Agim Mato: Aristidhi

AGIM MATO

 

ARISTIDHI

 

Ju kujtohet Aristidhi i gjorë, truppakët

e i hajthëm me gjymtyrët  si një buratin?

Natyrën e mbushi me pemë

rrotull shtëpisë përdhese

të ngritur me gurët që nxori

nga hapja e kopshtit  me mundim.

 

Vetëm me natyrën kuptohej,

asaj ia dha ç’ kishte në jetë.

 

Fotoja e të birit të burgosur në Spaç

i rëndonte në xhep më  shumë se vitet,

më shumë se shkëmbinjtë

i peshonte dhimbja  që hiqte zvarrë në qytet.

 

Atëherë shtyllat e shpirtit ja rrëzuan

skenat e kinemasë dimërore

të mbushur cit më cit me sehirxhinj.

Në bankën e të akuzuarve i biri dridhej

me të gjashtëmbëdhjetë vitet në shpinë.

 

Atëherë një ulërimë e thekshme e mbuloi të tërin

kur dëgjoi pretencën me njëzetë e pesë  vjet

dhe thanë se shkalloi duke sokëllitur në brigje,

në shkëmbinjtë e thepisur mbi det.

 

Njëzetë e pesë vjet,

se i biri guxoi

të nisej me not deri në  Korfuz,

kur befas i dolën si ujqër prozhektorët

dhe rrugën ja ndërprenë

në natën pus.

 

Vite më vonë, të gjorin  Aristidh,

tek rrinte i vetmuar si një statujë mbi det

e pyetën, të ardhur nga Tirana  ca të rinj:

- Sa larg është ishulli që këtej?

dhe një zë të zvargur, tjetërsoj, dëgjuan:

- Njëzetë e pesë vjet!.

 

 

BORA DHE BANANET E TROPIKUT NË SARANDË

 

Me një gëzim naiv i pritën flokëzat e borës, bananet e

tropikut në Sarandë,

bananet me krahët gjigantë e të gjelbër,

të gënjyera nga ngazëllimi i papritur i fëmijëve

që gjuanin me topa bore moshatarët

në parqet buzë detit.

 

Gëzimi zuri t’u mekej, kur pak e nga pak, shtresa e bardhë

dhe e ftohtë e borës

filloi t’u rëndonte përsipër.

Atëherë krahët e tyre elegantë,

si krahë albatrosësh oqeanikë,

e humbën energjinë e lundrimit në ajër

dhe nuk e patën më forcën të hapeshin si më parë.

 

Po nata e pazakontë nuk vonoi të vinte.

 

Bananet, të pamësuara

me acarin, me ngricat

nuk arrinin të ndalnin dridhmat me pelerinat e tyre të holla

në shpatulla

dhe shtrëngoheshin për t’u ngrohur,

duke ndjerë t’u shqepen teshat e gjelbra,

e t’u boshatisen e damarët.

 

 

Mëngjesi i gjeti të gjunjëzuara,

në parqet ku rronin,

në një peizazh të bardhë e të panjohur bore

dhe kur hapën sytë, veten e panë me lemeri,

të katandisura me ca zhele të  zverdhura,

me gjymtyrë të këputura e pa jetë.

 

 

LULESHQERRAT

 

Ç’ ishin  ato zëra që më thërrisnin nga poshtë?

 

Hapa dritaren

dhe pashë sheshin e erërave të shkurtit

të mbushur plot e për plot me shoqezat e mia të hershme,

luleshqerrat e sapoçelura. “Eja, eja”, tundeshin të gëzuara nën

dritën e virgjër mëngjesore.

Nuk di si u injektua një padurim brenda meje

dhe nisa të zbres dy e nga dy shkallët e viteve,

duke braktisur kohën,

i shndërruar në çdo hap,

derisa mbërrita atje poshtë

një fëmijë i vogël në pakohësi.

 

U prekja kërcellin e hajthëm

petalet ngjyrë ëndrre

dhe një lot më rrëshqiti

para dëlirësisë e pafajësisë së tyre.

Nga vinin kështu?

Nga thellësia e kujtimeve të mia

apo ndonjë qenie e përrallave të fëmijërisë

m’i dërgonte nga nëndheu?

 

U harrova gjatë si fëmijë

dhe nuk kujtohesha më

të ngjitesha atje lart

te mosha ime e shkuar.

 

Ku e gjenin forcën ato lule të imta

të magjepsnin psikikën time të lodhur nga jeta

e të më kthenin atje ku pata skicuar

bukurinë e shpirtit dhe ëndrrat?

 

 

MË USHTON NË DAMARË QENIA JOTE

 

Yllkës

 

Më ushton në damarë qenia jote.

 

I mbështjellë jam nga përqafimi yt,

nga shtrëngimi i krahëve të tua

që zmbrapsin retë

të mos më qaset zymtia e tyre.

 

I përjetuam dhe i lamë pas

të gjitha padrejtësitë

që na rezervoi fati,

po loti yt e lau si me finjë

të shkuarën e hidhur

dhe dita e ëndërruar erdhi.

 

Jemi plakur tashmë,

xixëllonjë e fëmijërisë !

Drita, që buron nga ty,

ma mbush me dhembshuri

shpirtin që mëkëmbet.

 

Më ushton në damarë qenia jote

dhe nuk i kam frikë hekurat

që më burgosin brenda teje.

 

 

NOTI  LLAMBRAQI

 

Kur iu qep ajo sëmundja e keqe e

njeriut

dhe mjekët, me keqardhje,

ia prenë biletën për amshim,

i vetmuar e priti te krevati,

vdekjen që ta merrte.

 

E teksa priste, një zë prej hapësirash

e thërriste për së largu:

“Biri im, biri im!”,

një zë prej shpellash,

një zë prej guvash e thellësish.

 

Aq shumë nisi ta ndillte ai zë,

saqë krevati s’e nxinte më,

dhe kapi patericat aty pranë,

po këmbët s’e mbajtën

e u  rrokullis nëpër shkallë,

rrënjët e thara të ëndrrave

duke hequr zvarrë.

 

“Erdha, erdha, babush!”

i përgjigjet detit,

si një humnere të hatashme atje poshtë,

dhe gulçon, dhe çalon!

Ç’ ngazëllim kur te rëra mbërrin,

kur valët këmbët i lëpijnë

dhe deti i rrëfen magjinë:

“Ti rri tek unë, të mbaj mbi shpinë,

ashtu siç mbaj miliona peshq,

siç të mbajta në vegjëli!”

dhe e mbështolli me placentë.

 

Si një kërthi sërish u ndje!

Pa peshë, pa andralla  ish atje!

 

Dimër e verë lodroi si një delfin

harroi dhe vdekjen,

ëndrrat ju përtërinë.

Nuk di se ç’ është mes nesh tani,

njeriu peshk a peshku njeri!?

 

Ç’ forcë ja theu metastazat?

Ç ‘ vullnet ja ktheu jetën sërish?

 

Dhe shfaqet përballë me hapa të heshtur,

me dy bebe të ndezura e të kaltra sysh

si një oshënar i lashtë i tempujve të detit,

i sapodalë nga thellësitë.

 

Dimër verë,  me pantallona të shkurtra,

me këmishën  mbi supet lakuriq,

me një palë shapka nga dalin,

të stërpikura me rërën e plazheve,

gishtërinjtë.

 

Me mjekrën e bardhë si një copë shkulmi...

 

Ikonë shenjtorësh, nëpër rrugë, në

kryqëzim.

Njerëzve që shkojnë dhe natyrës

u fal mirësinë.

 

 

PELEGRINAZH POETIK NË KISHËN E SHËN ANËS

 

Zbritëm nga Bjeshkët e Namuna,

të topitur nga pamja e tyre mitike,

ku era na ndiqte

duke fishkëllyer në xhamat e makinës

si dihatja e gjogut të Mujit.

 

Më tej shoqëruam valëvitjen

e relievit mahnitës të Kosovës.

 

Nuk ua ndamë sytë kodrave të virgjëra

që endeshin buzë udhëve

duke lëkundur kurrizet e buta

si tufa gjedhesh të paqme,

të veshura me pyje të dendur

prej bungu, qarri e ahu.

 

Në pyjet e Gjilanit kërpudhat janë aq të larta

sa që lepujt e egër strehohen  nën çadrat e tyre

për t’u shpëtuar rrebesheve të befta të shiut.

 

Në restorantin e Dunavës

iu bashkuam poetëve të Kosovës,

që ngjeshnin brumin e poezive

dhe u ngjitëm për te kisha e Shën Anës

të degustonim prurjet e shpirtrave të tyre,

të bekuara prej perëndive.

 

Aty, mes shenjtorëve,

takuam poetin Beqir Musliu.