Kulturë
Albert Zholi: Flet “Mjeshtri i Madh”, Dhimitër Gjoka
E premte, 14.06.2024, 07:50 PM
-Flet “Mjeshtri i Madh”, Dhimitër Gjoka: Media është një shembull propagandimit të kulturës, qytetarisë, mirësjelljes
-Gazetaria,
si çdo fushë tjetër ka përkryerjen e saj tek e vërteta e përjetshme
-
Aktualisht tek ne disa analistë kanë formuar ciklet e tyre të mbyllura, ku nuk
ka mendim të freskët, analizat kanë nisur të myken
Nga
Albert Z. ZHOLI
Me
“Mjeshtrin e Madh” Dhimitër Gjoka kam zhvilluar shumë biseda për ekranin
kryesisht për mënyrën e përcjelljes së lajmeve tek shikuesi. Ai ka realizuar
dhe një libër interesant për jetën në ekran “Udhëtim mes yjesh”. Sa herë e
lexoj librin mësoj diçka të re për gazetarinë televizive. Dihet se folësit
(spikerat) janë pjesa kryesore e ekranit. Të ishe spiker në lajmet kryesore në
sistemin monist duhet të kaloje në vrimë të gjilpërës. Paraqitja, zëri,
diksioni, përgatitja duhet të jenë në unison. Dhe Gjoka i ka plotësuar ato më
së miri gjatë një karriere 42-vjeçare duke qenë folësi kryesor në mediat më në
zë shqiptare. Ja si i jam drejtuar njëherë:
Lind pyetja se ekrani duhet të imponojë shikuesit me programin e tij, apo
teleshikuesit duhet të kërkojnë atë program që ata kanë në shijet e tyre,
që pëlqejnë më shumë dhe që kanë dëshirën e të realizuarit .
Duke qënë në qendër të vëmendjes të çdo diskutimi pikërisht kjo llogjikë
veprimi, hartuesit duhet të bazohen edhe në përvoja të shumë
televizioneve ndërkombëtare. Kjo përvojë e alternuar edhe me atë se ç’ka
dëshëron teleshikuesi ynë ka sjellë rezultat të prekshëm të dëshërueshëm për
të“. Kështu e fillon pjesën e tretë të librit autori. Tematikat që ai përcjell
në këtë pjesë janë nga më të harmonizuar për
të qenë i qetë shpirtërisht, i motivuar, i dëshiruar për një natë të paqtë dhe
për një mbrëmje familjare në kushte komode. Vetë autori në libër nuk u jep në
këtë pjesë hapësirën, që zotërojnë sot emisonet politike, si më të ndjekurat në
vend. Ideja dhe mendimi i tij është krejt ndryshe dhe si regjisor dhe si
gazetar. Personalisht vetë jam
kundër debateve politike që stërgjaten me orë të tëra, saqë po
kthejnë në „politikanë“ dhe fëmijët 10-vjeçarë. Media është një shembull
propagandimi të kulturës, qytetarisë, mirësjelljes. Gazetaria, si çdo fushë
tjetër ka përkryerjen e saj tek
e vërteta e përjetshme. Ndërkohë që realiteti është kryekëput ndryshe.
Aktualisht tek ne disa analistë kanë formuar ciklet e tyre të mbyllura, ku nuk
ka mendim të freskët, analizat kanë nisur të myken brenda standardeve të
njohura pa njohur reformime dhe ata shfaqen në të gjitha fushat, në të gjitha
televizionet duke dhënë mendime për të
gjitha problemet, që nga lakrat, tek decentralizimi, që nga përrallat me mbret
tek alergjia e stinës së pranverës, duke e shfaqur veten të kudondodhur dhe të
shumëditur, sikur të jenë specialistë për gjithçka. Në përballjet
televizive mes politikanëve, analistëve dhe
njerëzve të thjeshtë që diskutojnë për problemet e tyre, janë njerëzit e
thjeshtë ato që dalin liderët e vërtetë të analizës, politikës dhe gjendjes
aktuale, dhe jo kjo klasë e huazuar tek “interesi” i ndërsjelltë. Në këto
debate befasohen jo vetëm dëgjuesit, por edhe vetë drejtuesit e tyre dhe po aq
më shumë politikanët e ftuar, flasin me
gjuhën e ashpër, fyerjet, sharjet, alibitë, akuzat, saqë thua je në gjykatë apo
në televizion. Ky libër është kundër këtyre shfaqjeve, pasi vetë shikuesit janë
viktimat e politikave dhe analizave të tradhtuara, që në fakt duhet të
shërbejnë për ta vënë para
përgjegjësisë dhe ndërgjegjësimit politikën, dhe jo popullin për të parë
sajesa që nuk i mban as një mendje fëminore.
Në mënyrë të veçantë, gjuha është primare në lajme?
Në këtë libër pjesa që më ka pëlqyer më shumë mbetet fjala, artikulimi
i saj, përcjellja në ekran e fjalës së bukur, përjashtimi i zhargoneve, të
folurit me gjuhën standarde, jashtë krahinizmave dhe dialekteve. Kjo është
detyra numër një e çdo folësi televiziv shprehet autori. Dhe me të drejtë...Por
ndërsa lojërat e moshës bëjnë të vetat, përdorimi i fjalëve të huaja ka zaptuar
shtresën e lartë të shoqërisë. Elita, fut këtu dhe
politikanët, ose përdorin një gjuhë të pakuptueshme ku frazat dhe
terminologjitë mbizotërojnë, ose bien kryekëput në hulli mendimesh, që i çojnë
dhe të tjerët në qorrsokak. Duke sjellë një hendek të madh mes politikës së
tyre të pakuptueshme dhe popullit të thjeshtë. Karakteristikë e Parlamentit
shqiptar është përdorimi pa fund i
frazeologjisë së rënduar me sofizma. Por ndodh një fenomen i çuditshëm. Kur
sherret janë pikante dhe ndoshta nga më të vështirat, pra në momentet më
delikate të karriges së tyre funksionare, me shumë dashuri politikanët i
kthehen gjuhës së popullit duke i nxjerrë dhe me tepri nga bagazhi i tyre.
Shumë herë këta të fundit në kulmin e
kontradiktave të mendimit nuk kanë turp të shqiptojnë dhe fjalë të ndyra që
janë kundër etikës së komunikimit. Por, fundi i fundit jemi shqiptarë dhe siç
thotë Dritëroi, nuk ndjehemi rehat nëse nuk ulërijmë për të nxjerrë marazin
tonë dhe nuk shqiptojmë ndonjë fjalë të ndyrë ose ngremë dorën. Vetëm një pjesë
e madhe intelektualësh që e duan veten e tyre, që vlerësojnë më shumë se gjithçka
atdheun ku kanë
lindur, bëjnë maksimumin e tyre për të gjetur fjalë që kanë një tingull të
bukur në shqip. Sigurisht që meritën e madhe e kanë përkthyesit e mëdhenj si
Shvarc, Nonda, Varfi, që nëpërmjet përkthimit të perlave të letërsisë kanë
qëndisur gjuhën shqipe. Pa harruarr këtu dhe shkrimtarët e mëdhenj që nga
Naimi, Kadare, Dritëroi, Xoxe që
rrëmojnë në thesarin e popullit për të gjetur kryevepra. Një fjalë shqip që
populli e ka krijuar me shumë mençuri tingëllon vlerë dhe respekt për ta futur
në gjuhën e mendimit dhe të shprehjes. Një mendimtar i madh ka thënë që, bota
është një fshat i madh, ku të
gjithë pak a shumë ngjajmë me njëri tjetrin. Na ndan vetëm e shkuara, kultura
që paraardhësit na kanë transmetuar dhe do i trashëgojmë në të ardhmen. Shumë
gjëra do ndryshojnë në të ardhmen. Por një gjë është e sigurt: koha do filtrojë
modërat, por jo shqipen e kulluar. Ajo është pasaporta jonë, gjaku i jetës
shqiptarëve në shekuj. Për atë gjuhë duhet të luftojmë të gjithë. Gjuha është
kultura më dinjitoze dhe më
përcaktuese e një kombi.