Asllan Dibrani: Alma Lama - intelektuale e përmasave kombëtare

Portret-intervistë me Alma Lama intelektuale e përmasave kombëtare!

Nga Asllan Dibrani - art@asllandibrani.com

Ta përmendësh emrin  e  zonjës Alma Lamës është një krenari  dhe  privilegj  i veçantë. Ta takosh një intelektuale,një patriote, një guximtare  dhe një idealiste vizionare e spektrit politik,  është një kënaqësi  edhe për gazetarin. Një përshkrim i shkurtër  biografik  na imponohet, sadopak   ta përmbledhim  përmes  kësaj intervistë me z.Lama, edhe se është vështirë ta përmblidhesh  bagazhin e saj    mbi veprimtarinë voluminoze të saj. Me një artikull , apo një reportazh   qoftë edhe   përmes kësaj interviste  do t'i mbesim shumë borxh për t’i ndritur të tërat vlerat e saj   si një femër e emancipuar  dhe intelektuale  e përmasave kombëtare.

- Alma  Lama   ka lindur në Krujë. Ajo është diplomuar në vitin 1999, në Fakultetin e Gjuhës dhe Letërsisë,  në  Universiteti i Tiranës.

Që prej asaj kohe ka qenë e angazhuar si gazetare dhe reportere në një numër të madh mediash vendore dhe ndërkombëtare. Në vitin 2000 u angazhua në "Gazetën Shqiptare" në Tiranë, si reportere që mbulonte sistemin gjyqësor. Në tetor të vitit 2002 vjen në Prishtinë, ku kontribuon në disa media të huaja si, IËPR, Osservatorio, Sui Balcani, si korrespondente nga Kosova për 5 vite, "United Press Internacional", Ëashington Times, Transition Online etj. Gjatë kësaj periudhe ka publikuar artikuj në mediat më të rëndësishme vendore në Kosovë dhe Shqipëri. Znj. Lama u angazhua në televizionin publik të Kosovës RTK në vitin 2003, si gazetare në departamentin e lajmeve, si dhe të informacionit. Gjatë kësaj periudhe zhvilloi disa debate televizive të cilat u shquan për guxim dhe profesionalizëm.

Në shkurt të vitit 2006 u angazhua në TV-Shqiptar "TOP CHANNEL", si korrespondente nga Kosova. Ajo themeloi zyrën e këtij televizioni në Prishtinë dhe për më shumë se tri vite me radhë mbuloi gjithë proceset politike dhe shoqërore nëpër të cilat kaloi Kosova, duke dëshmuar integritet të lartë profesional në përgatitjen e lajmeve si dhe dokumentarëve nga Kosova dhe rajoni. Në shtator të vitit 2010, në bashkëpunim me gazetën "Kosova Sot" implementoi projektin e gazetarisë investigative "INVESTIGIM". Në këtë gazetë gjithashtu u angazhua si analiste për çështje politike që prej vitit 2009. Gjatë kësaj periudhe ka bashkëpunuar herë pas herë edhe me televizionin britanik "BBC"-në, për përgatitjen e dokumentarëve me tema nga Shqipëria. Zonja Lama ka zhvilluar një numër të madh trajnimesh profesionale në lidhje me gazetarinë dhe rolin e medias në shoqërinë shqiptare. Në vitin 2005 u trajnua për gazetari ndërkombëtare, "Media dhe Komunikim" në Greqi, në (Centre for Communications and Journalism) dhe  pran " Duke University". Në vitin 2009 përfundoi me sukses trajnimin në shkollën e integrimeve evropiane, në Prishtinë, ndërsa në vitin 2010 u trajnua për lidership, në Prishtinë dhe Uashington.Përveç fushës së medias, zonja Lama ka treguar interes edhe në sferën e shoqërisë civile, veçanërisht në çështjet që kanë të bëjnë me transparencën dhe rritjen e rolit të femrës në institucione shtetërore të Kosovë.

Znj. Alma Lama për herë të parë është kyçur në politikë në nëntor 2010, fillimisht, në “Lëvizjen Vetëvendosja”. Parimet e saj politike  me qëndrim   dhe  me vizion tjetër   e  braktisi demontrativisht  si e pa kënaqur "Lëvizjen e Vetëvendosjes". Largimi i Alama Lamës nga VV  i krijoj një humbje të madhe  Levizjes. Ajo i dha një epitet  të keq vetes  si "Lëvizje"  pro islamike  me të cilin rast   përmes figurës se Alam Lamës u diskredituar  drejt një  vetëvrasje politike!...

-Qëndrimet e veta politike  para pak muajsh  i kurorëzoi me partinë e   "Lidhjen Demokratike të Kosovës". Gradualisht  figura e saj po ngritet  në skemen piramidale të  figurave më të çmuara të kombit shqiptar. U rangua në radhën e njerëzve të mëdhenj  që ka vepruar dhe është duke vepruar si zë i një intelektualeje   të vendosur kundër   fenomenit   të ekstremizmit   islamik me qendrime barbare dhe  synime  kundër vlerave tona kombetare.  Dha  argumente që ta inkurajojmë si figurë  e vetme me nje program progresiv  në sigurinë e kombit shqiptar   në të ardhëmen. Synimet e saj janë  që të rrjeshtohet kombi ynë pro Evropës, pro Amerikës , të jetë i lirë i barabart dhe i futur në familjet e mëdha të  shtetetve evropiane. Të nxituar  në vazhden  e argjendës politike dhe ngjarjeve të fundit  në Kosovë pas futjes se saj në listën për deputete  nga LDK-së dhe një  sërë aktivitetesh  edhe per fushaten  elektorale  e takuam  zonjën Alam Lama , për ta  zhvilluar nje intervistë  me të, nga e cila  , bujaria dhe vyrtytet e saj  u panë.Pa hezituar   filluam   bisedën dhe shtrimin e pyetjeve   që na  u duken  ma    të përshtatëshme për  një politikane ,  intelektuale dhe një femër ndër ma të emancipuarat në rangun kombetar.Po  fillojmë me pyetjet  radhazi ,si më poshtë që do të lexoni intervistën e plotë të zonjës Alma Lames:

A.Dibrani: Alma Lama me që jeni  një gazetare,   a na  përshkruani  gjendjen aktuale të mediave  në Kosovë, Shqipëri dhe Maqedoni , harrshi interesave  të kombit?

A. Lama : Unë kam qenë gazetare, tani nuk jam më, sepse ushtrimi i këtij profesioni do të ishte konflikt interesi. Gjendja e mediave është e vështirë, ka probleme të mbijetesës në një treg të varfër reklamash. Disa media janë shitur, të tjera përpiqen të rezistojnë. Kemi dhe media që hapen me agjenda politike apo ekonomike, për përfitime personale apo për t'i atakuar kundërshtarët. Pra i kemi të gjitha dukuritë negative dhe atë pozitive në këtë skenë të vogël mediale.

A.Dibrani:Ju  folët  paka shumë ne këtë fushë .  Sa janë mediat shqiptare të ndikuara nga partitë politike   në Shqipëri Kosovë dhe Maqedoni.

A. Lama : Mendoj se një lexues apo shikues mesatar  arrin ta bëjë dallimin se nga anojnë mediat, kështu që animi është një dukuri e përgjithshme aspak e fshehtë.  Kjo do të thotë se jemi larg modelit të gazetarisë anglosaksone, e që është media të pavarura. Sa kohë që do të kemi media që do ti shërbejnë pushtetit, i kemi punët keq me demokraci.

A.Dibrani  : A  mundet këtyre mediave  apo programeve tu ndalet hovi, ngase  një numër i tyre edhe  kanë ardhur   deri të paraja  me para të pista , nuk ka  plasim të interesave të popullit  në fushën e kulturës ,artit ,shkencës  etj?

A.Lama : Mendoj se veçanërisht mediat publike të cilat për fat të keq po gjenerojnë korrupsion  dhe anshmëri, kanë përgjegjësi shumë të madhe sepse po shfrytëzojnë drejtpërdrejt paratë e taksapaguesve. Përsa i përket këtyre fushave që thoni ju, vërtetë mungojnë, por mendoje se  më shumë është çështje e mungesës së fondeve për të blerë programe cilësore. Përsa i përket kulturës vendore, ajo ka pasqyrim, por cilësia e pasqyrimit pastaj është diçka që mund të diskutohet.

A.Dibrani:Një krahasim të vogël në mediat ndërkombëtare dhe atyre të Kosovës respektivisht atyre shqiptare ju lutem?

A.Lama : Bëhet gazetari e mirë edhe në Kosovë; jam e pakënaqur  me Shqipërinë, por në përgjithësi nuk mund të bëhet ky krahasim. Mediave këtu ju mungon profesionalizmi, e shkelin shpesh etikën dhe bashkëpunojnë me pushtetin.

A.Dibrani:Kohët e fundit është ndërlikuar çështja  në institucionet  e Kosovës ka përplasje edhe ma tepër. Ne këto rrethana dramatike ekonomike,politike, kulturore etj.   Ku qëndrojnë  institucionet e Kosovës dhe ju  karshi gjërave të lartpërmendura si parti?

A.Lama : Jam e bindur që këto institucione qëndrojnë për inerci. Punohet pak, mbi të gjitha punohet pa vizion. Ka shumë abuzime me buxhetin, të paimagjinueshme për publikun, por këto nuk gjejnë dritën në media. Ky lidership nuk ka treguar ndonjë aftësi shtetformuese apo vetëdije shtetërore. Sot kemi një sistem drejtësie jo të pavarur, joeficent, dhe jogarantues  të  drejtësisë. Kemi institucione të korruptuara dhe abuzive dhe mbi të gjitha kemi politikanë që shohin të pasurohen nëpërmjet pushtetit.

A. Dibrani:Çfarë mendoni për  politikën aktuale  në Kosove ?

A.Lama :Mendoj se ka nevojë për moral, është shumë e pamoralshme aktualisht. Është shumë joparimore, dhe kjo më bezdis shumë. Në përgjithësi është harruar se 100 vjet u sakrifikua dhe u derdh gjak për t'pasur shtetin, tani që e kemi e përdorim atë në mënyrën më të keqe.

A. Dibrani: Po  me politikën e jashtme të Kosovës?

A.Lama : Kjo kuptohet si fluturim i ministrit të jashtëm në sa më shumë vende. Në fakt politika e jashtme është më shumë punë në shtëpi, strategji dhe ndërtim raportesh dhe interesash me shtetet e tjera. Mendoj se kemi dështuar edhe në ndërtimin e një imazhi pozitiv për shtetin e ri që dikur gëzonte shumë simpati.

A.Dibrani:A mund të na e jepni  një rezyme   lidhur me bisedimet Kosovë-Serbi qe po zhvillohen.   Zyrtaret e Kosovës sikur rrinë nen hijen e një faj apo një pabarazie me ta,  kur  asnjëherë  Zyrtaret e Kosovës nuk i përdorin faktet  ,dëshmitë   ,argumentet   historike  nga  paraardhësit  tanë iliret  qe ishin përkrah romakëve  në lashtësinë  e vjetërsisë.

A.Lama : Pala e Kosovës  vazhdimisht ka qenë në difensive, dhe në fund ka pranuar atë që i është kërkuar prej fillimit. Janë bërë shumë lëshime, disa të paimagjinueshme .Është pranuar fusnota dhe kjo është shumë e dëmshme, është pranuar integrimi i strukturave kriminale serbe të veriut në institucionet e sigurisë së Kosovës dhe ky është një gabim trashanik.

A.Dibrani:Historia tregon se serbet ishin ardhur si cergash   dhe rrogëtarë  në tokat tona ! Si dëshmi  dëbimi  nga vatrat tona  nga  krahinat e  Toplicës qe përfshinte një territor të madh  po thuajse sa Kosova  e sotme , vilajetin e Sanxhakut qe  edhe sot e kësaj dite gjinden  toponimet por edhe pleqtë që e flasin shqipen ,u ndoqën ne vitin   1912  me dhunë  ,vrasje,  dëbime   masive!!!  Zyrtarët e Kosovës  është dashur të ngrënë edhe padi ndërkombëtare,   por edhe   të kërkojnë dëmshpërblim dhe kërkim qe te kthehen shqiptarët në vatrat enveta?

A.Lama : Pajtohem plotësisht me këtë ide. Trojet shqiptare u zbrazën me dhunë dhe tokat tona u gllabëruan nga fqinjët. Fatkeqësia është se  institucionet e Kosovës nuk po kërkojnë dëmshpërblim as për luftën e fundit.

A.Dibrani:   Si  një intelektuale e cila jeni marr kaherë me çështjen  kombëtare    a mund të na flisni tani   diçka për  pozicionin  dhe rolin tonë  në  Ballkan dhe Evropë   pasi qe vërtet ne  na anashkaloj historia  nga dobësitë  e përçarjes tonë qe mbretëronte  në  principata,  grupacione  rajonale  dhe  në ato krahinore,  ku armiqtë i përfituan ato mos marrëveshje dhe   ngelem si komb sot  akoma i ndare  dhe i coptuar ne disa shtete të Ballkanit?

A.Lama : Sot, për hir të së vërtetës janë më të fortë se kurrë në rajon. Mirëpo unë nuk jam e kënaqur as me këtë gjendje pasi kemi mundësi të faktorizohemi më shumë. Kjo mund të bëhet duke forcuar shtetin shqiptar, shtetin e Kosovës dhe pozitën e shqiptarëve në Maqedoni, Mal të Zi dhe Luginë të Preshevës.  Ne kemi mundësi të bëhemi fuqi ballkanike, pa të cilën asnjë vendim nuk mund të merret në rajonin tonë. Ne duhet të ndërtojmë raporte edhe më të ngushta me BE-në dhe SHBA-në. Ata janë partnerët tanë strategjikë.

A. Dibrani: A mendoni se  shqiptarët duhet të përmirësojnë  atë gabim historik me  krijimin e  një uniteti  gjithë kombëtar, që ta kemi  një referendum për  bashkim të këtij populli që nuk na ndanë as gjuha as gjaku ?

A.Lama : Referendumi është një e drejtë e çdo populli. Kjo e drejtë kombit tonë ende i mohohet, por jam e bindur  e drejta do të triumfojë politikisht dhe diplomatikisht  dhe kjo dita do të vijë.

A.Dibrani:Si studiuese  dhe politikane  e   profilit tuaj  na japin  mendimin. Sipas rregullave ndërkombëtare  edhe sa shtete duhet ta njohin  Kosovën si shtet në vete qe ta fitoj statutin e  anëtares në  Kombet e Bashkuara?

A.Lama : Duhet njohja e 2/3 të shteteve anëtare të OKB-së, mirëpo në bazë të kartës së OKB-së sërish është Këshilli i Sigurimit ai që e jep miratimin për pranimin në OKB. Një rast fatkeq ishte ai i Palestinës dy vite më parë, e cila edhe pse e kishte plotësuar numrin e kërkuar u bllokua në KS të OKB-së. Kosova nuk duhet të bëjë diçka të ngjashme, sepse e ka Rusinë kundërshtare, kështu që kam frikë se numri i njohjeve nuk do ta ndihmojë shumë për anëtarësim në OKB.

A.Dibrani:   Ne kemi  një popull gati dy milion  shqiptar aktualisht që jetojnë në shtetet e jashtme të perëndimit. Opinioni i juaj  për vlerat  dhe kontributet e saj?

A.Lama : Kontributet e diasporës për Kosovën janë të jashtëzakonshme. Kanë ndihmuar financiarisht familjet në Kosovë në kohën kur regjimi serb i nxori shqiptarët nga puna. Praktikisht diaspora ishte burimi i të ardhurave për shqiptarët e Kosovës. Edhe sot po kontribuojnë me remitancat, e po kështu me investime. Diaspora kontribuon edhe me imazhin e saj, me marrëdhëniet që ndërton me ato vende ku jeton. Shqiptarët në diasporë i shoh si më idealistë dhe patriotë.

A. Dibrani:  A mendoni se mërgata shqiptare është  lënë pas dore dhe  anashkaluar deri me tash ?

A.Lama : Mendoj se po, meriton më shumë dhe meriton më shumë respekt. E di që shumë prej tyre janë të zhgënjyer me atë çfarë po ndodh sot në Kosovë, me shumë të drejtë.

A. Dibrani: A po i japin një imazh të keq Kosovës pranë  qarqeve ndërkombëtare,  a po e zbehin    rrugën e zgjedhur të populli shqiptar  drejt shteteve  perëndimore dhe drejt   një  përforcimi  të marrëdhënieve   me SHBA-ës?

A.Lama : Mendoj që forcat anti-Kosovë po veprojnë fuqishëm në Kosovë. Gjatë shekullit të XX kjo ka ndodhur gjatë gjithë kohës, dhe adresa ka qenë në Beograd. E njëjta gjë është edhe tani. Unë shpresoj që shqiptarët të kthjellohen dhe ta dinë se sa e dëmshme është një agjendë joperëndimore për Kosovën.

A.Dibrani: Forcat vehabiste dhe ekstremiste  sikur  përpiqen me i ftohur, me i vrare  dhe zbehur këtë miqësi  historike   me popullin amerikan!. Si rast i  veçantë  ndihma për ta  çliruar vendin nga okupatori serb ishte  Amerika qe nuk kurseu as  gjakun as kapitalin!

A.Lama : Ky është qëllimi por nuk do t’ja dalin, sepse nuk do ta lejojmë. Kosova nuk do ti lihet ne dorë qarqeve tradhtare dhe ekstremiste, e as naivëve që janë viktima në këtë mes.

A.Dibrani:Ju jeni larguar nga VV në shenjë proteste  pikërisht nga këto qarqe, a mendoni se  LDK-ja e ka spastruar trurin e politikanëve të vet  lidhur me këtë fenomen famëkeq dhe antishqiptar?

A.Lama: Unë nuk kam informata që LDK ka ndonjë problem të tillë. LDK është parti që thirret në Ibrahim Rugovën, një politikan vizionar përsa i përket kësaj çështje. Ai ndërtoi një politikë properëndimore në Kosovë.

A.Dibrani: Jemi  në prag të zgjedhjeve nacionale, a mendoni se do të ketë një mbarëvajtje  në këto zgjedhje pa  e keqpërdorur  votën  e qytetarit?

A.Lama : Unë po shpresoj se nuk do të preket vota, sepse pastaj do të ishte e kotë çdo gjë. Jam optimiste se procesi elektoral do të jetë i rregullt këtë herë. Jam optimiste që edhe unë do të fitoj dhjetëra mijëra vota sepse do të më vlerësohet puna që kam bërë dhe qëndrimet që kam mbajtur  për çështje të interesit nacional.

Asllan Dibrani:Për fund    më mbetet të falënderoj për kohën që e  ndatë për  këtë  bisedë.   Vërtet i   keni prekur disa pika të nxehta  për popullin shqiptare, por edhe  disa pika të  mykura dhe të sajuara nën  harresën e  kohës, që  klasa politike aktuale e Kosovës , as që donë t'i   shpalos pranë faktorit ndërkombëtare.

A.Lama : Ju falënderoj edhe unë për mundësinë e dhënë që të shpalos  pikëpamjet e mia në lidhje me shumë tema aktuale   me kohën.

Me mbetet ta admiroj këtë  studiuese  ,intelektuale  dhe një politikane  me një veprimtari të ngjeshur   që aftësinë e vet  e ka dëshmuar dhe  e ka  përqendruar në interesin e kombit shqiptar. T'i urojmë suksese në  fushatën  zgjedhjeve  të këtyre ditëve .Zonja Alam Lama pret tek  votuesit ta hedhin votën, tek ata qe janë dëshmuar si kandidat  potencial pro  një ekonomie të zhvilluar,kulture  dhe një politike  të qëndrueshme  kosovare , si kusht që mos të zhgënjehet qytetari në  përzgjedhjen  e kandidateve për ulëset e Parlamentit  . Për fund   lexuesve   ju uroj lexim të këndshëm  dhe votuesve   mirëqene  dhe  sugjerim që  votën  t'u japin atyre më të mirëve që   mendojnë , jo manipulantëve, gënjeshtarëve ,të korruptuarve, hajnave dhe  kriminelëve që e masakruan  ekonominë, kulturë dhe vlerat tona kombëtare të Kosovës.