Mendime
Aurel Dasareti: Regjimi mafioz antikombëtar diktatorial në Shqipëri është i aftë për çdo pisllëk
E shtune, 20.01.2024, 08:55 PM
Regjimi mafioz antikombëtar diktatorial në Shqipëri është i aftë për çdo pisllëk
Nga Aurel
Dasareti, USA, ekspert i shkencave ushtarake-psikologjike
Qytetarët e vendeve demokratike të botës
Perëndimore shpesh i lidhin regjimet diktatoriale me represionin, shkeljet e të
drejtave të njeriut, varfërinë, trazirat sociale dhe luftërat civile.
Një komponent tjetër i rëndësishëm i
ekonomisë së regjimeve jodemokratike janë reformat e saj ekonomike dhe mjedisi
i tregut.
***
Përndryshe regjimet diktatoriale shfaqen
gjithandej. Prandaj, diktatorët që vijnë apo lindin gjatë Luftës së Dytë
Botërore nuk janë asgjë e re.
Në cilat vende ka
diktaturë?
Koreja e Veriut, Turkmenistani, disa vende afrikane (për shembull Eritrea,
Egjipti ose Zimbabve) ose Venezuela e Amerikës së Jugut konsiderohen diktatura
moderne. Disa nga monarkitë absolute të sotme, si Arabia Saudite apo Omani, përmenden
gjithashtu si diktatura.
Prisni. Harrova të përmend Shqipërinë dhe shkatërruesin e saj, shkëlqimin nudist,
të droguar e të ngjirur që e shpopullon dhe e shkatërron vendin, madhështinë e
tij Edvin Kristaq Ramën dhe kriminelët e tjerë që kanë shitur prapanicën dhe e
ndjekin.
Opozita në jetën politike janë partitë politike dhe
përfaqësuesit e tyre ose grupet e popullsisë që nuk marrin pjesë në qeverisje. Opozita luan një rol të rëndësishëm
për të kontrolluar dhe kritikuar qeverinë. Ajo gjithashtu funksionon si një
alternativë ndaj politikës së qeverisë dhe është gati të zëvendësojë qeverinë
nëse është e nevojshme.
E ashtuquajtura opozita kundër sistemit është një
rast i veçantë. Ky term i referohet partive politike që përpiqen të ndryshojnë
jo vetëm qeverinë, por edhe sistemin politik në tërësi.
Në një sistem
jodemokratik, opozita quhet e paligjshme ose e panjohur. Në pjesën më të madhe,
ajo nuk mund të përkufizohet si e paligjshme, sepse regjimi qeveritar shpesh
nuk e ndalon, por ende e persekuton. Opozita në një jodemokraci përfshin një
gamë të gjerë aktivitetesh, duke përfshirë ato që mund të duken si sjellje
kriminale, por që nuk janë. Konkretisht bëhet fjalë për fshehjen e grurit apo
mospagimin e taksave në disa regjime ish-komuniste. Edhe në këtë aksion mund të
ketë një protestë politike të fshehur. Sa i përket opozitës brenda-partiake, që
vepron brenda strukturës qeveritare në një vend jodemokratik, edhe ajo në
rrethana të caktuara mund të përfshihet në lëvizjen opozitare, pasi aktivitetet
e saj mund të përmbysin në fund regjimin e qeverisë. Megjithatë, mendimet e
ekspertëve për këtë çështje ndryshojnë.
Si funksionon opozita politike?
Opozita politike duhet të jetë autonome dhe e
pavarur nga qeveria. Në një shoqëri demokratike, funksioni themelor i opozitës është të kundërshtojë qeverinë dhe mundësisht të
zërë vendin e saj. Në një shtet jodemokratik, objektivi kryesor i opozitës
është lufta kundër regjimit qeveritar dhe zëvendësimi i tij me një tjetër.
Mbi të gjitha,
megjithatë, në kuptimin demokratik, kundërshtari nuk duhet të perceptohet se
duhet eliminuar. Prandaj, qëllimi kryesor i opozitës demokratike nuk duhet të jetë
shkatërrimi i pushtetit aktual. Në shekullin e 21-të, mjetet e mëposhtme janë
veçanërisht efektive për ndonjë opozitë
demokratike:
? Mjetet e opozitës politike janë si më poshtë:
interpelancat
parlamentare – lejojnë anëtarët e parlamentit t'u bëjnë pyetje ministrave dhe
kryeministrit,
komisioni hetimor
parlamentar – shërben për të hetuar çështjet e mundshme të qeverisë,
votë mosbesimi – lejon
opozitën të shprehë mosbesimin ndaj qeverisë përmes votimit në parlament (masë
e fundit);
mundësia për t'iu drejtuar
Gjykatës Kushtetuese - në rast dyshimi për antikushtetutshmërinë e një ligji të
miratuar nga qeveria,
negociatat parlamentare
– kjo është pjesërisht një strategji e vazhdueshme e shumicës së partive
opozitare.
Funksione të tjera të
rëndësishme në një demokraci përfshijnë kontrollin e qeverisë, i cili
zhvillohet kryesisht në parlament. Më tej, opozita pritet të kritikojë
pushtetin shtetëror, por duhet të ofrojë një alternativë ndaj tij. Përsëri, kjo
bëhet më së shumti në parlament, por mund të bëhet edhe përmes aktiviteteve të
tjera kushtetuese. Përmbajtja e veprimtarisë së opozitës është edhe i
ashtuquajturi artikulim dhe agregim i interesave shoqërore. Do të thotë që
opozita duhet të mbrojë edhe atë pjesë të shoqërisë që nuk ka mundësi të
shprehë interesat e saj në jetën politike ose thjesht ndjen se është e shtyrë
nga jeta politike. Ky funksion i opozitës ndihmon në disa raste integrimin e
individëve të pakënaqur në sistemin politik dhe në këtë mënyrë parandalon
radikalizmin e tyre të mundshëm. Kjo duhet të lidhet me mundësinë që njerëzit
të shprehen përmes opozitës dhe drejtpërdrejt kundër qeverisë, gjë që do të
ndihmojë përsëri në disa raste, për shembull, për të parandaluar trazirat e
mundshme të dhunshme.
Një numër i madh
politologësh vënë theks të madh në moderimin e opozitës në një demokraci. Për
shembull, që një kundërshtar politik nuk duhet të perceptohet si armik në luftë
dhe qëllimi i opozitës nuk duhet të jetë shkatërrimi i qeverisë (nëse qeveria
nuk është mafioze). Politika zakonisht nuk është një betejë mes së mirës dhe së
keqes dhe nuk duhet kuptuar në kategori morale. Megjithatë, kjo përpjekje për
moderim nuk është gjithmonë funksionale, varet se për çfarë rregullash bien
dakord politikanët në vendin e caktuar.
?Vendimet politike duhet
të bazohen në vullnetin e shumicës të shprehur me votë të lirë. Vendimmarrja e
shumicës kujdeset për mbrojtjen e pakicave.
Kuptimi i termit “kabinet hije”
Një kabinet hije ose një
qeveri hije është një term për një qeveri të ngjashme që formohet nga opozita
ndaj qeverisë. Ky është një stol
zëvendësues imagjinar, një qeveri në “rend”. Ajo përbëhet nga ministra në
hije, të cilët janë të gatshëm të marrin postet aktuale vakante ministrore në
rast të ndryshimit të pushtetit politik në shtet. Krijimi i një qeverie hije
nga një parti opozitare është shpesh një mjet i fushatës parazgjedhore, ku
opozita demonstron aftësinë e saj për të marrë një pozicion qeveritar.