Letra e padërguar...
Tregim
Nga Përparim Hysi
Mbeti dhe
mbeti kjo letra ime... e padërguar. Se, sado në letër hiqesha trim, me të
vërtetë nuk guxova. Nuk guxova se, siç
mendoja, prishja një tabu apo opinion. Se dhe aq lehtë nuk qe.
* * *
Po si është ajo e vërtetë që paska
qenë si një barrierë që nuk e kapërceva dot?
Tek tentoj që të heqë petët e këtij "lakrori", më vjen
ndërmend një këngë popullore, kënduar për një trim ( po me letër dhe unë trim
qeshë!!!), që thoshte: "... qejfi ta ka/ por ja që s'ta mban...", por
ç'ta vazhdoj më tej?!
Ka qenë
aty mes viteve '70-të të shekullit që iku, kur qeshë
transferuar larg shtëpisë. Udhëtoja, zakonisht, me makinat e naftës që çonin
punëtorët në sektorë të ndryshëm. Aty dhe njoha, Lejlanë. Kjo qe inxhiniere dhe
çdo mëngjes, veshur me rrobat e punës, hipte në atë kamionin e mbyllur dhe, sa
thoshte, mirëmëgjes as e hapte më gojën. Nuk e hapte gojën, por heshtja e saj
as që na pengonte që ta shihnim, mbarë e prapë, dhe, secili sipas midesë, zinim
dhe bënim portretin e saj. Natyrisht, secili kish matën e tij dhe Lejlaja ( e
vetmja femër në makinë), qe kthyer në një "mollësherri" për ne që
vozitnim në dete tërë dallgë, nga ku,secili, e nxirte "anijen me
pasagjerë"(një nga ata qe Lejlaja), "heroikisht" në stere. Kështu
mendoj tani që po shkruaj, se atë kohë
as kishim guxim që jo vetëm të thoshim një fjalë për të, se, po të lakoje për
keq Lejlanë, zëre se kishe hapur luftë me të gjithë ata që e njihnin. Nuk
hapnim gojën, por mendja qe firifiu. Sa më
shumë e shihje,aq më shumë trazoheshe. Shkurt: të prishte mendjen. Kur
thoshte drejtori: " I martuar, pa martuar/ për Lejlanë unë lë dhe
gruan". E thoshte drejtori vetëm me mua dhe as që mendonte që kështu
grryente si me bisturi një plagë timen. Mua më pëlqente ajo që thoshte drejtori
dhe, shumë-shumë, e shoqëroja me një buzëqeshje, por, nga ana tjetër, mendoja:
" Po rri, o drejtor, për kokën tënde!
Bëj shyqyr që të begenisi Këzja ty, po dashke dhe "kërthija",
ti?!". Shkurt, unë e ngisja
"anijen" për në limanin tim. Sado që nga goja jam brisk, biçaku këtë
herë hasi në një "sharrë" dhe nuk preu dot. Atë që s'e thashë me
gojë, e shkrova në letër. Po dhe në letër i bija pragut që të dëgjonte dera. Së pari,
shkrova vargjet e një kënge popullore. Se në vargjet e asaj kënge (do ta sjell
për ju e do gjykoni vet), ndodhitë ishin të përafërta. I shkrova vargjet:
"Në sokak të ngushtë/ ku na mbylli era/ s'më the "Kalimera"/ moj
t'u mbylltë dera!/. Do t'ia jap,- thashë,- dhe ajo ( pse kot është
inxhiniere?!) do ta kuptojë ku më rreh
çekani. E shkrova, e futa në xhep dhe prisja rastin. Kur e pashë që po vinte
vetëm, futa dorën në xhep dhe, kur më tha mirëmëngjes, tak dhe katandisa si një
pulë e lagur. Xhepi gati po shqyhej , sikur në të kisha futur një elefant. Ajo,
siç duket, e pa këtë ndryshim të çehresë sime dhe, si me kulturë që qe, më tha:
- Ti, Misir, sikur nuk je mirë sot. Diçka ke, se, po të kisha një pasqyrë me
vete, do ta shihje të verdhën shqetësuese që të ka pushtuar. Tani, me këto
fjalë, sikur edhe atë pak guxim që kisha, e humba fare. Tek tentova që të jepja
një arsye a shkak të "ndryshimit të
çehresë", më tepër belbëzova se fola.
Epo
më kish goditur në kokë dhe qeshë bërë
tym. Atje, në makinë, bëhesha sy e veshë
dhe përgjoja ( sikur Lejlaja të qe imja), se mos guxonte e thoshte
dikush ndonjë fjalë. Ajo as që hapte gojë. Unë këtë heshtjen e saj, e merrja si
favor për mua. Me demek, nuk flet se fjalët i ka për mua. Kur shkonte në
zonë,qe shumë konfidente dhe punëtorët nuk e hiqnin nga goja. Zariku, një
punëtor moshatar dhe i gojës, i thotë një ditë Lejlasë: -Moj çupë e xhixhait,
sa me fat do jetë ai, noksani, që do të marrë ty!
Lejlaja u
skuq sikur e kishe vënë në furrë dhe,
përsëri, nuk foli. E, - thashë unë,- me siguri xha Zariku e ka për mua atë
fjalën "noksan", se ka vënë re që vetëm për mua është një lule si Lejlaja. Se ku unë
e ku ata, të tjerët?!
* * *
Sa më
tepër shkonin ditët ( avash-avash po mbushej viti), aq më shumë shtohej
malli për të. Më shtohej malli dhe,
ndërsa natën betohesha se do t'ia thosha ç'ndjeja, vinte mëngjesi dhe mua,
trimit, më binin puplat. Ndërkaq, zura dhe qendisa një letër që qeni të hante
qepën, do t'ia jepja në dorë. Unë e doja dhe, siç dihet, kur dashuron bëhesh
pak poet. Ndaj them unë, që dashuria e poezia riimojnë,ashtu si dita me dritën.
Pra, i shkrova me vargje: I thosha: "Ti
je dhe doktori. je dhe spiceri/
je dhe parajsa/ je dhe ferri/ je dashuria/ je edhe helmi/ je dhe ballsami/ por
je dhe melhemi/ Në fund i shkruaja: " Kam kaq kohë që të dua/ dhe je kaq e
shtrenjtë për mua/. E mbarova poezinë dhe gati kisha vënë flatra. S'kish poet tjetër si unë dhe Lejlaja, sa të lexonte
letrën, do vraponte drejt meje, si ai "qingji mitik i Naimit", që,
dhe po t'i dilnin para,njëzet a tridhjetë vetë/, do çante mes tyre si shigjetë
e do më hidhje në qafë. Po, kur i bën hesapet pa
pyetur hanxhinë, llogaria del eksiq. Këtë radhë, meqë letra ime
ishte më e gjatë, dhe, nga ana tjetër, njohja me Lejlanë qe "trashur", më dha aq kurajo që ta
kapërceja ylberin. Shkova më heret se zakonisht aty ku nisej makina dhe sytë i ngula andej nga vinte
Lejlaja. Qeshë bërë sy e veshë andej dhe aq qeshë ngulur asaj ane, sa nuk u
ktheja mirëmëngjesin atyre, të tjerëve.
Ata po vinin një nga një dhe Lejlaja nuk po dukej. S'po dukej... dhe kur sot që
unë jam bërë dragua. Mbrriti dhe shoferi. Dale dhe pak,- foli dikush, - se nuk
ka ardhur Lejlaja. E pashë atë që foli dhe doja të vija ta përqafoja,se po e
binte ujtë këtej nga "mulliri"
im. Po kur bën dasëm fukarai, griset
daullja.
-
Inxhinieren mos e prisni,- tha xha
Zariku. Dje bëri bufenë e fejesës dhe ka marr lejen e zakonshme.
Mua sikur
më ra qielli mbi kokë. Futa duarët në xhepa sikur të kisha frikë, se letra ime
mbushur me vargje më binte dhe merrje
vesh se në ç'siklet kisha rënë. Dhe në gjithë këtë "betejë trimërie",
mbeta me gisht në gojë.
Lejlaja u
fejua dhe, po atë vit, u martua. U martua
ajo, po letra mbeti si një dëshmi
e një dashurie të humbur, për sytë e mi
të bukur.
* * *
Tani
Lejlaja është bërë gjyshe. Po dhe unë jam bërë gjysh. Gjysh, por dhe më ka dalë turpi,
domethënë jam bërë "trim". Nga ai "soj trimash" që të
marrim gjak në vetull pasi mbaron beteja. Kështu ndodhi dhe me mua. E takova
gjyshe Lejlanë dhe, pas dyzet vjetësh, ju rrëfeva. Letrën nuk e kisha me vete,
por e di përmendësh. Ia "recitova" dhe e dini si më tha:- Ore, po çfarë prisje ti? Mos prisje
që të hidhesha në qafë? Kur më tha
kështu, zëre se më vrau. E, moj kokë,- thashë,- pse nuk të theva? Mandej, si u kthjella dhe më doli të "pirët",
thashë:- Epo i vetëm nuk jam. Apo jo?!...