Kulturë
Kristaq Turtulli: Me ndjek ylli im
E premte, 23.05.2014, 07:51 PM
Me ndjek ylli im
(fragment nga romani : " Vetmia e zerave")
Nga Kristaq Turtulli
Vili Tare
ishte në përgjim, në pritje. Përtej kesaj dere të vjetër, gjysmë të rrënuar, me
plasa, gjendej një njeri, e që ai,
Ai donte prej tij dorëzimin pa kushte. Pluhurizimin përfundimtar. Vdekja natyrale, aksidentale është e vyer. Por ai donte prozvalje, qenëzimin, gjynjëzim, langaraqjen. Vili Tare ndjehej i ngopur, i mbushur deri në fyt. U mbush me frymë. Shkoi pëllëmbën mbi flokët e krehur me kujdes dhe shtyu derën gjysmë të rrënuar të haurit me besimin e patundur, Taqo Leka ishte bajgëzuar...
Vili Tare qëndroi në prag të derës, këmbë hapur dhe duart vendosi në brezin e lëkurtë. Përtej, në këndin e rrënuar, mes lojës të harbuare të fashave të dritave dhe hijeve dergjej ai njeri që ishte dënuar me pushkatim.
-E shoh, të pihet ujë,- i tha.
Taqo Leka luajti kryet. Zhurma të turbullta vërtiteshin rreth tij. Ato nuk i ndaheshin, kërkonin të shfaqeshin, të individualizoheshin, nuk mundnin. Çfarë luftë e çuditshme zhvillohej mes zërave dhe zhurmave! Ai ishte i goditur, i lodhur, i dërmuar, i torturuar, por kurrë i dorëzuar. Taqo Leka ishte goditur brinjë më brinjë nga pabesia. Besimi i ishte thërrmuar, bërë pluhur, baltë. Ai do të dëshironte të ndjehej i gabuar. Jo. Ai ishte tmerrësisht i tradhtuar. Dikur, ai pat kërkuar të perceptonte, ngjyrën , intonacionin, formën, hapësirën e tradhtisë. Gjithsesi , ishte ndërmarrje e çmendur. Nuk mund të gjendej, ngjyra, forma ,hapësira, përmasa. Në qindra , mijëra vjet ishte bërë tjetërsim i llahtarshëm. Vili Tare kërkonte t’i jepte ujë , kur ndërkohë ai ishte ujë prerësi i burimeve. Mynxyrë dhënësi Vili Tare.
Taqo Lekës i dhembte trupi,i përvëlonte zemra, koka i gjëmonte.
Përgjatë
trullosjes ,Mara i shfaqej dhe i shumohej vazhdimisht. Ishte vegim i
thellë,gati lëngonjës. Ajo hyri si
shpërthim në jetën e tij. Ajo bujarisht i fali gjithçka.
Ai dëgjonte zhurma dhe zëra, nervoze, kryeneçe, përplasje, shkundje gjatë kllapisë. Më pas zë femre që kërkonte ngulmueshëm të zgjidheshin litarët. Kra-të e shtynë, kri-kritë e tërhoqën, kru-krutë e mbështollën. Taqo Leka dëgjonte zëra te mekur dhe zhurma të çuditshme, pastaj qindra mijëra hapash që gjëmonin në asfalt. Nga u gjend ky asfalt mes bajgash! Përplasjesh zinxhirësh, thyerje, krisma dhe zhurma të tjera. Krumb-krumbet, godisnin si tokmak trurin e tij. Ai ishte shumë i sigurte që dëgjoi jehonën e zërit të femrës. Krim-krimet u turrën duke gërryer dheun. Llokoçitje ujërash të turbullta. Qetësi të rëndë të thellë. Ai u përmend.
Taqo Leka e kishte parandiere ardhjen e Vili Tares. I dëgjoi hapat. Ai kishte perceptuar hezitimin, kthimin. Mbase dhe largimin e tij. Sigurisht ,ata qëllimisht e flaken në haur, të ndyrë, mes bajgave. Kryqëzuar me litarët e ashpër dhe telat e sertë, për të përgatitur përfundimisht dorëzimin dhe shpartallimin e Taqo Lekës, pa pasur mundësi ri ngritje.
-T’i thërres rojës t’ju sjellë ujë,- dëgjoi përsëdyti zërin e Vili Tares.
Taqo Leka
lëvizi kokën drejt tij ngadalë. Vili Tare ishte përgjysmë në terr. Sidoqoftë ai
e kuptonte gazin e hidhët të tjetrit. Gojën e kishte farmak. Ujë. Ishte i etur
për një pikë ujë. Gjuhën e kishte trokë dhe gjoksin dërrasë. Ujë. Sa e shtenjtë
fjalë ujë, në ato momente. Por jo prej tij, kurrë. Koka i buçiste.
-Për çfarë uji bëhet fjalë Vili Tare,- foli ftohtë Taqo Leka,- ti i ke prerë të gjitha burimet. Nga do të gjesh ujë të më japësh mua, të lag buzët. Ju e vratë ujin përpara se tu dhurohej njerëzve.
-Do ujë apo shurrë,- kërkëriti zëri i Vili Tares.
-Më mirë shurrë, sepse ujë nuk më jep dot.
Vili Tare përplasi me nervozizëm këmbën mbas tokës, u përhapën gjithandej stërkala bajgash në forma të ndryshme.
-Meqenëse kërkoni shurrë edhe shurrë do tu jap të pini pa masë,- bërtiti Vili Tare,- çfarë shurre e doni prej njeriu a kafshe?
-Do preferoja të kafshës. E njeriut është helm ,- ia bëri Taqo Leka.
-Mos kij merak, do ta pish,- foli me vrer Vili Tare:- Ne ishim pjesë e një të tëre. Janë fjalët e tua, apo jo?
-Te mijat janë,- ia ktheu Taqo Leka,- shpresoja që ishim vërtet pjesë e një të tëre. U përdhos besimi. Ndershmëria gaboi sepse besoi, fitoi mashtrimi. Nesër koha do të gjykojë për ndershmërinë e nëpërkëmbur. E njëherësh koha do të jetë ajo që, do vrenjtet, do gjëmojë, do të hedhë shi breshër, furtunë për fajet dhe ligësitë e të tjerëve. Egoizmi i neveritshëm, etja e pandalshme për gjak. Do të mbetesh përherë i vogël Vili Tare. Nëse kërkoje karrierë, pushtet dhe unë isha pengesa kryesore e qëllimeve të tua të shëmtuara. Ma thoshe, ta hapja unë krahun, të lëshoja rrugë. Dikush do dilte në krye.Vetëm zvarritjen përpara atyre dy plehrave, jugosllavëve te mos e pranoje. Është peshë e rëndë kjo për shpatullat e tua Vili Tare.
-Ashtu,- ia bëri me sarkazëm Vili Tare,-e hapa rrugën. Qëllimi justifikon mjetin, nuk kisha përse t’ju pyesja juve.
-Sigurisht, e hape,- foli ultazi Taqo Leka:- Ata dy kodoshë jugosllavë të ngritën, të shtynë dhe ti verbërisht hyre në rrugën e përmbytur nga errësira dhe gjaku.
-Gabohesh,- nënqeshi Vili Tare dhe shtoi gjithë besim:- Nuk më shtyu askush. Sa për dijeni mua më ndjek ylli im!
-Do shuhet...
-Veçse jo përpara yllit tënd, që është në karbonizim,-e ndërpreu Vili Tare:-Pas kësaj dere të pret skuadra e pushkatimit.
-Yjet e mëdhenj nuk shuhen...
-Ha, ç’na
qenka, ha! Sa naiv që je. Ti e quake veten yll të madh!- bërtiti me të madhe
Vili Tare dhe vuri duart në bark, si të mbante të qeshurën qe i vinte se
thelli. Ai po kënaqej me naivitetin e tjetrit, -Ti yll! Ti! Nuk e kupton që i
mbaruar Taqo Leka. Ke vetëm disa minuta jetë.
-Jo dua të përfundojë sa më parë,- foli Taqo Leka duke zgjatur zërin:- Është vdekje e vogël, kjo e imja. Ndërsa ju, Vili Tare, po hapni rrugën e një vdekje te madhe. Ju hodhët në erë ëndrrën e të parëve, bëtë fërtele një komb, për kasaphanën e nesërme. Kjo është vdekje e madhe e tmerrshme dhe ju jeni firmuesi i saj.
-Hë, ne nuk dimë a do të fitohet lufta,- foli nëpër dhembë Vili Tare, me shumë për ta provokuar.
- Lufta pothuajse ka përfunduar, veçse nuk dihet kush do jetë fituesi,- ia bëri Taqo Leka.
Vili qeshi fort.
-Goditja e Xhikes në kokë të paska trullosur Taqo Leka. Kur përfundon një luftë, gjithmonë ka fitues dhe humbës. Sikundër tani. Ju jeni humbës i madh zoti profesor, dhe unë fituesi modest, pa shumë pretendime, vetëm për pak pushtet, apo jo?!
-Ashtu!Pusht-et!
-He, sigurisht, he!?- Vili Tare po shkrihej i tëri. U tret përfundimisht kompleksi i inferioritetit, ai ishte i tërë.
-Nuk do jesh kurrë fitues Vili Tare. Ti do tërheqësh pa mëshirë, zvarrë një popull fukara,- thirri Taqo Leka,duke u përpjekur te flakte litarët, te çlirohej:-Paskësh qenë vërtët mbretëresha e djajve ajo ditë që të njoha dhe të besova ty. Ti mbartje mbi shpinë portën e ferrit Vili Tare. Mallkuar qofsh!
Vili Tare u tërhoq prapa, i trembur, i ç’orientuar, i egërsuar. U hodh përpjetë me epshin e një gjarpri helmues. Ai qëndroi larg, në anën e kundërt të dritës. Ujërat e detit te tij kishin ndryshuar ngjyrë...
Ai i thirri rojës.
-Lidhe,
tërhiqja
Roja kryqëzoi zellshëm Taqo Lekën. Ia shtrëngoi këmbët mbas trungjeve të pagdhendura, deri në lodhje. Fasha e dritës u tret. Hauri u përmbyt nga errësira...