Vërtetësi

Agron Tufa: Dy kalorës të vrerosur për “erzin” e vrasëses Diana Çuli

Pas mbrojtjes së hapur të Beti Njumës (ndonëse krejt të paefektshme), që i bëri vrasëses së poetëve, nuk munguan në shtyp dhe siluetat pak më të vonuara të hidalgove të shtypit në mbrojtjen dhimbsurake të Çulit. Ka pasur publikisht mbrojtës të personave që kanë bashkëpunuar me sistemin me justifikimin banal...

Kastriot Dervishi: Nënshkrimi i Hilë Mosit

Nënshkrimi i Hilë Mosit. E njohin më shumë si poet, por ai ka qenë ndër figurat kryesore të shtetit shqiptar. Ndër të tjera sekretar i parlamentit në vitet 1920 dhe 1922; më 1921 dhe 1930 – 1932 ministër i Arsimit; më 1921 – 1922, 1924, 1926 – 1927 dhe 1929 – 1930 prefekt në Korçë; në vitin 1924 prefekt në Gjirokastër...

Kastriot Dervishi: Masakra e Mirditës

Vrasja e sekretarit politik të Mirditës, Bardhok Biba, u krye nga organi i shpagimit të Nënkomitetit Krahinor të Mirditës, në orën 16.30 të dielën e datës 7.8.1949 në kohën kur Bardhoku po kalonte për të shkuar në një konferencë komuniste në Kaçinar. Mbi kufomë iu la vendimi i nënkomitetit në fjalë...

Kastriot Dervishi: 37 vjet nga ekzekutimi makabër i Havzi Nelës

Pas tre dënimesh dhe një internimi, Havzi Nela u ekzekutua me vdekje në litar nga Dega e Punëve të Brendshme Kukës në orën 3.30 të datës 10.8.1988, në sheshin e agjencisë së udhëtarëve të qytetit. Fjala e tij e fundit ishte:“I keq kam qenë dhe ashtu po shkoj. Të këqijat e mia i mora me vete. Kërkoj që të afërmit e mi të trajtohen mirë, mos të...

Kastriot Dervishi: Radha e vajgurit dhe bidonat

Bidonat e larmishëm të vajgurit, konceptuar nga llamarinistët tanë novatorë, me të cilat sigurohej lënda e parë për furnelat. Me furnela bëhej gatimi i ushqimit në halè, si dhe ngrohej uji për t'u larë vetëm ditën e shtunë. Vajguri sigurohej me tollon pas një radhe epike...

Kastriot Dervishi: Deputetët e vitit 1922

Foto e pjesshme e Këshillit Kombëtar (parlamenti). Viti 1922. Kam identifikuar shumë deputetë. Dallohen Fan Noli, Ahmet Zogu, Bektash Cakrani, Ndre Mjeda, Visarion Xhuvani, etj (emrat mund të lexohen)...

Kastriot Dervishi: Për vendet e kujtesës e të qëndresës ndaj diktaturës komuniste

34 vjet nga ndryshimi i regjimit, Shqipëria ende nuk ka një strategji të qartë të fushës së kujtesës që lidhet me qëndresën ndaj diktaturës komuniste. Harresa është më e fortë dhe më komode në luftën e saj për të fshirë çdo gjë nga e kaluara. Vendet që bartin histori, duhen kujtuan nëpërmjet pllakave përkujtimore...

Kastriot Dervishi: 35 vjet nga vrasja e Josif Budos në Kavajë

Pas demonstratës antikomuniste të datës 4.7.1990, policia e Durrësit dhe Reparti nr.326, kryen më 10.7.1990 një "operacion spastrimi", por "pa marrë si duhej masat organizative".Rreth 40 të rinj të moshave 15-19 vjeç u rrëmbyen nga policia, në rrugët e Kavajës dhe në plazhin e Golemit...

Kastriot Dervishi: "Njerëz e shtet pa dinjitet"

Kur Pjetër Arbnori (1935-2006) u arrestua për herë të dytë më 30.1.1979 në vendin ku vuante dënimin, nga dosja formulare e përpunimit aktiv 2A evidentoheshin këto fjalë të thëna nga ai:“Janë njerëz e shtet pa dinjiteti. Nuk pyesin për njeriun dhe dinë vetëm të gënjejnë. Nuk kanë parime dhe prandaj na...

Kastriot Dervishi: Ramandan Sokoli dhe Musine Kokalari

Profesor Ramadan Sokoli dhe Musine Kokalari në vitin 1945 në librarinë e kësaj të fundit. Kjo foto ishte vendosur te dosja formulare në ngarkim të Musinesë. Portreti i Musinesë me veshje të tillë, në shenjë zie ndaj vrasjes së vëllezërve të saj nga regjimi komunist...

Kastriot Dervishi: 35 vjet nga vrasja e dy 24-vjeçarëve në kufi

Më datën 17.6.1990 rreth orës 4.00 njësiti kufitar i Postës Arëz në Rrethin e Korçës vrau gjatë tentativës së kalimit të kufijve shtetasit Muhamet Ramazan Nurja dhe Artan Dhimitraq Cemi, të dy nga Tirana. Më parë Muhameti kishte kryer shërbimin ushtarak në postën kufitare në Arëz...

Kastriot Dervishi: Rumena Toptani

Lindur në vitin 1908 në Jugosllavi. Kishte mbaruar në vitet 1924-1927 Akademinë Tregtare. Në vitin 1929 njihet në Beograd me studentin Isuf Zija Toptani, me të cilin martohet një vit më pas në legatën shqiptare atje. Menjëherë me bashkëshortin shkuan në Kanë të Francë...

Kastriot Dervishi: Vendi i ekzekutimit

Ky është vendi në të cilin janë pushkatuar më 14.4.1945, 17 të dënuarit me vdekje të gjyqit special, në “Kodrën e Priftit” (kodër që Mbreti Zog ia kishte dhuruar Visarion Xhuvanit).Një vit më vonë, më 14 shkurt 1946, po në të njëjtin vend, diktatura komuniste pushkatoi ish-regjentët Lef Nosi e Atë Anton Harapi dhe ish-kryeministrin Maliq Bushati...

Kastriot Dervishi: 80 vjet nga gjyqi special

Më 28.12.1944 Komiteti Central i Partisë Komuniste Shqiptare nxori udhëzimin “Për krijimin e komisioneve për zbulimin e kriminelëve të luftës, komisioneve për zbulimin e kriminelëve të luftës, komisioneve të asistencës sociale, komisioneve për shqyrtimin e fitimeve të luftës nga tregtarët dhe në lidhje me punën ...

Kastriot Dervishi: "Kufoma e armikut"

Ahmet Hoxha nga Korça u arrestua më 15.2.1979 për agjitacion e propaganda, megjithëse ishte i sëmurë rëndë. Hetimet ndaj tij përfunduan më 7.5.1979. Më 10.5.1979 duke qenë në dhomat e izolimit u sëmur rëndë dhe u shtrua në spitalin e Korçës, ku edhe ndërroi jetë një ditë më pas. Mjekët...

Kastriot Dervishi: Vrasja në kufi e Përparim Pashakos më 1 prill 1990

Më datën 1.4.1990 ditën e diel, në mëngjes, në sektorin e postës kufitare Zminec, Sarandë, u vra në tentativë për t’u arratisur, Përparim Zihni Pashako (i datëlindjes 1958, beqar, i papunë, ish shofer në parkun e turizmit në Tiranë, banues në lagjen nr.10 në Tiranë) dhe u kap në tentativë për t’u arratisur Engjëll Duro Çako...

34 vjet nga Masakra e 2 Prillit

Më 2 prill 1991, në qytetin e Shkodrës ndodhi një nga ngjarjet më tragjike të periudhës së tranzicionit në Shqipëri. Gjatë protestave të zhvilluara kundër regjimit komunist, forcat e sigurisë hapën zjarr ndaj demonstruesve, duke vrarë katër të rinj. Viktimat e kësaj ngjarjeje ishin:Arben Broci, Nazmi Kryeziu, Bujar Bishanaku dhe Besnik Ceka...

Telegrami 4 mars ‘46/ Spiro Pano: Pushkatuam 6 klerikë në Shkodër, por ata po mbajnë zi, s'duhen lejuar

4 marsi i 1946 në Shkodër ishte një ditë zie. Atë ditë, në orën 5.00 të mëngjesit, regjimi komunist kishte pushkatuar pranë varrezave të qytetit atë Giovanni Fausti e Atë Daniel Dajani, së bashku me nxënësin xhakon Mark Çuni, Atë Gjon Shllakun, Qerim Sadikun dhe Gjelosh Lulashin...

Kastriot Dervishi: Gjyqi special

80 vjet më parë, më 1 mars 1945 u çel në Tiranë, i ashtuquajturi "gjyq special" kundër 60 të pandehurve. Gjyqi e quajte veten pjesë të ekzekutivit, i "qeverisë demokratike shqiptare". Ndonëse pretendoi gjykimin e "kriminelëve kryesorë të luftës dhe armiq të popullit shqiptar", shumica e të cilëve ishin me arsim të...

Kastriot Dervishi: "Kulaku Riza Azizi, dëgjon radion me këngë të huaja, vishet bukur, mban flokë të gjata dhe është krenar''

Komunisti roje te depoja e mitralozëve ishte xheloz ndaj Riza Azizit. Nuk e duronte dot këtë gjendje. Për pak javë Rizai u përfshi në "grupin e kulakëve të Poshnjës" dhe u pushkatua në vitin 1978 me akuza lehtësisht të dalluara si të sajuara...