Editorial » Latifi
Blerim Latifi: 80 për qind e të hospitalizuarve me covid në Zvicër janë shqiptarë!
E marte, 31.08.2021, 06:11 PM
ATA JANË PASQYRA JONË
Nga
Blerim Latifi
Lajmi
se 80 për qind e të hospitalizuarve me covid në Zvicër janë shqiptarë, nxjerr
në shesh problemin e vjetër të integrimit.
Për
t’u integruar në një shoqëri nuk mjafton të jesh veç fizikisht prezent në të,
sepse integrimi është proces i komplikuar socio-kulturor. Duhet të përvetësosh
vlerat, normat kulturore dhe botëkuptimet e shoqërisë në të cilën ke emigru, që
të mund të integrohesh në të. Dhe ky përvetësim nuk është i lehtë. Kërkon mund,
kërkon mendje të hapur dhe investim shumëvjeçar në shkollim. Shumë shqiptarë që
kanë emigruar në vendet perëndimore, sidomos gjatë viteve ’90, janë nisur me
idenë e emigrimit të përkohshëm, pra me idenë se një ditë do të kthehen
vendlindje. Kjo mund të ketë motivuar një pjesë të madhe të tyre që të mbesin
konservatorë dhe të mos lodhen që të bëhen pjesë integrale e sistemit të
vlerave në shoqëritë perëndimore.
Format
e reja të komunikimit digjital kanë ndikuar që lidhjet e tyre me kulturën e
vendlindjes të forcohen edhe më shumë, ndërsa distanca me vlerat e vendit ku
jetojnë si emigrantë të rritet edhe më shumë. Si rezultat degradimi social e
kulturor që ka ndodhur në Kosovë viteve të fundit, tash, me rrugë të shpejta
digjitale, eksportohet në diasporën tonë në Perëndim. Një diasporë, si kjo e
jona, që ruan lidhje të forta, ditore, me vendin e origjinës natyrshëm pasqyron
gjendjen e atij vendi. Me pak fjalë ajo është pasqyra jonë.
Dikush
thotë se diaspora jonë ka mbetur me mentalitetin e viteve ’90, ndërsa Kosova ka
ecur përpara. Mendoj se kjo nuk qëndron, sepse, në shumë pikëpamje, shoqëria
kosovare e viteve ’90, edhe pse nën regjimin fashist të Milosheviqit, ka qenë
shumë më përparimtare se sa e sotmja. Të rinjët e Kosovës në ato vite kanë qenë
shumë më të përparuar se sa të sotmit. Ata udhëhiqnin demonstrata, lëvizje
politike, themelonin UÇK-në, udhëhiqnin lëvizje emancipuese, siç ishte lëvizja
për pajtimin e gjaqeve, mbanin mësim në kushte
të jashtëzakonshme, ndërsa të rinjtë e sotëm, në shumicën e rasteve, e
kalojnë kohën me lojëra e thashethemnaja në telefon, e një pjesë e tyre,
fatkeqësisht, i humbin vitet e tyre më të mira duke dëgjuar “këshilla për
jetën” nga imamë injorantë vahabistë. Në vitet ’90 Milosheviqi nuk mundi ta
thyente shoqërinë kosovare pikërisht sepse brumi i saj kulturor ishte i fortë.
Në kushtet e degradimit të sotëm kulturor, do ta kishte shumë më lehtë.
____________
Këto
autoblinda sot u vendosën në Kazermën "Adem Jashari" të Ushtrisë së
Kosovës, e cila ndodhet në hyrje të Prishtinës. Dikur kjo kazermë kishte emrin
Kazerma "Marshal Tito" dhe aty ndodhej forca kryesore e Armatës
Jugosllave në Kosovë. Mënyra e vendosjes së saj në hyrje të kryeqytetit të Kosovës
ishte tipike për regjimet komuniste: qytetarët duhej të ballafaqoheshin përditë
me imazhin e një ushtrie, e cila qëndronte gati për t'i shtypur ata në rast të
mosbindjes ndaj regjimit.
Kur
Jugosllavia socialiste ra dhe Serbia me dhunë aneksoi Kosovën, kazermës iu ndërrua
emri në Kazerma "Kosovski Junaci" dhe aty u vendos qendra e Korpusit
të Prishtinës. Më kujtohet një pamje e saj e fillimit të vitit 1998, pamje të
cilën nuk do ta harroj kurrë. Isha student dhe po vija në Prishtinë me linjën e
autobusit nga Mitrovica. Kur po kalonim afër kazermës nga autobusi dukeshin
dhjetëra tankse të rradhitura në oborrin e saj, me tyta të drejtuara nga
Prishtina, thuajse donin të nisnin bombardimin e saj nga çasti në çast. Ishte
një kërcënim i hapur ndaj një populli që kishte vendosur të mos nënshtrohej.
Atë moment as që mund ta mendoja se vetëm një vit më pas unë do të isha pjesë e
Betejës së Kosharës, ku UÇK-ja do të ndeshej pikërisht me forcat serbe të
Korpusit të Prishtinës.
Në
natën e 24 marsit 1999 raketat e para të NATO-s nga baza Aviano në Itali do ta
rrafshonin këtë kazermë. Sot aty valon flamuri i shtetit të Kosovës dhe në
hyrje të saj qëndron emri i njeriut që simbolizon më së miri sakrificën e madhe
të Kosovës për liri, emri i Adem Jasharit.
Në
foton e dytë shihen ushtarë serb në oborrin e Kazermës, aty ku sot qëndrojnë
autoblindat e Ushtrisë së Kosovës.
____________
E
kam njëlloj shprehie që, herë pas here, t’u kthehem dhe t’i shfletoj librat të
cilat i kam lexuar qysh moti. Sot e mora njërin prej tyre, “Njeriu që qesh” të
Viktor Hygosë, botim i vitit 1970. E pashë se në faqën e parë të këtij romani,
shumë të lexuar dikur, e kisha nënvizuar një fjali : “Njerëzia gjithnjë kanë
nevojë të dëgjojnë dokrra dhe të blejnë gjithfarë ilaçesh popullore”.
Duket
se konstatimi i Hygosë vlen edhe për ditët tona. Dhe për këtë mjafton të shohim
dokrrat e mëdha konspirative rreth pandemisë Covid-19, dokrra që kanë vënë në
lajthitje miliona njerëz gjithandej botës, duke e bërë edhe më të vështirë
luftën kundër saj.
Në
kohën kur Hygoi e shkroi romanin e tij dominonte mendimi se zhvillimi i
shkencës do t’i shkulte njëherë e përgjithmonë bestytnitë nga mendjet e
njerëzve, por sot e shohim se sa larg jemi nga përmbushja e përndritjes
iluministe.
Mbase duhet të pajtohemi me idenë se budallallëku bën pjesë në sëmundjet e pashërueshme të njerëzimit dhe, për rrjedhojë, duhet të mjaftohemi me përpjekjet e vazhdueshme për t’i zvogëluar sa më shumë dhe ku të mundemi pasojat e tij.