Kulturë » Kozeta
Kozeta Zylo: Ëndrra e dhjetoristëve - "E duam Shqipërinë si gjithë Europa"...
E hene, 07.12.2020, 10:17 PM
Ëndrra e dhjetoristëve: "E duam Shqipërinë si gjithë Europa"...
(Përjetime
të një mësueseje në prag të 30-të - vjetorit të lëvizjes studentore që përmbysi
regjimin diktatorial të Enver Hoxhës)
Nga
Keze Kozeta Zylo
Ndonëse ka kaluar
30 vjet qëkur filluan lëvizjet e mëdha për të përmbysur regjimin më dikatorial
në Europë, ato perseri duhen kujtuar me shkrim si në rastin në fjalë: psh rreth një përjetimi personal si mësuese aktiviste
për këtë lëvizje nga më qytetaret, më civilizueset për Kombin shqiptar.
Megjithatë shpesh
hesht, sepse udhëhiqem nga motoja e babait tim veteran të Luftës si: "Ne
bëmë detyrën karshi Atdheut"!
Për të qenë e
sinqertë si bijë e tij, veçanërisht kur ishja e re mund të më ketë irrituar
thjeshtësia e tepruar, sepse s'kishja
ëndrra për të ndenjur në mjerimin e burgut të fshatit, jo për faktin e thënies
së tij lapidare për mua: "Ne bëmë detyrën", por për faktin për
vuajtjet e tij dhe të nënës sime. Ata
s'panë një ditë pushimi në jetë, por vetëm puno e puno në punë të rëndë stropacitëse
fizike si 90% e popullsisë fshatare, ndërsa disa të tjerë u ngritën me
katapultë pa hedhur qoftë dhe një krismë arme kundër okupatorit, pa ditur të
shkruanin e të lexonin, të pagdhendurit përfituan gjer në ekstrem...
Ishin vitet e
errta, të egra që gjithëkush e ka përjetuar në forma nga më të ndryshmet.
Vërtetë fati më hodhi në Tiranë nga eksellenca e rezultateve të bashkëshortit
tim të cilin mbasi mbaroi universitetin e inxhinierisë në kontigjentin e
ushtrisë e emëruan direkt në Institutin e projektimeve, por shpirtërisht edhe
sot në New York në zemër të botes së lirë them: "Lumturisë sime i ka
munguar gjithmonë diçka: në radhë të parë lumturia e vëllezërve të mi dhe
pastaj shumicës së bashkatdhetarëve që jetojnë akoma me listë për të marrë
bukën e gojës apo duan të ikin sa më parë...
E fatkeqësisht kjo
dhimbje gërryese vazhdon të ndihet gjer në asht dhe sot pas ëndrrës së bukur të
studentëve: "E duam Shqipërinë si gjithë Europa".
Por më lejoni të
hidhem tek përjetimet e mia për këtë lëvizje historike, demokratike, paqësore
për të ndaluar krimet e përbindshme karshi të persekutuarëve, të dhunuarve dhe
mjerimit mbarë kombëtar.
Ishte i çuditshëm
përjetimi ndërkohë shihja se si nje dritëz hyjnore po ulej pranë Tiranës, pranë
intelektualëve shqiptarë, punëtorëve plot ëndrra, dhe në këtë rast e kam fjalën
për Tiranën, pasi atë e njoh gjer në imtësi, sepse e fillova profesionin e
mësuesisë dhe e ushtrova për 20 vjet në kryeqytet, pak fat apo jo?
Kishte vite më
përpara që diskutohej brenda mureve të shtëpisë, brenda dhomave pakënaqësia
midis intelektualësh që me siguri do të vinte një ditë që do të shpërthente si
vullkan, por këtë radhë jo me karabina pushkësh, por paqësisht dhe plot
kulturë...
Kështu në shtëpinë
e njerit prej ish grevistëve të urisë prof.Mehdi Shehut, të intelektualit
erudit ndjesë pastë arkitektit Nesti Çabirit, në shtëpinë e demokratit dhe
mësuesit profesionist të boksit, Baftjar Shehut, apo në shtëpinë time
diskutoheshin herë pas here probleme të dhunës, të mohimit të lirisë etj, të
gjitha këto nën besim miqsh të ngushtë dhe të kahershëm. Kur Nesti Çabiri na bënte leksione private,
kuptohet pa pagesë për italishten në vitet 88-89 në kohë të lirë na thoshte:
"Sa keq!
Hamë me tallon,
rrimë me orë të gjata për të marrë vezë, ndërsa Europa i shkel me këmbë. O Zot ç'mjerim është këtu përsëriste herë pas
here"! Ne e dëgjonim me kurreshtje
sepse ishte i vetmi person nga ne që ishte shkolluar për arkitekturë në
Gjermani dhe Itali dhe sigurisht krejtësisht i besueshëm për atë që thoshte. Ndërsa prof.Mehdi Shehu i lëndëve
inxhinierike na solli një ditë fshehtas Deklaratën e Përgjithshme mbi të
Drejtat e Njeriut e miratuar me 10 dhjetor, 1948, ku ndër të tjera do të më
ngulitej në kokë si thumb neni 19 i cili thotë:
"Gjithkush ka
të drejtën e Lirisë së mendimit dhe të shprehjes; kjo e drejtë përfshin
lirinë e mendimit
pa ndërhyrje, si dhe lirinë e kërkimit, marrjes dhe njoftimit të
informacionit dhe
ideve me çfarëdo mjeti qoftë, pa marrë parasysh kufijtë".
Në gjimnazin “50 Vjetori i Pavarësisë” dhe shtrimi në spitalin ushtarak
Grupi ynë kishte
në përbërje disa mësues të ish gjimnazit "50 vjetori i Pavarësisë" në Kombinat
ku shumica e gjimnazistëve i kishin prindërit punëtorë me tre turne në
Kombinatin tekstil. Këta mësues
ishin: Inxh.Valentina Shehu, Inxh.Liri
Çabiri, Baftjar Shehu dhe Kozeta Zylo, ku më duhet të theksoj se mësueset
Valentina, Baftjari dhe autorja e këtij shkrimi kishin ngritur probleme rreth
dhunës psikologjike që ushtronte organizata bazë e partisë së shkollës rreth
mendimeve tona të lira, të hapura deri diku në orën e mësimit, ku u përfshinë
dhe katër mësues të tjerë si Beatriçe Capo etj, dmth bëheshim 7 mësues pa
teserë partie, që nxënësit na quajtën 7 shaljanë. E sjellë këtë kujtim pasi dua të tregojë
fytyrën e shtetit të egër që për problemet që ne ngritëm solli në shkollën tonë
dy herë radhazi Vangjel Moisiun sekretarin e punëve ideologjike pranë Ramiz
Alisë, sekretar i parë i Komitetit qendror të Partisë së Punës së Shqiperise në
vitin 1985 mos gaboj, për të marrë takim me të shtatë prej nesh, ish drejtorin
e shkollës demokratin dhe intelektualin Myfit Ishmaku si dhe me organizatën
bazë të partisë që kishte për sekretare Razie Stafa. Për hir të së vërtetës Vangjel Moisiu më
shumë dëgjoi prej nesh dhe sjellja e tij ishte tepër ndryshe nga diktatorët dhe
të pagdhendurit. Pas tij erdhi për katër
herë radhazi Pirro Lako i akuzuar si qejfli femrash, ish sekretar i komitetit
të partisë së Tiranës i cili organizoi mbledhje kolektive me gjithë mësuesit
për të na diskretituar dhe për të marrë masa siç dinin ata të merrnin. Zëri mbrojtës i mësueses inxh.Valentina
Shehut, mendimet burrërore, trimit sypatrembur Baftjar Shehut ishin tejet
tronditëse për një sekretar me aq fuqi partie për gjithë Tiranën. Kur më erdhi
radha mua ndërmjet të tjerash thashë se nxënësit tanë po marrin shumë pak bursa
për të shkuar në Universistet, sepse nuk kanë krah janë bij të klasës
punëtore... Në fund Pirro Lako i "përndritshmi i partisë" erdhi me
konkluzionin se Këze Zylaj ka rënie ideologjike... Kaq duhej për të qenë në shenjestër nga falangat kanceroze dhe sahanlëpirësit që nuk ju ndanë kurrë Kombit tonë.
Pas disa ditësh më
vjen njoftimi nga sekretarja e organizatës bazë të partisë Razie Stafa që në
atë kohë funksiononte për dy gjimnaze:
"50 Vjetori i Pavarësise" dhe "Myslym Keta" në
Kombinat se duhet të paraqitesha pranë Komitetit të Partisë së rrethit të
Tiranës ku më kishte thirrur për takim Pirro Kondi i cili ishte në atë kohë
sekretar i parë i rrethit të Tiranës dhe kandidat i byrosë politike. Së bashku me bashkëshortin tim dhe vëmendjen
e familjes të cilet u shqetësuan shumë, më çuan pranë godinës së Komitetit të
Partise, sot godina qendrore e partisë socialiste.
Më duhet të
theksoj pa lejen e tij përtej modestisë se kam pasur në krah një bashkëshort shembullor,
burrëror me mendime të hershme liberale demokratike dhe që s'i trembej syri nga
e vërteta...
Sekretarja e zyrës
se Pirro Kondit pasi më mori dhe më çoi në paradhomë më tha që do të presësh
këtu derisa të na njoftoj për të vajtur në zyren e tij. Dhe erdhi momenti i
shkuarjes atje, ndërsa Qemali priste perjashta, me mendimin dhe dyshimin se
mund të arrestohesha ose kushedi çfarë dënimi tjetër.
Pirro Kondi ishte
me një veshje sportive me një bluzë me mënga të shkurtëra që më befasoi për paraqitjen e tij si zyrtari më i lartë i kryeqytetit. Sekretari i parë Kondi e filloi bisedën: -Ju jeni Këze Zylaj? - Po i thashë Këze
Zylaj. - Ju keni sjellë shumë shqetësime
dhe ç'është më e keqja se keni bërë për vehte mjaft nxenës të mirë me
partishmëri të fortë politike dhe ju po i prishni ata. Këtu medoemos e kishte fjalën për një nxënëse
të shkëlqyer, të jashtëzakonshme, që për katër vjet njohu vetëm 10-ën, që
lexonte dhe jepte opinione si një kritike e mirëfillte, Merita Gjeçin e cila na
kishte bërë një mbrojtje dinjitoze si nxënësja ime për katër vjet. Ju keni thënë në disa mbledhje të drejtuara
nga i deleguari i Ramiz Alisë Vangjel Moisiu dhe yni Pirro Lako midis të
tjerash se: "partia e punës nuk po u jep bursa fëmijëve të
"kllasës" punëtore (sqaroj këtu se të gjithë të mëdhenjtë e parties,
fjalen klasë e shqiptonin kllasë si në rusisht...) I thashë se unë kam ngritur me guxim një të
vërtetë që duhet thënë se shumë pak po shkojnë në Universitet nga gjimnazi ynë,
nxënësit tanë, është një shkollë që është lënë mbrapa liste.
Pirro Kondi me
hakërrim në dialektin lokal gjirokastrit dhe forcë detyre partie u përgjigj:
"Vajzo, vajzo ( shtoj ketu se ishja 27 vjeçe) ne kemi dhënë dhe vazhdojmë
t'ju japim "kllasës" punëtore bursa, ata janë prioriteti ynë. Duke vazhduar dhe dëgjuar më së shumti atë
për gati 2 orë pasi ishja e thirrur atje në emër të grupit të 7 mësuesëve,
kuptova se koefiçienti i inteligjencës së tij vlente për të dëshëruar, ishte
thjesht një vegël qorre e partisë në pushtet, fal bëmave dhe lidhjeve të
ngushta që kishte me klanin e fuqishëm të byrose politike. Pasi më tha se do të heqim nga gjimnazi për
shkak të rënies ideologjike dhe do të çojmë në një cikël më të ulët, siç ishte
shkolla 1 Qershori, që midis nxënësve kishte mjaft rom, shkolla ishte prane
Selitës, vazhdoi se përsëri ne do të shohim se si do të punosh pranë tyre...
Me lot në sy e
kundërshtova se heqja ime nga shkolla është cënim i profesionit tim dhe
njëkohësisht shkatërrohet reputacioni im duke lënë shkas që shumë gojë të liga
të flasin dhe të intepretojnë sipas dëshirës së tyre.
Pirro Kondi me një
kërcënim të frikshëm m'u përgjegj: "Vajzo, vajzo, ka dhe punë detyronjëse,
ka dhe burg, ke dy vajza të vogla për të rritur, bashkëshortin e keni përjashta
që po u pret, është në pozicon të mirë pune...
( e dinte sekretari i parë Pirro Kondi punën dhe lëvizjen e
bashkëshortit tim i cili në atë kohë ishte shef i
teknikës së gjithë ushtrisë në Ministrinë e Mbrojtjes).
Të gjitha këto
janë herë e parë që i shkruaj në publik, por janë kujtime të përjetuara të
thëna aq lirshëm, aq miqësisht aq besueshmërisht në shtëpinë e ish grevistit të
urise prof.Mehdi Shehut dhe rrethit tonë miqësor ku diskutuam me aq guxim për
bëmat dhe tmerret e kokave që udhëhiqnin partinë.
Pas vendimit të 2
Pirrove të famshëm përfundova në spital ushtarak me një lodhje nervore, ku
më jepnin valium për të bërë gjumë...
Kurrë s'do ta harroj veçanërisht shqetësimin e atit tim i cili erdhi për
gjithë natën nga Mezhgorani për të më parë në spital dhe këshilluar. Duke më vënë dorën tek balli këshilloi: “Bija
ime! Kudo që të vesh më beso se do të dali më mirë!” Çfarë profecie që pati! Pasi dola
nga spitali me lot në sy shkova pranë shkollës "1 Qershori", ku më
duhet të shtoj se ish drejtoresha e shkolles znj.Miranda Kalaja një
intelektuale erudite me shumë gjuhë, ish mësuesja e matematikes me një familje
të persekutuar autoktone tiranase Lejla Begeja, mësuesja e biologjisë Afërdita
Bega, ishin pakuptuar ëngjëjt mbrojtës të mi.
Drejtoresha ishte informuar nga organizata bazë e partisë së shkollës
rreth dosjes sime dhe me elegancë dhe plot mirësi më hapën një vend të ngrohtë
reth ”oxhakut" të kesaj shkolle me aq vlera dhe plot kulturë. O Zot kur i kujtoj filmat dhe librat që
diskutonim pa ndrojtje, edhe sot habitem se sa me fat ishja që shkova pranë
tyre, dhe çuditërisht gjithë kolektivi i atjeshëm arsimor ishte në rezonancë me
lirinë individuale...
Eja mblidhuni këtu-këtu!...
Si çdo nismë e
bukur apo e pabukur e ka një zanafillë e ka një shtysë për ta realizuar.
Duke e pasur
shtëpinë pranë qyteti studenti, ish shkollës "Labinoti" dhe dhoma e
gjumit tonë përkonte nga ana e oborrit të saj, papritur një natë e zakonshme u
shndërrua në zëra Lirie, në zëra të rinjsh studentësh që hidhnin parrulla në
kor: "E duam Shqipërinë si gjithë
Europa! Kadare, Kadare, Kadare hajde me ne, ose këndonin: Ejani mblidhuni këtu, këtu, eja mblidhuni
këtu, këtu"!...
Për bashkimin me
nismën e studentëve e kam fjalën jo vetëm që ishim të bindur plotësisht për
ndryshim dhe këto falë bisedave pothuajse të përnatshme me intelektualë të
mirëfilltë, por të pabujshëm ose të harruar, por nga ana tjeter e kishja parë
dhe ndjerë në shpatulla egërsinë e Pirrove dhe vasalëve të tyre në organizata
partie arsimtarësh që më së shumti këto organizata i drejtonin injorantë me
shpirt katran...
Për hir të së
vërtetës protestave të studentëve të dhjetorit po i bashkohej pothuajse
paprimtas gjithë populli i Tiranës të udhëhequr nga intelektualë liberal dhe
plot kulturë perëndimore. Kjo nuk duhet
harruar kurrë, nuk është koha për të marrë i pari flamurin e demokracisë, pasi
prijësit në se nuk i venë luftëtarët pranë, kanë mbaruar misionin.
E kam fjalën për
popullin e shumëvuajtur, punëtorë, fshatarë, minatorë, anëtarë me tesera të
partisë së punes që janë me mijëra të ndershëm prej tyre dhe shumica vuajtën po
njëlloj si ata pa tesera, që erdhën dhe shpërthyen gjokset e tyre duke
thirrur: "Eja mblidhuni këtu-këtu,
E duam Shqipërinë si gjithë Europa"!
Filloi të
diskutohej ethshëm nëpër grupime mësuesish, nëpër grupime nxënësish, ku filloi
ndarja në demokratë e socialistë, ku vazhdonte akoma klithma e kukuvajkave të
disa mësueseve komuniste, veçanërisht ato e ata qe ishin komplet trushpëlarë
dhe të vinin fletë rrufe për shfaqje të huaja që më shkaktojnë neveri kur i
kujtoj.
Një natë pranë shkollës
"Labinoti" u dëgjua zëri i Azem Hajdarit dhe emri i tij nga studentët
që ishin mbledhur duke hedhur parrulla, te cilët ishin përzënë nga policia e
Ramiz Alisë dhe Byrosë politike për të shtypur dhe shpërndarë lëvizjen. Ishte një natë e frikshme, por e bukur, ishte
një dhimbje e bukur siç thotë poeti kombëtar Ali Podrimja.
Ne shkonim çdo
mëngjes në sheshin e Demokracisë pranë studentëve të grevistëve të urisë,
shkonim me miken time të ngushtë, inxh.Valentina Shehun e cila kishte
bashkëshortin e saj në grevë urie, prof.Mehdi Shehun, shkonim së bashku me
vajzat tona aq të vogla, ish nxënëse të shkollës "Kosova" të cilat në
mënyrën e vet thoshnin: "Babi është
me ju, Babi është me ju"!
(Në atë kohë ishte
në Ministrine e Mbrojtjes dhe pastaj e hoqën për pikëpamje demokratike).
Emocionet,
energjinë aq pozitive që merrnim pranë qytetit studenti do të ngelen të
paharruara në kujtesën tonë. Po
dëgjoheshin zëra Lirie, zëra të rinjsh që kishin ëndrra aq të bukura, zëra nga
greva e urisë, që mund të dilnin ose jo të gjallë. Midis tyre dëgjoja zërin e prof.Shenasi Ramës
ish studentit të grevës së urise dhe njërit ndër themeluesit e opozitës kundër
sistemit komunist në Shqiperi. Opinionet
e tij analitike dhe tejet profesionale në publik i përkasin një elite të
zgjedhur që mjerisht akoma heshtet për këta intelektualë që i shërbejnë
realisht Kombit.
Dëgjoja zërin e
dhëmbshur të Edlirës, vogëlushes që kërkonte të atin e saj në grevë urie
prof.Mehdiun që siç kujton prof. Rama në statusin e tij se: "Në këto
momente kishja dash me kujtue e nderue grupin e ngushtë të shoqatës dhe
promotorët e vërtetë të grevës së urisë Arben Liken, Arben Sulon, Edmond
bushatin, Xheni Taninin, Vilsa Dade, Edvin Shvarc, Alban Picin, të ndjerin Fred
Gremin, si dhe pedagogët patriotë Mehdi Shehun dhe Ukë Bucpapaj. Pavarësisht rrugëve që kanë marrë në jetë të
gjithë shqiptarët e kanë një borxh nderi me ua kthye këtyre djemve dhe vajzave
të papersëritshme dhe studentëve të tjerë pjesëmarrës".
Në pallatin e Kulturës dhe hedhja e bustit të diktatorit Hoxha
Pjesëmarrja e
popullit në qytetin studenti sa vinte dhe po merrte përmasa të papara duke u
mbështetur nga shumë intelektualë.
Kështu një mbasdite të gjithë mësuesit demokratë u mblodhëm në Pallatin
e Kulturës ku në presidium midis të tjerëve do te ishte prof.Ylli Vejsiu.
Pjesëmarrësit në sallë më
caktuan për të lexuar në emër të gjithë mësuesëve të Tiranës telegramin në
mbështetje të grevës së urisë së studentëve në Pallatin e Kulturës në Tiranë që
drejtohej nga prof.Ylli Vejsiu, ish një nga nismëtarët themeltarë të partisë
demokratike. Kur dolëm përjashta vëllai,
shumë miq dhe kolegë dashamirës më thanë se brenda në sallë janë vendosur
kamerat dhe mund të ketë arrestime, sigurisht këto ishin presione, por dhe me
të vërtetën e hidhur brenda, por a po pyesnim më nga ai regjim që kishte sjellë
sa e sa drama njerëzore, a mund të vritej më ëndrra e Lirisë së mohuar?
Regjimi po ndjente
nga afër grahmat e fundit ndaj dhe mblidhte forcat e zeza dhe më shumë rreth
vehtes për të shtypur dhe vrarë demonstruesit.
Ishin ditë
dhjetori, ditë të ftohta për nga stina, por vullkani i zemrave rinore ngrohte
atmosferën dhe zjarri i shenjtë prej Perëndie dukej se kishte prekur dhe tokën
e pushtuar nga banditët udhëheqës që mjerisht e kanë gllabëruar atë tokë pothuajse
në çdo sistem...
Ishin muaj tejet
me ngarkesë sidomos për ne banuesit e Tiranës dhe që i mbështetnim ata pasi na
duhej të merrnim pjesë paradite, mbasdite deri në hedhjen e bustit të
diktatorit Enver Hoxha.
20 Shkurti ishte
një ditë historike për shqiptarët, ishte një ditë që i tregoi botës se
shqiptarët e duan Lirinë, se shqiptarët s'jetojnë dot nën diktaturë.
Në këtë ditë u
nisëm nga sheshi i studentëve, ku me artopalant na drejtoi drejt sheshit
qendror aktorja e Teatrit Kombëtar Raimonda Bulku. Do të kishja shume dëshirë të kishim aparat
fotografimi për t’i pasur si relike apo pikturë nëpër bluzat dhe fustanet tona
ujin me ngjyrë që lëshuan makinat e policisë duke filluar para TVSh-s drejt
trupave tanë. Ëndërroj të kishja një
vidio ku të ishin rekorduar thirrjet e demonstruesve, kur panë policët para
TVSH-s apo kryeministrisë dhe ish komitetit qendror si: "policia është me
ne, policia është me ne"!…
Shumë interesante
është fakti se mësuesi Baftjar Shehu i cili ishte direkt në hedhjen e bustit të
Enverit kokëposhtë, mori nga busti i diktatorit në sheshin e Tiranës një pjesë
nga këmba e tij, nuk e di në se e ruan akoma apo jo?
Ditët e shkurtit
po rrokulliseshin me shpejtësi si dhe shumë gjëra të tjera kardinale për
Shqipërinë.
Në Partinë Demokristiane të Shqipërisë
U krijuan parti të
ndryshme demokratike, për nga radha partia demokristiane ishte e treta pas
demokratikes dhe republikanes. Mora
pjesë qysh në krijimin e Partisë demokristiane, e ftuar nga miku i ngushtë i
familjes sonë intelektuali shkodran inxh.Franc Marku. Arsyeja ishte shumë e thjeshtë: Ishte e vetmja parti që shkruante në status
se nuk pranonte ish komunistë dhe që sot pas 30 vjetësh kur e mendoj më vjen
për të qeshur se sa naivë tregoheshim ndonjëherë nga gënjeshtrat dhe gjepurat e
"liderëve" të korruptuar fund e krye... Por kjo do te jete nje shkrim tjeter që
mjerisht ne nuk ndryshojmë kurrë, mjerisht ne mohojmë njeri tjetrin. As më pak e as më shumë kam parë historikun në Web të Partisë
Demokristiane ku aderova, dhe absolutisht nuk zihet emri dhe pse me krenari e
them që u zgjodha sekretare e përgjithshme publikisht nga shkodranët edhe pse
ishja nga Jugu dhe e vetmja grua, ndërkohë drejtova gazetën "Ora e
Shqipërisë" organ i partisë në fjalë.
Po ku do t'ja dije Nard Ndoka që është në krye të PDKSh-s dhe as ka qenë
fare anëtar të pakten deri në shkurt të 1997-ës, kur u arratisëm nga bandat dhe
kallashnikollët që të shponin sytë tej përtej...
Në këtë parti
takova një nga burrat e rrallë të kombit, intelektualin erudit Dr.Lazër Radin i
cili u burgos dhe internua për 50 vjet nga regjimi diktatorial hoxhist. Nëpërmjet gazetës "Ora e
Shqipërisë" Dr.Lazer Radi sillte shkrime që ja rrisnin karatin nivelit të
saj dhe nëpërmjet publikimeve njoha një shkrimtar të një race të epërme që do
të mbetet emblemë për kulturën, filozofinë dhe letërsinë shqiptare.
Është e pamundur
t'i përshkruash gjithë ato skena që ke marrë pjesë dhe i ke parë me sytë e tu,
por është e mundur të tregosh historinë e patreguar që ka qenë brenda teje dhe
që rrinte në agoni deri në shpërthim siç dhe do të shkruante shkrimtarja
amerikane Maya Angelou.
Megjithatë unë po
i referohem Rosa Parks, kësaj gruaje trime, amerikane, aktiviste e shquar e
cila ka thënë: "I'd like to be remembered as a person who wanted to be
free and wanted other people to be also free." që do të thotë: "Unë
dua të kujtohem si një person ku dëshironte të ishte e lirë dhe ka dëshiruar që
edhe të tjerët të jenë të lirë".
Në këtë rast unë
kujtoj nga Nju Jorku me mall e nostalgji të gjithë miqtë liridashës, të gjithë
ata martirë të Lirisë, të gjithë demonstruesit që u sollën plot kulturë dhe pa
dhunë në sheshe e kudo, kujtoj atë kohë aq të afërt, por ende shumë të largët
në përmbushjen e ëndrrës rinore dhe të gjithë shqiptarëve: "E duam Shqipërinë si gjithë Europa”!
7 dhjetor, 2020
Staten Island, New York