Demir Krasniqi: Motivi i urrejtjes dhe përçarjes ndër fetare në këngët tona popullore

Nga folklori ynë :

MOTIVI I URREJTJES DHE PËRÇARJES NDËR FETARE

NË KËNGËT TONA POPULLORE

Shkruan : Demir KRASNIQI

            Në  thesarin  e begatshëm  të krijimtarisë sonë popullore , janë thurë e këndua me mijëra e mijëra këngë të ndryshme , të cilat nuk e kanë lënë pa e prekur asnjë segment të jetës shqiptare , që nga kohët më të lashta e deri në ditët e sotme .

            Për këtë begati dhe kolorit kaq të begatshëm të folklorit tonë tradicional , na takon lavdia , mburrja dhe krenaria kombëtare , sepse kjo është një pasuri shpirtërore e kombit tonë .

 Mirëpo , në këtë thesar kaq të çmueshëm popullor , jo rrallë , kanë depërtuar edhe vlera të dyshimta dhe kundërvlera , të cilat nuk do të duhej ta kishin vendin në folklorin tonë popullor !

            Gjeniu popullor , që në të shumtën e rasteve mbetet në analet e historisë së folklorit tonë muzikor , si krijues anonim , përveç shumë veprave të lavdishme popullore që u janë krijuar e kënduar ngjarjeve të mëdha historike, luftërave , trimave të lavdisë, heronjve të kombit... jo rrallë herë ka ditur që t’iu thurë këngë e himne popullore edhe temave të cilat nuk i bëjnë nderë traditës sonë kombëtare .

            Në vargun e gjatë të krijimtarisë sonë folklorike, kanë zënë vend edhe shumë rapsodi popullore të cilat iu përkushtohen motiveve të ulëta morale , tradhtisë, hajnisë , vëllavrasjeve , hakmarrjeve , madje edhe urrejtjes dhe përçarjes ndër fetare !

            Duke pasur parasysh se toleranca ndër fetare tek populli shqiptar është pasuria  jonë më e madhe kombëtare dhe ata që prekin në këto vlera , pa dyshim se i shkaktojnë dëme të pa parashikueshme të ardhmes së kombit tonë , me qëllim të gjykimit dhe të mallkimit të kësaj dukurie , kësaj radhe vendosa që t’u sjell lexuesve një këngë që flet për këtë dukuri , edhe pse në folklorin tonë frymojnë edhe një numër i konsiderueshëm i këngëve me tematika të këtilla .

            Ndër këngët rapsodike të cilat kam pasur rastin që t’i dëgjoj dhe t’i shënoj nga goja e rapsodëve të ndryshëm popullor , këngët që janë të brumosura me ngjyra të urrejtjes dhe përçarjes ndër fetare, më të theksuara janë si vijon:”Kënga e Isuf Agës dhe Mal Leshit”,”Kënga e Rexhë Mehmetit”, “Kënga e Gjylistanës” dhe ndonjë tjetër, por ajo që është më e theksuar me këtë tematikë, është kënga rapsodike me titull:”Azem Bejta – trim i Drenicës”, të cilën nuk do ta komentoj, por do t’ ua sjell lexuesve dhe studiuesve të folklorit dhe etnomuzikologjisë, që ata vet ta analizojnë dhe ta studiojnë se çfarë porosie në të vërtetë na sjell kjo këngë :

AZEM BEJTA - TRIM I DRENICËS

O, Azem Bejta , trim i Drenicës ,

E i fshatit , o, bash Galicës .

Ai , me çetën e vet kreshnike –

Ka lanë ngjarje historike .

Janë kanë trimat – djem t’ pa shkollë ,

O, kanë luftue për Kosovë .

O, Azem Bejta – trim , o, me za ,

Shota , kurrë për pa ju nda !

Ai a kanë trim i vërtetë ,

O, shumë shokë ka pas si vet !

O, këta janë kanë , o, shokët e tina ,

Që s’ kanë ditë se çka asht ika –

O, i Lubovecit – Halit Bajrami ,

Janë kanë shoku ,o, Ramadani ,

O, shumë trim – Fazli Barani ,

Hazir Rama , o, prej Vitaki ,

Bajram Zena  e Emin Lati ,

Edhe a kanë , o, Xhemë Tërrnavci ,

Edhe a kanë Shaban Manxholli ,

Edhe a kanë Mursel Ahmeti ,

Azem Bejta, o, ju ka pri ,

O, shumë tjerë janë kanë mas tij .

O, prej Kosove – shkuen n’ Shypni ,

O , për me i zhdukë do faqezi !

O, ‘i  konak e bajshin n’ Shkodër ,

Atë natë shkojke ai Zefi i Vogël !

Zefi i Vogël , o, si asllan ,

O, vet i dhetëti , o, n’ atë konak .

O, na u mushë kulla plot shkodranë ,

Kishte krenë edhe bajraktarë ,

Azem Bejta ish kanë pa qef ,

O, ish kanë mlue me qyrk të vet ...

O, Zefi i Vogël, o, majke fjalë –

Ngoni krenë edhe bajraktarë ,

Ju shkodranë e kosovarë ,

Pasha Krishtin , o, be po banë ,

Jam martue , o, qe dy javë ,

O, dy nuse , o, i kam marrë ,

O, t’ katunit , o, t’ venit t’ parë ,

O, muslimankë , o, çikën me nanë !

Ngoni shokë , Zefi po u thet -

O, s’ kish gja , o ,  ma lezet ,

O, me marrë çikën me nanë t’ vet !

O, zunë po keshin , o, bajraktartë ,

Azem Bejta , o, mirë po i ngon ,

Si ke ratë , na u  çojke n’ kamë –

Zoti u vraftë , o, bajraktarë ,

Qysh po keshni , o, me këtë fanë ,

O, erzin tonë për gojë tue marrë ?!

O, Azem Bejta – trim i Drenicës ,

Çka i tha Zefit , o, prej Mirditës –

Po m’ vjen keq prej konakxhisë ,

O , s’të lëshoj gjallë me shkue n’ Mirditë !

O, Azem Bejta , ia dha  besën –

Mas këtij veni , o, ku t’ zatetëm ,

Maje mend se çka ke thanë ,

O, me ‘i  herë luftën , o, kem me e kallë !

O, nuk na u banë as tridhetë ditë ,

O , n’ Vau t’ Spaçit , o, janë zatetë ,

Zefi i Vogël , o, me shokë t’ vet !

Haj , medet , po bajnë mileti –

Janë zatetë Zefi e Azemi !

Krisi pushka e Azemit –

O, n’ birë t’ veshit , o, ja ngjet Zefit !

Krisi pushka – ushtoj mali ,

O, u vra Zefi , o, vet i katri !

N’ tanë Shypninë na u shkep haberi –

O, sod e vrau Zefin , o, Azemi !

*****

Këndoi : Tehir Drenica, rapsod popullor nga Drenasi i Drenicës, më datën 16.02.1980 .

Shënoi: Demir Krasniqi, mbledhës i folklorit , pedagog muzikor , krijues i këngës dhe këngëtar popullor , nga fshati Tugjec i Malësisë së Gollakut – Komuna e Kamenicës .