Shkëlzen Gashi dhe Gazmend Bërlajolli: Pse po rren o Shkëlzen Maliqi?

Pse po rren o Shkëlzen Maliqi?

Nga Shkëlzen Gashi dhe Gazmend Bërlajolli

Tue mos qenë asnjani lexues të gazetës Express, se nuk ia lexojmë afishet

 Thaçit, s’kishim me ditë, Shkëlzen Maliqi, për shkrimin tand “Një

 jetëshkrim i Adem Demaçit” të datës 4 maj 2010, po të mos na njoftonte nji

 mik.

Shkrimi yt, edhe tash sa muej mbas hartimit, e vuen hala mungesën e

 konkretizimeve. Thue se për periudhën nga vitit 1996 e deri më sot autori

 e paska shmangë qasjen kritike dhe neutrale për me kalue në diskursin

 arsyetues dhe mbrojtës të Demaçit. Pse s’ke shembuj që e ilustrojnë këte?

 Thue edhe se kontekstet historike shpesh jepen në mënyrë të thuktë e të

 përgjithësueme, saqë edhe po të ishin krejtsisht të sakta në prezentim e

 vlerësim, nuk e krijojnë sfondin e mjaftueshëm për me kuptue në mënyrë ma

 objektive vendin dhe rolin e Demaçit në ato zhvillime. Cilat kontekste

 historike nuk qenkan të sakta në prezentim? Sa për vlerësimin, biografia

 qëllimisht s’e jep asnji. Ku i gjete ato ‘vlerësime’? Thue edhe se disa

 herë nuk je shum i bindun se prezentimi i kontekstit historik është i

 saktë. Sa herë nuk je i bindun dhe ku? Thue se historiografia kritike do

 të duhej me ia shtrue autorit nji sërë pyetjesh për kriteret e

 seleksionimit të burimeve, sepse simbas teje vetë përzgjedhja e burimeve

 len anash dhe neglizhon shumçka nga fryma e kohës. Përzgjedhja e cilave

 burime? Çka len anash dhe çka neglizhon kjo përzgjedhje?

I vetmi tentim për konkretizim në të cilin ndalesh pak asht Rambujeja, tue

 thanë se prej Rambujesë e deri më sot, pikëpamjet e autorit janë të

 ngjashme, nëse jo identike me ato të Demaçit. E vërteta asht se mbas

 luftës, Demaçi e riproklamon idenë e Ballkanisë; ku pikëtakon autori me

 këtë ide? Së fundmi Demaçi afrohet me Hashim Thaçin, me çka përafrohet me

 ty Shkëlzen Maliqi, jo me bindjet e autorit.

Thue se nuk asht mëkat me nda pikëpamje që pikëtakojnë me të Demaçit.

 Madje krijon edhe hipotezën se autori kish me mujtë me e ba haptazi

 proklamimin e linjës që ndjek Demaçi, e që vërehet si implicite gjatë

 leximit, dhe se “konsekuenca e kësaj do të ishte se ky jetëshkrim do të

 bëhej përmendore”, e Demaçi “profet”. Mirë që e jep në kushtore këtë

 hipotezë, por s’e kemi të qartë pse vazhdon me “ky lloj i madhërimit

 aryetues… bie ndesh me qasjen që tenton të jetë objektiviste”, sepse

 “madhnimi arsyetues” që Demaçin e kthen në profet bahet eksplicit veç në

 hipotezën tande. Asht poshtërsi e madhe që ti n’argumentimin tand e bjen

 fillimisht kushtin që linja mund t'ishte ‘propague’ në mënyrë eksplicite,

 e mbasandej vetë këtë kusht e shndërron në realitet kundër të cilit

 pozicionohesh prapë ti vetë.

Dhe, natyrisht, maja e ligsisë dhe servilitetit tand asht Post Scriptumi

 që e ke shtue mbasi gjithçka shkoi ashtu qysh nuk e kish parashikue mendja

 dhe nuhatja jote servile. Në të ti shpif se “botuesi i librit dhe vetë

 Gashi, me rastin e promovimit, kanë nisur një fushatë denigruese ndaj

 Demaçit, që ka kërkuar respektimin e autorësisë së biografisë së tij, duke

 u ngjasuar atyre shpendëve grabitqarë që ushqehen me kufoma, në këtë rast

 duke proklamuar vdekjen e autorit dhe heroit, për hir të mbijetesës së

 heroit fiktiv”. Kjo tregon se ti, Shkëlzen Maliqi, s’e njeh dallim mes

 ‘autorsisë’ dhe ‘autorizimit’. Autorsia e biografisë i përket autorit. Ajo

 që Demaçi s’e dha ish autorizimi, pra pëlqimi për me u botue biografia

 n’atë përmbajtje, sepse lypi me ia censurue do momente të nxehta. Edhe

 fushatën denigruese e ka nisë e po e ban Demaçi; njerëzit e tij, përveçse

 e bllokuen promovimin në Bibliotekën Kombtare, provuen me ngritë padi

 kundër autorit dhe po shpifin se autori paska nxjerrë momente që Demaçi ia

 ka thanë në konfidencë.

Interesant që leximi yt i biografisë po e sheh nji superhero: Demaçin si

 ‘profet’ e si ‘patriot të pagabueshëm’ qysh e shpreh ti, ndërsa Demaçi

 gjatë leximit të vet u mundue me i censurue momentet që simbas tij e

 nxirrnin si vdekëtar të gabueshëm, çka nënkupton se leximi i tij asht

 diagonalisht i ndryshëm prej tandit. Biografia nuk e glorifikon heroin,

 thjesht potretizon nji njeri në ndjekje të nji linje, prej të cilës

 tërhiqet vetë rishtazi. Krejt çka të pengon ty asht vetë linja e Demaçit

 që përvijohet në biografi, prandaj mos derdh kot lot krokodili për të.

Shkrimi yt, përveç që nuk asht konkretizues, përmban edhe do rrena të

 mëdhaja. S’ka pasë lutje të përsërituna për me e lexue dorëshkrimin, qysh

 thue ti, po veç një kërkesë të vetme, të cilës i je përgjegjë pozitivisht.

 Për komentet je falënderue te mirënjohja në libër dhe nuk është e vërtetë

 se ato nuk janë pëlqye, por kemi kërkue, pa insistue, që t’i konkretizosh

 vërejtjet me shembuj, qysh kanë ba shumica e komentuesve të tjerë. Ti the

 se nuk kishe kohë. Kur e more dorëshkrimin u njoftove menjiherë edhe se

 Demaçi nuk do ta autorizonte librin; këtë nuk e ke kuptue mbas leximit,

 qysh rren në P.S..

Pse këto që po i thue tash në P.S. nuk i ke thanë në recensionin tand? Pse

 nuk ke guxue me i thanë direkt në sy? Çka të ka shtye tash me shtue këtë

 P.S.? Pse nuk ke guxue me ardhë në promovim? Kujt iu tute? Çfarë borxhi

 pate me la?

Thue se Demaçi ka kërkue me u heqë “vlerësime të kontestuara nga ai për

 personalitetet e kohës së komunizmit (Fadil Hoxha, Mahmut Bakalli, etj) si

 dhe për komandantët e UÇK-së”. Këtu i ke dy rrena: “vlerësimet e

 kontestuara” është e para sepse Demaçi nuk ka kontestue, po ka kërkue

 arbitrarisht me u heqë gjashtë fakte, gjashtë të vërteta. Veç njanës ia ka

 kontestue vertetësinë, qëllimit me e vra Fadil Hoxhën, dhe ky kontestim

 asht i futun në libër. Pra, ka pasë korrigjime e sqarime kur për këtë ka

 pasë fakte. Kështu që, shkrimi yt dëshmon që ti s’e ke lexue versionin e

 publikuem të librit, e po merr me shkruejtë për të. Qëllimi mbrapa

 biografisë ishte me i hulumtue të mirat e të këqijat, jo veç të Demaçit po

 dhe të udhëheqësve të kohës në Kosovë. Ta zamë, Fadil Hoxha nuk përmendet

 veç në rastin kur, simbas procesverbalit të gjykimit të parë, del se

 Demaçi kish planifikue me e likuidue; në libër figuron edhe momenti se i

 njejti Fadil Hoxha asht ndër të rrallët që e viziton Zyrën e UÇK-së në

 Prishtinë. Rrena e dytë asht se në mesin e personaliteteve të kohës së

 komunizmit Demaçi paska kërkue me u heqë vlerësimet për Mahmut Bakallin.

 Pse e shtin Bakallin këtu? Ty s’t’intereson Bakalli, as Fadil Hoxha, por

 veç Mehmet Maliqi; mbase ke frikë se mos njollosja e mundshme e njerëzve

 rreth tij po ia shton njollat atij. Por njerëzit e kohës dhe ndikimin e

 tyre duhet t’i njohim veç ashtu siç kanë qenë. Personalitetet e vetme

 t’implikueme ishin ato që i nxorëm në parathanie: Dušan Mugoša, Fadil

 Hoxha, Pandeli Majko, Ismail Kadare, Fatmir Limaj, Jakup Krasniqi, Agim

 Çeku, Hashim Thaçi, Ramush Haradinaj, Veton Surroi dhe Fatmir Sejdiu. Mos

 rrej pra Shkëlzen Maliqi se asht marre, e edhe je plakë tash. Rrena e

 plakut asht faqezezni e sokakut!

(Shkëlzen Gashi asht autor i biografisë ‘Adem Demaçi’ ndërsa Gazmend Bërlajolli redaktor dhe botues i saj)