Shefqet Sulmina: Sillmëni regjisorin

Sillmëni regjisorin

nga dorëshkrimi DORUNTINA

Nga Shefqet Sulmina

-Ta thyej këtu në skenë?

-Jo. Do te kishte shume duartrokitje.

-Nuk duhet ta bëj përkëtë? Përse punojmë ne të artit? Nuk punojmë për duartrokitjet?

-Bëje! Do plasnin në qelq. Ke edhe gurin edhe arrën, thyej o gurin ose arrën..

-E bëra! E theva arrën. E shikon sa shumë duartrokitje... Ja! Kjo është molla e suksesit të artit të fjalës!

-Natyrisht, të gjithë njerëzit qe merren me art janë të mëdhenj, por kjo nuk do të thotë se ti u rrite shumë nga këto duartrokitje. Ata nuk të duartrokitën, të fishkëllyen...

-Nuk të kuptoj?

-Ti zbatove shabllonin, duke thyer arrën. Tani të mbeti vetëm guri në dorë. Nëse do ta kishe mbjellë arrën do të kishe një arrë tjetër me një mijë kokrra. Shablloni nuk është art i yt. Ti duhet të kërkoje falje për thyrjen e gotës...

-Qysh? Nuk më the ti? Atëherë dalim nga kjo skene dhe qyteti yt, sepse nuk ndjehem vetvetja. Pse me hoqe nga skena dhe me fute në këtë skene? Pse nuk udhëtojmë serish drejt antikitetit ku the se nuk ka regjisura? Qemë më mirë kur ti më ushqeje me përralla, se sa tani që më ktheve dëshirën të luaj prapë në skenë. Guri dhe arra!

-Po ti nuk je e vogël dhe unë nuk jam babai yt.

-Nuk je as Kostandini. Për të kuptuar gradët e duartrokitjes, apo gjëra të tjera plot vello. Nuk më ke thënë një gjë pse nuset mbulohen me vello të bardhë? E di ti këtë? Do të ma pagush rrëmbimin tënd!

-Ç'farë duartrokitjesh! Natyrisht që do të të paguaj, por jo me para, por me yje. Thuamë sa?

-Shumë?

-Shumë nuk është shifër.

-As yjet janë shifra.

-Këtu tani ra zjarri, ra errësira... Një vello e bardhë do të fsheh çdo gjë. Do të fsheh gurin tënd të mbetur në dorë...

-Jo po rrotullohet skena treqind e gjashtëdhjetë gradë dhe ty të takon të flasësh, të më thuash çfarë është velloja? Ku ta fsheh gurin?

-Kujt do tija fshehësh gurin? Mua apo vetës?

-Jo dekorit. Tani dritat janë të buta dhe në një blu të errët. Përballë meje është një mollë dhe një burrë që e mbërthen me drizë. Ndërsa unë jam në një vello të bardhë. Një fllad i lehtë përshkon vellon dhe trupin tim. Çudi! Molla është e bukur dhe plot kokrra që fërkohen me fletët e gjelbra. Ndjej duart e mia që zgjatën drejt saj. Çfarë të bëj? Ooo! Po ti ku shkove, ku u trete dhe më le vetëm me duart drejt mollës dhe yjeve? Në dorë më peshon guri. Ç'punë ka guri në dorën e një gruaje, natën dhe nën yje? Nuk do të ishte magjikë një mollë dhe një djalë në duart e mia?

-Jam pas perdesh! Mos fol me mua por me burrin që mbërthen mollën me drizë.

-Molla është midis yjesh dhe burri në tokë? Çfarë të bëj me gurin?

-Përpiqu ta bindësh të të japë mollë.

-E si do ta bënte ai i gjerë? Një burrë nuk mund ti preki yjet? Molla e tij duket se tundet midis tokësh dhe yjesh.

-Pyeti arsyet e tij për rrethimin e mollës dhe numrin njëjës të mollës si emër dhe kuptim.

-Nuk mundëm, nuk është nga të teatrit tonë. Me çfarë ti flas? Nuk kam as fjalë dhe as frymë, kam vetëm gurin në dorë.

-Njerëzit njihen nga lëvizjet që bëjnë. Studio çdo lëvizje dhe çdo gjë të tij që nga veshja, sendet që ka në duar deri të raporti i tij me dritën dhe me gjestet. Foli edhe ti me gjestet e tua. Kujto kompasin, mat gradët, por jo rrethin e tij.

-Nuk kam kompas! Këtu në skenë nuk ka kompas. Po filloj të bëj gjestet. Por mos të të mbetët hatri se unë po zbërthej këmishën. Edhe kjo futet në gjestet dhe ty të ka pëlqyer.

-Jo këmishën. Shih se ke një vend ku të ulesh dhe studio mollën e tij.

-Po ulëm mbi gurin që kam në dorë!

-Shumë mirë! Çdo njeri në këtë botë e ka një vend të tillë që në lindje, nëse nuk e gjen, mendo dhe kërko ndër yje, yjorin. Është yjori shpirti yt dhe pamja jote.

-Unë jam grua dhe nuk kam pamje guri.

-Bëj kështu, sepse spektatorët do të duartrokasin.

-Nuk e dua vetën prej guri, edhe nëse do të më duartrokisnin. Unë jam veshje, jam fllad, jam baltë plot jetë.

-Do të duartrokasin aq shumë sa ti do të kuptosh se je vetë Bota. Nuk ke pse zhvishesh. Unë nuk thashë të zhvishesh. Molla e tij është plot gjethe dhe kokrra, kjo është dëshira e tij, që ti të jesh bota e tij e bukur mes etjes dhe zhurmës së gjelbër.

-Do që të bëhem mollë e tij?

-Jo. Bëhu arti i tij!

-Po qysh të bëhem arti i tij? Do që të bëhem art i tij vetëm për mollë?

-Jo, ti je aktore. Edhe unë. Ti vetëm fol me të, se mollët po i vjedh unë...

-Po ti po rri fshehur. Ti më ke thënë më parë se ky yll -ujor është dashuria jonë. Gjithashtu më kë thënë se në antikita nuk vidhet. Ku e di ti se kjo është molla e tij?

-Bëj lëvdata për bukurinë e mollës. Trego faqet e tua, gjokset nën këmishë, trego barkun tënd. Thuaj se je bija e tij.

-I bëra. I bëra të gjitha këto gjeste.

-Po ai çfarë bën?

-Tund kokën dhe thotë jo. Vazhdon të rrethoj mollën me drizë. Tani po afrohet drejt meje.

-Prite me sy të qetë.

-Tani di unë si e pres. Ti hesht! Po ti ku je o zot i mollës sime! Ti flas kështu? Apo nuk ka kuptim?

-Po. Kështu fillojnë kuptimet midis njerëzve, me mirësi.

-Jo më duket pa pikë shije. Më parë duhet të të drejtohem ty. Ku je po të them o tradhtarë që më lë vetëm në skenë me një burrë të huaj dhe para një mollë as në qiell dhe as në tokë? Kështu, po. Kështu sepse ti e meriton. E meriton apo jo?

-Po. E meritoj, por unë kam besim tek ty që do të gjesh mirëkuptim.

-Më the: thyej një gotë dhe shtëpia është jotja. E bëra! Po ç'të bëj më, këtu në këtë shtëpi midis tokës dhe yjeve. Në një shtëpi me kopsht dhe një burrë që rrethon mollën me drizë? Ndërsa ti rri dhe më flet fshehur pas skenës?

-Mos u tremb se nuk jam larguar. Përpiqu ta bësh për vete burrin që thur mollët me drizë dhe të mbledhësh mollët në kopshtin tonë. Foli dhe kujtoj stinët e natyrës dhe njeriut. Kjo është dëshira e vjeshtës...dhe tani edhe dëshira e tij.

-O burrë i mrekullueshëm, me shpirtin e vjeshtës në duar, po dua të mbledh mollën e tetorit! Kanë një gjë të bukur shpirtrat e njerëzve kur trazohen nga ngjyrat e stinëve. Ndërsa kjo është shtëpia ime dhe unë dua ta ndaj me njerëzit!

-Po, po është e vërtetë, që është shtëpia jote, po ku është im birë?

-Ju keni një birë?

-Një burrë që ka një oborr dhe mollë ka një grua, një shtëpi dhe një bir. Kjo është shtëpia ime dhe jo jotja. Unë mollën e mbledh me gruan time, sepse me të e mbolla. Ku është fshehur ai kolopuç dhe më flet më zërin tënd?

-Nuk e di. Mua më thanë thyej një gotë, hidhe pas krahësh dhe shtëpia është jotja. Tani më thonë të mbledh mollën në oborr. Unë ndjej zërat e tyre, por nuk i shoh. Do që të nxjerr letrat e notarit?

-Janë tallë me ty, moj bijë. Edhe unë që po thurja mollën me drizë, po tallesha me ty. Mos të thanë se në mollë rri një gjarpër? Eja të të përqafoj, sepse ti je Doruntina. Por mollë nuk do të mbledhësh e vetme. Nuk dua të të quajnë Eva...

-Unë Doruntina? Po pse e bëni?

-Molla është simbol i një lindje të re shoqërie midis nesh. Lindja e shoqërisë së punës dhe e familjes sonë. Kultivimi i natyrës dhe jo vetëm vjelja e saj. Molla në gjuhen tonë të shqepur ka kuptime të ndryshme dhe jo pa qellim... Po ti mos ma verë re se këto që them unë janë përralla.

-Jo, jo vazhdo! Apo do të vazhdoj unë për ty? Mollë, si fryt; mollë si mbjellje; pemë ku ke venë dorë ti zot i saj. Rruzulli tokësor në dorën tonë si mollë, me erë kujdesi, djerse dhe respekti. Rruzulli nuk është gjë tjetër vetëm se një mollë e mrekullueshme në mendje dhe në dorën e njeriut. Molla tregon edhe lindjen e pronës, lindjen e ligjit për mbrojtjen e saj, respektin dhe dashurinë për mbjellësin dhe shërbyesin e saj. Molla është themeli i pare i fjalës tende "shoqëri". Sheqerimi i njerëzve.

-Molla është edhe simbol sherri, moj bijë.

-Për këtë kam gurin.

-Nuk e bëjmë se duam, por nuk jemi dakord me kalimtarët që hanë kokrrat dhe prishin gjethet e mollës. Këtu jemi të tërë artist. Qëllimi ynë është të themi se molla i takon atij që e mbjellë. Nuk ka as drizë dhe as gjarpër në mollë. Eja me mua, të shohësh! Ka vetëm gjethe të thata vjeshte mbi barin e pakët të vjeshtës. Por ata ma morën mollën dhe ma ngritën në qiell. Unë ulë në tokë, ata ngri në qiell. E bënë të bukur, e armatosën me gjarpër dhe e ruajnë ditë e natë. E lanë mollën tim e pa rrënjë. Tani molla ime rri midis tokës dhe yjesh, por rrënjët e saj vuajnë për ujë dhe fletët e saj u bënë të arta si vjeshta, por nuk e kanë shoqërizimin midis tyre... Çdo fryt ka erën e dheut dhe të shërbyesit. Gjithçka është prej drite dhe ti e sheh se mungon zëri i gjetheve të njoma. Edhe fjalët e tim biri i dëgjova të gjitha, por nuk ishin fjalët e tim biri, por të gruas sime, që edhe ajo vuan për mollën pa rrënjë. Madje, edhe ata janë aktor, siç jemi të tërë aktor dhe artistë në këtë botë, prej trupi ajri dhe uji dhe vuajmë për rrënjën e mbetur të mollës dhe për mollën pa rrënjë.

-Po kjo është kaq e thjeshtë, sa unë nuk e di nëse do të trokitëm në këtë skenë nga spektatorët?!

-Po kush do të na trokas? Në qytetin tonë nuk trokitet për gjëra të ditura. Nuk është e trokitura art, por vetë arti i kuptimit të mollës që thotë fjala mollë e mbetur krejt e thatë dhe pa rrënjë.

-Mollë! Kjo fjalë kaq e art, nuk do më tepër se kaq dritë të thjeshtë që të quhet vërtet art. Këtë do të thuash?

-Po. Këtë desha të them. Po këta?

-Baba!

-Ku ishit ju të dy? E dija që do të më bënit lojën e përvitshme të të vjelave të vjeshtës.

-Po luanim si dikur. Ja ky po i cicërinte Rudinës që nuk i gjente fjalët për mollën tënde të artë. Donim të shihnim se si do të bënte nusja në shtëpinë tonë dhe me mollën tënde. Po ti nuk erdhe me një kalë reje të bardhë? Ku e lidhe kalin prej reje? E solle mollën?

-Kalë reje të bardhë!!! Ku e kam dëgjuar?

-Po, moj bijë! Është ai që më dogji kasollen prej bari ...dhe djali ma bëri prej druri.

-Jo nënë, e bëra edhe prej guri.

-Ky mori kalin prej reje dhe më la vetëm, ndërsa ti më more Doruntinën...

-Doruntinën e mori i dashuri. Unë jam Kostandini dhe të solla Doruntinën time.

-Ah, moj grua, kjo është Doruntina jonë. Çfarë keni? Nuk jupëlqen regjia? Doni të vizitoni, të njiheni me artistë të terë të këtij qyteti?

-Ku jemi këtu?

-Në kohë moj bijë.

-Mirë moj nënë, po koha nuk ka stacione. A nuk më thua o njeri i mire, o i zoti i mollës, ku shkove me kalin tënd prej reje? Në kohë apo në qiell? Po kjo. Kjo është molla që ti kërkoje?

-Bijë! Atëherë ndodhi që u ndamë të gjithë. Im shoq kërkonte mollën ndër yje për tija bashkuar rrënjës së saj, yjorit. Unë kërkova Doruntinën e fshehur në pyll, për djalin që po më bënte shtëpinë prej druri dhe guri.

-Po Kostandini?

-Sillmëni regjisorin?