Personalitete

Sylejman Haxhimustafa – Një krijues i panjohur i letrave shqipe

Shpesh po ndodh që të njihemi me autorë dhe vepra letrare që ishin krijuar, e mbase edhe botuar, jashtë trojeve etnike shqiptare, nga se ato lidhen me fatin e autorit të tyre, përkatësisht edhe të popullit që i përkasin ata. Kështu ndodh edhe me fatin e Sylejman Haxhimustafës...

Luan Kalana: Prof.Niko Stillo - Njeriu ''akademi'' i Gjuhës Shqipe

Profesor Niko Stillo është çam që jeton në Gjermani. Ka lindur në një fshat të Prevezës (Greqi). Është larguar në moshën 20 vjeçare nga Greqia dhe ka shkuar në Itali, ku ka kryer studimet për statistikë. Më pas ka jetuar në Gjermani ku ka kryer studimet për Pedagogji dhe Ekonomi. Ka "mbetur" në...

Gjon Markokaj: Kurtesh Kurti i Nikajvet - figurë e lartë... emër nderi

Jeta e vepra; e Kurtesh Kurtit; në atë kohë të veshtirë; të pushtuesve e sunduesve; në fund shekullin e XVIII, dhe fillim shekullit XIX, nga të huajt ishte e veshtirë; por njeriu i mirë din t’ i përballojë edhe telashet më të mëdha; dhe ka edhe forcë reflektimi. Kurtesh Kurti, ka lindë në...

Pal Neçaj: Fatbardh Doçi, burrë dhe intelektual i Malësisë së Gjakovës

Dita e 22 korrikut 2020 na solli një lajm të rëndë dhe të dhimëshem : Ndarjen nga jeta të mikut tim të dashur dhe të respektuar Fatbardh Veli Doçit. Na rrembeu vdekja e pabesë burrin e nderuar dhe njërin nga intelektualet më të zgjuar të Malësisë së Gjakovës. Ndërroi jetë dhe u largua...

Vilhelme Vrana Haxhiraj: Në 100 vjetorin e lindjes së Arshi Pipës Elitë e mohuar

Arshi Pipa është nderuar me titullin e lartë: “Naim Frashëri i klasit të Parë” dhe “Qytetar Nderi”i Shkodrës. Lindi në Shkodër, i biri Mustafa Nuriut nga Libohova dhe Hatixhe Sumës nga Shkodra. I ati, Nuriu ishte jurist i diplomuar në Stamboll. Gjatë Luftës së Parë Botërore ishte jurist i Drejtorisë së Drejtësisë në Shkodër...

Luan Kalana: Aristidh Kola - Heroi shqiptar

Aristidh Kola ishte studjues, historian, gjuhetar, publicist, dhe jurist dhe patriot luftar i pa mposhturi Kombit Shqiptar, ishte kryetar i Lidhjes së Arvanitëve.Aristidh Kola studioi për jurisprudencë në Athinë dhe pas mbarimit të universitetit, për shumë kohë iu përkushtua traditave kombëtare ...

Blerim Latifi: Si e shpëtuan llapjanët Azem Bejtën?

Thuhet shpesh se historiografia nuk e prodhon vetëm kujtesën, por edhe harresën e një populli. Sepse ajo detyrimisht është selektive: duke synuar të ruaj kujtesën për diçka, paralelisht ndodhë të lë në harresë diçka tjetër; duke vlerësuar dikënd, harron dikënd tjetër ; ekzagjerimi i peshës së një ngjarje shpesh prodhon injorimin...

Sinan Gashi: Xhemil Doda – Shkrimtar i (pa) harruar

Ndër ata krijues fatrëndë që krijimtarinë e kishin edhe dhunti por edhe shpëtim shpirtëror, në rastet kur zyrtarët hakërritëshin mbi jetën e tyre ekzistenciale, është edhe prizrenasi Xhemil Doda, që pothuaj një gjysmë jete ia la peng letrave, pra fjalës së bukur, të cilën gjithsesi e ...

Pjetër Meta: Dhe një lis i madh i Nikaj Mërturit ra…

Profesori dhe enciklopedisti i Nikaj Merturit, prof.dr. Murat Gecaj është shuar. Largimi i tij nga kjo jetë ka pikëlluar çdo Nilkaj- Merturas, çdo person, intelektual, student, publicist, historian, arsimtarë dhe njeri i letrave që e ka njohur. I dashur, i urtë, komunikues, ndihmëtarë i pakursyer, i zellshëm për në punë...

Kadri Tarelli: Lutfi Isufaj, Dr. Shkencash, i vlerësuar ndërkombëtarisht

Jam njohur vonë me profesorin e nderuar, Lutfi Isufaj, Dr. Shkencash në mbrojtjen e bimëve, personalitet me emër në rrethet intelektuale të qytetarisë durrsake, madje edhe në mbarë vendin, fatmirësisht edhe në elitën e njerëzve të shquar në botë...

Saimir Lolja: Antonio Bellushi, ngjithja në majë e një arbëreshi

Arbërit e jugut dhe mesit të Gadishullit Ilirik filluan zhvendosjen në Gadishullin Apenin dhe Siçili më së shumti në shekujt XV-XVI me qëllim që të shmangnin shfarosjen prej hordhive osmane-tartare (mongole)-arabe. Dallohen largimet e mëdha pas rënies së Krujës në vitin 1478 dhe Koronës...

Thanas Gjika: Robert Elsie - I sakti, i urti, punëtori i madh dhe miku i dashur i shqiptarëve

Njohja ime me Robert Elsi-n ndodhi gjatë vitit 1978. Ai kishte ardhur pranë Akademisë së Shkencave për të bërë kërkime e studime lidhur me letërsinë tonë. Donte të mblidhte material për të hartuar një histori të letërsisë shqiptare anglisht, vepër e munguar. Nga ana e Institutit të Gjuhësisë dhe...

Sinan Gashi: Aleksandër Moisiu dhe Bekim Fehmiu, dy gjeni të skenës

Aleksandër Moisiu dhe Bekim Fehmiu janë dy personalitete kulminante të artit skenik botëror. Është interesat se vetëm një vit pas vdekjes së gjeniut të teatrit A. Moisiu, u lind Bekimi; sikur ia la amanetin të vazhdojë përkushtimin skenik, si vazhdimësi e vlerës artistike, e mesazhit artistik ndër breza dhe në ...

Fran Gjoka: Origjinaliteti i shkrimtarit Viron Kona

Për shkrimtarin Viron Kona, tashmë me një korpus të gjerë të krijimesh letrare -artistike për të rritur e fëmijë, është folur dhe shkruar shpesh. Janë me dhjetëra artikujt e shkruar për të nga studiues, shkrimtarë, gazetarë, dashamirës dhe lexues të pasionuar të librave të tij. Dhe, të gjithë ata që shkruajnë...

Blerim Latifi: Sami Frashëri, marksisti i parë shqiptar

Me 18 qershor të vitit 1904, në Stamboll, vdiq Sami Frashëri, njëri nga ideologët më të rëndësishëm të Rilindjes Kombëtare Shqiptare. Kemi lexuar shumë mbi kontributin e tij në Lëvizjen Kombëtare Shqiptare, e më pak për kontributin e tij, poashtu të madh, në zhvillimin e mendimit iluminist në...

Lekë Mrijaj: Homazh për Prof. Dr. Simë Dobrecin

Mbrëmë në Braticë të Ulqinit, në moshën 86 vjeçare iku në përjetësi krijuesi e profesori i shkencave të mjeksisë, prof. dr. Simë Dobreci, të të cilin e njohim si një doajen të spikatur në këndin hulumtues, studimor dhe si një kryeredaktor e botues shumëvjeçar të revistës “Buzuku”, e veprimtar të palodhur në çështjen...

Pierre-Pandeli Simsia: Ramazan Këllezi, Personalitet i Artit dhe Kulturës

Artisti Ramazan Këllezi, ose Zani, siç njihet në rrethin miqësor, është lindur dhe rritur në Tiranë, në një nga familjet autoktone dhe të pasur tregtare tiranase.Shkollën fillore e perfundoi në shkollën e mirënjohur të muzikës: "Kongresi i Përmetit, në Tiranë...

Albert Vataj: Shaqe Marie Çoba, e para femër që udhëpriu gruan në luftën për liri dhe të drejta

Historia e Shqipërisë ka një panoramë të larmishme mbi rolin e gruas në kontributin e dhënë prej tyre në luftën për liri, identitet dhe të drejta. Përkundër përfoljeve gojëkëqija dhe anatemimit, shpërdorimit të rolit të saj përtej bashkëshortes dhe nënës, ajo ka shkrepëtirë në faqet e historisë si një shpërthim i fuqishëm drite...

Albert Zholi: Serafin Fanko, regjisori, aktori, dramaturgu, skenografi i thjeshtë, që mbetet artist i madh

Serafin Fanko (24 maj 1937 - 29 shtator 2007), mbetet një nga aktorët e spikatur shqiptarë. Simpatik, elegant, i qeshur, i thjeshtë, ambicioz racional, me një vështrim zhbirues, krenar, kështu ka mbetur në mendjet dhe zemrat e artdashësve shqiptarë dhe mes miqve të shumtë, Serafin Fanko...

Kozeta Zylo: Mësues Selam Gjoni do të kujtohet përgjithmonë

Figura e mësuesit duhet të jetë figura më e pastër dhe të udhëheq me shembullin e tij, një mësues të tillë e ka pasur Mezhgorani i Tepelenës. Ndonëse e kaloi vitin e tij në amëshim që kur u largua nga kjo botë mësimdhënia e tij vazhdon të ketë ndikim ashtu sic thotë Henry Adams se...