Luan Kalana: Rrefime gojore

XHEVAIRE-refime gojore

..."do provoj te shkruaj tregime te shkurtra ,me 6 fjale" -Ernest Hemingway,-shkrimtar Nobelist amerikan.

1-“MATUFI” -refim gojor

Ndodh ne jete qe njerezit te marin neper goje e te ngjisin nofka ,epitete,per hic mos gje,dhe ti nuk di gje ,e asnje s’te thote.Per ndonje tipar te karakterit apo te figures tende,per gjera qe nuk i pelqejne apo qe kane interes,dhe i tjerrin thashethemet e krijone opinione te rema,sa te mbysin te gjalle.

Keshtu kishte ndodhur me “matufin” jo se ishte budallla,perkundrazi qe gje e mencur,por i mbyllur ne vetvete e fliste pak,jo se ishte i urte se po ta ngcmoje gati te sulej me gure..Nje dite shoket e ftuan ne tavoline per te mire kafe.Pasi grine sallate ne hava,nja tre kater ore me nga nje kafe,u ngriten qe te iknin .

Njeri ,me i riu ,ai “cakmaku”,ai qe i fuste hundet kudo,i drejtohet te shkretit serbes-serbes :

-Po si nuk fole nje fjale or…-dhe i ngeci fjala ne gryke ,gati sa nuk i tha or “matuf”se do pelciste sheri. ”Matufi”ia ktheu flake per flake:

-Po ku te linit radhe ju,si nuk u lodhet,edhe guret e lumit i remuat.”Pordhi kali ne dere te hanit”-dhe u largua.

Te gjithe u pane sy me sy e leshuan ngadonje fjale si te zene ne faj.

-Po Ai si e pati?! / -C”qene ato fjale?! / -Me c’kuptim i tha ?! /-Hajde gjejeni Ju tani !!

2-OPINGA

Nje dite nje fshatar shakator,shkoi tek opingari per te bere opinga.I tha qe ti bente nje pale opinga per djalin.Opingari i tha qe ta sillte djalin qe t”ia merrte masen,se keshtu e deshte puna.

Shakatori i tha si me te qeshur ,per t’ia ngecur opingarit :

-More tutkun ,djali im akom nuk ka lindur,-e u largua duke qeshur ha ha ha.

-Hej bela.C’na polli me nje pe devolli,pula s’ka e shet therret..C’i thone kesaj?!

Pa u menduar gjate ia kthehu ustai,duke e ngritur zerin, qe te degjonte.:

-Po here tjeter sille gruan t’ia marr masen.

Njeresit qe ishin rreth e perqark e degjuan dhe thane:

-Ate deshte ate e mori,/-sipas kokes edhe fetsen,/-se nuk kish rene ndonjeher shakatori me hunde lesh./Ai iku me bisht ne shale e me s’u pa ne sy te dynjase…

3-GENJESHTARI

“Kjo eshte bote genjeshtare”-populli

E njhja nga afer,ishte njeri inteligjent.Rrobaqeps stilist dhe specialist,Shahist pasionant,njohes dhe mik i madh i Librit,nje kritik letrar popullor dhe profesionit Genjeshtar,super mjeshter ,ia kish kaluar dhe Nastradintit per te genjyer.Kishte shkruar nje bllok te tere me 1000 genjeshtra,ishte dhe hipnotizues aktor dramatizues ..Mund te shkruaj nje roman te plote per te,po do tregoj shkurt profecite tij.

E theresinin dhe pershendesnin te gjithe ,jo ne emer,por me ironi  “profesor”,i lindur per genjeshtar.-”Me mire te dale syri sesa nami” dhe “genjeshtra i ka kembete shkurtra” ,-thoshte,e di qe me tallin,po nuk ofendohem,me mire profesor se sa gomar,profesor eshte emer i nderuar” -Profecite e tij:

“-Jetojme ne nje Bote genjeshtare,-thote populli,-u lindem dhe u ritem me genjeshtrat,edhe ligjet jane genjeshtare se ato “i ben Maliqi”.

-Genjeshtra eshte jete dhe shprese,loje kenaqesi ...dhe shaka.

-Une jam nje genjeshtar oridiner jo i zararit,politikanet jane profesiniste genjeshtare me te medhenjte ne bote.

-Genjeshtra me madhe eshte ,te genjesh nje popull te tere ne zgjedhje e te shkoje te votoje.

-Genje te genjejme sa me shume,-ironi e dites .

Nga Genjeshtari

4-I SEMURI

“Kur eshte nje i semure ne familje,e semure eshte tere shtepia,kur eshte nje semure ne nje vend cmend tere njerezia.”-populli

Trupi i njeriut,eshte i tille ,vete mbrojtese nga semundjet.Bakteriet dhe viruset qe ka na trup,kane funksion mbrojtes,po kur sistemi i imuniteti ,qe eshte arme mbrojtese bie nen nivelet,baktreirt dhe visruset bejne te kunderten ,burim semundjesh dhe plagesh.

Shkencetaret kan vertetuar sot,se ndikim me te madhe ne zhvllimin e semundjeve tek njeriu eshte “STRESI”,te vrarit te  lodhurit e mendjes,pra te trurit. Ilaci me i mire per tu sheruar,eshte te larguarit e mendjes,te mos e mbajturen mendjen tek semundja,kete t’ia kerkojme vetes me durim dhe kurajo.

Kur e shpune nje te moshuar tek doktori ,qe kishte mbushur 100 vjec,per ta kontrolluar,me shume per kureshtje.Doktrori e pyteti se cili eshte seketreti i jetegjatesise se tij..Ai ia kthehu shkurt:

-Me fal zotni,,une jam doktori i vetes.Nuk i besoj ilaceve tuaja,deri me sot nuk kam pire asnje apje.Ilacet e mia nuk jane ne farmaci,por ne fushe e ne mal,lulet e jetes.Nuk e kam vrare shume e mendjen per asgje,besoj se kjo ka qene arma ime mbrojtje nga semundjet dhe e jetegjatesise..

Doktori u mundua ti beje ndonje pyeteje specifike ,por ja cilat ushqimet, e te tjera.Ai iu pergjegje me urtesi:

-Kam bere jete normale,kam ngrene e kam pire c’me  pare syri e c’me ka zene dora.

Ndersa kur shkoi Doktori per te vizituar nje “budalla” te semure.Pacienti i tha,qe por kur semuresh  ti Doktor ,kush e sheron.Doktori u step ne moment,nuk i dha pergjigje,e la te fliste ai ,qe te mesonte ndonje llaf nga Budalli.Ai  pa u menduar iu pergjigj:

“-Degjo budallane ti,te semuret me pare duhen te sherohen nga mendet pastaj te vene tek Doktori Njjerezia semuren ,se nuk kane mend e mia..”

5-PROSTITUTA.

Per e bukur,t’ia kepusje koken,sikur ekishe bere me dore,por ishte prostitute.E kish zanat,profesion. Sherbente ne nje shtepi publike,por delte dhe neper rruge,jo se ishte qefleshe,por i duheshin para,leka,per te mbujetuar.

Nje i moshuar,iu lut prostitutes qe te shkone me te.Ajo i tha qe ishte pazari i shtrenjte.Por prap s’po largohej duke i thene se vetem deshte ta lepinte.Prostitues nuk iu durua e ia plasi ne fytyre:

-Po iko o xhaxha,shko beje shuren.se s’te mbahen bollkat,s’je per ate pune.Shko lepija bythen plakes tende.

Keshtu eshte kur te ik truri,nuk mban katandine por kerkon qiqra me hell.Edhe Mbreterit e kane pesuar,kur duan gjera pa menduar.Cdo gje me moshe  dhe me karar.Ndershmeria ka ckufi ,jo cipe plasur.

6-EMIGRANTI .

..."do provoj te shkruaj tregime te shkurtra ,me 6 fjale" -Ernest Hemingway,-shkrimtar amerikan.

-Erdhi dhe iku Mergimari ,nga Shqiperia ne Amerike,per nje kafshate buke,nga dheu i  begate,ne token e bekuar. .Solli Rinine dhe iku me Pleqerine,erdhi me xhepa bosh ,u kthye me nje valixhe plot...me rroba  pa vlere.Punoi, djerse, mundim sakrifice , tuneleve nendhe ,gjakun,eshtrat i la...

-Kush ndriti Mergimar .?! -Asnje,as Noli e as Konica.

Per ty or emigrant , kjo ishte Amerika.

Mblodhi e shkroi -Luan Kalana

Florida 2019.