Por mos humb kurajën, tha,

vazhdo udhëtimin e gjatë,

se te fundi i kolonës

ke të tjerë afër kafshës së pangopur…

 

 

FSHATI KUFITAR

 

Fshati kufitar

me tela në zemër.

Përgjysmë të ndarë

motra dhe vëllezër.

Ëndrra dhe dëshira

këputur në mes.

Dielli dhe shirat

ndarë në dy pjesë.

Shkëmbinj e dhera

shtrirë të gjysmuar,

fise prerë në mes ,

breza të copëtuar.

Dashuri të palidhura,

dasma të pakënduara,

lindje të pauruara

vdekje të pangushlluara.

Varre stërgjyshor

pa lot nga dy anët,

fëmijë pa lodruar

të tyret me tanët.

Buzë të kyçura,

Sy të përmalluar,

Hapa të ndrydhur,

Rrugë të ndaluara.

Vetëm hije plepash

si duar të zeza

zgjaten natën fshehtas

nga njëra anë te tjetra.

Fshat me dy koka,

si shqiponjë e ndarë.

Ndreqe, moj Evropë,

gabimin e parë !

 

1985