Remzi Limani: Sendëzimi i letrave shqipe në diasporë

SENDËZIMI I LETRAVE SHQIPE NË DIASPORË

Poeti dhe atdhetari ynë Baki Ymeri, pa e kursyer shpirtin që na e fali, mbeti i paluhatshëm në shërbim të artit, të kulturës dhe të kombëtares, ngase të gjitha historitë fillojnë nga arti dhe kultura, si arma më e fuqishme për mbrojtjen dhe njohjen e identitetit kombëtar.

Nga Remzi Limani

Veprimtaria atdhetare në fushën e artit dhe të kulturës - drejt njohjes së identitetit kombëtar të një populli - është një rrugëtim i gjakimit të engjëjve këmbëzbathur, një rrugë e gjatë nëpër egërsitë e kohërave të thinjura të shtruara me jargë ujqërish. Nëpër këto rrugë, si shumë të tjerë, ngarendi edhe shkrimtari ynë - Baki Ymeri, i cili me tërë qenien e vet iu dha kauzës sonë madhore për të sotmen, i mbështjellë me ngrohtësinë e ngjyrave kombëtare si harku i ylberit triumfal mbi rrjedhën e lumit - duke kuptuar se arti dhe kultura, janë substancat kryesore, thelbi dhe shpirti i një kombi a i një etnosi.

Sot, kur mundësitë e avancuara mediale dhe potenciali tjetër krijues i njeriut, është në avantazh të pakrahasueshëm me të kaluarën në kuptimin e sensibilizimit të vlerave kombëtare në të gjitha fushat e kulturës, si imperativ i momentit dhe i kohës sonë, për ta luftuar të keqen, na shtynë që në vazhdimësi t`i mbajmë ndezur fanarët e dritave tona në të gjitha fushat e arteve të bukura. Pra, me fanarin e tij prej krijuesi, iluministi i kohës sonë të re - Baki Ymeri (1949), i lindur në Shipkovicë të Tetovës dhe i njohur si poet, përkthyes, eseist dhe publicist, tash me vendbanim në Bukuresht të Rumanisë, me veprimtarinë e tij prej një atdhetari të devotshëm dhe krijuesi të mirëfilltë të letrave shqipe, qëmoti u vesh me petkun kombëtar të cilin s’e hoqi kurrë nga mendja dhe shpirti. Pra, i mbështjellë me ngrohtësinë e atdheut, ky krijues, me shpirt altruisti, vazhdon rrugëtimin e tij drejt rrjedhës së lumit, për ta shuar etjen tonë me imazhin e së vërtetës shqiptare, duke i shtruar vlerat tona kombëtare anëpëranë botës së qytetëruar. Ky njeri veçan, kurrë nuk u pajtua me të bëmat e së kaluarës dhe me ato të sotmes, duke e luftuar në vazhdimësi të keqen, e cila akoma shpurdhë me tendencë për t`i njollosur vlerat dhe të arriturat tona, që tashmë janë të padiskutueshme. Këto të bëma djalli, Bakiu qyshkur i hetoi mbi shpatullat e tij, i përndjekur dhe i dënuar me gjashtë vjet burg të rëndë, në një proces të montuar politik nga Gjykata Komuniste e Qarkut të Shkupit, sepse ai rridhte, mendonte, shikonte dhe fliste shqip, duke mos u pajtuar kurrë me trajtimin e identitetit tonë kulturor dhe kombëtar që trumbetohej në atë kohë të ligë e të mbështjellë me suferinë, e cila shumë pak ishte në funksion të kulturës kombëtare e aq më pak në funksion të së vërtetës e të vlerave të mirëfillta artistike dhe asgjë në kërkim të së vërtetës… Këto të palara e insinuata të ndryshme, Bakiut me kohë ia zuri syri dhe mendja e tij, duke e kuptuar thelbin ose pjesën më thelbësore të shoqërisë shqiptare, ku pjesa më e ndjeshme rreth dhe brenda nesh, është pikërisht fryma krijuese e njerëzve të artit dhe të kulturës. Krijuesi ynë, Baki Ymeri, me plot dinjitet njerëzor dhe pa e kursyer shpirtin që na e fali, mbeti i paluhatshëm në shërbim të artit dhe të kulturës, sepse të gjitha historitë fillojnë nga arti dhe nga kultura, si arma më e fuqishme për mbrojtjen dhe njohjen e identitetit tonë kombëtar. Prandaj, me shkrimet e tija të shumta nëpër shumë revista, gazeta dhe në masmediat rumune, e vazhdoi luftën e tij prej intelektuali të dëshmuar kundër poligonit qitës, i cili në vazhdimësi rrjedhë nga ujërat e zeza që burojnë nga toka e bajlozit të zi dhe agjenturave të tjera sekrete të orkestruara nën psikozën e shkencës dhe të  urrejtjes për të zhvlerësuar çdo vlerë që shkëlqen në gjerdanin tonë të kulturës shqiptare.

            Që nga viti 1971, Bakiu përkthen letërsinë tonë shqipe në gjuhën rumune dhe anasjelltas. Deri më tash ka përkthyer dhjeta vepra të autorëve shqiptarë nga Kosova dhe nga diaspora shqiptare. Ai është themelues i Shoqatës rumuno-shqiptare, e cila funksionon me tërë qenien e vet në kuadër të Bashkësisë Kulturore të Shqiptarëve të Rumanisë. Po ashtu, Baki Ymeri, është autor i qindra artikujve të botuar për diasporën shqiptare dhe bashkautor i dy monografive mbi sivëllezërit tanë në veri të Danubit - Shqiptarët e Rumanisë (Tetovë, 1994), Emigracioni nga Maqedonia Perëndimore në Rumani (Shkup, 2004). Po ashtu, Bakiu është botues i dy revistave: Shqiptari/Albanezul dhe Kosova, të cilat dalin në gjuhën shqipe dhe në atë rumune. Deri më tash ka botuar një numër të konsiderueshëm vëllimesh me poezi, të cilat gjithashtu janë të botuara në gjuhën shqipe dhe në atë rumune. Si anëtar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Rumanisë, është prezent në disa antologji poetike. Për punën e tij krijuese është nominuar nga Instituti Biografik Amerikan, ku e jep kontributin e tij të pakontestueshëm në afirmimin e vlerave letrare të autorëve kosovarë në gjuhën rumune.

            Puna e tij e madhe krijuese, e stolisi edhe me shumë mirënjohje, nga të cilat po e veçojmë: Mirënjohjen nga Kombet e Bashkuara (Qendra për të Drejtat e Njeriut, 1994), atë të laureatit të Urdhrit Kavalier i Mioricës në Fokshan të Rumanisë (2006), mandej çmimin e Mirënjohjes për Kritikë Letrare nga klubi i shkrimtarëve “Drita” dhe drejtoria e revistës letrare “Pelegrin”, Athinë (2006), Mirënjohjen (për donacion dhe bashkëveprim) nga Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës (2007) etj.

             I vetëdijshëm se e nesërmja jonë, kërkon të mos pësojë nga e sotmja, Bakiu vazhdon punën e tij krijuese, duke mos u lodhur në kërkim të rrënjëve tona, të lashtësisë sonë plot shkëlqim kohe...