Mendime

Sak (Sylë) Mujaj: Letër publike - Nait, kthehu në vete, se rruga jote s’është më e jona

E diele, 13.04.2025, 06:56 PM

LETËR PUBLIKE: NAIT, KTHEHU NË VETE, SE RRUGA JOTE S’ËSHTË MË E JONA

Shkruar nga Sak (Sylë)Mujaj – Igallo, Zvicër

O Nait,

ishte një kohë kur emri yt shkëlqente si emblemë e qëndresës në katër burgjet famëkeqe të Jugoserbisë.

Ti, Nait Hasani, ishe sinonim i qëndresës kombëtare – një emblemë e krenarisë sonë në errësirën e asaj kohe.

Por sot, o vëlla i dikurshëm, ç’t’u bë ideali?

A është kjo rruga që e premtove në burgjet serbe?

A është ky klani PRONTO, klani i dosjeve të mbyllura e i vilave të hapura, ai për të cilin ke vuajtur?

Erdhe në Rugovë, aty ku u rrita, ku është kulla e gjyshit tim – ku trokiti historia shqiptare brez pas brezi.

Dhe çfarë bëre?

Na shpalle tokën tonë Park ZOO-logjik!

Po, park zoologjik, mbi trojet e të parëve tanë, mbi burimin e Ibrit, mbi djepin e shqiptarisë!

More Nait,

çfarë kafshësh rronin aty për ta shpallur park zoologjik?

Shqiptarët e Rugovës, fisnikët që nuk i dhanë asnjë grosh armikut, sot i bëre “ekspozitë” nën hijen e milionerëve si Xhavit Haliti, që më shumë i ngjan konobarëve të “Kafes Kastrati te Pejes” së viteve ’70, sesa një burrështetasi.

Ti, Nait, që dikur ishe flamur lirie, sot je shndërruar në firmëtar tokash

– 9000 hektarë tokë të Rugovës e Dellbedesë te shitur pa pyetur askënd, pa pyetur popullin, as shokët e burgut, e as ndërgjegjen tënde që dikur fliste shqip!

A është kjo drejtësia për të cilën luftuam?

A për këtë u burgosëm, që ti të bëhesh çoban i milionave, e të mbulosh fajin me “ligj natyror” e “park nacional”?

Nait, të kujtohet kur bërtisnim në qelitë e Goli Otokut, burgut te Nishit, te Pozharevcit te Dubraves, te Burgut te Mitrovicës se Sremit…:

“Shqipëria e shqiptarëve!”

Jo ajo e turpshme me imamë të mjekrës e ministra të safave!

Jo ajo që shitet për vila, poste e premtime boshe.

Të kujtohet kur ishim një zë në emër të një kombi?

Sot, ai zë e ka zënë balta e PRONTO-s, e po e mbyt heshtja jote, e mbyt paratë, e mbyt pazari me tokën shqiptare.

O Nait,

S’e them si armik, por si vëlla i një ideali: Kthehu në vete!

Hiqe atë park të turpit, hiqe atë damkë mbi tokën që s’të takon ty ta prekësh pa lejen e historisë!

Ti nuk je Zogolli!

Mos u bë më zi se ai që iku me florinjtë.

Kthehu pa vila, pa milionerë, pa shefa që kanë emrin Xhavit, por shpirtin në Beograd.

Nait, partia jote ka dështuar, por ti ende ke kohë të kthehesh.

Të flasim shqip, të ecim shqip, për një Kosovë që nuk bëhet kafaz e as xhungël me emra “nacional”!

… Dhe mos harroj, o Nait,

ti vetë ishe iniciatori i hapjes së dosjeve, i pari që doli në media dhe foli për zbulimin e spiunëve, të ish-bashkëpunëtorëve të UDB-së, të atyre që me dorë firmosnin burgosjen e neve – shqiptarëve të vet.

Ku është ajo iniciativë sot?

Ku u tret ajo thirrje për drejtësi historike?

Apo vetëm e përdore për ndonjë pikë politike, e pastaj e fshehe si dosje e padëshiruar, ashtu siç u fshehën edhe emrat e mëdhenj të shërbëtorëve të Jugoserbisë – që sot po i sheh në krahët e tu, nëpër villa, poste e tenderë?

Nait, e dimë të gjithë:

aty në dosje janë emrat e shefave të tu të sotëm!

Aty janë ata që sot rrinë me mustaqe “patriotike” në ekran, e me bark të fryrë nga milionat që i grumbulluan në kurriz të kombit.

Ti e dije kush ishte kush.

Ti e kishe çelësin.

Por në vend që të hapje dosjet, zgjodhe t’i ruash si peng, si garanci për mbijetesë në politikë.

Nait,

çdo tokë që shite, çdo dosje që nuk hape, është një gozhdë në zemrën e idealeve që dikur i ndamë në burg.

Nuk të lus si votues, as si politikan.

Të flas si një vëlla i plagosur, si një shqiptar i dërrmuar, por ende me shpirt të gjallë.

Kthehu!

Hiqe mallkimin e parkut zoologjik nga Rugova.

Hap dosjet!

Trego kush ishin tradhtarët e djeshëm që sot bëjnë patriotin në televizione!

Mos e lër të harrohet drita që dikur e kishe në sy!

Sepse pa të vërtetën, s’ka liri.

Pa tokë, s’ka komb.

Pa pendesë, s’ka kthim.

Dhe para se të jetë vonë,

para se drejtësia t’ju trokisë në derë, o milionerë të flamurit, o shefa të dosjeve të pashpallura,

para se t’ju konfiskohet ajo pasuri që u ndërtua mbi djersën e të burgosurve politikë, mbi gjakun e dëshmorëve dhe mbi zhgënjimin e veteranëve që sot marrin 170.00 € për një jetë sakrifice,

kthejeni vetë!

Po, kthejeni vullnetarisht shtetit atë që nuk është e juaja!

Kthejeni popullit vilat e juaja në Zvicër!

Shtëpitë në Cyrih, Gjenevë, Lugano…

Llogaritë në Gjibraltar, Qipro, Shqipëri e në parajsat fiskale, ku e groposët idealin dhe e shitët nderin me valutë të huaj.

Nait, miku im dikur i pathyeshëm,

zëri yt që dikur kumbonte nëpër burgje për dashurinë ndaj kombit, sot është zhurmë e zbrazët nëpër studio televizive, ku përdoresh për të mbuluar hajnitë e shokëve të tu me mjekër e xhepa plot.

E mban ende siglën e UÇK-së në fjalorin tënd, por jo më në zemër.

Sepse po të ishte në zemër, nuk do e ktheje luftën në tender, e idealin në faqe të bilancit.

Kthehu, Nait,

para se historia të ta shkruajë emrin me turp, para se populli ta heqë lëkurën si një gjarpër të helmuar që ndërron ngjyrë sipas klanit.

Mos e lë që amaneti i të burgosurve të 1981-shit të përfundojë në dosjen e turpit bashkë me ata që dikur i përçmonim.

Mos e mbyll ciklin tënd si peng i milionerëve, as si ushtar i PRONTOS.

Kthehu, Nait – në shpirt, në fjalë, në veprim!

Sepse përndryshe, kur të vijë dita e drejtësisë – ata që s’kanë më as shtëpi, as tokë, as varre të lira, do kërkojnë llogari për gjithçka që u mor pa leje, në emër të një kombi që nuk u shit kurrë – por u grabit brutalisht nga “vëllezërit” e tij.

Nait, kujt t’i flasësh kur kulla është shembur dhe zhurma ka zë më të madh se e vërteta?

O Nait,

Ishte viti 1981, pranverë që nuk harrohet.

Nga ajo kullë e gjyshit tim në Rugovë, më morën dhunshëm, e më çuan në burgjet e Jugoserbisë fashiste,

ndërsa ti – ishe me mua, i lidhur me të njëjtin zinxhir.

Qëndruam bashkë, vuajtëm bashkë, betohuam bashkë.

E sot?

Sot, ajo kullë shekullore, që më priti si një nënë në vitin 1990, kulla që mbijetoi dhunën serbe, u shkatërrua nga “ushtria” e pasluftës – nën urdhrat e tu!

U zhbë jo nga serbi, por nga Nait Hasani, ish-miku im, që një ditë doli nga Hotel Rogneri, me marrëveshje të pashkruara me klanin e Xhavit Halitit e Kompani, dhe hyri në arenën e PRONTO-s si një gjeneral pa betejë,

por me shumë tenderë.

Ti e mban emrin e UÇK-së,

por ku ishe ti kur luftohej nëpër male?

Ku ishe kur ne luftonim për drejtësinë që sot mungon?

Ne fituam Lirinë, po.

Fitoret erdhën, por ajo më kryesorja mungon:

LUSTRACIONI!

DREJTËSIA që nuk e lë askënd të vjedhë tokën e shenjtë,

LIGJI që nuk lejon asnjë “veteran milioner” të shkelë mbi varret e të vërtetës!

?-------------------

Nait, sot më vjen turp të kthehem në kullën time.

Jo sepse ajo u shemb nga serbi –

por sepse mbi të ngrite “parkun zoologjik nacional”!

Mbi pronën time, mbi burimin e Ibrit, mbi rrënjët e mia.

Mbi kulla që s’mund ta ndërtoj dot më,

se tokën ma mbulove me zhurmë, mashtrim dhe milionerë të çmendur.

Ti s’mban më as këpucë të burgut, as flamurin në dorë.

Ti sot je zbathur nga ideali, zhveshur nga e vërteta, zhvatur nga ndërgjegjja.

Ti je mbushur me MILIONA,

por je i zbrazur nga çdo kujtim i ndershëm i dikurshëm.

------------------------

Nuk mund të hesht më.

Sepse zhurma jote nëpër studio televizive është si ezani i një imam-fallco, që bën thirrje për para, jo për besë.

Zëri yt, që dikur ngrohte shpirtin në qeli, sot më ftoh si një gënjeshtër e rrotulluar në dritën e kamerave.

Unë nuk të urrej, Nait. Nuk të mallkoj. Nuk të dënoj.

Por të them me zë të plotë:

Kthehu!

Jo te unë, por te vetvetja!

Hiqe damkën që ia vure Rugovës.

Ktheja popullit atë që ia more me flamur në dorë, por me synim xhepin.

Kthehu para se të jetë vonë, para se zhurma jote të përmbytet nga britmat e të rinjve që do drejtësi, jo PRONTO!

EPILOG: Zhurma që zë vendin e të vërtetës

Nait,

kur gjithçka përfundon në heshtje, mbetet vetëm zhurma jote.

Zhurma që s’vjen më nga pushka, as nga këmbana e shpëtimit, por nga mikrofonët e paguar mirë, nga zyrat me perde të trasha dhe nga tavolinat ku nuk ulen më njerëzit e idealit – por burra me bark të fryrë nga miliona dhe ndërgjegje të zbrazët nga çdo ndjenjë kombëtare.

Dhe mbi këtë zhurmë – u mbulua e vërteta.

U mbuluan gjurmët e atyre që derdhën gjak për liri.

U mbulua edhe kulla ime.

U mbulua edhe burimi i Ibrit.

U mbulua çdo kujtim i ndershëm me betonin e asaj që e quani “zhvillim”, por që është veç një ndërtim mafioz mbi dheun tonë të shekullave.

---------------------

Nait, miku im dikur i burgjeve të rënda të një Jugoserbie që donte të na zhdukte, sot ti po e vazhdon punën e saj – jo me plumbin, por me pronën.

Jo me shkop, por me firmë.

Jo me hetues, por me heshtje.

E unë s’mund të rri më i heshtur.

Sepse heshtja është faji që nuk ta kam borxh.

Ky shkrim nuk është urrejtje.

Nuk është hakmarrje.

Është kumbim i zërit që dikur u dëgjua nëpër muret e burgjeve, kur ti flisje për liri, dhe unë besoja.

----------------------

Po e mbyll këtë si epilog të një kujtimi të plagosur, si libërth i dhimbjes që mbeti pa kthim, si fletë që do t’i lexohet së ardhmes, që mos të harrojë kush ishe dhe çfarë u bëre.