Vladimir Shyti: Treni gjyshit

T R E N I   GJ Y SH I T

Nga Vladimir Shyti, Durrёs

Atẽ pasdite vere dola me nipin katẽrvjecar pẽr njẽ shẽtitje nga plazhi Durresit.Po ecnim duke soditur gjithcka pẽrreth nesh,kur im nip ndali hapat dhe u var pas dorẽs time me vẽshtrim nga parku i lokomotivave.

“Treni gjyshit”!-thirri i ngazẽllyer,duke treguar me dorẽ nje tren tẽ stacionuar nẽ parkun e mallarve.

I buzẽqesha ẽmbẽlsisht djalit,por dicka si teh thike mẽ shpoi krahẽrorin.Vrapoi drejt stacionit dhe ndali nẽ mes tẽ pisllikut tẽ udhẽs sẽ hekurt,ku koshat e plehẽrave teje tẽ mbushur kishin krijuar pirgje.Ai i gẽzohej trenit  dhe pẽrsẽriste vazhdimisht fjalẽt,treni gjyshit,treni gjyshit... pẽrdẽllehej e gufohej para trenit dhe ngrinte hundẽn pẽrpjetẽ.

U ndjeva keq,buzẽqeshja mẽ kishte ngrirẽ.Trenat kishin shumẽ ditẽ tẽ bllokuar mbi linjat hekurudhore,mungonte karburanti.Hekurudha shqiptare po mbijeton si krimbi nẽn gurẽ.Qeveritẽ e njẽpasnjẽshme ndẽrronin vetẽm caketat dhe kishin harruar fare se nẽ kẽtẽ vend ekzistonte njẽ hekurudhẽ.Dhe kẽshtu punonjẽsit e ngan kalin me galop derisa e ngordhẽn fare.Drejtuesit e ndẽrmarrjes u munduan tẽ bẽnin kopromise me qeveritẽ,por qẽ u refuzua cdo lloj marveshje,duke e lẽnẽ hekurudhẽn nẽn qiellin e fatit tẽ saj.Pẽrkẽdhel nipin dhe marẽ frymẽ si pa dẽshirẽ ftohtẽ,nẽ mẽnyrẽ tẽ pavetẽdijshme mẽ vijnẽ ndẽrmend kujtime nga e kaluara:treni me dymbẽdhjet vagona me pasagjer plot tẽ shtrẽnguar pas njeri-tjetrit,ku merrte rrugẽn e hekurt Tiranẽ-Pogradec plot hare ҁante fusha,kodra,male,pyje dhe gẽrxha.Me orarin e pẽrpiktẽ zgjonte fshatra tẽ tẽrẽ nga gjumi me sirenẽn e tij tẽ stẽrzgjatur,ku fillonte jeta e njẽ ditẽ tẽ re.Trenat e mallit ngarkuar me djersẽn e puntorisẽ udhẽtonin me rregull e disiplinẽ pothuajse ushtarake,duke u pẽrshẽndetur me duart lartẽ e vẽshtrimet kureshtare tẽ vogẽlushẽve.

Tashmẽ shoh njẽ varrezẽ me kufoma vagonash e lokomotivash,ku hija e pẽrhumbur endet nẽpẽr stacione si njẽ himn i parandjenjẽs sẽ keqe.Ku ka vetẽm hulumtime qẽ duken qartẽ se pẽrplasen nẽ mẽnyrẽ kaotike,shtresẽzime tẽ ndryshme vitesh e ndjesish.Nẽ buzẽ mu krijuan rrudha trishtimi,sikur dicka donin tẽ tregonin,por s’ishte e mundur,duheshin natẽ dimri tẽ tregojẽ pẽr punẽn nẽ hekurudhẽ.Mendimet mẽ shuhen,ato kufoma tẽ gjalla hekurash shpjegonin gjithcka pẽr mbijetesẽn e tyre.

Im nip mё sheh me krenari.Nuk jam ashtu.Jam shpirtёror,njё pjesё e imja ёshtё paralizuar,kur i vёshtrojё ato mjete hekurudhore tё ngujuar mbi shina.Hedh vёshtrimin nёpёr botё,shoh se dallimi ёshtё mjaftё i thellё.Nuk jam nostalgjik,por mё pёlqen e shkuara,kur treni ҁante si rrufe fushat dhe malet e vёndit tim.Ndёrsa tashmё tёrhiqen zvarrё si gjarpёrinj tё plagosur.Shteti ёshtё bёrё egoist dhe tepёr matrealist,u mungon shpirti,duke u mbёshtetur aq gjatё tek arsyeja.Duket hapur arsyetimi tyre;s’ka fitime.Por edhe njё fabrikё ose uzinё,duhet t’a ndёrtosh mё parё,t’a pajisёsh me makineri,t’a mirёmbash dhe mё pas t’i marrёsh fitimet.

Hekurudha shqiptare,pak a shumё s’ka njё portret tё sajёn.Veҁ njё miniaturё shumё e dobёt dhe njё portret tё dytё,dhe ai pa ndonjё vlerё,e tregon vet fakti,njё pamje tё mjerueshme dhe skandaloze,ku varfёria ka kaluar limitet,por qё mbijeton me kockat e hedhura nga qeveria si qentё e rrugёve.Kjo mospёrputhje ndёrmjet asaj qё ёshtё fakt me atё qё dёshiroj tё jetё nё tё vёrtetё,mё krijon njё trysni tё vazhdueshme nё shpirt dhe mё shtyp gjoksin.Nga ku vjen njё gjёndje tensionimi,bllokimi e tortura tё shpirtit tё mbushur plot por gojёkyҁur,duke ditur qartё se na mungon fitimi.

Noeli,nipi im nxitoj dhe u ngjit nё shkallaren e lokomotivёs qё tё ҁonte nё kabinёn e mbyllur me ҁelёs.Hodhi shikimin pёrtej xhamave tё dritares dhe filloj tё hidhej pupthi mbi koridor.Ai mjet lёvizёs ishte i imi,nё mёnyrё instikte futa duart nё xhepe dhe preka me njerёn dorё ҁelsat.Rreth meje krijohet njё atmosferё mbytёse,njё frymё ashpёrsie mё sundon qёnien.E ndjeva veten tё ndotur,kishte humbur krenaria,i bёra shenjё djalit tё ulej poshtё,por ai s’ma vuri veshin,lokomotiva e kishte rrёmbyer nё krahёt e saj,si kundёrmua para tridhjet vjetёve.Mё pas u bind dhe mu hodh nё krahё drejt e nga koridori hekurt.U larguam nga stacioni me gjithё ngurimet e tim nipi.Largёsia sa vinte dhe rritej derisa,mё nё fund,mbeti si njё pikё e zezё.Edhe pasi qe zhdukur pas ndёrtesa ajo pikё i ndjeja ende thirrjet e tim nipi:Treni gjyshit…dhe mu duk se kisha lёnё njё pjesё tё trupit tim nё atё mjet qё priste me padurim tё fёshkёllёnte rishtaz udhёve tё vendit tonё.