Mendime » Xharra
Fahri Xharra: Kush ishin dhe janë fanariotet?
E enjte, 02.05.2019, 07:38 PM
Kush ishin dhe janë fanariotet?
Shkruan Fahri Xharra
Pas rënjes së Konstatinopjes me 1453, kur Sulltani edhe juridikisht e zëvendësoi perandorin Bizantin, por edhe pse u nënshtruan të krishterët ai pranoi Patriarkatin Ekumenik si lider fetar dhe kombëtar (Etnark) të dhe grupeve tjerat etnike nën Miletin Grek Ortodoks (Encyclopædia Britannica, Greek history, The mercantile middle class, 2008 ed ) Zatën të gjithë ishin të krishter, përveq sulltanit dhe një numri jo aq të madh të osmanëve.
Të rikujtojmë që ndarja e Kishave kishte ndodhur që 400 vjet vjet më parë dhe ndikimi ose fuqia e Kishës Perendimore në këto anë ishte baras me zero.
Kush ishin fanariotët?- banorë ortodoks në lagje të madhe të Konstatinopojes, aty ku edhe Patriarkati Ekumenik e kishte vendin e vet. Quheshin pra fanariot nga se jetonin në lagjen Fanar të Stambollit (gr.: ??????????, , turkish: Fenerliler) por që ishin nga familjet aristokrate të Fanarit e që e quanin veten grek. Fanariotët ishin të ngritur lartë në edhe politikisht në Perandorinë Osmane. Ishin gjithashtu përkthyes gjuhësh të huaja pë perandorinë turke.
Bizanti që moti kishte rënë në duar të huaja, dhe shqiptarët e kohës as që ndiheshin që janë gjallë. Me ardhjen e sulltanëve u rrit edhe më shumë greqizimi i tyre nëpërmjet Kishes së fortë greke të kohës dhe deri më tani. (Philotheou Parerga, "We are a race completely Hellenic".) Ngritja e pararsyeshme e një race të re të quajtur helene. Fati ynë i keq !
(Helen nuk duhet t'a perdorin grekët kurrë, sepse është vetëm Historia e Epirit ! Prandaj grekët e shekullit te kaluar ( por edhe shumë më herët fxj ) donin më se s'bën te grabisnin Epirin dhe të masakronin bazën e historisë, popullsinë e saj.. Ata donin të perligjnin emertimin, ''popullsi helene'' !! Eleno djali i Priamit, i vetmi që i shpetoi pas rënjes se Trojës, ndjek Pirron, djalin e Akilit, i cili i jep të drejtën tëmbreterojë ne Epir, ku ai martohet me Andromaken, të vejen vellait Hektor.. Pikërisht aty erdhi edhe Enea ne Finiq-Butrint (kryeqendra e Epirit), para se të shkonte në Itali.. Enea aty sakrifikoi Kaun, sipas traditës, para se te zbriste ne Lazio, ku e mirëpriste, populli i tij.. Tjetër Helen është i biri i Pirros mbret i Epirit, që e shoqeroi të jatin ne ekspeditat e Italisë edhe të Peloponezit. nga Tania Naska )
At Zhan-Klod FAVEIRIAL në “Shkak për apostazinë e shqiptarëve” shkruante “ Edhe përpara kohës kur patriarku grek arriti të suprimojë metropolinë e Ohrit, aty ka patur apostazi mes të krishterëve që vareshin nga kjo metropoli. Por ato kishin qënë individuale. Më në fund, ato u bënë më të shumta, po në atë masë sa më tepër që Fanariotët, nëpërmjet intrigave të tyre, e bënin të paefektshëm proteksionin që sulltani iu njihte kryetarëve të krishterë mbi besimtarët që ishin nën përkatësinë e tyre....”
Vazhdoj me Atin Faverial : “Intrigat e Fanarit bënë që të nxirren idetë perandorake, të cilat shkrinin primatitë e Pejës dhe të Ohrit, dhe zëvendësonin me peshkopë të huaj të gjithë peshkopët vendas . Por, pas kësaj, jo vetëm populli u lemeris prej peshkopëve të huaj se nuk dinin as gjuhën e as zakonet e vendit, por se me ata u bashkuan tagrambledhësit dhe spahinjtë, të cilëve patriarku grek nuk pranonte tu jepte shumat e larta të parave. Populli atëhere nuk kishte mundësi ose, pak a shumë, nuk donte të paguante një taksë të dyfishtë: atë të qeverisë civile dhe atë të patriarkatit bizantin. Apostazia u rrit në masë. Në këtë kohë shihet se tridhjetë e gjashtë fshatrat që përbënin ipeshkvinë e Pogonianit, të varur nga Berati, ndërruan fenë ditën e Pashkëve. Në Meglenë, në Nasilicë dhe gjetkë, ndodhi e njëjta gjë. “
Bashkëpunimi asimilues i grekëve dhe Portës së lartë tregohet në një shembull , çfarë ndodhi në Meglenë. Të mbështetur nga ipeshkvi i tyre, banorët e Nentës (Notini i lashtë) nuk donin ti nënshtroheshin patriarkut fanariot dhe i thonë: “Ne jemi Romanë dhe nuk duam të bëhemi Grekë…”. I njoftuar për kundërshtimin e tyre, patriarku Samuel i akuzoi ata për rebelim pranë Portës së Lartë dhe kërkoi ushtarë për ti detyruar të binden, apo më mirë të ulnin kokën, nën zgjedhën e Fanarit....
Shqiptarët gjat gjithë historisë së tyre i kan dhënë rëndësi kombit, fisit, races, zakoneve, traditës së tyre, gjuhës ..Pra kombi dhe raca gjithmonë tek ne kanë qenë parësore dhe te rëndësishme sa, as obskuratizmi fetar fanariot s’ka mundur dot ta qerojëkëte traditë . Një gjë te tillë nuk e shofim tek fanariotet grek, pse? Që të keshë një identitet te tillë, kaq të spikatur, pa tjetër që duhet të jeshë pjesë e një kombi, tradite,zakoni, një race, një gjuhe, pra duhet të keshë të gjitha elementet perberëse të një populli. Kjo gjëtek grekët nuk egzistone. Ata “greket” janë të ardhur nga vise të tjera të kontinentit, dhe si te tillë, për te bashkuar këtë lukuni te krishterësh ardhacak (të vetequajtur grek) u vu ne perdorim mekanizmi artificjale i idesë fanarjote- greke-ortodoks. Këta bastardë anadollake që me gjithë se të krishtere i sherbyen otomanve dhe sulltaneve me besnikerinë më të madhe. Për qindra vjete, kjo racë bastardesh pa komb e traditë, ishin qitapi i llogarive te perandorisë turke, truri dhe mendja e politikës anadollake otomane. Të gjithe fanarjotet grekë ishin me poste të larta në administratën turke, ishin ambasadorë, perfaqsues të otomanve në shtete të ndryshme evropjane . (nga Arber Thesproti )…
Kush ishin fanariotët ? "Ah, qenërit fanariot!"- pshëretiu Kollokotroni kur fanariotet e futën në burg dhe atje më pas e helmuan. Pasi e kishin shfrytëzuar Kollokotronin për revolucionin e 1821-tes dhe më pas duke e venë arvanitas kundra arvanitasit kishte ardhë koha per ta likujduar fizikisht. Ishte vonë, kur Kollokotroni e kuptoi, lodrën e kujt kishte bërë. Ishte shumë vonë dhe e vetmja gjë qe kishte ngelur para vdekjes pa lavdi, ishte te psherëtinte- "Ah, qenërit fanariot!".
Edhe sot fanariotet vazhdojne te shfrytezojne sherbetoret dhe viktimat e tyre... E konsiderojne Kollokotronin "hero"... ( ngaPetrit Kola )
Kush janë sot fanariotët ? Petrit Kola porositë : Kujdes Shqiptar! Fanariotet kane avancuar në planet e tyre kafshuese. Ata kanë kafshuar Kishën Ortodokse Autoqefale te Fan Nolit. Ata sot janë ne pushtet duke mbajtur poste ministrore...
Kujdes shqiptar sepse nesër do të jetë vone dhe e vetmja gjë qe do të na mbetet është të psherëtimë: "Ah, qenerit fanariot!" dhe te vdesim nga marazi.
Pa tjetër të lexohet :” Stefania Costache :’Loyalty and political legitimacy in the Phanariots' historical writing in the 18th century”
Fahri Xharra,02.05.19
Gjakovë