Kulturë
Albert Zholi: Mesazhi i një nate pranvere
E premte, 27.05.2022, 05:23 PM
Mesazhi i një nate pranvere
Tregim nga Albert Z. ZHOLI
Atë mbrëmje pranvere ndjehesha tepër i lodhur. Sa hyra në shtëpi mbylla celularin dhe u shtrivanë shtrat, pa komunikuar me askënd. Gjumi më kaploi menjëherë si magnet. Të nesërmen, kur u ngrita, koka më rëndonte si vare. Hapa celularin. Menjëherë ndjeva sinjalin e mesazhit. Në rubrikën e mesazheve lexova me një frymë: “Berti, të mora në telefon mbrëmë, por e kishe fikur.
Takohemi
në orën 08.00 te stacioni, Akademia (Athinë), te
stacioni i autobusit 103. Afrimi”. - Nuk më mbeteshin as 25 minuta kohë për tu bërë gati. Ishte e diela e dytë e Marsit. U bëra gati ngutshëm, ashtu si munda, dhe u nisa për te vendi i takimit...Kur mbërrita, Afrimi, me një paraqitje të jashtme të shkujdesur, (jashtë natyrës së tij), rrinte strukur te stoli i stacionit me bërrylatë vendosur mbi gjunjë dhe mollëzat e duarve në nofulla. “Diçka i ka ndodhur?”, belbëzova me vete. Sa zbrita nga autobusi ai u ngrit dhe më përqafoi me lot në sy. -Ç’ke? Si është puna që je katandisur kështu?!, -i themi tronditur.
-Hajde
të pimë një kafe, e të them se çfarë kam,
-
shqiptoi me ngut. U ulëm në lokalin më të afërt dheporositëm çaj ndërsa ai
kafe.
-
Hë, fol! Tregomë se s’duroj dot më, - i thashë duke ilexuar shqetësimin në
çehre.
-Ç’është
kjo jetë, - tha dhe tundi kokën. - Flluskë sapuni
është,
- dhe psherëtiu.
Tashmë
lotët nga sytë nuk mundi t’i mbante. Më çoroditi
fare.
Ai e kuptoi ankthin tim dhe filloi të fliste sërishmi me
një
zë...
-Mbrëmë
më vdiq gjyshja...
-Si,
vdiq gjyshe Afërdita?!
S’mund
ta besoja. Kisha vetëm një javë pa e parë. Ajo më donte njëlloj si Afrimin.
Kështu më thoshte sa herë shkoja për vizitë dhe fillonte të më pyeste ç’farë
kisha shkruar, si shkonin punët nga Shqipëria...
-Uau,
sa keq!
-Po,
- dhe psherëtiu thellë sërishmi.
-Vdiq,
në orën 23.00, dha shpirt tak-fak. Po bisedonim për të shkuar në verë për
Shqipëri. Kishte 8 vjet pa prekur atë tokë, ti e di mirë. Kur i thashë se me
kartën jeshile e kishim të lehtë për të shkuar në dheun tonë, kaloi në një
gëzim të tejskajshëm. Lotoi nga gëzimi. Sytë i çelën dhe çehrja filloi ti
shndriste nga gëzimi si fëmijë... Vështrimi i lodronte si
një
lepurush në gëmushë. Hidhej nga një sy te tjetri. Pas pak minutash mbeti si pa
frymë, ngriu si statujë. I hodha ujë, i fërkova ballin, supet dhe e shtriva në
krevat. Ashtu e përhumbur fliste përçart nga gëzimi. -Rrofsh, more djalë!Rrofsh! Behari erdhi.
Është shumëafër, shumë...Duke parë gjendjen e saj, telefonova Artanin,
doktorin. Duhet të vinte urgjentisht. Nëna dhe babai rrinin sitë ngrirë. Pa
arritur te telefoni dëgjova:
-Bir,
më vendos një kasetë me këngë polifonike...
Dua
ato këngë që më shërojnë, - pëshpëriti ajo me
gjysmë
zëri.
-Vura
në magnetofon një nga kasetat me këngë tëzgjedhura polifonike që i kishe sjellë
ti në Janar (2000). Kur në dhomë u përhapën tingujt e parë të polifonisë,
ajobuzëqeshi. Sa e bukur mu duk ato çaste. Dukej sikur në atë çast shikonte
luginën e Vjosës me ato zajet e bardha që ndrisin
si
xhevahir. Sytë e saja gjelbëronin si rrapet që tundin fletët në puhizë. Hapi
krahët dhe duket sikur përqafonte qemerin eportës ku kish lindur. Më pas sikur
puthte gurët e sokakut ku çapte. Diku një këngë bilbili, aroma e rigonit dhe
sherbelës.Ishin mbledhur rreth saj gjithë fshatarkat dhe i tregonin përfëmijët,
për ndodhitë e fundit të fshatit për të mbjellat, përbagëtitë dhe ajo i
dëgjonte dhe kënaqej. I tregonin se kush nuse kish lindur e kush ishte
përcjellënga kjo jetë dhe ajo kënaqej e trishtohej njëkohësisht. Për disa
sekonda buzëqeshja dhe shkëlqimi i syve i jepnin asaj fytyre një pamje
engjëllore. Atë këndellje që ta dhuron vetëm
toka
dhe kënga jote. Pastaj diçka belbëzoi nën psherëtimë dhe pas 5-6 sekondash
mbylli sytë...U afrova t’i ndieja frymëmarrjen. E qëllova me shuplaka në fytyrë
por më kot...Kur erdhi Artani asaj ende nuk i ishte venitur buzëqeshja dhe
kënaqësia nga fytyra për lajmin e mirë se në
verë
do të shkonim në Shqipëri. Magnetofoni ende përhapte
tingujt
e një kënge polifonike... Ishte dëshira e saj të mbyllte sytë duke dëgjuar një këngë polifonike
shqiptare. “Këngapolifonike është bashkimi i magjisë së tingullit me magjinë e
fjalës”, më thoshte. Pa këto këngë populli do dukej si pa zë dhe pa fjalë. Kënga
polifonike është memoria e gjallë enjë kombi, ajo përbën themelin e historisë
së transmetuar në
shekuj.
“Na kanë sulmuar ndër shekuj bir!Po këngën s’na e pushtuan dot! Aty është liria
dhe dheu ynë!Aty është grembi i madh i krenarisë që na është mëkuar në gjak për
tokën tonë të të parëve,” thoshte gjithnjë. Vallë ai dëgjonte dhe në rrugëtimin
e saj drejt pavdekësisë tingujt e
atyre
këngëve që vazhdonin ende të përhapeshin siç i donte
ajo,
në hapësirën e dhomës së një banese të marrë me qira në
Greqi,
700 km larg shtëpisë së saj? Gruaja që e dashuroi kaq shumë jetën, fëmijët,
mbylli sytë nën tingujt e këngës polifonike që i donte dhe i barazonte me
atdheun dhe me ëndrrën se së shpejti do të shkonte
në
Shqipëri, në dheun e saj të bukur, në malet e saja, nën vajzërinë tërë nur që
bridhte në ato lule, shkëmbinj e shtëpi.