Sylejman Morina: KF “Arbanasi” e riktheu emrin e vjetër, por jo edhe fushën e vet në Arbanas

Nga e dhjathta, Kryetari  i klubit, Edi Peroviq, Sylejman Morina  dhe drejtori i shkollës së futbollit të KF Arbanasi-t,  Marijan Marun

KF “Arbanasi” e riktheu emrin e vjetër, por jo edhe  fushën e vet  në Arbanas

Nga Sylejman Morina

Dikur në fushat e Arbanasit (Arbneshit), para 114 viteve djelmoshat  e këtij  fshati kishin krijuar topin e futbollit nga fshikëza e derrit dhe luanin me të, ashtu siç  luanin ushtarët çekë që shërbenin në Zarë. Loja e parë e futbollit  ishte zhvilluar në Zarë në vitin 1887, sipas  gazetës zarase  “Il Dalmato, lojen e kishin zhvilluar marinarët  anglez të cilët luanin mes veti “[1]

Kjo ndeshje kishte ngjallë çudi dhe befasi te shikuesit arbneshë.

Të inspiruar nga  loja me top, djelmoshat arbneshë  kishin arritur ta formojnë klubin e tyre më vitin1910 të cilin e kishin emërtuar „Zmaj.“ në këtë mënyrë  klubi i arbneshëve hyri  në historinë  e futbollit kroat, si një ndër skuadrat  më të vjetra në Kroaci. Emërtimi i klubit -“Zmaj”, nuk kishte të bënte  fare me dragoin mitologjik, por emërtimi i klubit u bë për nder të kryepeshkopit Zmajeviq. Me  emrin e të cilit ishte lidhur historia e vendosjes së  tyre në rrethinat e Zarës. Ngulitja e grupit të  parë  kishte filluar, më  vitin 1726 për të vazhduar edhe me grupet e  tjera që u vendosën  më vonë, ( 1727 dhe 1733). Gjatë ekzistimit  të këtij klubi, kishte ndodhur që shpesh herë t’i ndryshohet emërtimi. Nga kjo mund të kuptohet se si  ndikoi reflektimi i rrethanave ekzistuese jo vetëm në klubin, por edhe në komunitetin e arbneshëve gjatë shekullit të kaluar. Mendoj se asnjë  klubi nuk i ka ndodhur një gjë e tillë, që aq shpesh të ndërrohet emri. Kjo tregon, se dikujt nuk i ka pëlqyer emërtimi Arbanasi, emërtim  që identifikohej me fshatin dhe etnitetin e tyre.

Emërtimet ndër vite të klubit futbollistik  KF “Arbanasi”

1910.“ Zmaj – Sokol“

1911.Società. Bersaglieri Borgo Erizzo(shoqëria ,,Bersaglieri Borgo Erizzo*)

1930. Unione Sportiva Borgo Erizzo(Unioni sportiv  Borgo Erizo)

1945. Nogometni aktiv Arbanasi - FD Zadar(Aktivi futbollistik Arbanasi-SHF Zarë)

1949. Gimnasti?ko Društvo Arbanasi(Shoqëria Gjimnastike Arbanasi)

1952. NK „Arbanasi“  (KF Arbanasi)

1955. NK „Tvornica duhana“  (KF  Fabrika e duhanit)

1956. NK „Omladinac“ (KF Rinori)

1992. NK „Arbanasi“ (KF Arbanasi)

Pas aneksimit të Zarës nga Italia fashiste më 1918, kishte filluar procesi i italianizmit të popullatës kroate, duke filluar me ndalimin e gjuhës kroate publikisht, ndërrimi i emrave  dhe mbiemrave. Këtij  procesit nuk i kishin shpëtuar as arbneshët.

Trofe të shumta suksesi  e mirënjohje të gjeneratave të ndryshme

Emërtimi i  NK “Omladinac” ishte një kohë të gjatë

Vetëm pas fitores së demokracisë në Kroaci, arbneshët vet e emërtuan klubin e tyre pa presione, pa imponime politike e pengesa nga ana e pushtetit. Ndërkaq emërtimin “Omladinac” më së gjati e kishte mbajtur prej  të gjitha emërtimeve-36 vjet..

Sikur  splitasit që janë të lidhur shpirtërisht  me “ Hajduk-un”, cili për ta është identitet dhe krenari e qytetit, ashtu edhe arbneshët ishin të  lidhur fort me klubin e tyre. Fillimisht,  klubi  e kishte  edhe fushën e futbollit në fshatin e tyre.  Mirëpo, më vonë  e kishin larguar  KF “Arbanasin” nga fusha e tyre në Arbnesh, duke e detyruar që lojërat t’i  zhvilloj në fushën ndihmëse të NK “ Zadar-it” derisa të gjendet një zgjidhje të përhershme. Veprimi  i organeve kompetente  u ishte dukur i çuditshëm dhe i njëjti kishte shkaktuar  pakënaqësi të pa tej kalueshme tek  Arbneshët. Kjo gjë i kishte ndodhur klubit futbollisik  më të vjetër  në Dalmaci që të mbetet pa fushën e vet!!

Mund të dyshohet, se qëllimi i dikujt  kishte qenë largimi i klubit  sa më larg shikuesve  besnik arbneshë.

Arbneshët gjithmonë e kanë mbështetur dhe e kanë ndihmuar klubin e tyre të dashur në forma e mënyra të ndryshme. Ata jo vetëm  që mburreshin, por edhe  identifikoheshin  me te.

Intelektuali i shquar arbnesh,mr.  Ivica  Mateshiq, kishte  shkruar një punim  me rastin e 100 vjetorit të klubit të futbollit, ku  ndër tjerash tregon: “Një rast nëna ime më ka mahnitur, kur me një ton qesharak ka treguar mbi fatin e dy mbulesave të shtratit (çarçafët )  nga të cilët si fëmijë 13-vjeçar ia ka qepur brenda një nate( brekët) veshjet  e poshtme të skuadrës arbneshe për një ndeshje zyrtare, në makinën e vjetër “Singer” që vihej në lëvizje me dorë”[2].  Arbneshët me kënaqësi  i përcillnin ndeshjet edhe jashtë  Arbanasit.  Ata që kishin kamion i bartnin shikuesit arbnesh  në qytete të ndryshme të Dalmacisë, edhe pse  atëherë rrugët ishin të pa asfaltuara, por nga pluhuri që ngritej si mjegull, ishte shumë vështirë ta njihnin njëri tjetrin. Por, përkundër vështirësive të udhëtimit, kurrë nuk  ndaluan së  përkrahuri të  klubit që e adhuronin. Ka  disa vite që klubin e drejton arbneshi Edi Peroviq, i cili dy dekada kishte jetuar  në Kanadanë e bukur, por Arbanasi e Zara e kishin  tërhequr fuqishëm dhe nuk e kishin  lejuar të mbetet  larg tyre.

Pritet e shpresohet, por fati nuk është në duart e tyre...

Edi me rastin e manifestimit të 100 vjetorit (2010) të themelimit të klubit, kishte  kërkuar me ngulm që klubit ti kthehet ish fusha e vet  në Arbanas, aty ku e  kishin  filluar aktivitetin sportiv.

Kohët   kalojnë, ndërsa  kërkesa e arsyeshme  e  klubit  dhe e bashkësisë lokale të Arbanasit nuk është realizuar ende...

Sot, klubi numëron  mbi 300 anëtarë, të ndarë në kategori të ndryshme thotë;  trajneri  dhe drejtori  i shkollës së futbollit, Marjan  Marun. Ai tha, se për dallim nga klubet e  tjera të cilat i përzgjedhin fëmijët që kanë talent, ndërsa shkolla e KF “Arbanasi -t”, i pret duar hapur të gjithë ata që kanë dëshirë dhe e duan  futbollin, me qëllim që të rinjtë  të largohen  nga rruga dhe të lidhen  sa më shumë me sportin.

Sukseset e klubit  ndër vite

NK.”Arbanasi “ sukseset më të mëdha  që i kishte arritur janë: Fituesi i kupës në rajonin e Dalmacisë, në vitin 1965 kishte qenë  finalist në të njëjtën garë. Finalist kishte qenë edhe dhjetë vite më vonë, më 1975. Gjatë kësaj periudha ka pasur edhe kriza e rënie në kategori më të ulëta. Edhe pse klubi i qytetit NK ”Zadar” ishte themeluar më vonë (1945),  ka qenë më i favorizuar nga strukturat komunale. Megjithatë, shumë arbneshë kanë luajtur aty, ndërsa  disa  kanë qenë në edhe në strukturat udhëheqëse të klubit. NK “Arbanasi” i ka shërbye si fidanishte  klubit futbollistik të qytetit, NK”Zadar-it” dhe  klubeve tjera.

Nga KF “Arbanasi”, kanë dal shumë futbollist të talentuar që kanë luajtur edhe  në ekipe të ndryshme të Dalmacisë dhe jashtë  ish Jugosllavisë, por ne po i veçojmë  z. Gjani  Mateshiqin, Vicko  Mazia dhe  Anngjelo Mazia etj.  Ekipet e pionierëve  me rezultat e arritura premtojnë një të ardhme të  ndritur FK. “Arbanasit”.

Gjenerata që premton