Gëzim Marku: Intervistë ekskluzive me poetin dhe shkrimtarin Gëzim Murajza

INTERVISTË ME POETIN DHE SHKRIMTARIN GËZIM MURAJZA

EKSKLUZIVE NGA GËZIM MARKU

Gëzim Murajza ka lindur në vitin 1975 në Shkodër. Në qytetin e lindjes mbaron edhe studimet universitare në drejtimin Gjuhë Shqipe-Letërsi.  Pas studimeve universitare jeta e tij ndahet shpesh mes emigrimit dhe rikthimit në atdhe ku edhe sot vazhdon në këtë dyzim.

Ka nisur të shkruajë vjershat  e para që në gjimnaz,  ku poezitë e tij publikohen në radio, revista dhe gazeta të ndryshme.

Në vitin 2001 boton librin e tij të parë, përmbledhje me poezi nën titullin “Fishkëllima bordurash”.

Disa krijime të tij janë botuar në disa antologji.

Në vitin 2019 poezia  e tij nderohet me çmimin e dytë në konkursin letrar "Ora e Astritit ",  Ferizaj - Kosovë.

Është autor i librave: "Fishkëllima bordurash" - Poezi,  2001; "Rruga për kah dalja"  - Poezi,  2006; "Psherëtima" - Tregime,  2015 ; "Ndërsa gjithçka rrjedh" - Roman,  2018.

Që nga ''Fishkëllima'' e parë jam lexues i rregullt i veprave të autorit Murajza. Shkrimtari ynë për nga natyra është modest, por pasi e lexon krijimtarinë e tij arrin lehtësisht në konkluzionin se kemi të bëjmë me një penë të veçantë, me një fuqi artistike të admirueshme. Gëzim Murajza është një talent i vërtetë në poezi dhe një prozator me një botë shumë të pasur krijuese dhe njerëzore, por dhe intelektuale.

Me shkrimtarin Murajza, ekskluzivisht për Zemra Shqiptare, do të flasim mbi krijimtarinë e tij, për letërsinë dhe përtej letërsisë.

Marku: E fillojmë intervistën tonë me një pyetje për botën fëminore të cilën,  si zakonisht,  nuk kam dëshirë që ta mënjanoj.  Çfarë kujtimesh ruani nga fëmijëria?

Murajza: Së pari falenderoj përzemërsisht faqen kulturore dhe patriotike “Zemra Shqiptare” dhe ju personalisht si drejtor i saj, për vëmendjen që keni treguar ndaj meje dhe krijimtarisë sime. Kjo faqe ka më shumë se një dekadë që promovon me dinjitet vlerat, kulturën, artin dhe ndjenjat patriotike të shqiptarëve kudo anekënd botës.

Nuk është hera e parë që faqja juaj virtuale “Zemra Shqiptare” ka paraqitur interes dhe vlerësim ndaj shkrimeve të mia dhe për këtë ju falenderoj veçanërisht.

Tani duke u ndalur tek pyetja juaj në lidhje me kujtimet e fëmijërisë. Nëse do të më kërkohej që t’i përmblidhja të gjitha kujtimet e fëmijërisë me një fjalë të vetme, ajo fjalë do të ishte “Spostime”, por kjo nuk do të ishte plotësisht e saktë dhe më lejoni që ta sqaroj disi, duke i kërkuar ndjesë lexuesit tuaj për ndonjë minutë që mund t’i marr për të treguar diçka personale dhe që natyrisht mund të mos ketë edhe aq interes.

Nga gjysh-stërgjyshërit e mi, unë jam me prejardhje nga malësia e Shllakut, një zonë e lartë malore e Shkodrës, e po nëse shkojmë  akoma më tej, prejardhja e familjes sime nis diku andej nga trevat e Malit të Zi, por kjo natyrisht në një kohë shumë të hershme, por ajo çka në familjen tonë identifikojmë me lehtësi është prejardhja jonë nga Shllaku. Ndonjë dekadë pas mbarimit të luftës së dytë, im gjysh bashkë me time gjyshe dhe fëmijët thuajse të rritur menduan të transferoheshin në Shkodër. Duke qenë se biografia e familjes nuk ishte edhe aq “qelibare” (Gjyshi kishte një vëlla të pushkatuar, menjëherë sapo kishte hyrë regjimi komunist), sistemimi në qytet rezultoi aspak i lehtë. Që të mos e zgjas shumë spostimet me shtëpi dhe punë të familjarëve të mi u bënë të zakonshme. Dy prindërve të mi iu dha vendimi të shkonin të punonin në bujqësi në Bushat (një zonë disa kilometra nga qyteti i Shkodrës), pastaj nga aty i transferuan në hidrocentralin e Komanit, vend në të cilin prindërit e mi (edhe pse u rikthyen me banim në Shkodër vite të tëra më pas), vazhduan të punojnë deri në daljen e tyre në pension. Sigurisht vetëkuptohet që as ime motër që është pak më e madhe sesa unë në moshë por as unë për arsye se nuk kishim lindur akoma nuk mund të ishim dëshmitar të të gjitha këtyre spostimeve që nga fillimet e tyre, por disa na janë treguar nga prindërit e të tjerat para se të binte diktatura i kemi përjetuar në vetë të parë. Kjo ishte ajo që doja të shkoklavisja për termin “Spostime”që  përdora pak më parë. Ndërsa po të përdorja një lloj përcaktimi siç ndonjëherë njerëzit mundohen ta vlerësojnë fëmijërinë e tyre nëse ka qenë një fëmijëri e lumtur apo jo, mund të them se ka qenë një fëmijëri pa shumë mbresa po ta përshkruaj në mënyrë të zbutur, krejt e zakonshme në mos po e mangët në argëtime, ndaj nuk kam përse të zgjatem më tej.

Marku: Hapat e para drejt krijimtarisë dhe cili ishte momenti që filluat ta kuptoni në vetvete që i përkisni botës së artit letrar?

Murajza: Që të jem i sinqertë në përgjigjen e pyetjes suaj mund të them se nuk ka pasur një moment të fiksuar në memorjen time për të cilën mund të them se ishte pikërisht ky caku ku fillova të ndjej se i përkas tempullit të krijimit. Sigurisht në tëtëvjeçare hartimet i thurja me njëfarë fantazie dhe më vlerësoheshin pozitivisht, por vetëm kaq, asgjë më shumë. Ajo çka mua më tërhiqte shumë (dhe kjo vazhdon të ndodhë edhe sot e kësaj dite)ka qenë leximi i librave. Në fëmijërinë time(dhe këtu dalim sërish tek fëmijëria)pasja vazhdimisht e një libri të ri për ta lexuar nuk ka qenë diçka e lehtë. Unë jam bir i dy prindërve që kanë qenë punëtorë të thjeshtë, pra në  prejardhje nuk i përkisja si të thuash një shtrese “aristokratike”dhe kësisoj nuk kisha në shtëpi shumë libra as të letërsise socialiste e aq më pak të letërsisë së ndaluar që ishte dhe letërsia e vërtetë. E vetmja gjë e ndaluar që kremtohej rregullisht, por edhe në fshehtësinë më të madhe në familjen time  ka qenë bërja e shenjës së kryqit nga nëna ne dy fëmijëve dhe mësimi nga ana e saj i lutjes “Ati ynë…”,  lutje që edhe sot e kësaj dite e kam refren konstant në momentet e vështira.

Por që të mos devijoj nga pyetja, nëse do merrja si periudhë pak a shumë si pikënisjeje të shkartisjeve të mia të mirëfillta letrare, ndoshta ka qenë adoleshenca pikërisht momenti ku unë fillova që fantazitë e mia sporadike t’i rreshtoja në fletë dhe t’i mbaja në një bllok të fshehura në një qoshk nga ku i rimerrja e disa i grisja e disa mundohesha t’i përmirësoja sipas një vetëkritike të atypëratyshme.

Në fakt kjo pyetje juaja më vë pak në vështirësi, sepse asnjëherë nuk kam qenë aq i guximshëm sa t’i them vetvetes “Po, ti i përket artit të të shkruarit, je pjesë e saj! ”Do të doja sigurisht të isha, por kjo ëshë diçka që nuk e bën dëshira e atij që shkruan por i përket lexuesit ta përcaktojë. Ai është vlerësuesi! Ai gjykuesi!

Marku: Për lexuesit që ende nuk janë njohur siç duhet me krijimtarinë  tuaj,  cili do të ishte një përshkrim përmbajtësor mbi botimet e deritanishme?

Murajza: Është jo edhe aq komode për mua që të flas për librat e mi, sepse në rastin më të mirë mund të them gjëra të përgjithshme, çka ndoshta do ta bezdisnin lexuesin tuaj, e në rastin më të keq mund të ndodhë që filloj e flas me elozhe për vetveten e në këtë rast lexuesi juaj do të kishte të gjithë të drejtën të largohej nga leximi i këtyre rrështave. E them me shaka sigurisht. Do të përpiqem që të mos bëj as njërën e as tjetrën.

Ashtu siç edhe ju e paraqitët në ballinën e kësaj interviste, unë deri tani kam botuar dy përmbledhje me poezi, një me tregime dhe një roman. Sa i përket dy librave të mi të parë me poezi, i pari “Fishkëllima bordurash”daton në marsin e vititit 2001. Është një përmbledhje e poezive të shkruara gjatë viteve kur isha gjimnazist dhe më pas student. I gjithë filli që i bashkon poezitë e atij libri është njëfarë rebelimi rreth të përditshmeve të mia dhe të bashkëmoshatarëve të mi të asaj periudhe. Ishte një periudhë me shpresa sigurisht por edhe me shumë stigmata politike dhe shoqërore që ishte e pamundur që brezi ynë të mos ndjehej shpesh si i humbur dhe rrjedhimisht, pakënaqësitë e veta i shprehte kudo, e në rastin tim përpiqesha t’i shprehja me anë të vargjeve.

Libri i dytë “Rruga për kah dalja”, ka një histori paksa më të ndryshme dhe më vjen mirë që më jepet rasti të flas për të kaq publikisht. Është hera e parë që flas për këtë libër edhe pse tashmë ka kaluar goxha kohë që nga botimi i tij. Ai libër u publikua në shtator të vitit 2006 dhe në momentin e përpunimit dhe publikimit nga shtëpia botuese nuk u ndodha i pranishëm sepse isha në emigrim. Në atë libër ka aty-këtu disa pasaktësi drejtshkrimore të bëra gjatë redaktimit të tij, pa asnjë qëllim keqdashës natyrisht. I nderuari profesori im i universitetit, i ndjeri Hasan Lekaj që ishte edhe drejtori i shtëpisë botuese, por edhe botuesi i librit tim të parë shfaqi dëshirën që në fillimin e librit tim të dytë të merreshin pak poezi nga libri im i parë dhe të krijohej kështu njëfarë ure mes të dy librave. Madje ai sugjeroi që edhe titulli i librit të dytë të merrej nga një poezi e librit tim të parë dhe kështu u bë në fakt. Të them të vërtetën nuk është se kam qenë plotësisht dakort me këtë gjetje, për një arsye specifike sipas meje që edhe po e sqaroj. Kush ka pasur rastin të lexojë të dy librat, mund të vërejë pa vështirësi që stili në librin e dytë është i ndryshëm nga libri i parë. Nëse tek libri i parë, stili që kam përdorur ka qenë i kujdesshëm dhe i matur, tek libri i dytë stili që kam zgjedhur ka qenë i shpenguar dhe në disa raste mund të thuhet pamëdyshje edhe i pacipë, mënyrë kjo e zgjedhur qëllimisht nga ana ime. Megjithatë dua të sqaroj që idenë për të bashkangjitur në fillim të librit “Rruga për kah dalja”, një duzinë me poezi nga libri i parë, idenë për titullin por edhe idenë tjetër po të profesor H. Lekajt që ndonjë poezi e librit të publikohej në gegnisht, pasi mund të ishtë një ndërthurje e këndshme e kam pranuar pa ndonjë peng të madh. Dashamirësia e profesorit të ndjerë H. Lekaj ka qenë e pakushtëzuar për të gjithë ne brezin e studentëve që kemi pasur fatin të ishim studentët e tij. Ai jo vetëm për mua por edhe për shumë krijues të rinj në atë universitet ishte bërë si të thuash “kumbari” i krijimeve tona. Edhe pse ai nuk është më mes nesh unë e kujtoj gjithmonë me mirënjohje.

Ka pasur një heshtje pak më të gjatë botimi nga ana ime nga libri i dytë deri tek i treti, rreth nëntë vite. Ka qenë një periudhë goxha e ngarkuar për mua personalisht dhe gjithë ç’shkruaja mbetej sirtarëve. Libri i tretë “Psherëtima” është botuar në dhjetor të vitit 2015 dhe është një përmbledhje me tregime. Në të përshkruhen ngjarje dhe personazhe që kanë të bëjnë me problematikat dhe tjetërsimin që sjell emigrimi, por jo vetëm. Jam munduar t’i përshkruaj këto ngjarje dhe këta njerëz pa kërkuar t’i latoj shumë sepse nganjëherë disa ngjarje janë në vetvete të latuara mjaftueshëm.

Duke ardhur tek publikimi im i fundit deri tani që është romani “Ndërsa gjithçka rrjedh” dhe që është publikuar në nëntor të 2018 do thoja që ky roman ka fjetur në sirtar me vite por erdhi një moment që vendosa ose të mundohesha ta publikoja ose duhej ta flakja. Nuk kishte kuptim që të rrinte më në gjendje letargjike. Guxoj ta imagjinoj ndonjë qeshje ironike të ndonjë kritiku që mund të lexojë këta rreshta, qeshje që mund ta shoqërojë edhe me ndonjë frazë të tipit “Asgjë s’do humbte letërsia nëse s’do publikohej ky libër!”, por nuk shqetësohem për këtë, e pranoj që letërsia mund të mos humbte asgjë, por qëllimi im kur shkruaj nuk është të përcaktoj nëse me librin tim letërsia humbet apo fiton. Mendoj se asnjë shkrimtar në botë nuk ulet të shkruaj ngaqë  i ka vënë qëllim vetes që me librin e tij të lartësojë letërsinë në përgjithësi. Çdo shkrimtar ulet të shkruajë ngaqë mendon se ka diçka për të thënë, zgjedh mënyrën sesi do ta thotë atë dhe kërkon natyrisht sa më shumë njerëz që mundësisht ta marrin mesazhin që ai kërkon t’u shprehë. Botimi i përmbledhjes me tregime “Psherëtima” dhe romanit “Ndërsa gjithçka rrjedh”, u bënë të mudur nga shtëpia botuese “Ada”, nën kujdesin dhe dashamirësinë e botuesit Roland Lushi të cilin e falenderoj sepse u tregua i gatshëm por edhe shumë korrekt gjatë gjithë kohës që librat ishin në përpunim.

Po ta përmbledh me pak fjalë, romani trajton paplotëninë e dashurisë. Gjithë dramën psikologjike që shkakton tek individi mosmëkimi me dashuri dhe rrugën e vështirë nëpër të cilën individi duhet të kalojë për t’u renditur me dinjitet mes të ngjashmëve.

Marku: Si e përjetuat botimin e librit të parë?

Murajza: Publikimi i librit të parë për nga emocionet pozitive kam përshtypjen që i ngjason përjetimeve emocionale që ka një prind për lindjen e fëmijës së parë. Një prind i do të gjithë fëmijët e tij me të njëjtën dashuri edhe sikur  të ketë me dhjetëra, por lindjen e fëmijës së parë e kujton gjithmonë me emocion të veçantë. Ndoshta është një krahasim pak i guximshëm, sepse lindja e një fëmije ka shumë më tepër rëndësi, por e kam fjalën thjesht tek pritja e diçkaje që përjetohet për herë të parë. Kur i kam dorëzuar dorëshkrimin e librit “Fishkëllima bordurash” botuesit, profesorit tim H. Lekaj, kam pritur me ankth përgjigjen e tij. Dhe përgjigja e tij nuk vonoi.

Në këtë rast dua të bëj një parantezë. Shtëpia botuese “Camaj –Pipa”, ka pasur një meritë shumë të madhe në publikimin jo vetëm të talenteve të reja, por edhe të një letërsie cilësore. Ajo ka pasur edhe një hapësirë të marrë me qira nga botuesi për të ngritur librarinë e vet në rrugën “Kol Idromeno”, që ishte një ndër shëtitoret më shik të qytetit. Them ishte sepse sot është shik sigurisht, por është kthyer në një shëtitore ku renditen rrastas kryesisht vetëm kafene e restorante. Në librarinë e shtëpisë botuese “Camaj - Pipa” tregtoheshin jo vetëm librat e kësaj shtëpie botuese por bëheshin edhe promovime librash, aty mund të takoje intelektualë dhe shkrimtarë jo vetëm vendas  por edhe nga përtej kufijve të Shqipërisë sidomos ata që vinin nga Kosova, Mali i Zi apo edhe nga Maqedonia. Aty trajtoheshin me të njëjtin respekt si shkrimtarët e mirënjohur ashtu edhe ata që ishin në armët e para të krijimtarisë. Ata që kanë pasur rastin të kalojnë tek ajo librari, por sidomos ata që kanë publikuar dikur tek ajo shtëpi botuese, i kujtojnë fare mirë këto që po them. Për ne si krijues pasja nga shtëpia botuese e një librarie në pronësi të saj ishte si të na vinin krahë të fluturonim. Askush prej nesh nuk ishte i detyruar të rendte nëpër librari me çantën mbushur me librat e sapopublikuar për t’iu lutur librashitësve që të pranojnë disa kopje për t’i hedhur në treg. Për një krijues sado dilentant qoftë një gjë e tillë është poshtëruese. Është sikur një njeri të shkojë t’i lutet kasapit që t’i tregtojë ca bërxolla nga trupi i tij. Është vrastare!Më pas qiradhënësi i kërkoi botuesit ta lironte atë hapësirë sepse donte ta lëshonte për një shumë më të madhe që ia kishte ofruar një biznes. Jo vetëm për botuesin por edhe për ne dashamirësit e kësaj librarie ky ishte një lajm shumë i trishtuar. Në profilin tim në FB, kësaj ngjarje i pata kushtuar një tregim me titull “Aroma e librave”, dhe pas kësaj më mbërritën mesazhe private nga disa miq ku më shprehnin keqardhjen e tyre dhe kjo më bëri të mendoj se ajo librari kishte qenë një fole e ngrohtë për shumë persona, e tash do të ishte veçse një vitrinë ku do të shiteshin mbathje dhe gjimbajtëse.

Meqë jemi tek emocioni që më ka përcjellë libri i parë, dua të shtoj se një emocion thuajse të ngjashëm kam ndjerë edhe kur më janë publikuar poezitë e para. Kjo ka ndodhur kur isha në gjimnaz dhe mora një ftesë nga profesori dhe shkrimari i mirënjohur Xhahid Bushati. Profesori për shumë vite ka drejtuar një emision në Radio Shkodra dhe jo vetëm që publikoi poezitë e mia por ai më mundësoi edhe një intervistë rreth krijimtarisë sime. Profesori Xh. Bushati ka ndjekur me dashamirësi ato fillime të mia letrare saqë kur mbërriti libri im i parë, pata sërish një ftesë nga ai për të diskutuar rreth librit tim dhe letërsisë në përgjithësi, ftesë të cilën e pranova jo vetëm me kënaqësi por edhe mirënjohje. Nëse profesori i nderuar Xhahid Bushati lexon këtë intervistë, dua t’i them jo vetëm faleminderit por edhe që i jam mirënjohës.

Për t’u rikthyer sërish tek pyetja, mund të them se për çdo krijues, çdo publikim sado margjinal që të jetë merr një tingëllim emocional, por sigurisht publikimi i një libri merr përmasa të tjera, ndërsa emocinoni i publikimit të librit të parë mbetet i pashlyer gjithmonë.

Marku: Krijimtarinë letrare e keni filluar me poezi duke botuar dy libra,  por më vonë jeni autor i dy librave në prozë.  Ishte ikje natyrale nga poezia, bazuar tek frymëzimi, apo mendoni se lexuesit preferojnë më shumë prozën?

Murajza: Gjatë procesit të krijimit, nuk do të isha i sinqertë nëse do thoja që unë nuk mendoj asnjëherë për lexuesin, se çka dëshiron ai, por kjo nuk më është bërë asnjëherë motiv konsekuent që të ndryshoj kahje në atë se çfarë vendos të shkruaj dhe më pas ta përcjell përjashta. Pra e kam të pamundur që të manipuloj vetveten për shkak të një tendence që mund të ketë leximi momental. Kalimi nga poezia në prozë për mua nuk është një ikje, por një mënyrë të zgjedhuri për të shprehur mesazhe të caktuara. Është plotësisht e vërtetë që lexuesi i sotëm nuk është edhe aq i prirur për të lexuar poezi dhe anon shumë më tepër nga proza. Kjo në daç për arsye se proza të ngërthen më tepër dhe të mban më gjatë, në daç edhe sepse poezia kërkon një lloj leximi shumë më impenjativ dhe të vëmendshëm. Mesazhet që përcillen përmes poezisë janë jo edhe aq të dukshme e herë-herë thuajse totalisht të fshehura(varet nga lloji i poezisë), prandaj poezia, (e këtu e kam fjalën për poezinë që është vërtet poezi) kërkon edhe njëfarë kulture në të lexuar, por edhe një lexues të ngeshëm që ulet të lexojë sepse dëshiron vërtet të shijojë dhe të mbushë shpirtin me diçka sublime,  e të lartë artistike.

Në këtë fazë të krijimtarisë sime kam zgjedhur prozën sepse mendoj se ngacmimet emocionale që më bëjnë të ulem e të shkruaj mund t’i shpreh më mirë me anë të prozës. Por nuk e di nësë kjo “ikje” do jetë e përhershme apo momentale. Ajo çka mund të them është se unë përpiqem gjithmonë me aq sa mundem të hedh në letër diçka që mendoj se ia vlen të lexohet pavarësisht formës me të cilën seviret. A ia kam dalë? Këtë nuk e di!

Marku: Nga ‘’Fishkëllima bordurash’’ deri tek ‘’Ndërsa gjithçka rrjedh’’,  cili ka qenë libri më i vështirë për t’u shkruar?

Murajza: Ajo çka e mundon një krijues nuk është vetëm vështirësia për të shkruar diçka por edhe kalvari që i duhet të kalojë për të bërë të mundur që libri i tij të publikohet e sidomos të arrijë tek lexuesi. Është një odise e dhimbshme me të cilën krijuesit i duhet të përballet, prandaj çdo vendim për të shkruar është edhe një sfidë më vete.

Me lejen tuaj po vendos ta përziej pak pyetjen që më bëtë. Do të thoja që libri që ka qëndruar më gjatë në sirtar dhe që është rimarrë disa herë, ripunuar shkurtuar, zgjeruar dhe më pas rishkurtuar ka qenë romani “Ndërsa gjithçka rrjedh”. Për vetë tematikën dhe subjektin e tij ky roman më ka marrë jo pak kohë dhe shkaktuar shtëllunga emocionesh, që më bënin të fshij, rishkruaj derisa arriti një moment që vendosa të mos shtoj dhe heq më asgjë. Edhe në atë formë (që është forma që romani ka sot i publikuar) ka qëndruar gjatë në sirtar. Me këtë nuk dua të them që më ka lodhur ky libër. Përkundrazi është një libër që e kam shkruar me shumë dashuri. E kam thënë edhe diku tjetër që ky roman nuk është një roman dashurie, por është një roman për dashurinë, e si i tillë ka pasur nevojë ndoshta që edhe të qëndronte më gjatë në maturim, ndaj nuk jam i keqardhur që më ka marrë aq kohë. Nga përshtypjet e disa lexuesve të panjohur (sepse miqtë nga dashamirësia nuk flasin keq) që më kanë dërguar mesazhe private përmes rrjeteve sociale apo edhe takime rastësore kam marrë përgëzime dhe komplimenta, e kjo është e mrekullueshme për një krijues.

Marku: Në vitin 2019 poezia e juaj ‘’Stinë e thyer’’ nderohet me çmimin e dytë në konkursin letrar "Ora e Astritit" në Ferizaj të Kosovës.  Si ndjehet poeti kur,  përveçse nga lexuesit,  vlerësohet edhe nga juri profesioniste?

Murajza: Për mua si krijues është kënaqësi gjithmonë edhe nëse vetëm lexohem nga njerëzit, por nëse krijimet e mia vlerësohen me ndonjë çmim atëherë kjo kënaqësi bëhet e shumëfishtë.

Vlerësim i veçantë për mua ka qenë edhe shkrimi analitik rreth dy librave të mi me poezi, që pati bërë studjuesi, gazetari dhe kritiku i mprehtë z. Albert Vataj, të cilit i jam falenderues thellësisht. Pra vlerësimin një krijues e merr në forma të ndryshme dhe nuk është vetëm çmimi ai që të lartëson. Çmimi që ju përmendni kaq qenë padyshim një kënaqësi e madhe për mua dhe do mbetet një ngjarje e veçantë e krijimtarisë sime. Përmes rrjeteve sociale mora vesh për një konkurs të tillë letrar dhe vendosa të marr pjesë. Kur më pas në postën time elektronike më mbërriti një e-mail nga një nga drejtueset e Klubit Letrar “De Rada” në Ferizaj zj. Zyrafete Shala ku më lamërohej se poezia ime kishte kaluar në natën finale të konkursit dhe ftohesha që të merrja pjesë në ceremoninë e ndarjes së çmimeve në Ferizaj, u ndjeva jo vetëm i vlerësuar por ishte edhe nder për mua të jem pjesëmarrës. Mund të tingëllojë e shpëlarë kjo që po them tani por është krejt e vërtetë, për asnjë moment nuk kam menduar se do nderohem me asnjë lloj çmimi. Në momentin që Kryetari i Klubit Letrar “De Rada”, z. Gazmend Bytyçi citoi titullin  e poezisë “Stinë e thyer” dhe thirri emrin tim për të tërhequr çmimin, më përshkuan emocione të mëdha. Edhe pse e kam bërë atëherë, gjej sërish rastin t’i falenderoj që të dy personalitet e mësipërme, zj. Zyrafete Shala dhe z. Gazmend Bytyçi për vlerësimin si dhe për mikpritjen e tyre dashamirëse. Është diçka që në memorien time do të mbetet shumë gjatë.

Marku: Sa e njihni letërsinë e shqiptarëve të Kosovës dhe viseve të tjera shqiptare?

Murajza: Kur shtrohet fjala për letërsinë kosovare në përgjithësi nuk mund të mos përkufizosh menjëherë që ajo ka qenë vazhdimisht jo vetëm letërsi e begatshme por edhe cilësore gjithashtu. Siç dihet ne jemi njohur që në bankat e shkollës me krijimtarinë letrare të shkrimtarëve të shquar si Azem Shkreli, Ali Podrimja, Esad Mekuli, Nazmi Rrahmani, Sabri Hamiti, Rexhep Qosja, Rrahman Dedja, Din Mehmeti etj. Për fat të keq unë vetëm nga fundi i viteve  ’90 jam njohur me krijimtarinë letrare të Anton Pashkut dhe me tregimet e tij fantastike apo me kryeveprën e tij, romanin “Oh”, e akoma më vonë më ka rastisur të lexoj poezitë e mrekullueshme të një pene të spikatur të letërsisë kosovare dhe jo vetëm siç ishte shkrimtari Xhevdet Bajraj, një autor brilant dhe gdhendës mjeshtëror i poezisë bashkëkohore, ajme i ndarë vetëm pak kohë më parë nga kjo jetë.

Meqë jemi në këtë temë do të doja të shtoja që vërej me kënaqësi që viteve të fundit promovimi i letërsisë kosovare po bëhet gjithnjë e më i pranishëm në hapësirën letrare brenda kufijve shtetërorë të Shqipërisë përmes panaireve të librit apo promovimeve të botimeve të ndryshme, e kjo sigurisht është diçka shumë pozitive.

Marku: Cilët janë shkrimtarët e preferuar, shqiptarë dhe të huaj?

Murajza: Për një moment kjo pyetje juaja më futi në panik, jo sepse mund të kem ndonjë ndrojtje që të përmend emrat e shkrimtarëve të mi të preferuar, vendas apo të huaj, por sepse do më duhej të përmendja një listë të gjatë. Që të kuptohem drejt, dua që të sqaroj që në krye të herës se kam të pëlqyer një numër të madh shkrimtarësh si nga letërsia shqipe apo letërsia e huaj, prandaj gjithë emrat që do përmend, janë ato që unë i kam lexuar dhe u rikthehem me ëndje dhe çdo lexim i ri që u bëj më duket sikur takoj detaje të reja që më kishin shpëtuar nga leximet e mëparshme. Do mundohem të rendis disa sipas edhe zhanrit të tyre krijues.

Admiroj dhe u rikthehem herë pas here leximit të poezive të Ndre Mjedës, Martin Camajt, Lasgush Poradecit, Frederik Rreshpjes. Sigurisht që ka edhe shumë të tjerë, por këtyre u rikthehem gjithmonë.

Sa i përket prozatorëve shqiptarë edhe këtu lista do të ishte e gjatë por edhe në këtë rast do të përmend ata autorë që kam lexuar e rilexuar më së shumti dhe po ndalem vetëm tek dy emra. Në kapërcyell të viteve ’90, jam ndeshur me tregimet e shkrimtarit Teodor Keko, tek libri tij me tregime e novela “Lajmëtarja e vdekjeve”dhe jam magjepsur nga stili i tij i zhdërvjellët dhe hokatar në të treguar. Pas leximit të këtij libri jam përpjekur të lexoj thuajse çdo tregim që dilte nga pena e tij, qoftë ato që botoheshin nëpër organe shtypi apo edhe libra. T. Keko mbetet edhe një poet apo romancier i talentuar por ajo që për mendimin e tim e bën të pavdekshëm janë tregime e tij. Nga romancierët shqiptarë veçoj menjëherë një emër, Fatos Kongolin. Ky shkrimtar vazhdon akoma sot të jetë mjeshtër i përshkrimit të tranzicionit të pafundëm shqiptarë duke krijuar ngjarje dhe personazhe që e mbërthejnë lexuesin.

Duke kaluar tek letërsia e huaj, gama e pëlqimeve vetëkuptohet se bëhet shumë më e gjerë, prandaj do të mjaftohem vetëm me disa emra, përndryshe do zgjateshim tej mase. Pëlqej jashtë mase shkrimtarët Balzak, Gi de Mopasan, Stefan Cvajk, Ernest Heminguej, Erih Maria Remark, Gabriel Garsia Markez, Mario Vargas Llosa dhe  po e le me kaq sepse janë vërtetë shumë.

Marku: Cilët janë disa nga librat që kanë ngjallur më shumë emocione tek ju?

Murajza: Epo pas listës së shkrimtarëve të mësipërm nuk është shumë e vështirë për ta marrë me mend edhe se çfarë librash mund të më kenë emocionuar, megjithatë po i përmend disa duke zgjedhur sërish në fillim nga letërsia jonë e më pas nga ajo e huaj.

“Andrra e jetës”,  “Lirika mes dy moteve”, Lirikat e L. Poradecit,  “Vetmi” e F. Rreshpjes

“I humburi”, “Lajmëtarja e vdekjeve”etj.

Nga letërsia e huaj:

“Shkëlqimi dhe rënia e kurtizaneve”, “Tre shokët”, “Konti i Monte Kristos”, “Lamtumirë armë”, “Dashuria në kohërat e kolerës”, “Festa e cjapit”, “Andej ku këndojnë karavidhet”,  e sigurisht shumë të tjerë.

Marku: Jeni tërësisht vetvetja në atë që shkruani,  apo mendoni edhe për lexuesin?

Murajza:Atëherë siç edhe jam shprehur pak më lart, gjatë procesit të të krijuarit ajo çka unë përpiqem gjithmonë të bëj është të jem sa më i pandikuar në atë çfarë shkruaj, qoftë kur hedh ndonjë varg poetik apo edhe kur mendoj të shtjellohem pak më gjatë në prozë. Personazhet që krijoj qoftë ata të fantazisë apo qoftë ata që e marrin tharmin nga jeta reale apo ngjarje të vërteta mundohem t’i latoj sipas një pikësynimi timin në shërbim të asaj çka dua të shkruaj. Përpiqem të mos mendoj nëse lexuesi do ta pranojë apo jo një personazh apo ngjarje, sepse përndryshe personazhi, ngjarja apo detaji rrezikon “të rrëshqasë” dhe nuk do dalë asnjëherë ashtu siç do të doje. Mendoj që natyrisht gjithsecili krijues ka metodologjinë dhe teknikën që zgjedh vetë, por për mua kjo është mënyra që më udhëheq në krijim, pra e thënë shkoqur mundohem të jem tërësisht unë edhe pse ndonjëherë kjo ndoshta nuk realizohet tërësisht.

Marku: Ku është vendi i përshtatshëm në cilin gjeni qetësinë shpirtërore për të shkruar?

Murajza: Të them të drejtën nuk është se më duhet ndonjë “luks” i madh  për t’u ulur dhe shkruar.  Jam natyrë që kërkoj qetësi për të bërë diçka. Edhe kur ulem të lexoj një libër, nuk arrij të përqëndrohem nëse rreth meje ka biseda apo ndonjë zhurmë sado e lehtë qoftë ajo. Ka plot njerëz p. sh. që mund të lexojnë fare mirë me muzikë në sfond, ndërsa unë nuk e bëj dot, pra kur marr të shkruaj diçka, gjëja e parë që bëj është të mundohem të largoj rreth meje çdo lloj ngacmimi akustik. Nisur nga ky fakt mund të merret me mend se vend i përshatshëm për mua do të ishte një qoshk i kredhur në heshtje.

Marku: Dita,  muaji apo stina e krijuesit,  nga përvoja juaj?

Murajza: Do të përgjigjem duke përdorur anën e kundërt, pra stina që për mua nuk është shumë e përshtashme për të shkruar më duket stina e verës. Kjo stinë sikur më shpalos pengesa për t’u ulur e krijuar diçka, megjithatë jo se gjatë kësaj stine nuk mund të shkruhet, por nuk e di përse kjo stinë më evokon të tjera impenjime, të tjera ndërveprime. Mua personalisht gjithmonë më është dukur më e përshtshme stina e pranverës e sidomos ajo e vjeshtës, megjithatë natyrisht gjithçka mbetet në kuadrin e përceptimit personal.

Marku: Lind natyrshëm një krijim,  apo duhet të ndodhë diçka rreth-e-rrotull për të të frymëzuar?

Murajza: Jam përgjithësisht natyrë më shumë kontemplative dhe rrallë ndodh që të kërkoj të nis diçka ashtu instinktivisht. Duke qenë një natyrë e tillë thuajse gjithmonë me mua duhet të ndodhë një ngacmim i jashtëm që të më yshtë të ulem e të tjerr përsiatjet e mia. Shkruaj kur ndjehem i ngarkuar emocionalisht, pozitive apo negative qofshin ato, pra shkruaj jo si një detyrë por si një rehatim. Ndoshta për këtë arsye nuk jam një person që shkruaj dendur, por asnjë shqetësim për këtë.

Marku: Cilin apo cilët nga shkrimtarët do të donit ta kishit njohur?

Murajza: Mendoj se sikur të ishte e mundur që njeriu të udhëtonte në kohë do kishte zgjedhur për çdo epokë të takonte një korife të letërsisë. P. sh. a nuk do të ishte mrekullisht e bukur që të takoje Danten e të bisedoje me të jo vetëm rreth “Komedisë Hyjnore”, , pastaj të kishe sërish mundësi të takoheshe me Shekspirin, e kështu me radhë deri në ditët tona. Po flas për shkrimtarët e vdekur sepse për të gjallët mbetet gjithmonë një shpresë se mund t’i takosh. Por përtej shakasë, që të jem korrekt me pyetjen tuaj, po do kisha dashur të takoja dy shkrimtarë Gjergj Fishtën dhe Martin Camajn, të dy të anatemuar dhe fshirë për dekada nga letërsia jonë. Do më kishte pëlqyer që të kisha qenë nxënës i tyre.

Marku: Ka sot kritikë të vërtetë letrare apo kryesisht vetëm ‘’lavdërime mes miqsh’’…?

Murajza: Kritikë letrare ka sigurisht, ndoshta jo në ato përmasa apo profesionalizëm që duhej të ishte por kjo ndoshta ka lidhje edhe me publikimet e shumta që bëhen dhe është thuajse e pamundur që të merret në konsideratë gjithçka botohet. Ndoshta jam i gabuar por në jo pak raste vërej ose një kritikë qokash ose një kritikë asgjësuese dhe kjo i bën një dëm të madh jo vetëm kritikës së vërtetë por edhe vetë publikimeve që bëhen. Le të marrim një shembull të thjeshtë. Bëhen promovime librash dhe aty kushdo që merr fjalën është “I detyruar” po themi që të flasë vetëm fjalë të mira për autorin të cilit i bëhet promovimi. Nuk e di nëse autorët vetë janë të vetëdijshëm që jo gjithçka thuhet aty është në të mirë të tyre.

Me kritikën asgjësuese e kam fjalën për kritikën që në vend që të shtjellojë me argumeta profesionalë dobësinë e një botimi, ndërton kritikën e mllefit apo edhe të denigrimit të autorit e botimit të tij.

Ajo çka do te jepte një ndihmesë shumë të madhe në botime cilësore do të ishte pasja nga shtëpitë botuese e kritikëve profesionistë në stafin e tyre. Kjo po që do ishte në standart i mirë për të filtruar botimet në mënyrë që tek lexuesi të mbërrijnë diçka me vlerë. Por të bërit biznes në gjithçka e me çdo kusht është një pengësë që nuk kapërcehet lehtë. Ndoshta në një të ardhme jo të largët kjo mund të ndodhë.

Marku: Është edhe letërsia në tranzicion,  si gjithçka tjetër në Shqipëri,  apo përjeton rrjedhshmëri natyrale?

Murajza: Letërsia është si një lloj pasqyre e një shoqërie. E kaluara jonë na e mëson këtë. Megjithatë mendoj se letërsia duke qenë një lloj arti i paraprin shpesh shoqërisë. Dihet që shoqëria shqiptare po gjendet prej kohësh në tranzicion i cili duket sikur nuk po di të mbarojë. Megjithatë sipas këndvështrimit tim letërsia është disa hapa më përpara sesa situata tranzitive e shoqërisë sonë. Ajo me hapa të vegjël por të qartë po integrohet gjithmonë e më shumë në rrjedhën e letërsive bashkëkohore të botës. Disa nga shkrimtarët tanë jo vetëm ata që jetojnë jashtë kufinjve të Shqipërisë, por edhe ata që jetojnë e shkruajnë në Shqipëri, përkthehen e botohen nga shtëpi botuese prestigjoze të Europës apo më gjerë dhe kjo është diçka shumë pozitive jo vetëm për letërsinë tonë por edhe për krejt shoqërinë shqiptare.

Marku: Në krijimtarinë tuaj poetike vërehet lehtë protesta kundër aktualitetit dhe realitetit të hidhur politik dhe shoqëror shqiptar…

Murajza: Njeriu qoftë krijues apo jo, e ka të pamundur do thoja të qëndrojë indiferent karshi realitetit ku jeton. Do të ishte absurde të mos kërkonte të reagonte në një mënyrë ose në një tjetër. Shoqëritë që rrinë mriz, janë shoqëri që nuk mund të bëjnë kurrë përpara dhe që e kanë shumë të vështirë zhvillimin dhe prosperitetin. Një krijues zgjedh ta bëjë këtë revoltë përmes shkrimeve të tij. Duke ardhur tek poezitë e mia, nëse e keni fjalën për librin tim të parë , ”Fishkëllima bordurash”, aty vërtetë revolta mund të quhet e lehtë, por në librin e dytë “Rruga për kah talja”, tallja, ironia apo një lloj rebelimi artistik janë të nënkuptuara e herë-herë edhe të drejtpërdrejta. Poezitë e librit të dytë janë poezi që në shumicën e tyre shpalosin përballjen e dy realiteteve të ndryshme, atë të dheut nënë,  dhe atë të dheut të huaj. Kontrasti i tyre nuk mund të më linte indiferent. P. sh.  nga ky libër, poezia “Vizitë në atdhe” është një poezi ndoshta e pacipë dhe ironike, por është edhe shprehje e jo vetëm zhgënjimit, por edhe e një dhimbje të madhe. Dhe nuk kam përse të mos e them që më vjen mirë  që vargjet e mia ju i cilësoni si një protestë, është një kompliment për mua. Me këto që përmenda duket sikur po reklamoj diçka nga krijimtaria ime por më besoni se nuk është ky qëllimi im. Të them të vërtetën unë jam reklamues shumë i keq i krijimeve të mia. Gjithmonë më shoqëron një lloj ndrojtjeje kur bëhet fjalë për të reklamuar diçka nga ato që shkruaj. Kur nëpër rrjete sociale lexoj sesi krijues të ndryshëm gjejnë forma dhe mënyra nga më të çuditshmet për të tërhequr vëmendjen mbi artin e tyre, mua më duket vetja krejtësisht i pazoti. Jo shumë kohë më parë lexoja tek një profil autori sesi ai shpikte barcaleta për të reklamuar librin e tij. Ka autorë që e përmendin emrin e vet brenda subjektit të romanit, p. sh.  sikur personazhi i romanit përmend emrin e autorit ashtu si rastësisht, apo autorë që në librat e tyre në zingjirin e personazheve të veta fut shkarazi me emër e mbiemër edhe ndonjë autor mik të tij. Që të kuptohemi, këto që thashë i përmenda si shembuj dhe nuk i gjykoj aspak. Për mua është e drejta e gjithsecilit të reklamojë veten apo të tjerët si t’u duket më e përshtatshme.

Marku: Çfarë është arti i të shkruarit për ju?

Murajza: Siç edhe e ceka pak më lart, unë nuk bëj pjesë tek ata krijues që shkruajnë dendur sepse të shkruarin e kanë mjet jetese, apo që e nisin ditën me mendimin për të shkruar dhe e ngrysin ditën duke shkruar. Kur mendoj se kam diçka për të thënë dhe këtë dua ta them përmes krijimit atëherë po ulem e shkruaj. Në momentin që jam i zhytur në atë process atëherë gjthçka rreth meje pushon së ekzistuari, pra e përkufizuar më shkurt, arti i të shkruarit është një formë tjetër jete për mua. Është një lloj universi paralel me atë në të cilin gjalloj, e për aq sa zgjat shumë më transhendent se reali.

Marku: Si do të ishte një botë përfekte nga këndvëshkrimi i poetit e  shkrimtarit. . .

Murajza: Është shumë e konsumuar si frazë sepse është përdorur e stërpërdorur nëpër libra, media të shkruar e vizive, nga njerëz të ndryshëm e në epoka të ndryshme, por dua ta përsëris edhe unë ngaqë vërtet e mendoj ashtu, për mua një botë perfekte do të ishte një botë në paqe, pa instinkte armiqësore. Një botë e ngjashme me atë që evokonte John Lennon tek kënga “Imagine”.

Marku: Fragment jetësor. Një kujtim i bukur mbresëlënës...

Murajza: Përqafimi me nënën, kur jam kthyer për pushimet e para pas disa vitesh emigrimi.

Marku: Çfarë vlerësoni më shumë tek njeriu?

Murajza: Tek njerëzit tipari që vlerësoj më shumë është dashuria. Dashuria është ajo që mund të ndryshojë gjithçka.  “Dashuria është altari ku shëlbohen brengat e jetës…”thotë personazhi qëndror i romanit tim “Ndërsa gjithçka rrjedh”.

Sa keq që ne njerëzit shpesh e fshehim këtë tipar tonin në vend që ta shpalosnim gjithherë e kudo…

Marku: Personi apo personat më interesantë që keni takuar...

Murajza: Kam takuar shumë të tillë sepse secili njeri për sado i zakonshëm që të duket, natyra apo Zoti emërtojeni si të doni e ka pajisur me ndonjë gjë që është unike dhe e ndryshme prej të tjerëve. Megjithatë në emigrim më ka qëlluar që të njihem me një djalosh nga Peruja. Çdo brengë apo fatkeqësi që kishte pasur në jetë( dhe i kishte pasur të panumërta), mi tregonte si barcaletë dhe toni hokatar që përdorte të shkrinte. Ishte i jashtëzakonshëm!

Marku: Shkodra e Rozafës,  e personaliteve të shquara kombëtare,  e shumë pikënisjeve të lirisë dhe zhvillimit kombëtar.  E fundit u pushtua nga osmanët.  E fundit u pushtua nga komunizmi dhe e para protestoi kundër sistemit diktatorial.  Dritë shekullore.  Po sot,  si do e përkufiz0nit,  si është Shkodra?

Murajza: Shkodra sot për fat të keq nuk është as afër piedestalit ku duhej të ishte. Ndoshta është i vetmi qytet në Shqipëri ku politika ka luajtur aq ndyrë me të, por faj për këtë nuk ka vetëm politika por edhe ne vetë sepse jemi ne qytetarët e saj të parët që pranojmë të rrështohemi llogoreve politike me aq patos sa duam për hir të poltikës të shkelim me këmbë njëri-tjetrin. Nuk i kanë munguar asnjëherë personalitetet Shkodrës, por viteve të fundit vërej me keqardhje të madhe që i mungon qytetdashuria. Nuk tregon se e do qytetin ngaqë poston nëpër rrjete sociale pamje nga rrugët , ndërtesat, dritat, ndërtesat, ditë-netët apo stinët e qytetit, dhe pastaj kur ballafaqohesh me “Baballarët” që vijnë e të kërkojnë votën nuk gre as gishtin për t’u kërkuar llogari. Si mund të prosperojë një qytet, ku bibliotekat, muzetë apo dhe kinemaja(nuk mund të them kinematë) ngjajnë si relike që i përkasin së shkuarës, ku numri i lokaleve të zë jo vetëm rrugët por edhe frymën, por edhe ku vetë banorët rreshtohen në “ne” dhe “ata”, ku çdo projekt i ri për qytetin shikohet vetëm në 3D dhe nuk merr jetë kurrë. Shkodra sot është një vashë hyjnore e shkelur përdhunshëm.

Marku: Emigracioni ishte dhe mbeti një plagë e pashërueshme në trupin e kombit shqiptar.  Vetëm në dekadën e fundit janë larguar qindra mijëra shqiptarë nga trojet e tyre,  qoftë dhe me gomone,  si para 30 vitesh. Si do e përshkruanit këtë tragjedi kombëtare?

Murajza: Siç e dini unë jam një emigrant që jam kthyer në ish-emigrant, pastaj sërish emigrant e sërish ish-emigrant, e as tani nuk e di me siguri cili do jetë statusi im i ardhshëm. E bëra këtë parantezë për të thënë që duket sikur vitet kalojnë por situata nuk ndryshon. Kemi humbur shumë vite nën diktaturë dhe tani askush prej nesh nuk dëshiron të humbë më kohë që ndryshimet t’i kërkojë dhe t’i bëjë të mundura në vendlindje. Politika në vendin tonë nuk ka menduar asnjëherë për të mirën e popullit të vet dhe këtu nuk e kam fjalën për një krah politik, por për gjithë klasën politike që ka sunduar këtë vend. Vini re, nuk thashë qëllimisht ka udhëhequr , por ka sunduar këtë vend sepse janë sjellur gjithmonë si sundues me ne. Duhet të shtoj gjithashtu që edhe ne ua kemi bërë të lehtë këtë sundim. Nuk kemi marrë guximin asnjëherë ta shkundim me themel këtë tumor politik që i ka hipur në qafë këtij vendi. Ne na ka humbur besimi se mund ta ndërtojmë vetë një shtet të fortë e të begatë, prandaj e kërkojmë të gatshëm diku tjetër. Por nuk duhet të harrojmë asnjëherë që kësaj klase politike i leverdis kjo ikje e pandalshme e jona.

Marku: Kufiri Kosovë-Shqipëri është formal,  megjithatë jemi dy shtete.  Do të donit që e ardhmja të na ofronte Shqipërinë Natyrale...?

Murajza: Mendoj që është ëndrra e çdo shqiptari që të kishim një Shqipëri natyrale. Realiteti i sotëm nuk na jep shumë shpresë që kjo gjë mund të ndodhë shumë shpejt, por kam bindjen që do të vijë një ditë dhe një gjë e tillë do të realizohet. Dashtë Zoti që të jemi edhe ne e ta jetojmë këtë.

Marku: Vlera dhe antivlera. Çfarë kemi të mirë dhe çfarë duhet të rregullojmë ne si shoqëri,  sipas këndvështrimit tuaj?

Murajza: Duhet thënë se me kalimin e epokave kemi ndryshuar edhe ne dhe kjo është një gjë e mirë sepse vetëm një popull jointeligjent nuk ndryshon. Por disa virtyte na kanë mbetur akoma. Fjala vjen edhe sot ne e çmojmë mikun dhe mundohemi ta trajtojmë sa më mirë mundemi. Por ajo që mendoj se na ka ndryshur shumë dhe në këtë rast na ka ndryshuar në kahje negative është paraja. Në emër të grykësisë për para shumë prej nesh kanë denigruar totalisht. Kemi shitur gratë dhe motrat tona për para, jemi vrarë e prerë me mikun, shokun apo vëllain në emër të pasurisë. Ndoshta pikërisht këtu duhet t’ia nisim të ndryshojmë. Të kuptojmë që paraja nuk duhet të bëhet “Zoti” ynë. Ka edhe shumë gjëra të tjera sigurisht që duhej të ndryshonin, por një ndryshim i tillë nuk do ishte i vogël.

Marku: Cilët nga personalitetet tona kombëtare,  në periudha të ndryshme kohore,  do të vlerësonit?

Murajza: Historia nxjerr vazhdimisht personalitete që mund të shkruhet e flitet gjithmonë për ta, e historia jonë nuk bën përjashtim sepse për nga vogëlsia jonë si popull kemi nxjerrë mjaftueshëm personalitete, por mua më vijnë gjithmonë në mendje menjëherë dy figura të shquara jo vetëm të historisë sonë por edhe asaj europiane por edhe botërore. Ata janë Gjergj Kastriot Skënderbeu dhe Nënë Tereza.

Marku: Nga familja e madhe e Arteve,  cilët ‘’pjesëtarë’’ do të veçonit?

Murajza: Jam një kinemadashës i madh dhe i muzikës gjithashtu, prandaj arti kinematografik apo ai muzikor zënë një vend të veçantë në shijet e mia.

Marku: Jeni tifoz i sportit?

Murajza:Po, pëlqej shumë futbollin. Jam tifoz çmendurak që fëmijë i AC. Milan.

Marku: Ç’bëni me kohën tuaj të lirë?

Murajza: Jam tip që më pëlqen ecja në këmbë, por edhe me biçikletë gjithashtu.

Marku: Çfarë presim të lexojmë nga ju në të ardhmen?

Murajza: Mund t’ju them me pak fjalë se do vazhdoj të notoj në të njëjtat ujëra letrare e nëse ndonjë botues do të ketë dashamirësinë të më konsiderojë do të vazhdoj të publikoj.

Marku: Një mesazh nga shkrimtari Gëzim Murajza për lexuesit e Zemra Shqiptare…

Murajza: Meqë jemi edhe në ditët e para të vitit të sapo ardhur ju uroj ju dhe përmes portalit edhe lexuesve të “Zemra Shqiptare” një vit të mbarë e të begatë për ta dhe për familjet e tyre. Të mos harrojmë asnjëherë që  vitet të na sjellin diçka të mirë e të ndryshme prej viteve parardhëse duhet të ndryshojmë e të bëhemi më të mirë ne. Faleminderit edhe  njëherë për mundësinë që më dhatë!

Marku: Faleminderit z.  Murajza për intervistën,  ishte nder e kënaqësi.

Zemra Shqiptare, 06.01.2023