Kulturë
Demir Krasniqi: Ahmet Delija
E diele, 21.03.2010, 10:56 PM
Nga thesari ynë popullor:
AHMET DELIJA
-Rapsodi popullore-
Haj medet çka na ka kanë –
Na u rras shkau në katër antë !
N’ katër antë , o , haj medet ,
Çka po i thojshin Babës Mret :
“Ana pushkë, Babë, ana fishekë ,
Askerinë tane , ti , hiqe krejt ,
Për ni kral , mos kije dert ,
Na ni kral e vnojna vet !”
Çka po bajke aj Baba Mret –
U dha pushkë , Baba, hem fishekë ,
Askerinë e vet e hoqi krejt !
Fort e rrejtën Babën Dovlet ,
S’un e priten as teri n’ drekë –
E muer shkau detum – det ,
Me atë ditë krisi gazep ,
Tana armët po naj merr ,
Ne , naj merr – Rajës ja jep !
Jav jep Rajës , i plaçin sytë ,
Për mej qitë Rajën komitë ,
Me ju ra shqiptarëve , mej plaçkitë !
Kokan que ni rremë komitë -
Se n’ Prekaz , kokan hi ni ditë !
Se n’ Prekaz , kur kokan hi –
I kanë plaçkitë nja dy – tri shpi !
Te Halili , kur paskan hi –
Britshin robtë , piskatshin do thmi !
Britshin robtë e piskatshin thmija –
E poj nijke Ahmet Delija !
Ahmet Delija në divanhane –
O, Mursel , biro , ti ç’mu bane ?
Shko , bre birë , binaj sakicat –
Te Halili , janë hi komitat !
Kur nuk des për qatë kojshi –
Nuk des baba , as për ty !
Ahmet Delija n’ kamë na u que –
Te Ramë plaku koka shkue ,
Ramë Islamit i ka kallxue !
Ahmet Delija çka i ka thanë –
A i kemi fjalët , mixhë, si i kemi lanë ,
N’ ardhtë komita – do t’ desim të tanë ?!
Aj Ramë plaku – Ahmet , i ka thanë ,
Për me dekë , nuk jam pishman !
Para e kem na këtë çyfarë ,
Kadal Ahmet , mos u gut ,
Hala kokan në katun !
Shkon Ahmeti hapa – hapa ,
Rama e i biri poj shkojnë për mrapa !
Te Halili , kur janë hi –
Janë zatetë me nibetxhi !
Po ju bërtet:”O kryqali ,
N’ oborr t’ shqiptarit ,ju, pse me hi ,
A e dini , birë, qi kem rob e thmi ,
S’ na e banë feja me u ba si ti ?!”
Ahmet Delija , ni trim për s’ tepër –
I soll ni shkau , sakicë mi vetëll !
Përmi vetëll , bash mi ballë –
Tana trutë ja derdhi n’ shkallë !
Holl po qet ni xhandar –
Ni pushkë, Ahmetin e ka marrë ,
E pe flet trimi edhe ni fjalë –
Nxinjav derën , o mixha Ramë ,
Merrjav anën , Mursel , bre djalë !
Ky Murseli, si kreshnik -
U rrok me shkije fyt për fyt !
Fyt për fyt u rrok në derë –
Ni shkaut , pushkën ja ka nxjerrë !
Ni mamxerre me pesë fishekë ,
E poj jep Zoti kuvet ,
Sa herë po qet – ka nja pe vret !
Si Murseli , ku me gjetë djalë –
Nja pesë shkije i vrau për babë !
Nja e myti aj Ramë Islami ,
I njek Murseli akolla gardhi ,
Edhe nja, aj Jetullahi ,
Fort bërtitke aj Jovani !
Ikë Jovani, arës përpjetë ,
E po banë :”Kuku , medet !
Pej tetë shokëve, veç unë me metë?!”
Krejt Prekazi, kokan tubue ,
Nërmejt veti janë kuvenue –
Me ditë t’ sodit , kemi marue !
Me trim t’ paqë nuk a mahi –
S’ ja pa sherrin kurrni shpi !
Kurrni shpi, as shpija e vet ,
Shqiptarë janë le – shqiptarë janë dekë !
Kanë luftue për kojshi t’ vet –
Ju pastë shkue shpirti n’ xhenet !
Mblodhi dhe shënoi:
Demir KRASNIQI
Koment plotësues lidhur me këtë rapsodi :
PLAKU QË MË SHOKOI ME NJË PYETJE
Ishte prilli i vitit 2004 , kur unë po udhëtoja me një veturë “Taxi” për në Kamenicë, ku po mbahej Manifestimi tradicional “Lulëkuqet e Prillit”.
Po në atë veturë hyri edhe një plak i moshuar me një plis të bardhë mbi kokë, me një shtat shumë korpolent , me një palë mustak të gjata vesh me vesh , tamam si ata malësorët e vjetër autentik . Plaku u ulë në ulësen e parë përkrah shoferit , kurse unë dhe dy udhëtarë të tjerë u ulëm në ulëset e sprasme të veturës .
Po sa dolëm nga qyteti i Gjilanit , plaku e ktheu kokën mbrapa dhe më shikoi njëherë me ata sy të mprehtë malësori dhe më tha :
- Oooo! Po, a edhe ti Demir koke këtu, a ? Po qysh je bre bacë, se moti nuk të kam pa ?!
Unë, ia dhashë përshëndetjen dhe përgjigjën , i habitur se prej nga po më njeh ky plak , të cilin unë absolutisht nuk e njihja :
- Po , axhë, por më vjen keq që Ju po më njihni , por unë Juve nuk po ju njoh fare !
Plaku me një buzëqeshje burrërore ma ktheu:
- Jo, axhës , po ti nuk mundesh me i njohtë krejt dynjanë , por populli ty të njeh
mirë ! Unë jam prej një katundi të Malësisë së Gollakut dhe i kam 76 vjet jetë , por vetëm një gjë dua me ta thënë:
- Kurrë në shtëpinë time nuk guxon të dëgjohen këngë të tjera , pos këngët e Demir Krasniqit, nga se ti na e ke këndua historinë e Malësisë sonë !...
Unë, ju falënderova me zemër dhe e vazhduam rrugën duke biseduar me te . Kur arritëm në fshatin Dobërçan , plaku serish mu drejtua mua duke më thënë :
- Ju shahirat (rapsodët) , jeni njerëz të mençur dhe dini shumëçka ! Për këtë, po
dua me të pyet diçka dhe kam qejf me ma dhanë përgjigjen e vërtetë !
Unë, ende pa ma bërë pyetjen , i ndërhyra plakut :
- Jo, more axhë, mos më ngushto , se ne shahirat (rapsodët) dimë vetëm t’i këndojmë këngët përmendësh , si papagajtë , por nuk jemi edhe aq të mençur ashtu siç mendon populli dhe Ju ! Pra, mos më ngushto me pyetje se nuk di me tu përgjigj !
Plaku, pak sa i mllefosur për ndërhyrjen time, më tha :
- Leje , bre , mos bënë hajgare me mua !
Po, ti i di me mijëra e mijëra këngë përmendësh, e nuk po di me iu përgjigj një plaku të pa shkollë , 76 vjeçar ?!
Atëherë, për të mos e lënduar plakun për respektin që kishte ndaj meje, i thash :
- Pa hajt, ta dëgjojmë njëherë pyetjen , e pastaj të shohim se a po mundëm të përgjigjem !
Plaku e filloi pyetjen :
- A e di ti, si shahir i popullit , se për çka i bëri Serbia , dy masakrat më të mëdha në Kosovë, mu në fshatrat : Prekaz të Drenicës dhe në Reçak të Shtimjes ?
Mua mu rrëqeth trupi nga kjo pyetje shokante dhe menjëherë i rrudha krahët për t’ia kthyer përgjigjen :
- Po , unë të thash paraprakisht , mos më pyet se nuk do të di të përgjigjem dhe tash menjëherë po të them se nuk di me tu përgjigj !
Por, ti mbasi po e bënë këtë pyetje , sigurisht se e di edhe përgjigjën e saj !
Pra, të lutëm , ma trego !
Plaku, sërish qeshi pakëz, por me një cinizëm dhe filloi të flet :
- Eh, çka dini ju shahirat ! Po edhe dreqi ku i bënë vezët , ju e dini, por nuk doni me u përgjigj !
Pra, në daç me e ditë, ato dy maskara në Prekaz të Drenicës dhe në Reçak të Shtimjes , janë bërë duke iu falënderuar këngëve të juve shahirëve (rapsodëve) popullor !
Ne shqiptarët nuk kemi pasur shkolla dhe njerëz të shkolluar për ta shkruar historinë tonë dhe krejt historia jonë ka mbet nëpër këngët e shahirëve , kurse shkijet i kanë shkruar krejt ngjarjet dhe i kanë ruajtur nëpër dokumente e arkiva shtetërore !
Ju shahirat , merr sharkitë e çiftelitë në prehër e këndo taksiratet tona që i kemi pasur me shkije , e ata shkruaj !
Ju shahirat , këndo këngën e Ahmet Delisë, qysh i ka pre shkijet me sakicë , e këndo Ilaz Reçakun , qysh e ka nxjerrë babën e vet prej burgut të Prishtinës, duke e kidnapuar Komandantin e burgut, e ata shkruaj !...
Dhe a po e shihni, bacit , mbas sa e sa viteve që kanë ndodhur ato dy ngjarje , shkijet nuk i kanë harrua dhe kur iu erdhi dita e tyre, erdhën dhe na u hakmorën shumëfish ma tepër ?!
Nga kjo pyetje dhe përgjigje të cilën e mora nga ky plak – malësor , mbeta si i pa frymë dhe i shokuar , nga se përgjigja e tij , kishte shumë elemente bazë për t’i besuar tërë asaj se çka ka ndodhur në këto dy fshatra !
Demir KRASNIQI