Kulturë
Halit Bogaj: Sabit Jakupi - Mbijetesa
E marte, 29.09.2009, 07:08 PM

Nga Halit Bogaj
Në librin e çmuar të autorit Sabit Jakupi, i cili njëkohësisht ishte edhe Drejtor i Entit, shpalosen ngjarje dhe përjetime të ndryshme në një periudhë disavjeçare kur nga armiku ynë i pashpirtë shkelej dhe rrënohej gjithçka që ishte shqiptare.
Libri’’Mbijetesa’’, një titull simbolik dhe shumë i qëlluar, në mënyrë kronologjike hedhë dritë në rrethanat e vështira në të cilat punoi Enti i Teksteve dhe Mjeteve mësimore të Kosovës, sidomos në një kohë mjaft të rrezikshme kur i tërë kolektivi i Entit në mënyrë të vendosur i kishte refuzuar masat e dhunshme dhe pranimin e shtetit serb.Këtu shihej qartë paluhatshmëria e të punësuarve të cilët mbronin vlerat tona legjitime kulturo arsimore dhe fatin e vështirë të Kosovës mbi të cilin në mënyrë barbare ishin vërsulur aparatçikët e pushtetit aktual serb.
Rrënimi i pamëshirshëm i Entit- me nxjerrjen me dhunë të udhëheqësit të tij, shkaktoi revoltë të madhe tek të gjithë të punësuarit të cilët nuk donin në asnjë mënyrë që të punonin në kushte të reja okupuese dhe ta pranonin instalimin e drejtorit të ri ardhacak i cili donte t’i çbënte të gjitha të arriturat e deriatëhershme në lëmin e veprimtarisë së tyre aq të rëndësishme.Pikërisht ai ishte qëllimi i pushtetit autokrat antishqiptar i cili nuk mund ta duronte përparimin tonë arsimor në të gjitha fushat e jetës, duke menduar se do të rikthehej historia e kobshme që ishte ushtruar pesëdhjetë vite më parë ndaj këtij populli, pikërisht ajo kohë e kaluar kur ndiqej dhe persekutohej libri dhe fjala shqipe.Serbia mjerisht se edhe në fundshekullin e shkuar bënte plane dhe kalkulime të tilla absurde të cilat do të bëheshin qesharake por edhe tragjikomike ngase ajo në asnjë mënyrë nuk i ndërpriste qëllimet e veta fashizoide ndaj librit tonë.
Duke i pasur në fokus të gjitha tentativat e armikut tonë të përbetuar dhe të pangopur, Enti i Teksteve dhe Mjeteve mësimore iu përvesh edhe më me ngulm punës së vetë titanike për botimin e një numri sa më të madh të Teksteve dhe Mjeteve mësimore.Duke formuar sistemin paralel/përkahësisht duke e vazhduar punën e vetë legjitime/ Enti dhe udhëheqja e tij rrezikoheshin edhe personalisht, por pa u trembur fare që të vazhdonin rrugën e tyre të ndritur për të botuar sa më tepër tekste shkollore të cilat i duheshin si buka rinisë sonë të etur për shkollim të mëtejmë të cilin e vazhduan arsimtarët tanë nëpër shtëpi-shkolla,të cilat i lëshuan pa asnjë kompenzim material dashamirët e mëdhenj të arsimit . Pra, krahas kontinuitetit të pandërprerë të shkollave tona të mesme dhe fakulteteve, të cilat në mënyrë të pamëshirshme u nxorën nga objektet legjitime, punën e vetë kolosale e vazhdoi edhe Enti i Teksteve dhe Mjeteve mësimore të cilat nevojiteshin për një armatë të madhe shkollarësh, të cilët, edhe në kushte të tilla, e çmendnin armikun tone shekullor.
Në këtë rrafsh, inspektorët e Udbës serbe filluan gjahun e tyre ndaj personelit të Entit, duke hyrë këtu edhe konfiskimi i librave të botuara në shtypshkronjat private anembanë Kosovës, me ç’rast- kontribut të madh kishin dhënë edhe disa afaristë shqiptarë me mjetet e tyre materiale, të cilët me respekt të madh i përmend autori i librit’’Mbijetesa’’.
Libri, përveç shumë lëvizjeve pozitive, të cilat ishin evidente në atë periudhë,spikat edhe solidaritetin e pakontestuar brendakombëtar dhe vendosmërinë njerëzore për të sendërtuar kontinuitetin e arsimimit tonë që ishte një nevojë shumë e domosdoshme për mbarëvajtjen e mëtejme të popullit në rrugët e paevitueshme çlirimtare.
Pra edhe njëherë gjatë historisë sonë të dhembshme dhe të përgjakshme armiku u përpoq që ta lente këtë popull pa arsim dhe dinjitet- çka nuk i shkoi për dore në asnjë drejtim, përveç ngecjes që kemi pësuar për një periudhë mjaft të gjatë kohore pasojat e së cilës jemi duke i hetuar në çdo hap. Por qëllimi ynë përfundimtar na mbetet satisfaksioni kryesor që arsyeton rrugëtimin tonë aq të gjatë drejt arritjes së idealeve tona përfundimtare.
Mes tjerash , duhet theksuar edhe faktin e pamohuar se libri’’Mbijetesa’’ është edhe një përmbledhje tjetër faktesh të hidhura, por edhe krenare, për rrugët tona të mundimshme në një kohë aq të vështirë në të cilën vërtet duhej të mbijetonim në mënyrat më të ndryshme, të cilat shpeshherë ishin të mbushura edhe me sakrifica të llojllojshme.
Libri pra ishte një domosdoshmëri e kohës që i shënoi të gjitha përjetimet e atyre që kontribuan për të arritur një epokë të re dhe një liri për të cilën janë sakrifikuar gjenerata të tëra, një etapë tjetër zhvillimore kur nuk do të kemi më pushtete të dhunshme dhe instalime njerëzish të huaj në vatrat dhe institucionet tona.
Komentoni
Artikuj te tjere
Fetah Berisha: Autostrada e Bashkimit Kombtar
Halit Bogaj: Abdurrahim Myftiu - ‘’Nga letërsia në film’’
Kujtim Agalliu: Plakat në tapet (Tregim)
Naser Aliu: Dashuria
Si u masakrua fotografia Gurakuqi-Fishta-Mjeda
Përparim Hysi: Më zë dashuria (Cikël poetik)
Kalosh Çeliku: O burrgrua, nëse nuk ke punë tjetër luaje së paku rezen e derës
Dorëshkrimi i librit të Hysen Këqikut në gjuhën rumune
Llemadeo: E shtrenjta ime...! (Në vënd të Enciklopedisë…!)
Nexhmije Mehmetaj: Shkolla Shqipe në një ekspozitë fotografish
Luan Xhuli: “Një grua me Urdhrin e Ujkut” (+ fragment nga romani i Petraq Ristos)
Halit Bogaj: Arshi Pipa dhe Kosova
Halil Haxhosaj: Prehje agullimash
Sokol Demaku: “Khayyam Books” nga Göteborg prezanton librin shqip...
Dy tregime nga Luan Çipi
Cikël poetik nga Martin Lleshi
Cikël poetik nga Marie Nikolla
Irfan Imer Bregu: Vlora në epikën e një intelektuali
Cikël poetik nga Era Goxhaj
Viron Kona: Drithërimat e Yjeve (II)