Udhëpërshkrim » Gorica
Pëllumb Gorica: Në sofër të artit letrar
E merkure, 15.05.2013, 11:13 AM
NË SOFËR TË ARTIT LETRAR
Reportazh nga promovimi i romanit “Liridoniada”, të autorit nga Kruma Ukshin Morina
EKSKLUZIVE NGA PËLLUMB GORICA
Botimi i
librave është festë e gëzueshme për çdo autor drejt rrugës së bukur të artit.
Krijuesit, miqtë, lexuesit mblidhen, diskutojnë e i promovojnë si përgëzime e
nderime per punën titanike, pasionin me respektin reciprok. Festa të tilla
letrare janë sofra të bukura dijesh për kulturën, lexuesit dhe shoqërinë që e
përfaqëson. Ato sinqerisht përjetohen këndshëm nën ngazëllimin e mbushur me
emocione, sa që, s’ka se si të përshkruhet më bukur kënaqësia e gëzimeve të
tilla. Asnjëherë fjalët nuk duhet të mungojnë për autorë e vlera në rrugën e
mëtejshme, të vështirë e të bukur të artit.
Shkrimtari
nga Kruma e Hasit, Ukshin Morina, promovoi në vendlindjen e tij, krijimin e
fundit, romanin me një titull domethënës “Liridoniada”. “Romani “Liridoniada”
shkruan në parathënien e tij, botuesi Anton Boçi, është një prozë bashkëkohore,
që tregon më së miri përpjekjen dinjitoze për të na dhënë një dimesion krejt të
veçantë prezantimi, ku me një mjeshtëri arrin të na shpalos deri në detaje
aspekte, ngjarje dhe skena tronditëse rreth qëndresës dhe heroizmit të popullit
liridashës të Kosovës martire”. Në ambientet modeste të biblotekës së Krumës,
sofër mikëpritëse ndjenjash letrare e kulturore, promovimi i romanit
“Liridoniada” të shkrimtarit Ukshin Morina me bashkëqytetarët e tij, por edhe
të ftuar krijues nga Tirana, Peja, Deçani, Rahoveci, Kukësi, miq të poetit,
është një përvojë e bukur e festimeve të librave. Sinqerisht për t’u përgëzuar
organizimi, pjesëmarrja në këtë promovim edhe e drejtuesëve lokal të këtij
qytetit me në krye kryetarin e Bashkisë së Krumës, Liman Morina, që tregon
interesimin dhe mbështjetjen për kulturën në përgjithësi e artin krijues aty.
Është interesant fakti se e ndjeje dëshirën e miqëve krijues për të komunikuar
me fjalë vlersuese e përgëzuese dhe secili prej tyre përshëndeti ngrohtësisht
autorin, duke bërë që të ngrihen lart vlerat e romanit dhe puna krijuese e tij.
Fjalë, që, u shoqëruan edhe me duratrokitje inkurajuese.
Poeti dhe
studiuesi Hyqmet Hasko e konsideroi promovimin e romanit “Liridoniada” të
Ukshin Morinës si “një ftesë dialogu qytetar për shpalimin e të vërtetave
historike. Romani “Liridoniada” është një rrëfim brilant nga pena e mprehtë e
autorit rreth kalvarit që përjetuan vëllezërit tanë të një gjaku e gjuhe,
genocidin e pashoq shfarosës të makinës vdektare serbosllave, në zgrip të
ekzistencës sonë historike. Thekson qasjet e forta të romanit, kualitetin e
lartë stilistik e gjuhësor, që dëshmon përgjegjshmërinë krijuese të autorit,
thellësinë e gjëndjes shpirtërore të personazheve, pasurinë e botës së tyre të
brendëshme. Natyrisht vlerson shmangjen e retorikave në materialin aq të gjërë
nga autori, por theksoi edhe mjeshtërinë e mesazheve të fuqishme e dhënë
ndërmjet morisë së ngjarjeve, dialogjeve, monologjeve, zhbirimeve e botën së
personazheve, kronikave dhe riprodhimit të bisedave, duke e pasqyruar këtë
kalvar të rëndë që përjetoi populli Kosovës, në orët e liga të historisë së
tij.”
Me fjalë
konçize plot ndenjë e qartësi mendimesh,si një skulpturë e qendisur vlerash të
universialitetit të pakursyer të tij rrodhi fjala e poetit Esat Loshaj, Kryetar
i Shoqatës së Poetëve dhe Shkrimtarëve të Pejës. “Arti i krijimit është me të
vërtet një art i bukur, i cili të madhëron, të tërheq si magnet dhe që pastaj
s’ndahesh dot prej tij dhe botimi është një dritare drite më shumë, në kalanë e
artit dhe kulturës. Shkrimtari Ukshin Morina në romanin Liridoniada”, me botën
e tij krijuese përcjellë me anë të
gjuhës së zgjedhur, fragmente jetësore për të nxjerrë në dritë të vërtetat
historike. Ndër të tjera imresionuese vargjet e poetit Esat Loshaj dedikuar
shkrimtarit Ukshin Morina.
Miku im
poet !
Nuk
zbrazet bota në gota
S’pushtohet
me raketa
Me këmbë
e kalon detin
Pushton
me dashurinë tërmetin
Brendi
zemre ke
Qiell
kaltërosh pa re
Këngëgjatë
në ecje
Pa dhunë
ngecje
Gjeografi
e re
Emër për
zemër
Së bashku
me poezinë
Më të
madhe ke lirinë…!”
Shkrimtari
Lulzim Hajdari me erudicionin e tij, qartësinë dhe pasionin që ja njihnin
pjesmarrësit, si krijues i trevës së Kukësit, përmblodhi në mendimin e tij të
tjera vlera të librit. Veçanërisht u ndal në personazhin kryesor të romanit,
gjeneralin, i cili vjen në rrëfimin e autorit me tërë kompleksitetin e një
luftëtari të betuar për Atdheun dhe fatet e tij, nga një njeri që duatrokitej
nëpër rrënjët e gjakut derisa vdiq në
mjerim, pa përkrahje.
Edhe
autori i këtyre radhëve theksoi në fjalën e tij, se në romanin “Liridoniada”,
spikat ligjërimi morfosintaksor përmes së cilës nxjerr në pah vlerat e veçanta
kulturore artistike në fushën e prozës bashkëkohore me një stolisje metaforike gjë që mundëson të
lexohet me një frymë. Në roman rrëfimi i autorit ngërthen ngjarje, që
detyrimisht e kanë burimin në historinë e kombit tonë, e që, padyshim, kanë
brenda dhe fantazinë, shtjellimin e tyre të gjallë, për të mos rënë në
përsëritje e agjitime të thata, por evokon artistikisht stacionet e kujtesës,
fakte, detaje, rrethana, të luftës së Kosovës.
Nuk mund
të rrinin pa shprehur edhe mendimin e tyre bashkëqytetarët e autorit. Kryetari
i këshillit bashkiak, Selman Geca, vlersoi romanin në fjalë: Është shkruar me
elegancë, pasqyrë e tabllove të luftës së Kosovës. Ndër të tjera u shpreh se,
ne banorët e Krumës i përjetuam rëndë
ngjarjet e luftës së Kosovës, thellësinë e dhimbjes së vëllezërve të një
gjaku e që drithëruan çdo qelizë njerzore, udhëtimin e tyre biblik, të shkatuar
nga lukinia ushtarake serbe. Hapëm zemrat, strehuam, ndihmuam, sakrifikuam e
luftuam për larine e Kosovës. Ukshini i ka trajtuar në roman hijet dhe
gjysëhijet e që për opinionin publik kanë qenë enigmantike. Demlush
Kurti,drejtues arsimi në Krumë, përshëndeti me fjalën e tij përgëzuese, duke e
uruar autorin Ukshin Morina, që në të ardhmen të dhurojë për lexuesit libra të
tjerë me vlera të larta ideoartistike dhe përmbajtësore.
Me fjalë
të thjeshta e të ngrohta, shkrimtari Ukshin Morina, falenderoi pjesëmarrësit,
duke shprehur gëzimin që ndjen nga fjalet përgëzuese e urimet miqësore por edhe
për mendimet e miqëve krijues.
Largohesh me gëzimin dhe ndjenjën e këndshme të festës së bukur letrare. Festa e gëzime paçim gjithmonë !