Bedri Tahiri: Abdullah Haliti- em?r q? duhet rikujtuar

Shpalime historike

N? 70-vjetorin e r?nies heroike t? Abdullah Brahim Halitit

Abdullah Haliti- em?r q? duhet rikujtuar

T? harrosh varret, do t? thot? t? jesh buk?p?rmbysur ndaj atyre q? t? kan? b?r? kryet, q? t? kan? l?n? gjuh?n, truallin, pushk?n.

(Sulejman Krasniqi)

Nga Bedri TAHIRI

Vendbanimet rrëzë Qyqavicës, q? formojn? krahin?z?n etnografike t? quajtur Artakoll, të freskuara me ujin bilur të Krojeve të Bardha e të mëkuara prore me qumështin dëborë dhe me këngët e bukura të shtojzovalleve belholla, përherë qenë të gatshme për t’u kacafytur me pushtuesit sojzinj q? lakmonin dhe synonin vatrat tona. Këtë më së miri e dëshmon vetë mësuesja e jetës- historia jonë, e djeshma dhe e sotmja.

Jashtë këtyre rrjedhave nuk ngeli as Beçuku i Beqë Ukës së lashtë. “Beçuku shtrihet n?  shpatijet t? malit t? Qyqavic?s, rreth 19 km n? jug t? Vushtrris?.  Familjet e tij jan?: Murati, Haliti, Ahmeti, Miftari, Asllani, Zeqiri, Ibrahimi, Rrahmani, Jashari etj. ?sht? vendbanim i vjet?r, i cili ?sht? shtrir? af?r qytetit ilir t? Strofcit. N? k?t? fshat ka gjurm? t? nj? kishe t? vjet?r dhe andej nga Mihaliqi ekziston edhe mikrotoponimi Vorret e Mortaj?s. P?rmendet qysh n? vitin 1364, n? kart?n e car Dushanit me t? cil?n ia jep manastirit t? Banjsk?s. N? k?t? vendbanim autokton shqiptar, pas d?bimit t? shqiptar?ve muhaxhir? nga Sanxhaku i Nishit n? vitin 1878, k?tu u vendos nj? v?llaz?ri (Vllasak?) me disa sht?pi.

Mikrotoponimet m? karakteristike t? tij jan?: Kroni i Vetovcit, Kroni i Gurit, Te Lugu i Kajush?s, Te Roga e Fidatit, Te Gropa e Arush?s, Lugu i Lerthave, Vorret e Mortaj?s, Te Kisha, Te Kroni i Kish?s etj.[1]

Gjaku i bijve të tij besnik?, denbabaden, q? nga luft?rat antiturke e deri tek lufta e  fundit çlirimtare, udh?hequr nga komandanti legjendar, Adem Jashari dhe UÇK-ja trime, u bë dritë lirie dhe udhërrëfyes për brezat e ardhmërisë. Në mesin e tyre, si lis i pamposhtur, qëndron edhe i  pavdekshmi  Avdullah  Brahim Haliti (1916-1941).

Trung rr?nj?thell?

N?  nj? sht?pi t? vock?l p?rdhese, t? zakonshme p?r at? koh?, n? an?n jugore t? Beçukut, jetonte edhe Zek? Nuh? Morava, nj? burr? babagjan q? dallohej p?r mir?si, bujari, urt?si e burr?ri. Ishte sht?pi me oxhak, siç cil?sohej at?bot? nj? der? e fisme e me tradit? e kryezoti i saj kok? kat?rqind derhem?she, siç thon? shkodran?t.  P?r m? tep?r ai ishte i k?naqur kur shihte t? birin, Halitin, q? kishte z?n? rrug?n e mbar? t? atdhetarizm?s. Ai po e vazhdonte rrug?n e t? par?ve dhe me gryk?holl?n maje krahut, bashk? me t? nipin, Shaban Kopriv?n,  iu kishte bashkuar çetave t? liris?. P?r t? qen? edhe e kishte martuar mir? e mbar?, ia kishte marr? nj? nuse shtatselvi nga vendi i shqipeve t? trim?ris?, Zelihen nga Sankovci i Drenic?s. Bashk?short?ve t? rinj u kishin lindur tre djem: Bekteshi, Abdyli dhe Brahimi. Ky i vogli ishte nj? djal? syshqiponj?, q? premtonte shum? e q? plakat flok?thinjura e kurrizdala e pag?zuan Brahim.

Brahimi qysh si f?mij? u dallua nga moshatar?t e tij. Ishte i sjellsh?m, kureshtar, i sh?ndetsh?m e mbi t? gjitha i zhd?rvjellt?. Ndjenj?n atdhetare e kishte k?mb?kryq n? sht?pi. At? veç duhej vazhduar e kultivuar. Dhe, fatkeq?sisht, mbi trojet tona kal?ronin dreqi e i biri. Pushtuesit nd?rroheshin dhe secili m? i zi s? tjetri. Vatrat tona st?rgjyshore nuk loznin dot nga trualli i vet. Ato laheshin me gjak lirie dhe sforcoheshin si Anteu i pavdeksh?m.

Pas zvarritjes n? theqafje s? t? s?muarit t? Bosforit, Turqis? anadollake, e cila p?r pes?qind e ca vjet na i zuri rrezet e diellit e na mbajti n? ?rr?sir?n sk?terrore, k?ndejpari u v?rsul?n çakej e ujq?r t? bat?rdisur. Cerber?t karpatian? zun? t? shfrejn? dufin e tyre q? nga fundi i 1912-s?.

N? t? ngrysur t? vitit 1915 k?tu mb?rrit?n t? tjer? bajloz? syp?rgjakur: austrohungarez?t e bullgar?t. O Zot, sa mizor? e sa t? pabereqet ishin bullgar?t! Koha e sundimit t? tyre qe zezon? fare. Krahas zullumit t? tyre çnjer?zor, vendin ton? e mbuloi edhe zia e buk?s. K?t? nuk e harron p?r jet? t? jet?ve populli yn?, p?r nj? buçuk drith? shkonte nj? ar? e t?r?. Ata pat?n edhe t? zeza t? tjera. Çdonj?ri q? i kund?rshtonte ata, degdisej e internohej n? kazamatat e ftohta t? burgjeve t? Sofjes. Nj? fat t? till? nopran e pati edhe Brahim Haliti. Dy her? e p?rjetoi at? mynxyr? torturuese. Her?n e par? ishte arratisur  qeandej. Interesant, k?mb? kishte arritur nga Sofja n? Beçuk. P?r nj? koh? jetoi n? bunkerin e  rregulluar brenda n? sht?pi. Aq mir? e kishte maskuar t? bekuarin saq?, p?rveç t? shoqes, askush tjet?r nuk e dinte. Mir?po, forcat bullgare q? sorollateshin k?ndejpari ishin lajm?ruar nga organet e atjeshme p?r ikjen e tij, andaj edhe filluan maltretimin dhe torturimin e familjes. Ky, m? n? fund, u detyrua t? lajm?rohet dhe s?rish e d?rguan n? Sofje, ku nuk q?ndroi shum? dhe rrethanat politike ndryshuan e t? gjith? t? internuarit lirohen. K?shtu rr?fente vazhdimisht n?p?r oda Hamit Mustafa nga Strofci[2].

Mir?po, t? zezat p?r Brahimin nuk mor?n fund me kaq. M? 1918 krijohet mbret?ria SKS, e cila u tregua edhe m? mizore e m? gjakatare ndaj shqiptar?ve. At? e marrin ushtar, por pas tre muajsh dezerton dhe m? nuk kthehet kurr?, q?ndron maleve e lugjeve t? ngrohta e t? sigurta t? Qyqavic?s plak?.

Brahim Haliti n? jet?n personale pati fat t? bardh? dhe krijoi nj? familje t? madhe e t? harmonishme. U martua me Hav? Preniqin nga Hadja dhe pati shtat? djem e nj? vajz?: Abdullahin, Selmanin, Osmanin, Zymerin, Halitin, Ramadanin, Hysenin dhe Hyr?n.

Zogu i par? k?ndon m? s? miri

Populli thot?: Zogu i par? k?ndon m? s? miri. Kjo ?sht? m?se e v?rtet?. K?shtu ngjau edhe n? trungun rr?nj?thell? e deg?shumt? Haliti. Djali i par? i Brahimit, Abdullahu, jo vet?m q? qe g?zimi i par? n? familje, por edhe qe udh?rr?fyes shembullor p?r gjith? t? tjer?t. Kur erdhi ai n? k?t? bot?, n? janarin e eg?r t? 1916- ?s, acari kishte pllakosur Kosov?n. Nj? acar i dyfisht?: acar natyror dhe acar shpirt?ror. Gjendja n?n sundimin e barbaris? bullgare e austrohungareze ishte b?r? e padurueshme.

Djaloshi i vog?l rritej e burr?rohej para kohe. Baban? nuk e kishte par? ende, ai gjendej larg, n? Sofje. Atje ia kishte çuar ky has?m q? i rrinte tek dera, andaj edhe urrejta p?r t? i shtohej dita- dit?s.  Shpirti i tij luftarak nuk pajtohej dot me rob?rin?, por ishte i ri dhe ende nuk dinte si t? vepronte. I p?lqente t? rrinte n?p?r oda ku m?sonte historin?, m?sonte tradit?n, m?sonte atdhedashurin?.  Deri n? mosh?n 16 vjeçare  ruajti bag?tin?  n?p?r monopatet me ahishte e n?p?r lugjet e Qyqavic?s dhe merrej me pun?  bujq?sie. M? von? u b? edhe xeh?tar n? minier?n e thengjillit n? Beçuk.

Abdullahu ishte nj? natyr? e zgjuar q? shihte m? larg se moshatar?t e tij. N? shpirtin e tij ziente nj? urrejtje e madhe p?r pushtuesit, veçan?risht p?r barbar?t e Karpateve q? duke zbritur nga deg?t u zvarrit?n drejt trojeve tona t? begata me pasuri tok?sore e n?ntok?sore. Tekefundit k?t? e kishte edhe amanet nga t? par?t.

-Biro, derisa ta kemi serbin tek dera kurr? nuk do t? jemi t? qet?! Jeta n? rob?ri nuk vlen pes? para! P?r liri nuk duhet kursyer asgj?, as edhe jet?n! M? mir? nj? dit? n? liri se nj?qind vjet n? rob?ri!

K?to ishin fjal?t e t? par?ve t? tij q? i mbante vath n? vesh. K?shtu, djaloshi sypatrembur, kudo q? ishte, shprehte nj? atdhetariz?m t? pashoq, duke shp?rthyer her?- her? si vullkan i pashuar. Shikuar holl? e holl?, edhe ia kishte an?n. Krahas trim?ris?, kishte edhe fuqin?. Ishte shtathedhur e i lidhur deng, tamam rac? ilire e mal?sor i motit. N? mundje dhe n? hedhjen e guarpeshit ua shkonte t? gjith?ve. Mbi t? gjitha e çmonte drejt?sin? dhe, kur merrte vendime,  logjikonte me nj? maturi t? pashoqe.

Nj? frym?zim t? veçant? pati edhe nga daja i vet, nga m?suesi i palodhur i atyre viteve t? arta kur i madhi Ernest Koliqi m?k?mbte arsimin shqip edhe Kosov?, Hasan Xhemail Preniqi, t? cilin shpejt e likuiduan forcat serbe. “N? vitin 1947 n? Sushak t? Kroacis? derisa ishte n? sh?rbim t? ish ushtris? jugosllave mizorisht do t? vritet m?suesi Hasan Xhemajli i Had?s s? Prishtin?s, i cili ishte m?sues nga dit?t e para  t? shkoll?s shqipe n? Breglum t? Vushtrris?[3]. K?tij m?suesi atdhetar nj? poezi me titullin “Balad? p?r m?suesin” ia kushtoi Halil Preniqi, prej nga po shk?pusim vargjet:

Mençuris? e z?rit t?nd

Armiku ia pati frik?n

T? zhduk?n pa gjurm?

S’u ktheve m? kurr?[4]

Ende pa i mbushur t? nj?zet pranverat, m? 1936, Abdullahun e rekrutojn? n? ushtrin? e kralit serb. Obobo! T’i sh?rbente atij q? na kishte rob?ruar! Fati e kishte hedhur n? Zagreb.  Mjaft hezitoi e p?rtoi t? shkonte, por nuk pati nga t’ia mbante. P?r dy vjet, sa q?ndroi atje bashk?veproi dhe e kap?rdie jet?n pelin edhe me Aziz Zhilivod?n, Sahit Jasharin nga Strofci etj.

N? dhjetorin e vitit 1938 e mbaron t? flamosur?n dhe kthehet n? vendlindje. Sakaq u  fejua dhe u martua me Vahide Miren?n nga Hadja, mbesa e Fejzullah Saraçit. Jet?n e tyre bashk?shortore e b?ri t? lumtur lindja e t? vetmit f?mij?, djal? Halilit.

Flak? p?r flak? e gjak p?r gjak

Ngjarjet rrodh?n lum?. Kosova dhe trojet shqiptare kurr?sesi t? shihnin dit? t? bardh?. Pushtuesit nd?rroheshin e gjendja fare nuk ndryshonte. Çdo dit? keq e m? keq. Mbret?ria SKS ose Serbia e Dyt?, siç e quajti populli,  ishte n? prag t? shkat?rrimit. Zullumi k?putet prej s? trashi,- thoshin t? diturit. Me shuarjen e Arb?ris? s? Vog?l t? Azem Galic?s thuajse mori fund   edhe fryma kryengrit?s e liridash?se shqiptare.

N? fillim t? vitit 1941, përreth Kosovës vepronin banda të shumta çetnikësh. Në afërsi të Mitrovicës vepronte divizioni Çetnik i Ibrit, nën komand?n e Zhika Markoviqit. Më 15 nëntor 1941 ata provuan për të depërtuar edhe në Trojet Etnike Shqiptare. Mirëpo,  populli ynë, me kohë kishte formuar grupe të mëdha luftëtarësh vullnetarë dhe suksesshëm iu kundërvua së keqës.

Në të vërtetë, tri ditë pasi Gjermania dhe Italia sulmuan Jugosllavinë monarkiste, pra më 9 prill 1941, Paria dhe intelektualët e njohur të Drenicës dhe të viseve të tjera shqiptare, duke parandjerë rrezikun që u kanosej nga këto banda shfrenuese, thirr?n Kuvendin e Palluzhës, i cili u mbajt në Kullën trikatëshe të Shaban Palluzhës. Në Kuvend morën pjesë 112 delegatë, të cilët morën vendime të rëndësishme. Aty u formua edhe Shtabi Luftarak, në krye të të cilit u emërua Shaban Palluzha.[5]

N? k?t? vazhd? u dalluan edhe burrat e Artakollit, n? mesin e tyre edhe ata t? Beçukut.

Perandoria e kalbur serbe b?nte p?rpelitjet e fundit t? nj? t? mbyturi q?, p?r t? shp?tuar, kapet edhe p?r nj? fije kashte. Ajo, pasi pushtohet shum? leht? nga Gjermania, me dhun? b?ri mobilizimin e shqiptar?ve dhe i d?rgoi n?p?r vende t? ndryshme p?r t’i ushtruar e p?r t’i p?rdorur kund?r ushtris? gjermane.  N? mesin e tyre u gjend edhe Abdullah Haliti. At? e d?rguan n? rrethin?n e Tetov?s. Me t? ishin edhe Halim e Selim Preniqi nga Hadja, Mustaf? Simnica nga Sibofci e shum? e shum? t? tjer?.

Nd?rkaq, n? Kosov? u krijuan rrethana t? tjera. Gjermania solli klim? t? re dhe krijoi ca leht?sira p?r shqiptar?t, t? cil?t, p?r her? t? par?, mor?n frym? m? lirsh?m. U lejuan shkollat dhe administrata n? gjuh?n amtare, andaj edhe nuk u quajt kot “daja Hitler”. Me fjal? t? tjera, p?r shqiptar?t sikur erdhi dita e bardh?, ata u çliruan nga pushtuesi m? i eg?r gjat? gjith? historis?, nga Serbia. Kjo ndjenj? entuziazmi i pushtoi zemrat e t? gjith? shqiptar?ve kudo q? ishin. Madje, edhe ata q? detyrimisht i b?nin argat? dreqit, pra t? mobilizuarit.

Edhe Abdullah Haliti k?t? dit? e kishte pritur. Ah, t? keqen v?llai, dh?mb? e dh?mball? ua njihte ai qafirave shpirtnxir?! Dhe, pa vonuar, gjerman?t arrit?n edhe atje ku vepronte trimi sypatrembur. Ushtria serbosllave u p?rpoq t? rezistonte, por kot, forcat gjermane ishin t? pandalshme. Nj? dit? edhe nj?siti i tij u gjend ball?p?rball? me gjerman?t. N? mendjen e trimit erdh?n v?rdall? lloj- lloj mendimesh. I kujtoi e i rikujtoi t? gjitha: vuajtjet, maltretimet, vrasjet, masakrimet dhe barbarit? e serb?ve t? pabes?. E kujtoi “Yrr?fien” e viteve t? 20-ta q? p?rlau mbi 80 burra n?p?r fshatrat rr?z? Qyqavic?s dhe pushkatimin e pam?shirsh?m t? tyre n? Lugun e Jazbinave...Aty ishte vrar? edhe daja i tij, Idriz Preniqi. I kujtoi vrasjet n? çdo cep t? trojeve t? veta dhe as q? donte ta  d?gjonte eprorin serb tek komandonte p?r t? hapur zjarr kund?r gjerman?ve q? po p?rparonin drejt tyre...

Dhe, moszbatimi i urdhrit e preku eprorin shpirtzi. Ah, sa t? pabes? q? jan? t? paudh?t! Sakaq, tin?zisht, ai dredh pushk?n dhe e q?llon Abdullahun. Por, trimi, si Gjerg Elez Alia  me n?nt? plag? n? shtat?, ngrit?t n? k?mb? dhe si vet?tima ia shkrep n? lule t? ballit. O Sh?n Sav?!- ul?riu nj?her? dhe e zuri gjuh?n me dh?mb? Edhe dy t? tjer? i gjakosi me nj? plumb dhe pask?taj mbylli  syt? i qet? e si  buzagaz q? vajti n? at? bot? gjak p?r gjak e flak? p?r flak?...Ngjarjen reale e kan? treguar d?shmitar?t e saj Halim e Selim Preniqi.

“Vrasjen e babait e kuptuam von?, pas nj? viti e gjysm?. At? na e tha nj? dit? daja Halim, i cili kishte qen? me t?. Trupin e tij e kishin varrosur dosido disa ushtar? shqiptar?, t? cil?t gjithashtu kan? qen? t? mobilizuar n? rrethin e Tetov?s. Varri i tij, as  sot e k?saj dite, fare nuk dihet. Ai bie burr?risht n? p?rleshje me ushtrin? e at?hershme serbe, prandaj edhe meriton t? p?rkujtohet,- shprehet sot i biri, Halili, i larguar dhunsh?m nga puna si jurist i Komun?s s? Vushtrris? m? 1991, i cili ishte rritur jetim q?  nga mosha pes?vjeçare e tash jeton p?rkoh?sisht n? Suedi me t? shoqen Halide Shabani nga Dumnica e Poshtme dhe f?mij?t, Luanin e Ilirian?n[6].

V?rtet, Abdullah Brahim Haliti ?sht? nj? em?r q? duhet rikujtuar e nderuar. Ndaj atyre q? dhan? jet?n p?r k?t? dit? t? bardh? kemi obligim moral e komb?tar t? gjith? ne q? jemi n? ket? bot? dhe po i harruam ata, kemi harruar historin?, kemi shkelur gjakun e pavdek?sis? dhe, mbase, nuk e meritojm? as lirin?.

Brezi brezit amanet

Kjo der? e fisme e bujare nuk rreshti se vepruari p?r atdhe e p?r ç?shtje komb?tare. Brezi brezit amanet. N? çdo koh? e n? çdo epok? historike jehoi k?nga e gryk?hollave t? tyre liridash?se.

As v?llez?rit e Abdullahut nuk q?ndruan duarkryq n? kap?rcyllet historike.  Osmani ishte hoxh? p?rparimtar, i cili, q? vitet 1947/48, n? od?n e vet, n? Beçuk, hapi shkoll?n e par? n? gjuh?n shqipe. Edhe Selmani ishte dalluar n? l?vizjet e ndryshme kund?r pushtuesit shekullor, kund?r serbosllavis?. Kur bandat e shfrenuara çetnike t? Drazha Mihajloviqit m?syn? Artakollin, m? 1941, Selman dhe Bajram Haliti u gjenden n? radh?t e para t? vullnetar?ve shqiptar? q? ua ndal?n turrin bishave t? shfrenuara. N? ato luftime t? ashpra u shquan edhe Sadri Klinaku e Fejzullah Saraçi nga Bivolaku, Rushit Bilalli- Strofci, Rexhep Bilalli, Rexhep e Rrustem Sulejman Aliu, Hamit e Rexhep Mustafa nga Strofci, Sefer Beçuku dhe Sinan Asllani nga Beçuku etj.[7] Pask?taj,  ata mor?n pjes? edhe n? luft?n e Shaban Palluzh?s, n? vitin 1945.[8] N? nd?rkoh? atyre i vijn? n? ndihm? edhe trimat e Drenic?s, t? prir? nga strategu Mehmet Gradica.

Pa pasoja nuk shp?toi as v?llai tjet?r, Haliti, i cili nga torturat dhe maltretimet e p?rjetuara gjat? sh?rbimit ushtarak n? Shkup, kishte humbur aft?sin? e p?rt?ritjes s? jet?s...

Mir?po, m? i dalluari prej tyre, padyshim, mbetet Zymer Haliti. Ai qysh her?t ishte lidhur me grupet ilegale dhe vepronte hiç pa u ndalur. Bashk? me veprimtarin m? t? dalluar t? Organizat?s “Komiteti Revolucionar p?r Bashkimin e Kosov?s me Shqip?rin?”, Zenel Hajrizin e Strofcit, punonin e vepronin nat? e dit? n?p?r Artakoll e gjetiu.

“P?r ta v?rtetuar k?t?, po sjellim nj? bised? t? Zenel Hajrizit, udh?heq?s i grupeve, me bashk?pun?torin e tij, Zymer Halitin nga Beçuku, q? kishin zhvilluar n? Vushtrri, n? muajin shkurt t? vitit 1961. Biseda e tyre ishte me aluzione. K?shtu,  kur u takuan n? Vushtrri, Zeneli i thot? Zymerit:

-Moti ?sht? i v?renjtur- edhe pse dita ishte me diell.

-Do ta kthjellim, duke i kryer t? gjitha detyrat deri n? bashkimin e trojeve shqiptare,- i p?rgjigjet Zymeri.[9]

Gjat? Luft?s s? Dyt? Bot?rore Zymeri ishte i angazhuar n? Brigadat e Shqip?ris?, tek komandanti i quajtur Bib? Frash?ri, ku, si autodidakt, kishte arritur t? m?sonte edhe shkrim- leximin. Pas luft?s ishte sekretar n? komun?n e Prilluzh?s dhe sa pati mund?si u ndihmoi shqiptar?ve, sidomos luft?tar?ve t? devotsh?m, siç ishte rasti me Fejzullah Saraçin e Bivolakut, t? cilit ia l?shoi nj? v?rtetim p?r t? pushuar e p?r t’u kuruar n? banj? apo edhe djegien dhe asgj?simin e dokumenteve, me t? cilat gatiteshin p?r t’i d?rguar n? burg pjes?tar?t e NDSH nga fshati Strofc.  K?to veprime bamir?sie dhe q?ndrimi atdhetar, n? njer?n an? dhe, lidhja familjare e miq?sore me Shaban e Dervish Kopriv?n e q?ndrimi i rrept? kund?r çetnik?ve t? kamufluar me l?kura qengji, n? an?n tjet?r, e veçmas acarimi me kryetarin e vet, Millan Angjellkoviqin, e d?rguan prapa grilash, duke vuajtur nj? burgim t? r?nd? prej tri vjet?sh, t? shumt?n duke punuar  n? Xeh?ror?n e Borit ...

Zymeri ishte martuar me Ajkun?n e Bardiq?ve t? Gradic?s dhe pati kat?r djem e tri vajza: Xhevatin, Brahimin, Naserin, Bekimin, Shukrijen, Remzijen dhe Zelihen.

Kuror?zimi i trim?ris?

Fija e pak?putur e atdhetaris? dhe trim?ris? s? familjes Haliti nga Beçuku i Vushtrris? u kuror?zua n? luft?n ton? t? fundit çlirimtare, e cila solli Agun e Bardh?- L I R I N ?. Nga ky oxhak i pashuar pati luft?tar?, invalid?, veteran? e d?shmor?.

K?shtu n? radh?t e UÇK-s? nga kjo familje  ishin:

1.       Xhevat Haliti- epror p?r moral,

2.      Ukshin Haliti- komandant togu,

3.      Asllan Haliti,

4.      Naser Haliti- invalid,

5.      Qamil Haliti,

6.      Murat Haliti,

7.      Ferat Haliti,

8.      Bektesh Haliti- d?shmor,

9.      Shaban Haliti- invalid,

10.  Sabri Haliti,

11.   Besim Haliti dhe

12.   Agron Haliti.[10]

Dhe, sot, n? p?rvjetorin e 70- t?, p?r her? t? par?, t? rikujtohet ky burr? i pavdeksh?m, mos ?sht? paksa von??!

Por, ani, m? mir? von? se kurr?!

T? par?t tan? na m?sonin se gjaku nuk b?het uj?. U lumt?! E sakt?, ashtu ?sht?. Gjakun nuk e tret? as shiu, as bora, as dheu, as koha. At? e mban fshehur edhe toka dhe, kur nuk ka d?shmitar? nga bota njer?zore, at? e zbulon edhe ferra!

Lavdi p?r jet? e mot Abdullah Brahim Halitit!

[1] Dr. Jusuf Osmani, Vendbanimet e Kosov?s, Vushtrria 16, Prishtin?, 2005

[2] Deklarat? e Habib Mustaf?s, i cili tregonte ato q? i kishte d?gjuar nga axha i vet, Hamiti,dh?n? autorit m? 22 tetor 2011.

[3] Ferit B. Dibrani, Asimi shqip n? Vushtrri p?rball? pushtuesit serb, Prishtin?, 2010, f. 8

[4] Halil Preniqi, Shpirt i trazuar, Meshari, Prishtin?, 2006, f. 64

[5] Azem Hajdini- Xani, Lufta e Artakollit, Prellocit, Skënderajt…Prishtinë, 2006, f. 28-38  

[6] Deklarat? e t? birit, Halil Haliti, dh?n? autorit m? 26 tetor 2010

[7] Delkarat? e Rushit Bilallit, nip i Rushit Strofcit, dh?n? autorit  m? 15 n?ntor 2011

[8] Kadri Halimi, Shk?ndij? e liris?, Prishtin?, 1995,  f. 102

[9] Kadri Halimi, Po aty, f. 45

[10] Deklarat? e Xhevat Halitit dh?n? autorit m? 22 tetor 2011