Sokol Demaku: Edhe shqiptari mund dhe di të bëjë punë të mëdha në Përëndim

Në qytetin Skandinav respektivisht suedez Borås ka kohë që funskionon Qendra shkencore për femijë dhe shkollar me emrin NAVET.

Fëmijët por edhe të tjerët pra edhe të rriturit në ketë Qendër mund të njihen me zbulime shkencore nga ato me të theshtat deri ato që kanë të bejnë me vasionen dhe me jetën në hanë e panetet tjera.

Këtu në këtë Qendër fëmijët njihen me fenomenet natyrore si dhe prbleme te ndrsyhme te jetes që nga Uji qysh në Greqin e lashtë e deri me gjërat aktuale ne hapsirëne  pafundme në universum.

Udhëtimi shkon nëpër mes artit, matematikës, gjeografisë dhe teknologjisë deri tek kultura.

Nga kultura orientale  në ate amerikan, afrikane në kohë dhe hapësira të ndryshme mbi tokë, det dhe në ajër. Krysisht pra janë keto tema të cilat trajtohen në këtë Qendër.

Ne këto ditë bemë një vizitë në ketë Qender e shkak i vizitës sonë ishte bashkëkombasi yn Hamit Bytyqi me prejardhje nga Suhareka e Republikës së Kosovës i cili në Borås jeton që nëntë vite ndersa në këtë Qender shkencore per fëmijë e shkollar, punon qe gjashtë vite.

Hamiti thot se në këtë Qendër fëmijët mund të mësojnë shumë gjëra nga ato me të thejshtatë deri tek ato me të sotisfikuarat. Unë bashk me koleget e  mi në këtë Qender  shton Hamiti, angazhohemi që të krijojmë mjete, të cilat kanë lidhje të drejtpërdrejt me prpocesin mësimor në shkollë dmth ketu vinë në vizitë fëmijë nga të gjitha moshat shkollore por edhe të rriturit vijnë dh vizitojnë këtë Qender.

Hamit shton se këtu fëmijët praktikisht shofin se si krijohet elektriciteti dhe cfarë të mirash ka njeriu nga elektriciteti. Ata vet do kenë mundësin që me mjetet të cilat ne i kemi punuar ketu shton Hamiti, ata vet do prodhojnë elektricitetin dhe do e perdorin në disa operacione të cilat ata kanë mundësi ti kryejnë ketu ne këtë Qender. Do kenë rastinë fëmijet të manipulojnë me elektricitetin, magnetizmin si dhe ta venë në përdorim fuqin e tyre e cila punë parktiek do u hyje ne pune ne jetëne  eprditshme.

Këtu fëmija kan mundësi ta zhvillojnë fanatzinë e tyre në mënyrë praktike.

Rëndësi të veqant i kemi kushtuar edhe lëndës së matematikës ku deri vitin e kaluar thot Hamiti kishim një repart me emrin  ”Bagdad” në të cilin repart fëmijët kishin mundësi të merreshim më shumë operacione matematikore e nga ky viti kemi filluar me një repart të ri të lëndës së matematikës, një repart të thjeshtë ku kemi edhe disa dyqane në të cilat fëmijët përmes lojës të mësojnë llogaritjen, apo edhe përdorimin e monedhave dhe të aftësohen për blerje dhe shitje, pra me pune praktike të zhvillojmë tek fëmijet të meduarit.

Në bazë të bisedave qe bem edhe me disa teknik tjere dhe pedagog të kesaj qendre dëgjuam vetëm fjalë miradie për bashkëkombasin tonë Hamit Bytyqin, i cili është edhe një kreator apo idetar i shumë projekteve të cilat kanë zën vend në ketë Qendër. Fëmijët shton Hamiti kanë mundësi të njihen edhe me gjithësin, me yjet të cilët janë shumë ineteresant  për fëmijët dhe zgjojnë kërsherinë e tyre, pra vasiona është një lami interesante për fëmijët. 

Unë jam shumë i kënaqur kur me mija fëmijë vijnë dhe shkojnë të kënaqur nga Qendra me punën që unë bashk me kolegt e mi kemi bërë dhe e bejmë, kjo na jep forcë dhe kurajo për vepra te reja në këtë Qender në mënyrë që fëmija kur të vijnë herën tjetër të gjejn risi, të kenë dicka cka deri atehere nuk e kanë takuar këtu. E kjo është një befasi për të mirë për ta.

Këtu fëmijët kanë mundësi të zhvillojnë gjëra kreative të cilat në teori i kan mësuar në shkollë, pra këtu vjen në shrpehje puna praktike.

Nga kjo vizitë në ketë Qender shkencore per fëmije e të rinjë ketu në Borås të Suedisë mësuam se edhe di dhe mund të bëjë punë të medha aty ku gjindet.