Bashkim Saliasi: Mjeku i tre kontinenteve me autorë Ted Allan - Sydney Gordon

MJEKU I TRE KONTINENTEVE ME AUTOR TED ALLAN - SIDNI GORDON

Përjetime

Nga Bashkim Saliasi

Nga leximi i librit “Mjeku tre kontineteve, ke se çfarë të mësosh. Libri i Ted Allen -Sidni Gordon i përkthyer nga përkthyesi Klio Evangjeli, është një libër me vlerë në dorën e lexuesit.

Te jetosh botën ashtu sikundër e jetoi mjeku i tre kontinenteve dr. Norman Betyni, do të thotë të rilindësh çdo ditë. Dr. Betynia është një shëmbull i gjall i marrjes së rrezikut në sy dhe pse e di që shpresat janë të pakta për të jetuar, nuk mendon që bashkëshortja e tij mbas shtrimit në sanatorium të kthehet në jetën e saj normale dhe mos të bëhet pre e vuajtjeve të tij.

Autori përshkruanë në mënyrën më të mirë përpjekjet e Betynisë për të mposhtur vdekjen. Ai nuk jepet për asnjë moment para sëmundjes dhe gjen forca të reja të mposhti atë dhe të studjojë rastet e studjuara deri në atë kohë që ky ndodhet në sanatorium.

Çdo ditë që ai përmirësohet dhe rilind në jetë gjen forca dhe i shkruan gruas së tij edhe pse e divorcuar për ecurin e sëmundjes dhe përparimin në përsosjen e metodave për studimin e toraksit të sëmundjes së turbekulozit.

Pas daljes nga spitali rilind një ndjenjë e fortë dashurie që e detyron Fransis të rikthehet në jetën bashkëshortore dhe të rimartohet për së dyti. I lindur në Grejvenhwrsiti i krahinës Kanadeze Ontario dhe i rritur në një familje me kulturë të gjerë nga e cila kishin dal, peshkop, një tjetër, rektori universitetit, dhe gjyshi Normanit mjek, një nga kirurgët më të shquar të Torontos.

Fisi Betynive i shpërngulur nga Europa në shekullin e XVIII në Kanada kishte nxjerr një sër mjekësh që u kishin shërbyer fisnikëve të ishullit në Skoci. I çliruar nga paragjykimet dhe i rritur në një ambjent ku nuk paragjykohej për veprimet e tij që në moshën tetë vjeç bënë eksperimente të shumta mbi ndërtimin e kockave të kafshëve.

Të jetosh i lirë si Betynia do të thotë të largosh stresin dhe jetën ta jetosh si të vijë. I lindur në një ditë me stuhi në vitin 1890, si bir i parë i familjes dhe jeta e tij është një stuhi e vërtetë që nuk di ku do të ndalet.

Në fëmini çfaqen prirje për të kryer punën e marangozit, dhe më pas lind dëshira të bëhej kirurg dhe nuk u pengua nga prindërit e tij. Çfaqja e talentit në moshën 8 vjeç është dhuratë e Zotit dhe Alleni vendos pllakën me emrin e gjyshit dhe e vetquan veten Norman Betyni.

Një fëmijë çapkën i cili kërkon të përovoj dhe të prek gjithçka duke u inkujaruar edhe nga e ëma. Ai duhet të mësohet të ketë guxim - thosh e ëma shpesh. Lëre të bëjë ç’të dojë. Sa bukur tingëllojnë këto fjalë kur fëmijën e lë të lëvizi lirshëm, të prek atë që do dhe të mësohet me vështirësitë e jetës. Fëmija po nuk u rrëzua dhe nuk e pësoi nuk mëson. Nga pasoja lind instikti vetmbrojtjes.

Betynia jetoj në një epokë, kur po frynte era e demokracisë, por që të arrish të kesh sukses në të, duhet shumë mund dhe jetë njerëzish që breznia pasardhëse të ketë një jetgjatësi më të gjatë se brezi që ikën.

Që në moshën shkollore Betynin e tërheq teoria Darviniane dhe bëhet partizan i saj. Dr Betynia është shëmbull i gjall për brezin që sot po jetojmë ndryshimin, ku midis sakrificave të mëdha duke bërë lloj-lloj punësh arrin të vazhdoj universitetin pa   marr asnjë shpenzim nga familja.

Duke çar rrugët e jetës mes vështirësive të panumrta arrin të bëhet dikushi në jetë. Ndjenja kombtare bën që Dr. Betynia të braktis mbrojtjen e dipllomës dhe të rreshtohet i dhjeti vullnetar në divizionin e parë Kanadez ku punoj si sanitar. Plagoset në luftë dhe gjashtë muaji i kalon në spitalet ushtarake.

Mbas marrjes së dipllomës punon në marinë dhe kthehet në europë, e punon në Francë, mjek me gradën e oficerit. Jeton ngjarjet e luftës së dytë botrore në Europë dhe tashmë ishte burrëruar.

Jeta në Londër e stërvit që të bëhet jo vetëm piktor i mirë, por edhe një tregtar i mirë. Ditën punonte në spital dhe natën dëfrehej në lokalet më luksoze të Londrës. Në vitin 1923 në Edinburg, ku jepte provime takoj gruan e dytë Frensis Kembëll Penin me të cilën lindi dashuria me shikim të parë dhe u martuan.

“Ai pinte shumë, studjonte shumë, jetonte pa iu trembur shpenzimeve”. Nga Europa DR. Betynia shpërngulet bashkë me gruan për në SHBA, në Detroit. Përkujdesja për fëmijët dhe sidomos për fëmijët e varfër e bëjnë atë mjek mjaftë popullor dhe shumë të njohur në të gjitha istancat shtetërore.

Qytetrimi Kanadez është më i lashti prej 5000 vjetësh. Nga Kina erdhi baruti dhe shtypshkronja. Shtypshkronja ndihmoj në Europë për të shëmbur rendin e vjetër.

Kur mbaron së lexuari librin e Betynisë, nuk të bëhet ta lëshosh nga dora. Libri është një shëmbull i gjall i njerëzve të sakrificës, i atyre që nuk mendojnë të grumbullojnë para dhe të lënë pasuri, por të lën veprën e tyre, të cilat kujtohen jo vetëm nga brezi që e bashkëjeton periudhën, por edhe nga brezat pasarsdhës.

Personazhi Betynisë të hap një dritare për jetën, ku çdo kush që e lexon, mëson shumë nga leximi tij që në jetë të jemi tolerant, jo hakmarrës, të papërtushëm dhe jo egoist.

Ajo që të mbetet në kujtesë nuk shqitet për asnjë moment është reagimi i Dr. Betynisë, kur merr vesh se Dr. Fengu nuk është mjek, dhe në saj të vullnetit të tij arrin të mësoj dhe mos t’i përtohet punës për asnjë moment.

Personazhi Dr. Fengut tregon se njeriu me vullnet mund të bëj çdo gjë dhe të korri sukses në jetë. Nuk është e lehtë të bëhesh kirurg i mirë, apo jo?, - vijoi i qetë.

Tani unë mësova diçka mbi jetën tënde; ndaj kam dëshirë të tregojë diçka nga jeta ime. Unë nuk qesh aq i ri sa ti kur u bëra mjek. Veç kësaj, mu desh të merrja dy sëmundje shumë të rrezikshme…

Sapo kisha filluar të punoja si kirurg, u preka rënd nga turbekulozi. Kjo ndodhi dale-dale pas dymbdhjet vitesh… hyra në një sanatorium dhe prisja vdekjen, sëmundja ime ishte e pashërueshme.

Por doli ndryshe; gjeta një rrugë për t’u shëruar përsëri. Atherë vendosa të studjojë kirurgji të toraksit…kështu munda më së fundi ta mposhtja sëmundjen dhe të bëhesha kirurg i toraksit…

-Po sëmundja e dytë, pyeti Dr. Fengu? Sëmundja e dytë nuk është aq e thjeshtë. Ndonëse nuk është ngjitëse, të gjithë ma ngjitën. E kam pasur që në vogëli dhe nuk mund të shkëputem as i rritur dhe, as mjek. Kjo është një sëmundje më e tërbuar se turbekulozi.

Ajo quhet zëmërim.

Ajo nuk mund të shërohet si infeksion… nga dëshpërimi Dr. Fengu propozoi amputimin. Betynia tundi kokën.

-Jo shokë - tha ai me zë të dobët.

-Unë do të flijoja të dy krahët, që të mbetesha gjallë…

-Unë kam helmim në gjak. Nuk kam shërim….

-Ti je bërë një kirurg i mirë Feng.

-Ti je më i aftë se ata që kanë ndjekur universitetet më të mira…unë e shoh atë dhe e di se, ai po numëron orët që i kanë mbetur për të jetuar – tha Fengu.

-Ai duhet të jetë njeriu më i vetmuar në botë! Ai nuk duhet të vdesë!

Nga leximi i këtij libri ke se çfarë të mësosh.

E para është besimi në vetvete. Këmbngulja dhe tolerance mundësojnë që të realizosh të gjitha ëndërrat në jetë… Me punë dhe vullnet arrihet gjithçka në jetë.

Tiranë/ 29/08/2008