Alban Voka: Rrugës për në hënë

RRUGËS PËR NË HËNË

(Liviu Ioan Mure?an. În drum spre lun? / Rrugës për në hënë, Amanda Edit, Bukuresht 2017)

Nga Alban Voka

Poeti rumun Liviu-Ioan Mure?an u lind në lokalitetin Dej (Dezh) të Transilvanisë (1973). Vëllim vargjesh “Gid leximi”, Editura R?sunetul, Bistri?a, 2003. Vëllim kolektiv "Nyanca", Ed. Karuna, Bistri?a, 2010, (së bashku me Ionela Luca dhe Maria Tudor). Antologji "Lira înë katër pika kardinale" (40 autorë), botuar nga Klubi virtual "Cartea tinerilor scriitori" (Libri i shkrimtarëve të rinj), 2010, Ed. Povimed. Vëllimi "Poema të kamaresë". Ed. Studis, Ia?i, 2010. Vëllim kolektiv "Trajtime për zemrën", pranë Teodor Dume, Ottilia Ardeleanu, Alexandru Ghe?ie, Vali Slavu, Ioan Barb. Titulli dhe kopertina e zgjedhur nga Ottilia Ardeleanu. Vëllimi "Poema nga Nënkështjella", Ed. Studis, Ia?i, 2012. Vëllimi "Vargje dhe të vërteta të tjera", Ed. Studis,Ia?i, 2013. Vëllim proze të shkurtë "Në kërkim të dritës", Ed. Studis,Ia?i, 2015. Vëllimi „Epopeja e LIM-it", Ed. ?coala Ardelean?, Cluj-Napoca, 2016. Vëllim bilingv “Rrugës për në hënë”, Amanda Edit, Bukuresht 2017. Pas biobibliografisë në gjuhën rumune po japim disa nga poezitë e rikënduara në gjuhën shqipe.

BIOBIBLIOGRAFIE

Liviu-Ioan Mure?an s-a n?scut în localitatea Dej (1973). Volum de versuri "Ghid de citire", Editura R?sunetul, Bistri?a, 2003. Volum colectiv "Nuan?e", Ed. Karuna, Bistri?a, 2010, (al?turi de Ionela Luca ?i Maria Tudor). Antologie "Lira în patru puncte cardinale" (40 de autori). Editat de cenaclul virtual "Cartea tinerilor scriitori", 2010, Ed. Povimed. Volum "Poeme de ni??". Ed. Studis, Ia?i, 2010. Volum colectiv "Tratamente pentru inim?", al?turi de Teodor Dume, Ottilia Ardeleanu, Alexandru Ghe?ie, Vali Slavu, Ioan Barb. Titlul ?i coperta alese de Ottilia Ardeleanu. Volum "Poeme din Subcetate" ed. Studis, Ia?i, 2012. Volum "Versete ?i alte adev?ruri", Ed. Studis,Ia?i, 2013. Volum proz? scurt? "În c?utarea luminii", Ed. Studis, Ia?i, 2015. Volum „Epopeea lui LIM", Ed. ?coala Ardelean?, Cluj-Napoca, 2016. Volum bilingv (român?-albanez?) „În drum spre lun?”, Ed. Amanda Edit, Bucure?ti, 2017.

 

TELEFONI

 

Një telefon në kullosë

këndon një melodi të zgjedhur me kujdes nga pronari i vet

melodia e difinon e përftytyron duke ndenjur në brigjet e ujit

me grepin në të majtë e në të djathtë me një roman të vjetër

e hap telefonin përgjigjet

një zë gruaje grindavece të qorton për vonesën

i kërkon ndjesë gjoja se s’ishe tip or dikush tjetër

që ka gjetë një telefon që këndon si një gjinkallë ajo

nuk toleron të mashtrohet me fjalë

dhe fjalët rrjedhin si ujëvarë për veshët e rëndomta

vetëm me heshtjen

e ul telefonin ku e ke gjetur duke e lënë të hapur

largohesh dhe zëri dëgjohet porsi një këngë gjinkalle

gjithnjë e më larg

 

PAJTIMI

 

Ata të komunës kanë vënë një bankë para blokut

ngjeshemi çdo ditë për të zënë vend

rrimë me rrotullim dhe shpifim ata pa vend shëtisim aleve

tentoj të shoh kur dikush çohet e pastaj

ngutet të ulet diku

 

Sot e gjeta një vend pa ndenjur në rradhë

ikën të gjithë të shikojnë aksidentin ku vdiq një voglushe

ajo nuk kishte kurrë vend në bankë

rrinte mbi një shkallë dhe i mbet atje një kukull

zgjohem e marr dhe e vë pranë meje

i rrëfej se prej sot as që më duhet të ekzistojë e hedhi në koshin e plehërave në skaj të alesë

dhe ulem përsëri

nga këmbët dëgjohet një fërgëllimë

 

DIKU NË RUMANI

 

Gjatë rrugës karroca në rradhë për një luftë antike

kalorës të lodhur mbi kuaj prore më të lodhur

qenj të lidhur pothuajse të zhagisur me gjuhët e nxjerra

pluhur diell e kilometra mbi kilometra pa pemë shtëpi fontana unë vetë me makinën

porsi një fantomë e ndjekur nga shikimet e karroctarëve unë vetë kaloj kufirin e murosjes

i sinjalizoj tejkalimet

as një njohës shenjash nuk i vë re koha

u kall në guraleca

ky farë vorteksi më shpie në të shkuarën me nxitim intim

 

Rrugës fëmijët lozin futbol burrat merren me shpifje

cakrojnë bokalla me verë

mes tyre si në një poligon automjetesh kryejnë shkollë shoferash të shtypur nga e shkuara

 

Pastaj turma delesh shumë turma dhensh lope mospërfillëse ndaj sinjaleve akustike

pata në rradhë për një kalim të shqetsuar të rrugës

dhe asnjë shenjë asnjë fjalë të shkruar në asnjë gjuhë

 

Kilometra pas kilometrash derisa shiu i mbrëmjes përplaset në asfalt si me e përplasë jetën

 

PËRRALLA ME KËRMIJ NJERËZ DHE SHTËPI

 

Jashtë bie shi saqë kërmijve u plasin guaskat

bien mbi pervaz dhe u plasin lëvozhgat

përngjiten për xhami porsi engjëj pa flatra

 

Rri fshehur pas perdesë së kuqe dridhem nga çdo zhurrmë

ato bien e bien pervazi është plot me jargë vezulluese

 

Po ta hapja dritaren e po ta zgjasja dorën

sa mirëqi do depërtonte në damarët e mi të enjtur

nuk kam guxim vetëm shikoj si thellohen bien hijet në dysheme përkulem instinktivisht të pastroj mizerjen

madje mendova ta ndërroj dyshemenë e xhamat dhe shtëpinë ta zhvendos në një guaskë pa viktima gjaku

 

Nganjëherë kruspullohem drejt pikes hapi shuplakat që të mos eksplodoj

ajo këpurdha e madhe që e mbulon botën plot me pluhur këpurdha atomike nuk do jem unë

 

Jashtë bie shi me kërminj rrij pas perdesë jo në bunker

dhe megjithatë marr frymë me vështirësi

 

Miqtë fshihen nën dhe dhe më ftojnë o i ri mos rrëshqit gjurmave të vlagta prit disa orë

do të thahen në rezet e diellit

 

POEMA PREJ ÇOKOLLADE

 

Poema është një çokolladë të cilës voglushja ia kafshon

kremin me shije dredhëzash

i përlyen duart dhe fustanin

i pëlqen dhe askush s’e qorton për këtë guxim

 

Do ta kyç lavatriçen sërish e sërish për teshat tua

ndyrësia e poemave është ngjitëse mamaja i lëpin gishtërinjtë fshehtas

nuk qet detergjent as balsam vetëm tesha e ujë

lavatriçja nxjerr tinguj ritmikë

 

Voglushja del në rrugë

nga libri i rilexuar kalimtarëve të makinave u ambush gropat në asfalt

dhe përmbushja  e ëmbël i spërkat njerëzit ata nuk shajnë veçse i lëpinë teshat

e njëri-tjetrit porsi një shoqëri perfekte.

 

I DHASH DHJETË LEJA DHE SHKOI

 

Sërish kaloi e pangopur dhe e morri me vete një shpirt

zemrat u ndalën një çast pastaj trokitën më fuqishëm

lotët paraprijnë e thahen

pastaj sytë e thatë bëhen kroje

u shkëputën disa ankorime e disa zgjime qenë

 

Një fqinj troket në derë kërkon dhjetra leja për familje

“kështu për një kurorë” – thot

Ia shtrij banknote e shaj në vetëvete mamanë e saj fantazmë

që na i prish planet dhe sytë

 

KONFESION

 

Sot shëtita vetëm

dhe trotuari m’i njihte mendimet m’i përkëdhelte shputat

 

E dija se s’është i pavdekshëm dukej i qëndrueshëm

vetëm sentimentet e mia dridheshin

 

E ndjeja porsi një mik të cilit i rrëfehem
ai nuk më buzëqeshi sikur ta bënte

në dhëmbët e tij do vezullonin fshehtësitë e lagjes.

 

VASOJA I ÇMENDUR

 

Vasoja i çmendur kalonte përditë rrugës së lugaxhinjve

vetëm disa shtëpi tjerat bloqe të përhirta me 4 kate

ndalej në stacionin e autobusëve e këndonte diç për jetën

si do ishte ajo e shkurtë e rëndë kurse njeriu i uritur

e ndjen më mire

në pijetoren pranë po ato fytyra të kuqe

i hedhnin fjalë të padenja madje dhe sharrje Vasa nuk dëgjonte veçse ndonjëherë shpëtonte ndonjë vështrim udhëtarët rrinin më larg nga Vasoja disa qeshnin tjerët tregonin mospërfillje

ndyrësia e poemave është ngjitëse mamaja i lëpin tinëzisht gishtërinjtë

nuk qet detergjent as balsam

e nxorri një thikë dhe e ua nguli të dyve në fyt pastaj iku drejt stacionit dhe u ngjit në 24-shin duke e fshirë gjakun në këmishë

 

RRËFIM

 

I hidhëruar është sot

ndaj mbajtësit të bishtave të cigareve të fshehura në mushkëri

dhe nën gjuhë

 

I hidhëruar ndaj atyre që mbajnë në zemër

këta i pështyjnë copa-copa

me dashuri urrejtje mirëkuptim

hapin gropa në asfalt

fshihen nga kalimtarët

 

Bishta cigaresh të dëlirta apo ndotura çdonjëri ka rrëfimin e vet

trotuari m’u rrëfye: migrenat që po jua transmetoj

janë atria ventricles

dhe të gjitha përpëliten kah mirëkuptimi

dhe ja se si

një fëmijë e zbuloi gropën e impulseve.

 

HAPA PËR DREMITJEN E FËMIJËVE

 

Njerëzit e trotuarit kanë shije bitumi në buzë

erëza të cilat asnjëherë s’i këmbejnë

duart e tyre shkrihen në vapë

i ngjesin pjesët e shatronit

fëmijët i dashurojnë me një frikë të fshehur

u afrohen kur ata kanë sytë e mbyllur

dhe qenje të ardhura nga tjera botë i rrethojnë

fëmijët i shohin dhe i kuptojnë vargjet

 

Gratë e trotuarit përkulen mbi fëmijët e tyre

i përkëdhelin në kreshtë me dëshirë

dhe i gëlltisin hapat me shije bitumi

 

Fëmijët e bitumit presin ditën kur trotuari

do të jetë i tyre.

 

PËRRALLË

 

Trotuari im ka formë njerëzish

që çdo ditë e lustrojnë

ngritet në këmbë kur askush s’e sheh

madje ia bën me sy

dhe buzëqesh me buzët deri në rokaqiej.

 

Trotuari im dashuron femrat i adhuron nga poshtë

i rrëfen me zë të ultë krejt nënshtreat

ka shtypur plagët e fëmijëve e sulmet e burrave

me këmbë të shakmisura nga gjithë ato hyrje.

 

Trotuari im gjarpëron merr formën e trurit

të ujitur nga dëshirat

ai bën pakt me fqinjët për mbijetesë

trituari im i di të gjitha meloditë e mundshme

ka vallëzuar dhe ka varrosur të vdekurit.

 

KREMTIME DIMRI ME KUJTIME

 

Me jakë  prej dëbore e zhurrmë hapash

çepkasin veshët jo nga kurioziteti

tepër plak është ka përvojën e kremtimeve

mbrohet përbrenda nga vjelljet e plehërat e hedhura

duhet të durojë jo vetëm ligësitë e fshehta

por madje dhe manifestimet e zhurrmshme.

 

Dje kaloi një reze e hije të bardha me flatra

u ndje e lumtur për një çast

iu kujtua rinia kur kur lindte nga ngrohtësia

kur hapat printonin nënshkrime.

 

Rrudhat e saj u ngjanin gjurmëve të dëborës

veçse nuk shkriheshin

por zgjeroheshin.